Jeta dhe vepra e Dr. Ibrahim Rugoves.
 

[b]Biografia e Presidentit Ibrahim Rugova[/b]
[i]
Prishtinë, 3 dhjetor 2004[/i] - Ibrahim Rugova u lind më 2 dhjetor 1944 në fshatin Cerrcë, komuna e Istogut, në Kosovë. Më 10 janar 1945, komunistët jugosllavë ia pushkatojnë babain e tij Ukë Rugova dhe gjyshin Rrustë Rugova, që kishte qenë luftëtar i njohur kundër çetave çetnike që po depërtonin gjatë Luftës së Dytë Botërore në krahinën e Rugovës.

Ibrahim Rugova mbaroi shkollimin e mesëm në Pejë më 1967. Diplomoi në Degën e Albanologjisë të Fakultetit të Filozofisë të Universitetit të Prishtinës më 1971. Zoti Rugova qëndroi gjatë një viti akademik (1976-77) në Paris, në Ecole Pratique des Hautes Etudes, nën mbikëqyrjen e Prof. Roland Barthes-it, ku ndoqi interesimet e veta shkencore në studimin e letërsisë, me përqëndrim në teorinë letrare.

Ibrahim Rugova mori doktoratën në letërsisë në Universitetin e Prishtinës më 1984.

Më 1996, Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh anëtar korrespondent i Akademisë së Arteve dhe të Shkencave të Kosovës.

Po në këtë vit ai u shpall doktor nderi i Universitetit të Parisit VIII në Paris.

Autor i dhjetë librave. Dr. Ibrahim Rugova ishte në nismë redaktor në gazetën e studentëve "Bota e re" dhe në revistën shkencore "Dituria" (1971-72), që botoheshin në Prishtinë. Pastaj për afro dy dekada, Dr. Rugova punoi në Institutin Albanologjik të Prishtinës si hulumtues i letërsisë. Për një kohë ka qenë kryeredaktor i revistës "Gjurmime albanologjike", që e nxirrte ky Institut.

Dr. Rugova është zgjedhur kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës më 1988, i cili u bë bërthamë e fuqishme e lëvizjes shqiptare që po kundërshtonte sundimin komunist serb/jugosllav në Kosovë.

Si intelektual me nam që i jepte zë kësaj lëvizjeje intelektuale e politike, Dr. Rugova u zgjodh më 23 dhjetor 1989 kryetar i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), partisë së parë politike në Kosovë që e sfidoi drejtpërdrejt regjimin komunist në fuqi. LDK-ja u bë shpejt forca politike prijëse në Kosovë, duke mbledhur shumicën e popullit, edhe pse në ndërkohë u shfaqën në skenë edhe parti e grupe të tjera.

Nën udhëheqjen e Dr. Ibrahim Rugovës, LDK-ja, në bashkëpunim me forcat e tjera politike shqiptare në Kosovë dhe me Kuvendin e atëhershëm të Kosovës, përmbylli kornizën ligjore për institucionalizimin e pavarësisë së Kosovës.

Deklarata e Pavarësisë (2 korrik 1990), shpallja e Kosovës Republikë dhe miratimi i kushtetutës së saj (7 shtator 1990), referendumi popullor për pavarësinë dhe sovranitetin e Kosovës mbajtur në fund të shtatorit të vitit 1991, qenë prelud për zgjedhjet e para shumëpartiake për Kuvendin e Kosovës dhe zgjedhjet presidenciale në Republikën e Kosovës më 24 maj 1992.

LDK-ja fitoi shumicën dërrmuese të deputetëve në Kuvend, në të cilin përfaqësoheshin edhe tri parti të tjera, ndërsa Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh Kryetar i Republikës së Kosovës me shumicë dërrmuese të votës.

Dr. Ibrahim Rugova u rizgjodh Kryetar i Republikës së Kosovës në zgjedhjet e mbajtura në mars të vitit 1998. Partia e tij, LDK, fitoi shumicën e vendeve në Kuvendin e Republikës së Kosovës në atë vit.

Nën udhëheqjen e Rugovës, LDK-ja fitoi 58% të votave të elektoratit në zgjedhjet lokale, të sponsorizuara ndërkombëtarisht, në Kosovën e pasluftës, në tetor të vitit 2000, si dhe zgjedhjet e para nacionale në vitin 2001 dhe zgjedhjet e dyta lokale më 2002.


[b]Çmimet dhe titujt ndërkombëtarë: [/b]

Më 1995, Dr. Rugovës iu dha Çmimi për paqe i Fondacionit Paul Litzer në Danimarkë.

Më 1996, Ibrahim Rugova u shpall Doktor Nderi (Honoris Causa) i Universitetit të Parisit VIII Sorbonë, Francë.

Më 1998, Rugova iu nda Çmimi Saharov i Parlamentit Evropian.

Në vitin 1999, Rugova mori Çmimin për paqe të qytetit Mynster (Münster), Gjermani, ndërsa u shpall qytetar nderi i qyteteve italiane: Venedikut, Milanos dhe Breshias (Brecscia).

Në vitin 2000, Dr. Rugova mori Çmimin për paqe të Unionit Demokratik të Katalonisë "Manuel Carrasco i Formiguera", në Barcelonë, Spanjë.

Më 2003 në Belgjikë mori Çmimin Senator Nderi i Evropës.

Më 2004 u shpall Honoris Causa (Doktor Nderi) i Universitetit të Tiranës.

Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i Kosovës në mars të vitit 2002 në bazë të zgjedhjeve nacionale të zhvilluara në nëntor të 2001.

[b]Shkeputje nga fjalimi i dr:Ibrahim Rugova ...Shkurt 2004[/b]

Duke i falenderuar edhe njëherë senatorët e pranishëm evropianë për titullin e akorduar, Presidenti Rugova tha se kjo "është mirënjohje për mua dhe për vendin tim".

"Le të jetë shenjë pozitive se vendi im së shpejti si vend i pavarur do të gjendet edhe formalisht në familjen e madhe evropiane, aty ku e kishte vendin gjithmonë, sepse Kosova e sotme është Dardania centrale antike iliro-shqiptare, pra, Dardania e Justinianit, vend i një civilizimi që qëndron në themelet e civilizimit modern evropian e perëndimor".
Ndërkaq, në fund të fjalës së tij, Presidenti Rugova tha:

"Duke pranuar titullin Senator Nderi i Evropës, Ju premtoj se do të punoj me të gjitha fuqitë e mia në të mirën e vendit tim, në të mirën e popujve evropianë dhe në të mirë të miqësisë me SHBA dhe me popujt e tjerë të botës dhe për forcimin e paqes dhe të lirisë në botë".

[b]Ibrahim Rugova figura me karizmatike e popullit Kosovare ne aspiratën për pavarësinë e Kosovës. [/b]

Ky burrë shteti qe gjithë jetën e tij ja ka kushtuar çështjes kombëtare shqipatere asaj kosovare, ka qene dhe ngelet figura me karizmatike e shumicës se popullit Kosovare ne gjithë historinë e ekzistencës se vet, mbasi Ibrahim Rugova me mençurinë dhe intelektin e tij prej një burri shteti ka ditur te mbroje me vendosmëri dhe atdhedashuri te pashoq dinjitetin dhe nderin e te qenurit Shqipater ne Kosovën tone te lavdishme. Biri Cerrces i diplomuar ne fushen e letërsisë ju përkushtua politikes me qëllimin e vetëm dhe kryesor qe te mbronte aspiratat e shenjta te popullit kosovar te shtypur e te persekutuar duke krijuar me 23 dhjetor te vitit 1989 partine e pare atë Lidhja Demokratike e Kosoves.

Ideatori dhe udhëheqësi i kësaj partie gjate gjithë veprimtarisë se vet ka zhvilluar një aktivitet te pastër patriotik e liridashës nene hundën e serbve përbindësh dhe ka shfaqur hapur dhe pa frike platformen dhe dëshirën e gjithë popullit te Kosovës duke kërkuar pavarësi te Kosoves ne kohen qe Serbia ishte ne kulmin e saj te shtypjes dhe urrejtjes kundër Kosovarëve . Ibrahim Rugova jo vetëm qe nuk ju tremb makinerisë shtypse e shfarose serbe por krijoj ne hundën e tyre parlamentin dhe qeverinë Kosovare atëherë qe kulmi i zemërimit te popullit kosovare kishte arritur ne piken me te larte te saj. Fillimi i masakrave çnjerëzore qe Serbia filloje ta vere ne zbatim kundër kosovarëve ne vitin 1998 e gjeti Ibrahim Rugovën ne Prishtine dhe si burrë shteti qe ishte , trim e i papërkulur dhe intelektual qëndroj ne shtëpinë e tij ku nga dita ne dite i kërcënohej jeta e tij dhe e familjes me zhdukje dhe ekzekutim nga ushtria e Millosheviçit. Por edhe pse ne rrezik për jetën e tij
dhe te familjes ky burrë shteti nuk pranoj te behej vegël e Miloshevicit per te realizuar qëllimet e mbrapshta te Serbisë para opinionit ndërkombëtare per te justifikuar gjenocidin kundër kosovarve qe kishte filluar, por Ibrahim Rugova deklaroj se qëndresa e shqiptareve te Kosovës është e ligjshme dhe e drejta e tyre për pavarësi.

Ibrahim Rugova ka treguar gjithmonë tolerancë ne politik si udhëheqës moderator qe njihet nga vet populli kosovare por edhe nga ndërkombëtaret ai është simboli i bashkimit dhe i pavarësisë pa te cilin nuk munde te identifikohet Kosova. Gjate viteve pas lufte Ibrahim Rugova si i zgjedhur ne postin me te larte te vendit atë te Presidentit ai ka mbajtur një qëndrim te qarte dhe te prere ne lidhje me statusin final te Kosovës duke deklaruar kudo ne te gjitha kancelaritë e botes se e vetmja zgjidhje për Kosovën është pavarësia e plote e Kosovës te cilën kosovaret e kane merituar prej kohesh por qe ne mënyrë te padrejte ajo i është mohuar. Lidhja demokratike e Kosovës nen udhëheqjen e drejtpërdrejtë te liderit te saj Rugovës ka fituar katër here zgjedhjet ne Kosove duke dale fituese nga vota e shumicës kosovare, gjë e cila tregon se vete lideri i kësaj force është ne një linje me dëshirat dhe aspiratat e popullit kosovare dhe si i tillë e ka merituar votën plebishitare te tyre.

