ĒKA MUND TĖ BĖHĖT QĖ TĖ PARANDALOHET DHUNA RINORE?
Janė tė provuara metoda tė ndryshme pėr parandalimin e sjelljes tė dhunshme tek tė rinjtė. Intervenimet mė tė zakonshme kėrkojnė ndryshim tė shkathtėsive, qėndrimeve dhe tė besuarit ndaj individit. Programe tė kėtilla shpesh herė janė zbatuar nėpėr shkolla dhe pregatiten qė tu ndihmojnė fėmijve dhe adoleshentėve pėr menaxhim tė hidhėrimit, zgjidhjen e konflikteve si dhe tė zhvillojnė shkathtėsit e duhura sociale pėr zgjidhjen e problemeve. Grupė tjetėr strategjik i zakonshėm pėr preventim qė trajtojnė dhunėn rinore koncentrohet nė intervenimin e hershėm tek fėmijėt dhe familjet. Programet e tilla prindėrve ju sigurojnė informacione pėr zhvillimin e fėmijėve dhe i mėsojnė se si efektivisht ti disciplinojnė, pėrcjellin dhe mbikqyrin fėmijėt si dhe atė se si tė udhėhiqen konfliktet nė familje dhe tė pėrmirsohet
komunikimi. Intervenimet tek prindėrit dhe fėmijėt janė ndėr strategjitė mė premtuese pėr prodhimin e zvogluar afatgjatė tė dhunės rinore. Qasjet tjera fokusohen nė shoqėrin dhe nė disa prej faktorėve shoqėror mė tė theksuar tė lidhura me dhunėn rinore. Ato sillen prej fushatave pėr informim tė publikut dhe zhvillimin e politikave tė shoqėris deri tek pėrmirėsimi i mjediseve siē janė shkollat dhe spitalet. Kėtu janė tė kyqura reformat ligjėvėnse, gjyqėsore dhe arsimore si dhe reforma tjera nė politikė tė cilat janė tė paramenduara qė ti lehtėsojnė efektet e ndryshimeve tė shpejta shoqėrore dhe ta adresojnė dhunėn e armatosur mes tė rinjėve. Por, shumica e kėtyre qasjeve nuk janė tė vlerėsuara.
SHEMBUJ TĖ STRATEGJIVE PĖR PARANDALIMIN E DHUNĖS RINORE
Individii
a
Programe pėr zhvillim social (veēanėrisht ato qė i theksojnė shkathtėsit sociale dhe kompetencat)
a
Programe pėr preventimin e frigėsimit
a
Kėshillime
b
Orientim profesional
Stimulanse pėr tė rinjė me rrezik tė lartė pėr dhunė qė tė mbarojnė
arsimin e mesėm
a
Marrėdhėniet
Vizita shtėpiakev (sė bashku me vizita tė rregullta nga ana e motrės
medicinale ose punėtor tjerė shėndetėsor familjeve me nevoja speciale pėr pėrkrahje dhe udhėzim nė rritjen e fėmijėve dhe kujdesin ndaj tyre)
Trajnim pėr prindė
Bashkėsia
Pėrmirėsimi i ambientit shkollor duke i pėrfshir edhe praktikat arsimore,
politikat shkollore dhe sigurimin
Programe nėpėr shkolla
Aktivitete jashtė programit arsimor
Krijimi i politikės sė bashkėsis
Programe pėr preventimin e bandeve
b
Modifikimi i ambientit fizik
Pėrmirėsimi i reagimit nė raste urgjente, kujdes traumatik dhe qasje ndaj shėrbimeve shėndetėsore
Trajnim pėr punėtorėt shėndetėsor qė ti zbulojnė dhe ti udhėzojnė tė rinjtė me rrezik tė lartė pėr dhunė
Zvoglim i disponueshmėris tė alkoolit
Shoqėrore
Fushata pėr informim tė publikut
Pėrpjekje pėr zvoglimin e dhunės nė mediume
Pėrforcimi dhe pėrmirėsimi i sistemeve policore dhe gjyqėsore
Reformimi i sistemit arsimor
Ndryshime nė politikat pėr uljen e varfėris dhe pabarazisė
Aktivitete dhe politika pėr uljen e efekteve nga ndryshimet e shpejta
sociale dhe pėr ballafaqimin me dhunėn e armatosur mes tė rrinjve
a Janė treguat si efektive nė uljen e dhunės rinore ose faktorėve-rrezik pėr dhunė rinore
b
Janė treguar si joefektive nė uljen e dhunės rinore ose faktorėverrezik pėr dhunė rinore