[Pause_Print_Scroll]

BESIMI NË KADA E KADER

Prej kushteve themelore të imanit është edhe besimi në kada e kader (caktimi dhe vendimi i Allahut), në të mirë dhe në të keq. Kjo do të thotë se çdo gjë që ndodh në tokë e në qiej ndodh me caktimin dhe vendimin e Allahut, dhe ajo që Allahu vendos të ndodh nuk ka send që e pengon. Si rezultat i kësaj është se njeriu duhet të besojë bindshëm se Allahu ka vendosur dhe caktuar hajrin (të mirën) dhe sherrin (të keqen) para se ta krijojë gjithësinë.
Çdo gjë që ekziston është me vendimin dhe caktimin e Allahut, si dhe Ai i synoi ato. Çdo ndodhi në botë është vepër, krijim dhe shpikje e Tij, nuk ka krijues tjetër përveç Tij. Robi ka potencial dhe fuqi të veprojë, ka edhe mundësinë e zgjedhjes përmes së cilës ose shpërblehet ose ndëshkohet. Allahu i Lartësuar thotë: “Sot shpërblehet secili njeri me atë që ka vepruar. Sot nuk ka padrejtësi, Allahu llogarit shpejt.” [Gafir, 17]
Kjo tregon se robi punon dhe fiton (arrin diçka) dhe për punën e tij të mirë shpërblehet, ndërsa për të keqen ndëshkohet. Kjo ndodh me caktimin dhe vendimin e Allahut. Punët e mira, Allahu urdhëron për to, i dëshiron dhe i shpërblen, ndërsa dënon për kufrin (mosbesimin) dhe mëkatet. Dëshira e Allahut është dy llojesh:
Lloji i parë: Dëshira dhe vullneti kozmologjik (irade kevnije) që ka të bëjë me lëvizjet dhe ligjet kozmologjike, të cilat Allahu i ka caktuar me vendimin e Tij dhe në të cilat bashkëveprojnë, marrin pjesë dhe i nënshtrohen në formë të barabartë si besimtari ashtu edhe jobesimtari, si punëmiri ashtu edhe punëkeqi. Në këtë nuk kushtëzohet dëshira e Allahut, por vetëm dija dhe fuqia e Tij. Allahu i Madhërishëm thotë: “Ai (Allahu) nuk është i kënaqur me (dhe nuk e do) mosbesimin e robërve të Vet!” [Zumer, 7] Poashtu thotë: “Ne çdo send kemi krijuar me masë të caktuar.” [Kamer, 49] Si dhe: “Thuaju: Të gjitha janë nga Allahu!” [Nisaë, 78] Si dhe: “Ai krijoi çdo gjë, duke e përsosur në mënyrë të qartë e të matur.” [Furkanë, 2]
Lloji i dytë: Dëshira dhe vullneti sheriatik-legjislativ (irade sher’ije) për të cilin Shejhul Islam Ibn Tejmije thotë: “Ky lloj ka të bëjë me çështjet e fesë të cilat Allahu i Lartësuar i do, i dëshiron dhe i shpërblen ata që punojnë në këtë, i dërgon në xhenet, u ndihmon dhe i shpëton në jetën e kësaj bote dhe të botës së ardhme.” [Mexhmu’ul fetava vëll.8, fq. 58 (el kader)]. Për këtë arsye njeriu në të njëjtën kohë është i detyruar të veprojë sipas caktimit të Allahut, por është edhe i lirë. Është i lirë të zgjedhë njërën prej dy rrugëve të cilën do ta pasojë (mirë ose keq). Ndërsa, është i detyruar të veprojë sipas ligjeve (caktimit) në gjithësi si dhe ajo që do t’i ndodh atij s’ka gjë që e ndal. Besimi në kader është të bindurit e sigurt në rregullimin e drejt të Allahut në kozmos në të gjitha çështjet. Kjo i jep shpirtit një qetësi madhore, një prehje, bindje dhe nënshtrim. Besimtari është i bindur në tërë këtë, andaj edhe nuk dëshpërohet nga ajo që i ndodh, apo nga ajo që nuk mund ta realizojë. Por, me plot respekt e bindje i nënshtrohet Krijuesit të tij, e falënderon në çdo rast dhe në çështjen e tij mbështetet dhe kthehet te Allahu, i Cili thotë: “Vetëm Allahut i takon dija për fshehtësitë e qiejve dhe të tokës, çdo çështje i kthehet (në kompetencë) vetëm Atij, pra adhuroje Atë, mbështetu tek Ai, se Zoti yt nuk është i panjohur për atë që veproni.” [Hudë, 123]
Me këtë qëndrim besimtari mbështetet te Allahu në çdo çështje, strehohet te Ai, nxiton në të përmendurit e Tij, zemra e tij qetësohet dhe kthehet në stabilitet. Allahu Fuqiplotë thotë: “Ata që besuan dhe me të përmendur Allahun zemrat e tyre qetësohen; pra ta dini se me të përmendur Allahun zemrat stabilizohen.” [Rra’d, 28]
Robi në të gjitha gjendjet e tij i merr shkaqet e lejuara dhe të nevojshme duke i paralelizuar me mbështetjen në Allahun azze ve xhel-le. Shejhul Islam Ibn Tejmije thotë në “Mexhmu’ul fetava”: “Allahu i krijoi ata, krijoi fuqinë (mundësitë) e tyre, krijoi edhe dëshirat e tyre, sikur që thotë Allahu në Kur’an: “Për atë nga mesi që dëshiron të gjendet në të vërtetën. Po ju nuk mundeni, por vetëm nëse dëshiron Allahu, Zoti i botëve!” [Tekvir, 28-29]”
Besimi në kader përmban katër shkallë (etapa):
1. Besimi se Allahu i ka ditur gjërat para ekzistimit të tyre, e ka ditur gjendjen e robërve të Tij, ka ditur për furnizimin e tyre, për moshat, për veprat ..., dhe të tjera nga çështjet e tyre.
2. Besimi se Allahu ka shënuar në Levhi Mahfudh (Pllakën e Mbrojtur) çdo gjë që ka caktuar dhe vendosur, Allahu thotë: “A nuk e ke ditur se Allahu di çka ekziston në qiell e në tokë, e tërë ajo është e shënuar në libër, ajo për Allahun është shumë lehtë.” [Haxhxh, 7] Poashtu thotë: “Nuk ndodh asnjë fatkeqësi në tokë e as në trupin tuaj, e që të mos jetë në shënime (libër - Levhi Mahfudh) para se të ngjajë ajo, e kjo për Allahun është lehtë.” [Hadidë, 22]
3. Besimi në dëshirën e Allahut për çdo ndodhi, besimi në fuqinë e plotë të Tij, Allahu thotë: “S’ka dyshim, Allahu punon atë që dëshiron.” [Haxhxh, 14] Çka dëshiron Ai bëhet, e çka nuk dëshiron nuk bëhet.
4. Besimi në Njëshmërinë e Allahut se Ai është i Vetmi që mund t’i shpikë dhe krijojë krijesat. Ai është Krijuesi i Vetëm, nuk ka tjetër pos Tij. Çdo gjë përveç Tij është krijesë e krijuar, Allahu thotë: “Allahu është Krijues i çdo sendi dhe Ai është Mbikëqyrës ndaj çdo gjëje.” [Zumer, 62]
Prandaj imani në kader përfshinë të katër këto shkallë te Ehlu Sunneti dhe Xhema’ah, përkundër të disa grupeve që e mohojnë këtë. Allahu e di më së miri!