Sëmundja qe po kalon ky burrë shteti qe ne te njëjtën kohe simbolizon mençurinë dhe tolerancën ne Kosove, është dhimbje jo vetëm për atë dhe familjen e tij, por është ne te njëjtën kohe dhimbje për gjithë kosovaret dhe mbare popullin shqiptare. Veprimtaria e tij politike ne interes te çështjes madhore te Kosovës është sa produktive aq dhe definuese për pavarësinë e Kosovës ku është momenti qe vete Kosova dhe kosovaret kane me shume nevoje për te se çdo here tjetër. [b]Ibrahim Rugova ngelet një nga udhëheqësit me popullor dhe i dashur për popullin e vet ku mençuria, urtësia dhe dashuria për popullin e vet ka qene gurë themeli ne te gjithë jetën e tij te mbushur me vuajtje mundime dhe sakrifica por qe e bëjnë atë simbolin e lirisë se Kosovare.[/b]

Engjëll Shehu - 8 Janar 2005

[b]Rexhep Ismajli: Për dy dekada Rugova u bë një ndër figurat e rëndësishme të studimeve letrare në albanistikë[/b]

Kam nderin që para jush sonte të flas për veprën intelektuale, shkencore, hulumtuese e kritike të personalitetit të shquar të botës shqiptare, anëtarit korrespondent të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, bartësit të shumë çmimeve ndërkombëtare për paqe, doktor honoris causa të universiteteve të Parisit VIII dhe të Tiranës, Presidentit të Kosovës, dr. Ibrahim Rugovës, të botuar në 8 vëllime nga shtëpia botuese e Prishtinës "Faik Konica".
Në dekadën e fundit të sh. 20, për botën shqiptare dramatike e me ndryshime dhe përmbysje shpresëdhënëse, dr. Ibrahim Rugova u njoh ndërkombëtarisht si lideri i lëvizjes më të madhe paqësore në Evropë, lideri i lëvizjes së gjerë për emancipim, për çlirim kombëtar e për pavarësi të Kosovës. Personaliteti i tij u çmua lart për shpalosjen dhe begatimin e vlerave evropiane të kohës.
Aktualisht dr. Ibrahim Rugova vepron si Kryetar i Kosovës.
Para se të niste veprimtarinë e gjerë politike, dr. Ibrahim Rugova në kulturën e studimet letrare dhe albanistike për dy dekada të tjera ishte dalluar me studimet, ndërmarrjet, idetë, botimet për letrat dhe kulturën shqiptare në tërësi. Vepra e tij në këto fusha përmblidhet në 6 vëllimet e para të kësaj kolane të bukur të botuar nga shtëpia botuese "Faik Konica" e Prishtinës. Aty është përfshirë pjesa më e madhe e ndihmesës që Rugova i ka dhënë kulturës dhe dijes shqiptare në këto fusha, ashtu si i kishte bërë gati vetë në atë kohë. Kanë mbetur të papërfshira shkrimet e shpërndara nëpër revista dhe parathënie librash.
Vetëm në 2 vëllime të kolanës është përfshirë veprimtaria e gjerë e shkrimtarisë politike të dr. Rugovës. E shpërndarë gjithandej në shtypin e botës, nuk ka dyshim se, kur të përmblidhet, ajo do të mbushë vëllime të tjera, për të folur në mënyrë autentike për idetë e kohës sonë, për ecejaket e mendimit dhe të synimit për pavarësi, për mundësitë e funksionimit të pushtetit me mbështetje në "autoritetin moral", siç thoshte ai, përballë makinerisë shkelëse, despotizmit e diktaturës, për shanset e lëvizjeve paqësore në tërësi, për hapësirat e lirisë.
Me shkrime publike Ibrahim Rugova u shfaq qysh në vitet 1967 1968. Librin e parë Prekje lirike, e botoi më 1971. Qysh me atë libër ai manifestoi qartë mëvetësinë dhe pavarësinë e vështrimit dhe të gjykimit, autonominë personale në fushën e kritikës dhe të interpretimit letrar. Mu sikur të donte një prerje, një ndryshim të sugjeruar qysh në tituj, 7 vjet më vonë (1978) ai botoi librin Kah teoria, me përmbajtje e synime të tilla. Pastaj vetëm dy vjet më vonë (1980) librin tjetër me hyrje teorike dhe me brumë kritik për letërsinë e sotme, me një synim tipologjizues e me vlerësime
normative në fund Strategjia e kuptimit. Rruga e vështrimeve
teorike kritike tashmë po intensifikohej në veprimtarinë e Rugovës dhe më 1982 ai botoi librin monografik Vepra e Bogdanit, që mëton në radhë të parë ta interpretojë atë, por rrugës bën dhe shumë punë të tjera hulumtuese të natyrave të ndryshme për autorin dhe veprën. Në 4 vjetët e ardhshëm (1986) ai arrin ta përfundojë veprën e gjerë Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, në të cilën ngërthehen hulumtimi historiko letrar albanistik me vlerësimin kritik, tendencat për klasifikime dhe përgjithësime lidhur me
rrjedhat e mendimit dhe të shkrimit shqip në këtë fushë. Librin e fundit të natyrës së studimeve letrare Refuzimi estetik, e botoi më 1987. Në më pak se dy dekada jete të ngjeshur hulumtuese ai arriti të bëhej një ndër figurat e rëndësishme të studimeve letrare në albanistikë, në fushën e kritikës e të interpretimit letrar në përgjithësi në botën shqiptare.
Pas vitit 1972 Rugova pati mundësi ta thellonte më shumë punën e tij hulumtuese sistematike në drejtime të ndryshme për letrat dhe kulturën shqiptare, për idetë estetike dhe për çështjet themelore të studimit të letërsisë. Dhe në këto preokupime shkrihen vrojtimet e tij të natyrës teorike, estetike të letërsisë me kundrimet për fenomene, autorë dhe vepra nga tradita shqiptare dhe nga bashkëkohësia. Në këtë shkrirje natyrshëm ngërthehen fenomenet letrare shqiptare, ndryshe nga një traditë që mund të kërkonte që ato të vështrohen me optikë dhe metoda të posaçme. Tërë aparaturën hulumtuese dhe klasifikuese e zbaton me të njëjtin kut të matjes
në fenomenet e traditës ashtu si te veprat bashkëkohëse. Prodhimin letrar bashkëkohës e vështron në mënyrë njësoj sistematike. Objekt i vlerësimit të tij u bë një numër i madh autorësh dhe veprash që doli në Kosovë deri në atë kohë. Shkonte dhe më tej për ato rrethana dhe, duke shpërnjohur retiçencat e kohës, afirmonte dhe vlerësonte autorë dhe personalitete të së kaluarës.
Rugova ndërthur në vështrimet e tij bagazhin e dijeve teorike, të njohjeve të thelluara albanistike me interesimet bashkëkohëse.
Derisa në shkrimet e para kritike për letërsinë Rugova i jepte hapësirë më të madhe dimensionit lirik e personal të vendosur qoftë dhe vetëm figurativisht në kontekst aktual, në studimet për letërsinë, në veprat teorike e në monografitë e pastajme të tij mbisundojnë dy vija themelore: hulumtimi i të dhënave, krijimi i aparaturës themelore për studime serioze dhe njëherësh studimi, interpretimi e kontekstualizimi i veprave, ideve e fenomeneve letrare në botën shqiptare.
Në studimet letrare Rugova vinte me një anim nga vlerësimi pjesërisht impresionist i veprave dhe fenomeneve letrare, por me frymën e tij të butë liberale, që ia bënte të mundur të gjente çarje në bllokun e mendësisë së atëhershme në këto studime, si mendësi dhe si metodë. Ai thjesht ofronte një tjetër mënyrë interpretimi dhe përmes saj ngjallte kontestime që në themelet
e atyre studimeve. Me kohë aspektet e tilla dhe gjallëria rinore e Rugovës sikur i lanë më shumë hapësirë disiplinës studiuese. Por bindja se në çështje interpretimi gjithnjë ka më shumë se një vështrim e shoqëron atë në tërë veprimtarinë, jo vetëm studiuese. Me këtë gjerësi, në përplasje të vetvetishme me dogmatizmin sundues të kohës, nga fundi i viteve '70, dr. Rugova u bë një nga figurat qendrore të studimeve letrare dhe u bë i tillë me risinë e vështrimeve, me njohjet bazike për rrjedhat dhe me qëndrimin
jopërjashtues për tjetrin.
Ndërkohë ai kishte depërtuar më thellë me informimet dhe me formimin teorik në frymën e kohës, kryesisht në rrymimet që merreshin me interpretimin dhe me teoritë estetike. Kjo ishte afërsisht koha kur tek ne po depërtonin dhe ide moderne të strukturalizmit e të semiologjisë. Dhe gjurmët e kësaj gjerësie idesh, të kombinuara me rreptësinë metodike në një rrafsh me
figurshmërinë gati të mirëfilltë letrare, i gjejmë në studimet e tij për letërsinë shqipe, moderne dhe të traditës. Jo rastësisht ai pikërisht në këtë kohë ngulte këmbë të merrej me studimin e themeltë të veprës dhe të figurës së Pjetër Bogdanit, duke hapur një horizont tjetër sa i përket studimit letrar dhe vlerësimit të traditës së hershme të shkrimit shqip.
Në veprat si kjo, apo në monografinë për zhvillimin e mendimit kritik shqiptar, ai i shkrin njohjet themelore, të dhënat, hulumtimin personal pozitiv me interpretimin, kontekstualizimin dhe ndriçimin e fenomeneve letrare dhe implikimet shoqërore të tyre. Bogdani do të bëhet dhe si një dyshor identifikues i tij për dimensionin e flijimit për të nxjerrë në pah identitetin e ndrydhur kombëtar. Kështu, mu në mes të interesimeve estetike, filozofike, teorike letrare, në mënyrë të beftë vjen e rishfaqet natyra
kontestuese e Ibrahimit dhe kjo ngjet në kohë shumë të rënda të zhvillimeve intelektuale në Kosovë dhe në botën shqiptare. Natyrë jo impulsive, përgjithësisht e qetë dhe e shtruar, kontempluese, më duket se kontestimet e tij vijnë nga brenda, synojnë qenësoren dhe depërtojnë thellë, bëhen kështu radikale.
Ibrahim Rugova vepron me qëndrimin për të mos iu shtruar thjeshtësimeve dhe rrëgjimeve në një interpretim të vetëm. Për arsye të tilla dhe të tjera, ai shpesh e ndien nevojën t'i drejtohet madje esesë, ndonjëherë edhe më shumë se kaq interpretimit të çlirshëm letrar, duke prodhuar vetë një tekst nga
aspekti i gjinisë vështirë i përcaktueshëm. Gjerësia e tematizimeve teorike, kritike, iniciuese, nismat e projekteve hulumtuese, shpesh të pambaruara, na sjellin përpara një vepër që shtron çështje, hap horizonte, josh për ndërmarrje interpretimi. Të gjitha këto aspak papritur, sidomos pasi doli në krye të Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, zhyten përnjëherë në projektin që shtroi jeta atë të angazhimit për çlirimin kombëtar.
Vitet e vona '80 i dhanë krih pikërisht kësaj pjese të natyrës së tij dhe ajo gjeti përkrahjen dhe mbështetjen në frymën e gjerë dhe të akumuluar me vite të popullit të Kosovës që po përjetonte momente të rënda të shtypjes.
Kështu fryma shoqërore, e pakënaqur me klasën e atëhershme politike, gjeti tek intelektuali liderin dhe Rugova, kontestues i butë e konstruktiv, mjedisin për idetë e tij vepruese e të padhunshme në drejtim të realizimit të idealeve çlirimtare, përgjithësisht emancipuese. Ajo qe më shumë se lëvizje e padëgjueshmërisë, lëvizje përmes së cilës shqiptarët e Kosovës e
shfaqën veten sërish rrënjësisht dhe fuqishëm në vlerat politike e
shpirtërore të Evropës.
Me natyrën e tij të paimponueshme, me humanizmin, me orientimet liberale, me tolerancën, me dijet e gjera e me finesat, me qëndresën dhe frymën e gjatë në kontaktet, dr. Rugova u bë gjerësisht i pranueshëm në botën shqiptare dhe njëherësh dha një ndihmesë të çmueshme për krijimin e miqësive të botës shqiptare me të tjerët.
Në bisedat e tij me M.F. Allain dhe X. Galmiche, më 1991 Rugova theksonte: "Emri im prej intelektuali, kjo do të mbetet nga unë, po të mbetet diç në historinë shqiptare". Ai qysh atëherë kishte vetëdijen dhe bindjen për trashëgiminë intelektuale që po krijonte. Mbase gjendja e përgjithshme e rëndë, fillimet e vështira, të panjohurat e aksionit të rezistencës konstruktive paqësore, nuk i jepnin shumë optimizëm për të parë qysh atëherë se në historinë shqiptare i rëndësishëm do të mbetet jo vetëm emri i tij prej intelektuali, po dhe nami i prijësit paqësor drejt çlirimit dhe
pavarësimit të Kosovës dhe emancipimit politik të botës shqiptare.
Në vazhdën e ideve për mëvetësimin e Kosovës, që në vitet '60 të shekullit 20 kishin marrë formën e kërkesës për Republikë, e të synimit për realizimin e idealeve të çlirimit kombëtar, në horizontin e shpërbërjes së federatave të mëdha komuniste dhe me kufizimet e tjera të realiteteve aktuale evropiane, kjo lëvizje me Rugovën në krye dhe me mbështetjen e gjithanshme të Aganit nga brezi i mëparmë dhe të tjerëve nga brezi i tij, natyrshëm e
ushqeu më tutje kërkesën e gjithpranishme në popull për pavarësi të plotë të Kosovës dhe për bashkim të mëtejmë kombëtar në suazat e bashkimeve të mëdha evropiane. Projektet e tilla nyjëtohen dhe shpjegohen në mënyrë të përshtatshme për lexues shtresash të ndryshme dhe në dy librat e fundit të kësaj kolane të Rugovës.
Më shumë se dhjetë vjet të shkuara, redaktori i BBC së kërkonte të përmendja një tipar me rëndësi të personalitetit të dr. Rugovës. Nuk kisha menduar shumë dhe papritur kisha thënë: qëndrueshmëria, persistenca. Tani më duket se kjo qëndrueshmëri e tij gati metodike kanë rrezatuar dhe vazhdon të rrezatojë siguri dhe besim, çka vazhdon të jetë me shumë rëndësi për zhvillimet politike, për baraspeshimin e tërësishëm.
Ibrahim Rugova kulturës shqiptare tashmë i ka lënë një vepër me vlera intelektuale, shkencore, të dijes. Një vepër më të rëndësishme, madhore, dimensionet e së cilës mbase nuk i vërejmë për shkak të afërsisë së pandërmjetme, ai bashkë me plejadën e qëndresëtarëve të kësaj kohe, e kanë krijuar me lëvizjen për çlirim kombëtar dhe njëherësh për ndërtim të vlerave demokratike e për emancipim të përgjithshëm të shoqërisë shqiptare, duke krijuar kështu kontekst cilësisht të ri për të gjitha ato vlera dhe për rigjallërimin e tyre në horizonte që s'i kishim më parë.
--------

