[Pause_Print_Scroll]

BUSHATLINJTË
Është një familje e cila, duke trashëguar njëri tjetrin, ka qeverisur vilajetin e Shkodrës, pjesën më të madhe të Gegërisë, që nga vitet e para të shekullit të dymbëdhjetë e deri në vitet e para të shekullit të trembëdhjetë sipas hixhretit , d.m.th. rreth njëqind vjet . Theme-luesi i kësaj dinastie Mehmed Pasha , ishte nga bejlerët e fshatit Bushat. U shpërngul për në Shkodër. Me aftësitë dhe dredhitë e tij fitoi autoritet të madh. I shtiu në dorë (i përfitoi) të gjithë valitë e Shkodrës dhe në fund ia arriti që t'i shtijë ata ta njohin atë për vali. Pasi u bë vali, armiqtë dhe shokët e tij, që në një mënyrë do të bëheshin rivalë të tij, i eliminoi dhe kështu fitoi fuqi të madhe. Gjatë luftës së Rusisë në ishullin e Moresë, nga ana e Portës së Lartë kundër bejlerëve të Toskërisë, të cilët ishin të padëgjueshëm në disa veprime të tyre, u dërgua Mustafa Pasha, djali i madh i Mehmed Pashës. Mirëpo, meqë edhe ushtria e tij veproi në mënyrë të njëjtë, këtë e mbytën me helm. Atëbotë vdiq edhe Mehmed Pasha. Tani vali i Shkodrës bëhet Mahmud Pasha, djali i dytë i tij (i Mehmed Pashës - M.P.) i njohur me emrin Kara Mahmud Pasha . Ishte trim i madh, i kujdesshëm dhe i aftë. Sado që i bëri shërbime të mëdha Shtetit Osman në More dhe në Mal të Zi, e pastaj, edhe në disa vende me të cilat kishte marrëdhënie shtetërore, siç ishin Republika e Venedikut dhe Austria, iu shmang. Meqë me kokë të vetë hyri në Mal të Zi dhe e sulmoi këtë vend disa herë dhe, meqë nuk u pajtua me urdhërat dhe rekomandimet që iu dhanë nga ana e Portës së Lartë, për ta bindur këtë, u dërgua një ushtri. Mirëpo, meqë ngadhnjente, edhe më tutje vazhdonte t'i realizojë qëndrimet e veta. Për kërkesën e tij për pavarësi nxitej edhe nga ana e Austrisë dhe Venedikut. Këto qëllime u kuptuan nga ana e Portës së Lartë, prandaj, kundër tij u dërgua një ushtri nën komandën e Ali Pashë Tepelenës dhe pashallarëve të tjerë. Edhe pse u rrethua në Shkodër, nga qëndrimet dhe sjellejt e tyre korrekte, pati dobi (shfrytëzoi) dhe, kështu, përsëri shpëtoi. Dy shtetet e përmendura e përshëndetën dhe e uruan për këtë fitore dhe njëkohësisht e nxitin edhe më tutje. Mirëpo, duke kuptuar më vonë se qëllimet e këtyre shteteve shkonin në dëm të popullatës muslimane, i likuidoi delegatët që i dërgoi së fundi Austria. Letrat dhe dhuratat e veta ia patë dërguar Portës së Lartë. U thye në njërin nga sulmet që deshi ta nënshtrojë Malin e Zi. U vra në fushëbetejë. Vëllai i tij Ahmed Pasha, i cili ishte pas tij, u kap nga ana e komandantëve të Rumelisë gjatë kësaj kryengritjeje dhe, meqë u dënua me vdekje, vali i Shkodrës u bë vëllai i tij i vogël, Ibrahim Pasha. Ky personalitet, duke treguar besnikëri dhe dëgjueshmëri të plotë në kryerjen e punëve të Shtetit Osman, i bëri shërbime të mëdha shtetit në zhdukjen dhe shpartallimin e kryengritësve dhe disa bandave plaçkitëse. Meqë nuk la fëmijë kur vdiq, vali i Shkodrës u bë Mustafa Pasha, djali i Kara Mahmud Pashës. Edhe ky, duke kërkuar pavarësi, shkonte hapave të babait të vet. Për këtë. nxitej nga ana e Rusisë përmes Milloshit të Serbisë. Në këtë kohë filloi lufta ruso-turke. Nga thyerja dhe angazhimi i Shtetit Osman në këtë luftë përfitoi dhe shkoi përpara deri në Sofje dhe Pllovdiv . Gjatë udhëtimit rrënoi gjithçka. Për shkak të sistemit të ri (Nizam-i Xhedid) , Mustafa Pasha ishte i pakënaqur, por të pakënaqur ishin edhe bejlerët e tjerë, prandaj iu përgjigjën thirrjes së tij. Këtë herë, ndërkaq, marrja dhe ekzekutimi i Ali Pashë Tepelenës e shqetësoi, prandaj u hutua dhe u trondit. Përsëri, duke iu nënshtruar nxitjeve, me 30-40 mijë shqiptarë shkoi deri në Prilep, mirëpo, veziri i madh Reshid Pasha që gjendej në Manastir i ktheu bejlerët shqiptarë në anën e Shtetit Perandorak. Me një pjesë të ushtrisë së rregullt dhe me ushtarët toskë, menjëherë e theu ushtrinë e Mustafa Pashës. Pasi humbi betejën, Mustafa Pasha iku në Shkodër. Edhe pse u mbyll në kështjellë (kala) më në fund qe i shtrënguar të dorëzohet. U dërgua në Stamboll dhe u fal nga ana e Sulltan Mahmudit. I caktoi një rrogë dhe e emëroi vali në Ajdën dhe në disa viljate të tjera. Shërbeu në Shtetin Osman deri sa vdqi. Hasan Pasha i cili tani (lexo në kohën e Sami Frashërit - M.P.) është vali i Halepit dhe Riza beu që është anëtar i Këshillit shtetëror janë të këtij personi (Mustafa Pashës - M.P.) .