[i]Autori është kryetar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës dhe profesor i Fakultetit të Filologjisë në Prishtinë[/i]

[size=6][b]Rugova e Daci i shkruajnë Hagës[/b][/size]

[i]Ibrahim Rugova dhe Nexhat Daci i kanë shkruar Kryetarit të Tribunalit të Hagës, Theodor Meron. Ata kanë ofruar garanci për mbrojtjen në liri të Ramush Haradinajt. [/i]
[i]
Artan Mustafa - Gazeta Express[/i]


[i]Presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova, dhe Kryetari i Kuvendit, Nexhat Daci, i kanë shkruar Kryetarit të Tribunalit të Hagës për Krimet e Luftës në ish-Jugosllavi, Theodor Meron.
Ata kanë ofruar garanci për mbrojtjen në liri të komandantit të njohur të UÇK-së dhe ish-Kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinaj. [/i]

Letrat e Rugovës dhe Dacit i janë dërguar Kryetarit të Tribunalit me anë të koordinatorit të mbrojtjes së Ramush Haradinajt, avokatit Michael O’Rielly.

[i]Letra e Presidentit të Kosovës mban datën 5 prill 2005.[/i]

“Z.Ramush Haradinaj ka shërbyer si Kryeministër i Kosovës për 100 ditë. Gjatë asaj kohe ai demonstroi lidership shembullor. E konsideroj atë si një politikan të shquar dhe burrështetas, humbja e të cilit për Kosovën në këtë kohë të rëndësishme në historinë tonë është e pallogaritshme”, e ka filluar letrën e tij Rugova.

Ai ka shtuar se dorëheqja e Haradinajt dhe shkuarja e tij në Hagë ka treguar dinjitet të lartë të një njeriu që ia ka dedikuar jetën e tij arritjes së lirisë dhe pavarësisë për popullin e tij.
“Me këtë akt të veçantë, ai tregoi se Kosova ka arritur një nivel të ri të maturisë politike dhe se ne jemi të gatshëm ta mbajmë vendin tonë”, ka shtuar Rugova.
[i]
Presidenti i Kosovës, po ashtu, ka vlerësuar lart udhëheqjen e Qeverisë së Kosovës nga Ramush Haradinaj.[/i]

“Është një tregues i karakterit të z.Haradinaj se - megjithëse ka qenë plotësisht në dijeni të mundësisë së një aktakuze që nga nëntori i kaluar - ai ia dedikoi tërë energjinë dhe talentin kauzës së popullit të tij në muajt pauses. Ashtu sikur edhe duke qenë një politikan i zoti, ai është gjithashtu një njeri i paqes. Mënyra e shkurajes së tij, çoi atë që ka mundur të jetë një rast për rrezik të madh, në një rast të dhimbjes, por edhe krenarisë”, është shprehur Rugova.
[i]
Më tej ai ka thënë se Haradinaj me veprimet e tij ka avansuar ecjen e vendit drejt një shteti paqësor, pluralist, të pavarur brenda Europës.[/i]

“Haradinaj është një njeri me një ndershmëri të lartë. Unë besoj se ai do të vazhdojë të respektojë të gjitha obligimet e tij para Gjykatës së Hagës, para komuniteti ndërkombëtar përgjithësisht dhe popullit të Kosovës, i cili me arsye është krenar për të. Pas pranimit të një kërkese formale nga Tribunali, unë gjendem në një pozitë që të oforoj garancat e nevojshme për lirimin e përkohshëm të z.Haradinaj”, ka përfunduar Rugova.

[b]Letra e Kryeparlamentarit Nexhat Daci, drejtuar Kryetarit të Tribunalit, mban datën 7 prill.[/b]
Daci ka pohuar se Haradinajn e ka njohur qe pesë vjet dhe se ka qenë në dijeni të rolit të tij në luftën e Kosovës.

“Ai ishte një hero për popullin tonë, për shkak të trimërisë së tij dhe kualiteteteve për lidership. Në vitin 2001, Haradinaj, si lideri i AAK, u bë deputet i Kuvendit. Ai menjëherë e shqoi veten si një politikan të dalluar, duke treguar aftësi të jashtëzakonshme të lidershipit”, i ka shkruar Daci, Theodor Meron.

Më pas, ai ka shtuar se Haradinaj që në fillim të ditëve të para si deputet, kishte bërë të qartë se duhej të ishte një forcë e rëndësishme unifikuese në Kosovën e pasluftës.
“Ai kuptoi nevojën për pajtim, për të gjithë qytetarët e Kosovës, e posaçërsiht me minoritetin serb. Gjuha e tij politike ishte gjithmonë konstruktive dhe e rregulluar me kujdes. Koha e shkurtë e Haradinajt si Kryeministër - ishte shënuar nga një energji dhe vizion i jashtëzakonshëm. Gjatë tre muajve, ai e transformoi punën e Qeverisë, duke e arritur një nivel të bashkëpunimit me komunitetin ndërkombëtar, që përpara nuk ishte parë”, ka thënë Daci.

Kryeparlamentari ka shtuar se Haradinaj tregoi aftësi të posaçme dhe kurajo në vendosjen për çështje shumë të ndjeshme, si delegimi i pushtetit në nivelin lokal të qeverisjes dhe vendosjen e komunave të reja.

“Haradinaj është një forcë unifikuese në Kosovë. Koalicioni i tij me partinë time, Lidhjen Demokratike të Kosovës, dhe parti të minoriteteve tjera, bashkoi dy traditat kryesore të historisë së re të shqiptarëve të Kosovës. Besoj se me kohë ai do të unfikonte të gjitha pjesët e ndryshme politike dhe kulturore të Kosovës. Sjellja shembullore e Haradinajt kur ai pranoi lajmin për akuzimin e pashmangjshëm, flet vetvetiu. Ai i bëri një shërbim të madh Kosovës, komunitetit ndërkombëtar dhe sinqerisht edhe vetë Tribunalit”, ka thënë Daci.
Në përmbyllje të letrës së tij, Daci ka shprehur besimin e tij se Haradinaj është një njeri maksimalisht i ndershëm.

“E njoh atë si njeri të fjalës. Besoj se ai do të respektojë deri në fund obligimet e kërkuara nga Haga. E di që ai nuk do ta turpëronte veten ose vendin e tij, duke bërë ndryshe”.
Edhe në fjalimin e tij të së mërkures, para përfaqësuesve të Grupit të Kontaktit, Nexhat Daci shprehu besimin që deri në takim e radhës të këtij niveli, Ramush Haradinaj do të jetë në liri në Kosovë.

Edhe Jessen-Petersen i gatshëm

Express ka siguruar edhe një komunikim të Kryesisë së Kuvendit të Kosovës me Shefin e UNMIK-ut, Soren Jessen-Petersen, në lidhje me mbrojtjen në liri të Ramush Haradinajt.
Kryesia e Kuvendit të Kosovës, më datën 11 mars, i ka dërguar Kryeadministratorit një letër me të cilën kërkon që ai t’i ofrojë të gjitha garancitë për mborjtjen në liri të Ramush Haradinajt.

“Mbrojtja e Ramuash Haradinajt në liri, në bazë të garancive që do t’i jepni ju, do të ishte edhe një dëshmi për stabilitetin e krijuar në Kosovë, për misionin e suksesshëm tuajin dhe të institucioneve të zgjedhura të Kosovës, do të ishte një pranim i rezultatit se Kosova me njerëzit e saj është një vend normal, i rregullt, dhe me sundim të ligjit”, shkruan, ndër të tjera, në letrën e Kryesisë, nënshkruar nga Nexhat Daci, e cila po ashtu numëron argumentet përse duhet ofruar garancitë.
Kryesia e Kuvendit ka marrë një përgjigjie nga Jessen-Petersen, vetëm pas dy javësh, në të cilën ai pohon se është i gatshëm ta bëjë më të mirën, në momentin kur Tribunali i Hagës kërkon garancitë.

“Mënyra e përgjegjshme se si Haradinaj iu përgjigj akuzës së lëshuar nga Tribunali, ka qenë plotësisht e mirënjohur në Kosovë dhe nga komuniteti ndërkombëtar. Në përputhje me procedurat e vendosura të Tribunalit, i takon të akuzuarve që të shtrojnë kërkesë për lirim të përkohshsëm nga paraburgimi, përmes mbrojtjes së tij, sipas rregullës 65 (B) të Rregullave të procedurës dhe Evidencave. UNMIK, si autoritet me përgjegjësi për administratën e përkohshme të Kosovës, nuk e ka pozitën për të bërë paraqitje të tilla te Tribunali”, ka shkruar Jessen-Petersen.
Por, Kryeadministratori ka shtuar se është i gatshëm të ndihmojë, vetëm atëherë kur mbrojtja e Haradinajt të kërkojë lirimin e tij të përkohshëm dhe kur Tribunali të kërkojë garanci nga UNMIK.

“Kur kërkesa të jetë shtruar para Tribunalit, Tribunali mundet formalisht të kërkojë garanci nga UNMIK-u. Sapo të kemi pranuar ndonjë kërkesë nga Tribunali, UNMIK do të bëjë më të mirën për të kënaqur kërkesat e sugjeruara nga Tribunali”, ka përfunduar Shefi i UNMIK-ut.

Ish-Kryeministri i Kosovës dhe gjenerali i njohur i UÇK-së, Ramush Haradinaj, kishte marrë një akuzë nga Tribunali i Hagës për krime lufte, më 8 mars.
Ai dha dorëheqje nga posti i Kryeministrit po atë ditë, ndërsa ka udhëtuar në Tribunalin e Hagës, një ditë më vonë, më 9 mars.

[size=6][b]Sabri Hamiti: Njeriu meditant, njeriu militant.[/b][/size]


[b]I. QARKU KULTUROR I PRISHTINËS[/b]

Ibrahim Rugova i përket brezit të 68 tës, dhe më tej Qarkut Kulturor të Prishtinës.
Në fund të viteve gjashtëdhjetë të shekullit njëzet Prishtina u bë qytet universitar duke u prirë nga një lëvizje e fuqishme studentore e kulturore, që mblidhte për të parën herë të rinjtë e tokave shqiptare: në Kosovë e rreth Kosovës. Kjo lëvizje kulturore e intelektuale, krejt natyrshëm e bëri qendrën në Universitetin e Prishtinës, për ta shpërndarë ndikimin e vet çlirues edhe në shtresa të tjera të shoqërisë. Fuqia e kësaj lëvizjeje u përqendrua në kulturë e krijimtari, me artikulim më të fuqishëm në letërsi, me shenjën e fuqishme nacionale e autentike dhe me shenjën e modernitetit përnjëherësh.
Në këto vite Prishtina, si dhe gjithë Kosova, kishte një gazetë të përditshme, një revistë letrare, një radio, një shtëpi botuese në shqip. Lëvizja kulturore e intelektuale e përqendruar në brezin universitar e bëri gazetën e vet kulturore, revistën e vet kulturore dhe formoi shtëpinë e vet botuese. Kjo, në mënyrë të pashpallur, artikulonte alternativën e njëshit pushtetor në kulturë.
Protagonist në të gjitha këto lëvizje kulturore e letrare, që përqendroheshin në Fakultetin Filozofik ishte Ibrahim Rugova me krijuesit e brezit të tij studentë, kryesisht të gjuhës e të letërsisë shqipe. Disa nga nismëtarët e këtij qerthulli kulturor e letrar janë ngritur tanimë në shkallën më të lartë në fushat e tyre krijuese në shqip. Njëri nga më përfaqësuesit është Ibrahim Rugova, me përcaktim kritik letrar e studiues i letërsisë dhe i kulturës shqiptare.
Qerthulli kulturor i Prishtinës, që më vonë do të zhvillohet edhe në një kulturë letrare, në fillim të viteve shtatëdhjetë të shekullit njëzet kishte përqafuar një program letrar e kulturor, qoftë pa e afishuar: të hyhet sa më thellë në njohjen e trashëgimisë shpirtërore nacionale e në të njëjtën kohë të ketë një hapje ndaj kulturave të tjera perëndimore, sidomos të modernitetit të tyre.
Ibrahim Rugova si krijues e kritik nuk u është larguar asnjëherë këtyre dy kërkesave të qerthullit kulturor të Prishtinës, për dy decenie të plota të krijimtarisë letrare kritike.

[b]
II. PROFILI I KRITIKUT[/b]

Pak nga miqtë e tij e dijnë që Ibrahim Rugova në moshën e re shkollore ka shkruar lirikë dhe ka përkthyer poezi. Mirëpo, emri i tij letrar publik është bërë i njohur me shkrimet letrare në rubrikën "Zenite letrare" në revistën Fjala. Tekstet, që rimerrnin në një lexim krejt subjektiv e të lirë, vepra të shkrimtarëve botërorë e shqiptarë, lexoheshin me mallin e leximit të letërsisë së vërtetë. Këto shkrime Ibrahim Rugova, pas një rileximi redaktues, i botoi në librin Prekje lirike. Vetë titulli përcakton natyrën e shkrimeve estetike poetike, që nuk i iknin lirizmit në interpretim. Ky ishte një revolt kundër shkrimeve kuaziobjektive që shkruheshin për letërsinë duke zbritur më shpesh në një sociologjizëm vulgarizues.
Në librin e dytë Kah teoria, të botuar shtatë vite më vonë, e gjejmë Rugovën në skajin tjetër të diskursit kritik. Tashmë ai, gjithë dijen e madhe letrare, gjithë mjeshtërinë e shkrimit kritik të argumentuar, e çon kah qëllimi suprem: të artikulohet në nivelin më të lartë teorik letërsia si krijimtari individuale e veçantë, e ndryshme nga të tjerat, që duke pasur praktikë origjinale të krijimit, kërkon edhe kritere të vetat të interpretimit. Tashmë, revolta lirike e librit të parë kthehet në sistem vetanak të mendimit e të argumentimit.
Dy polet kritike, të shfaqura në dy librat e parë, e kanë përcaktuar fuqishëm gjithë krijimtarinë kritike të Ibrahim Rugovës në vitet shtatëdhjetë e tetëdhjetë të shekullit njëzet. Ky ndikim në një anë ka prodhuar një diskurs kritik të çlirshëm, shpesh me gjuhë konotative, madje në nivel të metaforës, për t'u kurorëzuar me trajtën e eseut e të kritikës interpretuese; kurse në anën tjetër ka prodhuar diskursin kritik të argumentuar, duke e ngritur në nivel të abstragimit teorik, madje krejt në teori të letërsisë e të kritikës; por gjithmonë me kërkesën për kultivimin e temave abstrakte në shqip, nëpërmjet rindërtimeve terminologjike.
Dy libra të ngjashëm, përmbledhje esesh e kritikash, kapin tekstet kritike të Ibrahim Rugovës të viteve shtatëdhjetë në Strategjia e kuptimit dhe të viteve tetëdhjetë në Refuzimi estetik. Sharmi themelor i shkrimeve kritike, që korrespondojnë në radhë të parë me librat e botuar gjatë këtyre viteve dhe me autorët kryesisht të brezit të tij, është se janë shkruar rëndom si kritika të para (punë tepër e vështirë në interpretimin e vlerësimin e letërsisë), duke prodhuar edhe mendimin e parë publik për veprat, e njëkohësisht duke krijuar aureolën e kritikës së respektueshme.
Në shkrime të tjera, në këta libra, Rugova lëshohet ngadalë në kohë për të studiuar formacione artistike e doktrina letrare shqiptare, po ashtu autorë të njohur të traditës; ashtu edhe fenomene letrare, kryesisht kritike të modernitetit evropian.
[b]Dy libra të tjerë, tani monografikë, që provojnë deri në skaj fuqinë krijuese e intelektuale të Ibrahim Rugovës, janë Vepra e Bogdanit dhe Kahe e premisa të kritikës letrare shqiptare 1504 1983[/b]. Në të parin bëhet interpretimi i fuqishëm i tekstit bogdanian në librin e parë origjinal shqip Çeta e profetëve, duke analizuar të gjitha aspektet e strukturat e tekstit bashkë me domethënien e tij. Rugova këtu ribën gjenetikën dhe bën analitikën e veprës së autorit të madh të vjetër shqiptar, duke e parë atë të njënjëshëm, nëpërmjet temave, strukturave letrare, domethënieve nacionale; duke analizuar sistemin e plasat e tij. Studiuesi, i formuar me dijet moderne letrare, dëshmon që teksti bogdanian nuk është dëshmi por është një qenie e gjallë kulturore, madje bashkëkohëse, një vlerë që jeton. Vepra shpejt u bë paradigmë e studimeve shqiptare, jo vetëm bogdaniane.
Mirëpo, projekti më i ndërliqshëm e më i rëndësishëm studimor i Ibrahim Rugovës mbetet monografia për kritikën shqiptare. Ky libër është dhe kurora kritike e tij. Aty gjejmë një sistematizim të mendimit kritik shqiptar që lidhet me letërsinë dhe kritikën letrare, dhe më thellë një vetëdije kulturore të shqiptarëve. Idetë themelore, duke u fiksuar nga Barleti deri te autorët bashkëkohorë, janë trajtuar jo si rend kronologjik i shfaqjeve, por si vlera në një sistem të sprovuar të mendimit letrar. Rugova lucid këtu informon, analizon, interpreton. Vepra merr vlerën e një projekt enciklopedie për kritikën letrare shqiptare duke u bërë, që nga shfaqja, një pikë reference e pakalueshme për këtë fushë.
Përfundimisht Ibrahim Rugova është një kritik modern që teorinë e ndërton si majë që del nga interpretim i tekstit letrar, kurse vlerësimin e bën si një përqasje me universalitetin e krijimit letrar. Kjo e shpie nga qerthulli i letërsisë kombëtare në universumin e literaturave të tjera.
Një të tillë sprovë e kishte nisur[b] Rugova në shkrimin për rrënjët e degët letrare, pra për trashëgiminë origjinare dhe shpërndërrimet e mëvonshme duke sjellë në relacion krijues Shqipen, Aristotelin e Xhojsin. Kjo aventurë krijuese ishte ndërprerë përnjëherë.[/b] Dhe kjo duhet të quhet humbje për kërkimet në letërsinë shqipe.
Vepra e madhe dhe e ndërliqshme kritike e Ibrahim Rugovës e ka bërë autorin njërin ndër mendimtarët më të mëdhenj bashkëkohorë shqiptarë për letërsinë.
Konteksti sociokulturor, thuhej më parë, por rrethanat nacionale, do të thuhej më vonë, e bënë apo më saktë e detyruan Ibrahim Rugovën që nga njeriu meditant të kalojë te njeriu militant. I pari i përket domenit të kritikës. I dyti domenit të veprimtarisë nacionale.
I lejojmë vetes të mbyllim këtë shkrim me një metaforë: Prekje e Gurit. Brezat e idealistëve (nëse mbeten gjallë) do të tregojnë a u formësua guri nga prekja dhe për sa kohë ndodhi kjo.
--------

[i]Ky tekst është lexuar në promovimin e veprave të Dr.Ibrahim Rugovës në muajin nëntor në Tiranë. Autori është profesor i Fakultetit të Filologjisë në Prishtinë[/i]

[b]07-02-2004[/b]

Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova është shprehur dje se Kosova është gjithnjë e më afër integrimeve evropiane. Sipas Rugovës krahas integrimit të Kosovës në Bashkimin Evropian udhëheqësit kryesorë evropianë, përkrahin dhe pavarësinë Kosovës. "Udhëheqësit e institucioneve në Bruksel, e përkrahin Kosovën në rrugën e saj të pavarësisë". Një deklaratë të tillë Rugova e ka bërë menjëherë pas kthimit të tij nga Brukseli ku ka qenë "i ftuar nderi" në Asamblenë e Partive Popullore Evropiane. Gjithashtu Rugova ka marrë pjesë në ndarjen e çmimeve "Sakharov" si dhe është nderuar me titullin "Senator Nderi" i Parlamentit Evropian.

Gjatë vizitës në Bruksel, ai pati një takim edhe me ministrin e jashtëm belg, Lui Mishel. [b]"Isha edhe në Kongresin e Partive Popullore dhe dëshirojmë që së shpejti edhe Kosova të ketë përfaqësuesit e vet në Parlamentin Evropian", deklaroi Rugova duke shtuar se gjatë takimeve me përfaqësuesit evropian "ata kanë çmuar progresin në Kosovë dhe janë angazhuar të ndihmojnë atë edhe në të ardhmen," ka përfunduar Rugova. [/b]Në fillim të kësaj asambleje është paraqitur nga ana e Rugovës kërkesa për pranimin e partisë së tij me statusin e vëzhguesit në PPE. Mësohet se ai ka marrë një përgjigje pozitive dhe brenda një afati kohor, prej pak më shumë se nëntë muajsh, kjo parti mund të fitojë statusin e vëzhguesit në këtë organizëm. "Ka rreth tre lexime për çdo dosje që paraqitet nga partitë e ndryshme, përpara fazës së shqyrtimit nga byroja politike e partisë. Në momentin që dosja futet në byro, atëherë kryhen edhe dy lexime të tjera të saj," ka shpjeguar një prej sekretareve të kësaj partie.

Presidenti Rugova, është nderuar në mënyrë të veçantë nga pjesëmarrësit në kongres gjatë fjalës së hapjes së presidentit të Partisë Popullore, Wilfred Martens.

[size=6][b]Ibrahim Rugova më 1996 u nderua me titullin Doktor Nderi i Universitetit të Parisit [/b][/size]


Më 17 dhjetor 1996 në e Universitetit Paris 8, në praninë e një numri të madh pjesëmarrësish, dr.Ibrahim Rugovës iu dorëzua diploma "Doktor Honoris Causa"
Në solemnitetin dyorësh, presidentja e Universitetit Irene Sokolgarsky, duke përshëndetur Dr.Rugovën, ndër të tjera tha:
"Dr.Ibrahim Rugova, teoricien dhe kritik letrar para se shqiptarët të goditeshin përsëri nga gjëmat e errëta të historisë evropiane, është përcaktuar për aksion politik në mbrojtjen e 'ekzistencës'. Po ky nxënës i vjetër i Roland Bartit, i cili ka medituar dhe shkruar shumë mbi relacionet forcë-dije, nuk është angazhuar në një rrugë të çfarëdofshme, por universalizmi i tij është vullneti absolut për të luftuar për të drejtat e njeriut dhe për demokracinë. Kjo e ka shtyrë të praktikojë dhe të bëjë të ndiqet një politikë e mosdhunës, absolute, e cila dukej e parealizueshme në kontekstin e luftës dhe të vlimeve nacionaliste.
I etshëm për tolerancë dhe hapje ndaj Evropës, Universiteti Parisi 8 është shumë i nderuar me pranimin në cilësinë e doktorit të nderit të Ibrahim Rugovës, shkrimtar pacifist dhe i guximshëm në rrugën e tij. Të mos pyesim ne sot 'se ç'presim nga Ibrahim Rugova', por më mirë të pyesim "se ç'pret një njeri i tillë nga ne".


[b]Fjalimi i Dr. Ibrahim Rugovës mbajtur në Universitetin e Parisit


Me rastin e marrjes së titullit Doktor Nderi të Universitetit të Parisit 8, mbajti këtë fjalim. [/b]
[i]- Jam shumë i lumtur që gjendem sot në Universitetin tuaj, në këto momente gëzimi që më keni dhuruar, duke më ndarë diplomën e çmuar Doktor Honoris Causa. Po ashtu ndiej kënaqësi të madhe t'i drejtohem këtij auditori të respektuar të Parisit e të Francës që ka gjetur kohë të marrë pjesë në këtë solemnitet.
Titulli që më është dhënë është një njohje për mua personalisht dhe për popullin e Kosovës, për rezistencën e tij non-violente e paqësore që po bën tash disa vjet me sakrifica të mëdha. Njëherësh është një njohje nga Universiteti juaj, i dalë nga gjiri i njërit nga universitetet më të vjetra të Evropës, i njohur për ide e studime moderne, që sot njihen në të gjithë botën. Është një njohje e intelektualëve francezë për Kosovën.
Më lejoni t'i them disa fjalë për lidhjet shqiptaro-frënge. Shqiptarët dhe Shqipëria dalin së pari në Këngët e Rolandit, pastaj lidhjet e kontaktet e Derës së Anzhuinëve me princat në Shqipëri e në Kosovë. Në kohën e Renesansës në Francë shumë shkrimtarë e filozofë e bëjnë të njohur figurën e heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, i cili për 25 vjet udhëhoqi rezistencën e shqiptarëve kundër osmanëve dhe nga Ati i Shenjtë u quajt 'Atleta Cristi'. Në veprën e shkrimtarit dhe teologut shqiptar të shek. XVII, Pjetër Bogdani, gjejmë gjurmë të Dekartit, ndërsa Rilindja Kombëtare Shqiptare e shek. XIX do të inspirohet nga lëvizjet kombëtare që i inicoi Napoleoni i Madh në Evropë dhe që nga kjo kohë kultura shqiptare do të ushqehet nga kultura dhe idetë franceze e evropiane. Mirëpo raportet e para për një kulturë të fuqishme mesjetare shqiptare i kemi nga prifti frëng Brocard, që shërbente në Arçeliocezën e Antivarit (Antibarensi), më 1332. Nga shek. XIX e këndej, filologjia dhe historiografia frënge është marrë shumë me gjuhën, kulturën dhe historinë shqiptare, si Antoine Meje dhe Mario Roques, mes dy luftërave botërore, kurse Emil Benvenorde, njëri ndër linguistët më të mëdhenj të shek. XX, në institucionet e vjetra indoevropiane e vendos institucionin Be-ja -besa e sotme shqiptare, si njëri ndër institucionet më të vjetra. Georges Castellan thotë se grekët dhe iliro-shqiptarët janë popujt më të vjetër të Ballkanit, kurse Georges Salograc e çmon lart civilizimin e Ilirisë antike dhe ilirët i vendos edhe në tabelën e gjeneologjisë biblike, tash vonë më 1992.
Kosova e sotme përfshin pjesën më të madhe të Dardanisë antike, apo Dardanisë qendrore, që ishte e njohur për minierat e saj. Para romakëve ishte njëra ndër mbretëritë më të fuqishme ilire dhe si popull dardan, në histori lidhet me Trojën dhe me shkrimet e Egjiptit të vjetër. Në kohën romake, Dardania ishte një provincë e lulëzuar dhe me Ilirinë bëhet ndër qendrat më të rëndësishme të antikës. Pra, Kosova-Dardania është atdheu i Konstantinit të madh dhe i Justinianit, njërit ndër themeluesit e së drejtës romake. Po ashtu, në Dardani, në Ulpianën e bukur, afër Prishtinës së sotme, kemi martirët e parë të krishterizmit në Evropë, Florin e Laurin (Flavius et Laurius), 117-135, që ishin skulptorë e minatorë. Dardanët ishin të njohur për muzikën e tyre të instrumentuar me tela e me frymë. Te Prishtina është gjetur instrumenti me frymë, okarina e keramikës e kohës së neolitit. Po ashtu, Kosova-Dardania antike është vendlindja e shenjtëreshës së gjallë Nënë Tereza. Për kërshërinë e këtij auditori, më lejoni të theksoj se emrin Dardania filologjia franceze dhe evropiane e shjegojnë me fjalën shqipe "dardhë", që do të thotë "vend i dardhëve".
Më lejoni që nga ky auditor i këtij universiteti të njohur t'u drejtoj një apel studiuesve të fushave të ndryshme që me studiumet e tyre të bëjnë të ngritet, të njihet dhe të hyjë në civilizmin universal edhe njëri krah i trekëndëshit të artë antik, Greqi-Romë-Iliri sepse, pos tjerash, civilizimi ilir i dhuroi botës njerëz të kulturës si Shën Jeronimi, Justiniani etj.
Kërkoj falje që u ndala në disa çështje historike, po me dëshirë që brenda një semiologjie historike të hedh pak kripë, siç thoshte Barthi, në dijen historike mbi shqiptarët dhe Kosovën, sepse civilizimi shqiptar duhet të zërë një vend në historinë universale të njerëzimit, në kohën kur Kosova e Shqipëria dhe shqiptarët po shndërrohen në shoqëri moderne demokratike, apo thënë me një parafrazë frënge, se pak histori nuk na bën keq.
Gjendja në Kosovë që shtatë vjet është dhe vazhdon të jetë e rëndë, me represion sistematik, persekutim të aktivistëve politikë e humanitarë, pra një gjendje mjaft e rrezikshme. Këto ditë ky front i dhunës, që falë durimit të popullit të Kosovës nuk u shndërrua në front të armëve, mori viktimën e 14-të të pafajshme gjatë këtij viti. Kështu Serbia e mban Kosovën nën dominim, në kundërshtim me të gjitha normat e të drejtës ndërkombëtare. Pra, në Kosovë qe shtatë vjet shqiptarët persekutohen deri në vrasje (...).
[/i]
Në fjalën e vet, Dr.Rugova, duke iu drejtuar presidentes, theksoi: "Më lejoni që këtë diskurs ta dedikoj të tërin në kujtim të Roland Barthes-it, njëri ndër intelektualët më të njohur të Parist dhe të botës të kësaj pjese të shekullit. Ndihem krenar të them se jam një nxënës i vogël i Barthes-it të madh.
Më lejoni që nga ky auditor i këtij universiteti të njohur t'u drejtoj një apel studiuesve të fushave të ndryshme që me studiumet e tyre të bëjnë të ngritet, të njihet dhe të hyjë në civilizmin universal edhe njëri krah i trekëndëshit të artë antik, Greqi-Romë-Iliri sepse, pos tjerash, civilizimi ilir i dhuroi botës njerëz të kulturës si Shën Jeronimi, Justiniani etj.".


[b]M.F. Allen: Rugova është një lloj shkrimtari që ka pranuar të mbajë mbi supe fatin e popullit të vet [/b]

Në ceremoninë e shpalljes Doktor Nderi në Universitetin e Parisit për Ibrahim Rugovën fle edhe biografja e tij franceze Mari Fransoa Allen, profesoresha e atij Universiteti, intelektuale e njohur dhe koautore e librit "Ibrahim Rugova: Çështja e Kosovës", e flet gjerësisht për dr. Rugovën si intelektual e politikan në rrethanat aktuale në Kosovë. Ajo, ndër të tjera, ajo thekson:
- Rugova erdhi në politikë në rrethana të veçanta dhe pasi që këtë e kërkonte nevoja e që mund ta krahasojmë me V. Havelin, i cili në vitin '86 thoshte: 'Për shkaqe të ndryshme të interesit të shkrimtarit, i cili mund të shkruajë për dashurinë, xhelozinë, për dështimin... për Zotin, ka një gjë të vërtetë që shkrimtari nuk mund ta evitojë kurrë, që është historia-situata sociale, epoka e tij që njëkohësisht do të thotë vetë politika'.
Rugova është ky lloj shkrimtari që ka pranuar të mbajë mbi supe fatin e popullit të vet; është figurë e jashtëzakonshme, figurë e rrallë pacifisti jo vetëm në fjalë, por edhe në veprime. Këtë e ka vërtetuar tash shtatë vjet me gjithë pengesat dhe grackat e provokimet që ka. Rugova mban ekuilibrin mu nga ajo se si shkrimtar ka shkruar për përgjegjësinë dhe raportet e të mundshmes dhe pushtetit."

Duke prezentuar filozofinë politike të dr. Rugovës, biografinë e tij dhe situatën në të cilën mori rolin e politikanit, Mari Francoaz Allen thekson se "në vitin 1981 Kosova u bë pikë e kuqe e Evropës me manifestimet për liri e pavarësi që u shtypën me gjak. Procese politike, dënime të rënda. Në atë kohë Rugova ishte duke shkruar monografinë e Pjetër Bogdanit, shkrimtar i shekullit XVII, në Prizren, humanist dhe liberator i një pjese të Kosovës.
Esetë e tij (1980) në 'Strategjinë e kuptimit', ishin shenja që nënkuptonin më vonë edhe në 'Refuzimi estetik', ku dëshmoi se letërsia është sipërore ndaj pushtetit, dhe se vetëm literatura ishte në formë të së mundshmes në veprimet e pushtetit. Rugova ishte i njohur me miqtë e tij Eqrem Basha e Rexhep Ismaili, të formuar në Francë, edhe pse në vitin 1985 mori qëndrim të guximshëm në mesin e shkrimtarëve, por edhe kur ishte në aksion të të shprehurit. Këtë e shpjegon në librin 'Çështja e Kosovës'. Denoncimi i terrorit së pari kaloi nga të shprehurit e letërsisë. Prej aty erdhi edhe miqësia për Francën, për studimet e tij nën disertacionin e dr. Roland Barthes (1976-1977). Semiologjia dhe strukturalizmi ishin arma e tij më e fortë. Ai ka deklaruar në libër se ka dy rrugë për intelektualin: të qëndrohet me librin dhe të merret me veprimin.
Në vitin 1988 ishte kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, kur në 'Refuzimi estetik' thekson: 'Refuzim do të thotë të mos pranohet ajo që imponohet'. Më 1989 ai diferencohet, i larguar nga e drejta, i zhgënjyer; çdo i dyti shqiptar i ndaluar nga policia - do të thotë mbi 700.000 veta."

Duke folur gjerësisht për gjendjen në Kosovë, Mari Francoaz theksoi "e gjithë biografia e dr. Rugovës del nga angazhimi i literaturës që prodhoi tipin e veprimit që ai udhëheq sot: lirinë dhe demokracinë. Dr.Rugova është një çelës që hap një rrugë nga literatura në aksion politik.
Rugova është përcaktuar të shkojë deri në fund të lojalitetit të tij. Politika për të është një shërbim (service), por u mbetet besnik angazhimeve të tij si shkrimtar. Kështu, sistemi i tij politik është fryt i elaborimit me situatën. Përveç kësaj, referencat e tij të mendimit mbi botën perëndimore janë permanente. Citon BECKETT-in, Dostojevskin, Levi-Strausin, Sartre-in, etj. Gjithashtu, sot ende e lexon Aristophanin, Platonin, Biblën. E shohim atë në pozicion intermediar midis intelektualëve të Perëndimit dhe të Lindjes, duke u inspiruar, po e citoj, nga të parët për atë çka i takon teorisë, por duke e pasur të njëjtin fat me të dytët" Ai do të preferonte pa dyshim të mbetej pranë librave: në mënyrë modeste thotë: 'Nëse mbetet diçka prej meje në historinë shqiptare, ky do të jetë emri im intelektual', thekson Mari Fransoa Allen

[b]Fjalimi i Presidentit të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në ceremoninë e shpalljes Doktor Nderi i Universitetit të Tiranës në Tiranë më 9 shtator 2004[/b]


I nderuari President Moisiu,
I nderuari Kryeministër Nano,
I nderuari Rektor Rrokaj,
I nderuari Kryetar i Kuvendit Pëllumbi,
Të nderuar kryetarë të forcave politike,
Të nderuar senatorë dhe profesorë të Universitetit të Tiranës,

Zonja dhe Zotërinj,

Titulli që po më akordoni sot është një nderim i madh për mua, për popullin dhe vendin tim Kosovën. Njëherësh kam një ndjenjë të veçantë gëzimi që më dhatë mundësinë të gjendem në mesin e Universitetit Tuaj.

Me këtë rast më lejoni t'i them disa fjalë për Universitetin Tuaj. Do thënë me bindje të plotë se Universiteti i Tiranës i vuri themelet e studimeve moderne në fushat e të gjitha shkencave. Do pranuar se ky Universitet e afirmoi shkencën dhe kulturën shqiptare në botë. Këtu po veçojmë se në fushën e historisë vërtetoi dhe afirmoi njërën nga çështjet kyçe në historinë e popullit tonë, vazhdimësinë e drejtpërdrejt ilire-shqiptare, që më parë ishte tezë shkencore. Sot mund të themi se është argument, fakt i kryer i vërtetuar në fushën e arkeologjisë, të gjuhësisë dhe të etnologjisë, ku vërtetohet populli dhe territori në Ilirinë e Jugut, pra Shqipëria, Kosova-Dardania antike dhe Maqedonia që mbijetuan historinë në Gadishullin Ilirik në Europën e sotme juglindore. Ky është kontribut i përbashkët i Universitetit Tuaj dhe Universitetit të Prishtinës. Sot është e vërtetë notore se shqiptarët janë një popull antik, që origjina e tyre lidhet edhe me gjenealogjinë biblike.

Do përmendur edhe një veçori tjetër së fillet e bashkëpunimit midis Universitetit të Tiranës dhe të Prishtinës ishte shenja e parë e prishjes së themeleve artificiale të murit ndërshqiptar. Dhe sot falë përpjekjeve të përbashkëta dhe të miqve tanë, zhvillohet një jetë e lirë universitare ndërshqiptare dhe ndërshtetërore.

Zonja dhe Zotërinj,

Në këtë moment solemn dëshiroj të theksoj se Kosova gjatë këtyre pesë vjetëve pas lufte, në liri, ka pasur një progres të madh në të gjitha fushat e jetës. Kosova i ka krijuar strukturat e veta shtetërore dhe po funksionon si shtet në të gjitha segmentet. Objektiva të institucioneve të Kosovës janë: zhvillimi ekonomik, privatizimi, siguria e investimeve, krijimi i vendeve të punës për të rinjtë si dhe mbrojtja e grupeve etnike apo minoriteteve. Ndërsa tash po punojmë me UNMIK-un për bartjen e kompetencave te institucionet nacionale. Njëherësh po punojmë për njohjen formale të pavarësisë së Kosovës sa më shpejt, çfarë do të qetësonte këtë pjesë të Evropës dhe të botës. Pra, një Kosovë demokratike, paqësore e tolerante e integruar në BE, në NATO dhe në miqësi permanente me SHBA.

Zonja dhe Zotërinj,

Do theksuar se zgjidhja e çështjes shqiptare do të përmbushej me pavarësinë e Kosovës, ndërsa shqiptarët në Maqedoni do të jenë element i shtetit dhe shqiptarët në Mal të Zi e në Preshevë do të udhëheqin veten. Mendojmë se pavarësia e Kosovës është një optimum i shqiptarëve. Unë shpesh e them se pse edhe shqiptarët të mos i kenë dy shtete apo dy e gjysmë si popujt tjerë në rajon apo në Europë.

Zonja dhe Zotërinj,

Objektiva të përbashkëta të Kosovës dhe të Shqipërisë, pra të dy vendeve tona, janë integrimi në BE, në NATO dhe në miqësi permanente me SHBA. E themi me bindje të plotë se shqiptarët në përgjithësi sot janë në rrugë të progresit, janë populli më dinamik në këtë pjesë të Europës e të botës dhe kanë shansin historik të hyjnë me vlerat e tyre në familjen e madhe evropiane.


I nderuari Zoti Rektor,

Në këtë ditë solemne i shprehim mirënjohje të lartë Universitetit të Tiranës për përkrahjen që në vitet '90 i dha Lëvizjes së Kosovës për liri, pavarësi e demokraci dhe për njohjen e Republikës së pavarur të Kosovës.

Zonja dhe Zotërinj,

Më lejoni që në këtë moment solemn t'i përkujtojmë me pietet të lartë doajenët e Universitetit Tuaj Prof. Eqrem Çabejn dhe Prof. Aleks Budën që dhanë kontribut të madh për shkencën shqiptare dhe europiane.

Në fund do theksuar se nga ky Universitet kanë dalë shumë studiues e shkrimtarë të njohur, në mesin e të cilëve është Ismail Kadare, që me veprën e tij të madhe i afirmoi shqiptarët në botën moderne.

Zoti President dhe Zoti Rektor,
Zonja dhe Zotërinj,

Duke pranuar këtë titull të lartë, Ju premtoj se do të punoj me të gjitha fuqitë e mia për vendin tim Kosovën, për integrimet shqiptare dhe për mirëkuptim ndërshqiptar e ndërnjerëzor.

Zoti e bekoftë Universitetin e Tiranës.

Zoti i bekoftë shqiptarët.

Zoti e bekoftë Shqipërinë.

Zoti e bekoftë Kosovën.

Ju falemnderit.

Dr. Ibrahim Rugova, President i Kosovës

[size=6][b]Presidenti Rugova: Do të kapërcej edhe këtë betejë dhe do të vazhdojmë më fuqishëm për njohjen e pavarësisë së Kosovës[/b][/size]

Prishtinë, 5 shtator - Presidenti i Kosovës Dr.Ibrahim Rugova me një mesazh iu drejtua sot qyetarëve të Kosovës nëpërmjet tri televizioneve kryesore të Kosovës, duke njoftuar për gjendjen e tij serioze shëndetësore. Më poshtë po e japim tekstin e plotë të mesazhit të Presidentit Rugova.
"Qytetarë të nderuar të Kosovës,
Zonja dhe zotërinj,
Të shtunën u ktheva nga Gjermania, ku isha në spitalin ushtarak amerikan për testime dhe për shërim.
Mjekët kanë gjetur se vuaj nga kanceri i lokalizuar në mushkëri, prandaj më kanë caktuar një terapi intensive shëruese.
Gjithashtu mjekët kanë konstatuar se tash gjendja ime shëndetësore është duke u përmirësuar dhe janë optimistë për shërimin tim të shpejtë.
Me këtë rast, në mënyrë të veçantë e falënderoj nga zemra Qeverinë amerikane, që këto ditë u kujdes dhe po kujdeset për gjendjen time shëndetësore.
Njëherësh falënderoj ekipin mjekësor amerikan dhe kosovar që po kujdesen për mua.
Qytetarë të dashur,
Jam i bindur se me ndihmën e Zotit do të kapërcej edhe këtë betejë dhe do të vazhdojmë të punojmë së bashku më fuqishëm për njohjen e pavarësisë së vendit tonë, Kosovës, sa më parë nga miqtë tanë amerikanë e europianë.
Pres përkrahjen Tuaj, si gjithmonë.
Zoti Ju bekoftë!
Zoti i bekoftë miqtë e Kosovës!
Zoti e bekoftë Kosovën!", thuhet në fund të mesazhit të Presidentit të Kosovës Ibrahim Rugova.

[size=6][b]Rugova për rëndësinë e pavarësisë [/b][/size]


Rugova tha se bisedimet me Beogradin të mundshme pa veto
Presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova, i tha BBC-së, se njohja e drejtëpërdrejtë e pavarësisë së Kosovës do të ishte më e dobishmja për gjithë rajonin.
Ai shtoi se e respekton edhe rrugën e zgjidhjes së statusit përfundimtar të Kosovës përmes bisedimeve.

Zoti Rugova deklaroi për BBC Sot se bisedimet me Beogradin zyrtar janë të mundshme në kuadër të ndonjë konference ndërkombëtare, por pa të drejtë të vetos.
[i]
"Nëse mbahet ndonjë takim ndërkombëtar për Kosovën, unë dëshiroj njohje direkte, por nëse mbahet, ne do të marrin pjesë edhe vendet fqinje, pra edhe Serbia, pa të drejtë vetoje". [/i]

Këtë të drejtë e kanë humbur të gjithë pas intervenimit të NATO-s dhe flasin për një vend që është shkatërruar dhe nuk ekziston më", tha presidenti i KOsovës.

Me zotin Ibrahim Rugova bisedoi në Prishtinë, korrespondenti i BBC-së, Muharrem Nitaj fillimisht e pyeti presidentin Rugova, se si e cilësonte ai, takimin që pati me nënsekretarin amerikan të shtetit Nicholas Burns.

[b]
Intervista e plotë me Presidentin Rugova[/b]

[b]Rugova:[/b] Vërtet që ishte një vizitë e madhe dhe e rëndesishme e nënsekretarit Berns dhe po ashtu e njoftuam për progresin që kemi bërë në Kosovë dhe që do të bëhet vlerësimi i progresit. Pra kjo është ajo rruga ndërkombëtare dhe do të bisedohet, unë them, për pavarësinë e Kosovës. Ndërsa unë insistoj për një njohje direkte nga Shtetet e Bashkuara nga Unioni Evropian apo dhe nga vende të veçanta të Unionit Evropian për pavarësinë e Kosovës sepse kjo do të qetësonte këtë pjesë të Europës dhe të botës edhe Kosovës do ti hapeshin perspektiva të reja. Natyrisht sekretari Burns premtoi përkrahjen e vazhdueshme të ShBA.

[b]BBC: [/b]President Rugova përmendët premtimin që ka dhënë nënsekretari amerikan Burns se SHBA do të vazhdojnë të mbështesin Kosovën dhe popullin e saj. Mua do të më interesonte vlerësimi tuaj për angazhimin e SHBA gjatë të gjithë periudhës prej vitit 1990 e këtej në mënyrë që çështja e Kosovës të vijë të paktën këtu ku ka ardhur deri më tani.

[b]Rugova:[/b] Falë edhe zotit dhe miqëve tanë amerikanë natyrisht edhe aleatëve të tyre europian. Siç e dini SHBA është vendi i parë që është interesuar për ne. Pas vitit 1990 na kanë përkrahur vazhdimisht. Pra, siç e dini edhe ndihmat që kemi pasur këtu kongresi, qeveria pastaj, në se ju kujtohet, kërcënimet e kërshëndellave të presidentit Bush plak që vuri vijën e kuqe atëhere që të mos preket Kosova; pastaj presidenti Klinton që vazhdoi dhe ngjau edhe intervenimi i NATO-s dhe i SHBA-së për të mbrojtur popullin e Kosovës dhe për të qenë sot Kosova një vend i lirë dhe që tash na përkrah dhe në rrugën e pavarësisë. Unë them se pavarësia për Kosovën dhe për gjithë shqiptarët në rajon është një optimum.

[b]BBC: [/b]President Rugova, fitohet përshtypja se komuniteti ndërkombëtar tashmë e ka qartësuar qëndrimin e tij rreth statusit të Kosovës. Janë përjashtuar, unë do të thosha, tre opsione që do të ishin më të papërshtatëshme për Kosovën, të cilat ju i dini shumë mirë. Në fakt a po bëhet pavarësia e Kosovës realitet pas zhvillimeve që po shkojnë aktualisht?
[b]
Rugova:[/b] De facto, pas luftës, pra pas ndërhyrjes së NATO-s e këndej ne jemi de facto të pavarur prandaj unë them njohja formale apo zyrtare, sidoqë t'i themi pavarësisë së Kosovës është çështje që duhet të bëhet sa më shpejt. Së paku ne kemi arritur progres të madh këto 6 vjet. Kemi dëshmuar se mund të udhëheqim. Natyrisht këtu ka qenë UNMIK-u, KFOR-i, NATO, miq të tjerë që na kanë ndihmuar, por edhe ne si institucione kemi treguar aftësinë tonë të udhëheqjes. Prandaj na duhet edhe njohja formale, që të kemi mundësinë e zhvillimit ekonomik, sepse ne, pa njohjen formale të pavarësisë, nuk kemi të drejtë në kredinë ndërkombëtare nga Banka Botërore, Fondi Monetar Ndërkombëtar, bankat evropiane të ndryshme, dhe nuk kemi mundësi. Është një çështje praktike pra pavarësia, të eksportojmë, qarkullimi i njerëzve është i vështirësuar, plus neve nuk kemi një përfaqësim diplomatik në botën e jashtëme ndërkombëtare dhe jemi në mëshirë të informatave, gjysëm informatave. Prandaj kjo do të siguronte edhe në një ardhme dhe një siguri për Kosovën dhe për popullin e Kosovës. Mandej dëshiroj të theksoj, për shembull, sikur tash që ndodhi pak a shumë një krizë e integrimeve europjane me kushtetutën. Përsëri thuhet se do të shtyhen integrimet evropiane etj. do të thotë që Kosova në këtë gjendje pëson përsëri. Sepse ne jemi vendi më afër Bashkimit Europjan, në rajon, legjislacionin e kemi komplet, punojmë me ekspertë ndërkombëtarë etj. plus euron e kemi. Mirëpo për të evituar këto kriza të ndryshme që mund të ndodhin edhe në të ardhmen, atëhere pavarësia na siguron të ardhmen tonë dhe përcaktimin tonë si popull.
[b]
BBC: [/b]Sekretari i përgjithshëm i OKB-së Kofi Anan ka caktuar dy ditë më parë si emisar special të tij që do të bëjë vlerësimin e asaj që është arritur, vlerësimi i standardeve, ndërkohë që vetë ambasadori norvegjez në NATO ka deklaruar se ai do të ketë kompetenca akoma më shumë, do të bëjë një vlerësim politik të situatës në Kosovë. Si president i Kosovës si e shihni, për shembull, vlerësimin e tij, çfarë do të jetë ai?
[b]
Rugova:[/b]Unë besoj dhe shpresoj dhe do të punojmë që jetë një vlerësim pozitiv, gjithpërfshirës apo një vlersim politik, sepse, siç e dini, deri tash janë bërë disa vlerësime teknike, i fundit ishte në Këshillin e Sigurimit nga zoti Petersen që ishte pozitiv. Shpresoj se edhe ky do të jetë një vlerësim pozitiv sepse ambasadori Kai Aide e njeh shumë mirë Kosovën, çështjen e Kosovës. Ai vjet bëri një raport apo internerar për hapat që do të vijnë. I vuri gjërat në lëvizje. Unë shpresoj se do të jetë pozitiv vlerësimi i tij dhe natyrisht ne do të punojmë dhe do të kërkojmë që të vlerësohen faktet. Unë e kam thënë shumë herë se ne që 6 vjet kemi plotësuar shumë standarde, por asnjëherë nuk janë vlerësuar. Po përmend vetëm katër palë zgjedhje që kanë qenë shumë të mira, demokratike si edhe funksionimin e institucioneve, i gjyqësisë, legjislacionit etj. etj. Plus zhvillimi ekonomik. Mirëpo tash besoj se do të vlerësohen.

[b]BBC:[/b] President Rugova, a mendoni që bashkësia ndërkombëtare duke vënë si kusht përmbushjen e 8 standardeve sikur e vendosi Kosovën përpara një sfide relativisht të fortë?
[b]
Rugova:[/b] Pak a shumë mund të them se deri nga fundi i vitit të kaluar u vendosën ato 8 standartet të cilat krijuan një atmosferë të rëndë në Kosovë. Unë edhe atëhere kam thënë se standarti i parë është pavarësia pastaj të tjerat do ti zhvillojmë natyrisht dhe tashmë ne ato i kemi përmbushur, por duke punuar na ndodhën gjëra të padëshirueshme. Për shembull, në ekonomi tash kanë filluar disa kompetenca dhe pa kompetenca ne nuk kemi se çfarë të bëjmë këtu. Investime ne nuk mund të garantojmë si qeveri, askush nuk vjen. Njerëzit vijnë e shkojnë etj.etj. madje investimet shkojnë tjetërkah, bota është e madhe.

[b]BBC:[/b] Si i vlerësoni institucionet e Kosovës? Kosova tashmë ka institucionet e veta të pushtetit. Ju si njeriu i parë i piramidës së pushtetit në Kosovë, si e shihni funksionimin e institucioneve të pushtetit, kam parasysh qeverinë, parlamentin por edhe institucione të tjera që janë pjesë e rrjetit të qeverisë.

[b]Rugova:[/b] Ne tash e kemi mandatin e dytë. Në mandatin e parë u krijua një bazë e ministrive, e qeverisë, e presidentit edhe e parlamentit. Tash në këtë fazë do të jemi më funksionalë dhe më praktikë. Plus që kemi hyrë edhe në një zhvillim tjetër demokratik, do me thënë si qeveria dhe opozita. Dhe kështu vihen gjërat në lëvizje dhe natyrisht unë si president i vlerësoj gjërat si pozitive dhe duhet të konsolidohen më shumë.

[b]BBC:[/b] Zoti president është vlerësuar si një lloj hendikapi bojkoti që një pjese e komunitetit serb të Kosovës i ka bërë këtyre institucioneve. Kanë paralajmëruar për shembull, se ndoshta përfundimisht në fund të këtij muaji do të jenë pjesë e institucioneve, më në fund. Çfarë mund të bëjë faktori politik shqiptar në mënyrë që të jetë më i vendosur në integrimin e pjestarëve të minoriteteve në institucionet e shtetit në Kosovë?

[b]Rugova:[/b] Ne kemi bërë nga ana jonë mjaft, ne edhe UNMIK-u po them. Ndoshta jemi i vetmi vend në Europë apo në botë që kemi vende të rezervuara në parlament për minoritetet: dhjetë janë për serbët meqë i përmendët, dhjetë për minoritetet e tjera nga 120 deputetë, tri ministri nga trembëdhjetë ministri, dy i kanë serbët. Pastaj në vendbanimet ku ata janë në shumicë dhe kanë fituar votat ata udhëheqin, e shumica shqiptare nuk përbën problem. Atje siç e dini ata kanë buxhetin që ja u japim ne, shkollat, ambulancat e të tjera. Ne do të bëjmë edhe më shumë në këtë drejtim, mirëpo është edhe kjo çështja tjetër që lidhet, ju lutem pa të keq po e them prapë, me pavarësinë që lidhet. Ka një pjesë të serbëve që hezitojnë ende të integrohen në shoqërinë dhe në shtetin e Kosovës. Beogradi për fat të keq ende manipulon ndonjë pjesë të serbëve të Kosovës dhe krijon tensione. Në anën tjetër është frika e popullatës shumicë për të ardhmen e Kosovës. Por ne do t'i bëjmë të gjitha përpjekjet që ata t'i afrojmë.

[b]BBC:[/b] President Rugova, së voni ka patur disa tratativa, disa përpjekje, që të vendoset një dialog i drejtpërdrejtë i përfaqësuesve më të lartë të pushtetit në Serbi me zyrtarët më të lartë të Kosovës.

[b]Rugova:[/b] Ne kemi filluar një dialog me Beogradin sa i përket çështjeve teknike. Patëm filluar vitin e kaluar, u ndëpre, rifilluam dhe është shumë vështirë të bisedohet me Beogradin direkt për çështje politike, se ata ende kanë pretendime ndaj Kosovës, për fat të keq. Ne ofruam një shans në Gjenevë ku do të ishin liderët e pesë vendeve të rajonit dhe të kësaj pjese të Europës. Natyrisht do të kishim edhe një takim simbolik me udhëheqësit e lartë të Serbisë. Mirëpo ata nuk pranuan dhe të shikojmë tash. Ju e dini se ata ende i kanë ato ngarkesat e vjetra, do të thotë luajnë de facto, dhe nuk janë shumë të interesuar. Nëse mbahet ndonjë takim ndërkombëtar për Kosovën, unë dëshiroj njohje direkte. Por, nëse mbahet, aty do të marrin pjesë edhe vendet fqinje, pra edhe Serbia, pa të drejtë veto-je. Këtë e kanë humbur të gjithë pas intervenimit të NATO-s, dhe flasim për një shtet që është shkatërruar dhe nuk ekziston më.

[b]BBC:[/b] Kur shpresoni se presidenti i Kosovës do të mund të thotë një ditë që pavarësia e Kosovës është njohur edhe formalisht?

[b]Rugova: [/b]Unë besoj së shpejti dhe po punoj që kjo të jetë së shpejti.

[b]BBC:[/b] U tha që ndoshta në vjeshtë fillojnë negociatat?

[b]Rugova:[/b] Po mirë ashtu është kjo rruga ndërkombëtare unë po e them. Unë po punoj edhe në këtë rrugën tjetër, që thonë rruga më e shkurtër, më e shëndetëshme dhe më e qëndrueshme, njohjen direkte.

[b]BBC: [/b]Zoti presiden, thatë që keni institucione shumë të suksesshme të pushtetit në Kosovë. Atëhere çfarë u desh që të krijohej edhe një forum politik?

[b]Rugova:[/b] Ne duhet të mësohemi, ne duhet ta respektojmë botën dhe të respektojmë normat demokratike. Opozita po ashtu duhet të mësohet që do të kritikojë etj, por të jetë një kritikë me argumente. Ishte ideja që të bëhej një forum konsultativ, jo formal, që të takohen liderët e partive kryesore politike, natyrisht edhe presidenti i Kosovës. Do të provojmë, mund të kemi edhe forma të tjera.

[b]BBC:[/b] President Rugova, sipas kornizës kushtetuese ju jeni faktor i unitetit. Ja keni arritur që ta kryeni këtë detyrë siç duhet?

[b]Rugova:[/b] Së pari, unë jam faktor i unitetit të popullit dhe qytetarëve -- edhe pse nuk jam i zgjedhur drejtpërdrejt nga qytetarët, shpresoj që në të ardhmen do ta kemi këtë -- natyrisht edhe i faktorit politik, dhe unë do ta bëj këtë, do të bisedoj dhe bisedoj vazhdimisht me të gjitha grupet politike, edhe të opozitës. Ndërsa si president do t'i bëj të gjitha përpjekjet që të ruaj unitetin e popullit dhe unitetin e grupeve politike. Ju e dini dhe më njihni se edhe në jetën politike unë jam shumë i matur dhe i toleroj të gjitha.

[b]BBC:[/b] Sa konstruktive ose e kundërta janë kritikat e fundit të opozitës në adresë të qeverisë? Sepse fitohet përshtypja sikur ka nisur një fazë e përplasjeve.

[b]Rugova:[/b] Opozita ka të drejtë të bëjë kritika dhe nuk jemi armiq. Natyrisht kur bëhen kritika duhet të ketë edhe argumente. Unë jam i mësuar, por besoj që edhe qeveria ka zënë të mësohet, edhe parlamenti natyrisht.

[b]BBC:[/b] President Rugova më lejoni të flasim diçka për pjesën e profesionit tim. Mediat në Kosovë janë një pjesë e funksionimit të shoqërisë demokratike në përgjithësi.

[b]Rugova:[/b] Unë e them gjithmonë, dhe ju kam thënë disa herë, që jeni pjesë e shoqërisë, pjesë e shtetit, natyrisht shtyp i lirë dhe i pavarur, por që të punojë edhe për interesat e Kosovës. Edhe kritikat kur bëhen të jenë me argumente, një gazetari hulumtuese, analitike, që ndoshta kemi më pak, edhe kryesore është që të jepet informata çka ndodh. Prandaj kërkoj një maturi edhe nga mjetet e informimit që të kontribuojnë, të afirmojnë edhe realitetin në Kosovë, se kemi pasur shumë progres, pos mjeteve publike apo shtetërore, si të themi, edhe mjete mjaft të suksesshme private televizive, radio, plus edhe këto si BBC-ja, nga miqtë tanë që i bëjnë këtu në Kosovë.

[i]9 Qershor 2005[/i]

[size=6][b]Presidenti Rugova: Haradinaj është një figurë e shquar në luftën për liri dhe pavarësi[/b][/size]

Prishtinë, 8 mars - Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova, pas një takimi me shefin e UNMIK-ut Soren Petersen dhe liderët e partive politike, ku ishin informuar rreth deklaratës dhe vendimit të kryeministrit Ramush Haradinaj për akuzën dhe dorëheqjen, dha një deklaratë para gazetarëve.
"Unë si President i Kosovës jam informuar që në mëngjes, por e çmoj shumë punën dhe veprën si dhe gatishmërinë e zotit Haradinaj për bashkëpunim me Tribunalin e Hagës. Shpreh keqardhjen time për këtë që ka ndodhur, por ky është edhe një gjest i punës dhe i përkushtimit të zotit Haradinaj", u shpreh Presidenti Rugova.
"Të gjithë e dimë se Haradinaj është një figurë e shquar në luftën për liri dhe pavarësi dhe tash në kohën e lirisë në zhvillimin demokratik. Kjo është treguar në 1OO ditët e qeverisë të cilën sapo e kemi vlerësuar të suksesshme", theksoi Presidenti Rugova, duke shprehur mendimin se zoti Haradinaj ka dhënë një kontribut të madh në stabilitetin e vendit. Njëheri ai tha se beson se drejtësia do ta japë fjalën e vet dhe zoti Haradinaj në këtë rast do të kontribuojë edhe në të ardhmen për Kosovën.
"Ky gjest i Haradinajt është një kontrubut i madh për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës për të cilën po punojmë. Me këtë rast kërkoj nga qytetarët dhe apeloj që të ruajnë qetësinë dhe të jenë të kujdesshëm dhe të respektojnë vendimin e Kryeministrit të Kosovës dhe të institucioneve qendrore të Kosovës, si dhe të UNMIK-ut dhe strukturave të tjera".
Në këtë moment, tha ai, më e rëndësishmja është gjendja e sigurisë në Kosovë dhe se ai si President garanton, dhe me këtë është pajtuar dhe zoti Petersen, që qeveria të vazhdojë punën; zv.kryeministri të vazhdojë punën dhe të kryejë detyrën e kryeministrit. Presidenti Rugova premtoi se së bashku me Petersenin do të punojnë në bazë të Kornizës Kushtetuese dhe rregullave për nominimin e kryeministrit të ri dhe të qeverisë.
Presidenti Rugova falenderoi Kryeministrin Haradinaj për punën e gjertanishme për ta ndërtuar shtetin e pavarur të Kosovës, të integruar në BE në NATO dhe në miqësi permanente me SHBA-të.

[size=6][b]Tentim atentati ndaj Presidentit të Kosovës Ibrahim Rugova [/b][/size]



Prishtinë, 15 mars - Sot në mëngjes, rreth orës 8:25, në Prishtinë ka pasur një tentim atentati ndaj Presidentit të Kosovës, Ibrahim Rugova. Presidenti Rugova dhe shoqëruesit e tij kanë shpëtuar pa lëndime, por njoftohet se janë plagosur dy kalimtarë të rastit.
Një mjet shpërthyes që ishte vendosur në një kontejner të mbeturinave, në rrugën "Agim Ramadani", para Shtëpisë së Sporteve, ka shpërthyer, me gjasë me teledirigjues, në momentin kur po kalonte eskorta e Presidentit Rugova dhe makinat që e shoqëronin. Shpërthimi ka dëmtuar veturën në të cilën ndodhej Presidenti.
Presidenti Rugova në atë moment po shkonte për t'u takuar me përfaqësuesin e Lartë të Bashkimit Evropian për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Havier Solana.
Policia e UNMIK-ut dhe SHPK-ja menjeherë kanë dalë në vendin e ngjarjes dhe po i kryejnë hetimet dhe kanë bllokuar rrugët përreth ku ka ndodhur shpërthimi.

[size=6][b]Takimi Rugova-Solana: Institucionet e Kosovës kanë punuar shumë mirë[/b][/size]



Prishtinë, 15 mars – Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova bisedoi sot para dite me Përfaqësuesin e Lartë të BE-së për Politikë të jashtme dhe Siguri Havier Solana, për situatën e përgjithshme në Kosovë, si dhe për situatën e krijuar pas dorëheqjes së kryeministrit Ramush Haradinaj. Presidenti Rugova vlerësoi se situata në Kosovë është stabile dhe se institucionet tani janë përqendruar më shumë në gjendjen e sigurisë.
Presidenti Rugova paralajmëroi se mandatarin e ri të Qeverisë Kosovës do ta caktojë brenda afatit të caktuar kushtetues, pas konsultimeve me partitë politike.
"Këto ditë, unë do t'i konsultoj të gjitha përtitë politike dhe me kohë do ta caktoj kryeministrin e ri", tha Presidenti Rugova dhe shtoi se qeveria aktuale është duke kryer detyrat dhe obligimet e saj.
"Do të vazhdojmë të përqendrohemi në çështje të sigurisë dhe në realizimin e standardeve prioritare. Qeveria është e gatshme të vazhdojë punën dhe po vazhdon të punojë", tha Presidenti Rugova dhe kërkoi njohjen formale të pavarësisë së Kosovës, duke shtuar se njohja e pavarësisë nga Bashkimi Evropian dhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të qetësonte këtë pjesë të Evropës e të botës dhe do të hapte perspektivë për integrimin e Kosovës në Bashkimin Evropian dhe në strukturat veriatlantike.
Nga ana e tij Havier Solana tha se BE pret që Kosova sa më shpejt të ketë qeverinë e re. Solana tha se e çmon synimin e Presidentit të Kosovës që të diskutojë me të gjithë faktorët politikë për mënyrën e formimit të qeverisë së re të Kosovës, pas doërheqjes s dhe shkuarjes në Hagë të kryeministrit Ramush Haradinaj.
"Unë i them Presidentit se e ka përkrahjen e BE-së në çështjen që është shumë me rëndësi për ne që të gjithë kosovarët kanë një ndjenjë bashkëpunimi, një ndjenjë dhe një qëllim të përbashkët drejt orientimit të përbashkët", tha Solana, duke shtuar se tani Presidenti Rugova ka përgjegjësi për të takuar liderët politikë e pastaj ka përgjegjësi që të ndërtoihet qeveria e re.
Me këtë rast Solana lavdëroi institucionet e Kosovës dhe qytetarët për sjelljet e tyre, siç u shpreh, në këto ditë të vështira.
"Strukturat vendore, përfshirë Qeverinë, Presidentin dhe institucionet e tjera kanë punuar shumë mirë dhe kjo periudhë kohore është kaluar pa ndonjë vështirësi dhe secili në Kosovë është sjellë në mënyrë konstruktive", u shpreh mes tjerash Solana.

[size=6][b]Presidenti Rugova: Ende ka elementë që dëshirojnë ta destabilizojnë Kosovën[/b][/size]

Prishtinë, 15 mars – Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova e dënoi ashpër tentim atentatin ndaj tij.
"Si President i Kosovës, e gjykoj këtë rast dhe kërkoj që ata njerëz që kanë për qëllim të bëjnë vepra të tilla të pengohen. Ata duhet ta marrin dënimin e merituar, sepse nuk mund t'i lejojmë që të vënë në rrezik jetën e qytetarëve të Kosovës", theksoi Presidenti Rugova.
Presidenti Rugova kërkoi që të merren masa për shtimin e kontrollit të kufijve dhe të aeroportit. Ai tha se policia e Kosovës duhet të specializohet dhe duhet të jetë e pranishme aty ku mund të rrezikohet jeta e qytetarëve, sidmos këto ditë kur qytetarët kanë treguar një pjekuri dhe një maturi shumë të madhe. Po ashtu Presidenti Rugova tha se ende ka elementë që dëshirojnë destabilizimin e Kosovës.
"Për fat të keq, ende ka elementë, ende ka njerëz që dëshirojnë ta destabilizojnë Kosovën", tha ai, duke shtuar se situata e sigurisë në Kosovës është përgjithësisht e mirë.
"Kosovarët janë të aftë të mbrojnë stabilitetin në vend, stabilitetin në këtë pjesë të Evropës dhe të botës", theksoi Presidenti Rugova pas takimit me Havier Solanën.