[Arb]

TEATER ME VETERANE ...

Nga Ardian Klosi

Para do kohësh pata shkruar një ese për teatrot verore të politikës sonë. Duke vështruar lajmet e djeshme, kuptova se në vendin tonë jo vetëm politika, por edhe mediat kanë nevojë për teatër, dhe nevoja nuk është vetëm për teatrin veror, por edhe për atë dimëror. Fjala sot është për teatrin: “A ishte Enveri veteran?”

Pësoj gjithmonë një si shkrehje në periudhë pushimesh, një mosdashje për të marrë penën e për t’u hedhur prapë në sheshin e betejave (të qena apo të mosqena) të realitetit shqiptar.

Këtë herë, pas takimit të përsëritur me botë më të qeta, dhe shumë shumë më të kultivuara, por sidomos pas katastrofës biblike që ra mbi një pjesë të njerëzimit, e tillë që na bën të mendojmë edhe një herë realitetin e kokrrizave që përfaqësojmë, polemikat shqiptare dalin në një dritë edhe më absurde.
Mirëpo për çudi, është pikërisht ky absurditet që na bën të hidhemi sërish në arenën e betejave të fjalës.

A ishte vallë Enveri veteran? Mos jemi dhe ne, konkretisht mos jam edhe unë pjesë e absurditetit mediatik-politik të një realiteti të caktuar shqiptar? Me sa duket po, mirëpo ja që diku është një frikë, se po nuk e ngrite zërin, po nuk e luftove absurditetin, ai do të na përmbysë si një tsunam i paanë mendor, deri në atë pikë sa në një të ardhme të afërt do të mundim veç ta belbëzojmë gjuhën tonë të bukur shqipe.

Konkretisht: po mundohem të zbërthej absurditetin e temës së lajmeve të djeshme, siç i pashë në një stacion televiziv, por që padyshim është marrë e rimarrë edhe nga sivëllezër të tij. Tema është: A duhet njohur Enveri si veteran?

Se kush ia nisi kësaj furtune në botën e mediave tona, nuk është aspak e qartë. Njëherë duket sikur ishte Nexhmia (i dërgoi Moisiut një letër, që të njihet Enveri si veteran – punë e madhe, mund të thotë dikush, letrat e një vejushe plakë nuk përbëjnë lajm). Pastaj ngjan sikur, në të vërtetë, lajmin e bëri presidenti Moisiu. Ky, sipas gazetarit apo redaksisë televizive, kërkesën e vejushës e hodhi për shqyrtim: ai ia dërgoi atë Komisionit të veteranëve. Por mund të jetë edhe Komisioni i veteranëve, pra as Nexhmia e as Moisiu, ai që shkaktoi lajmin e bujshëm. Të shohim.

Një personazh i katërt që futet në skenën e teatrit dimëror është ministri i Mbrojtjes Pandeli Majko (nuk kuptohet në ç’funksion doli në skenë ai: si lider socialist me mbeturina enveriste, si dhjetorist i çalë apo si shef i një ministrie që paskej edhe një sektor të panjohur: Zyrën e Veteranëve?).

Duke ndjekur kronikën televizive është krejt e pamundur të gjesh një logjikë ose shkaktarin e vërtetë të lajmit: Vejusha e intervistuar në plasën e derës (diç më mirë se ta kish dhënë intervistën te syri magjik) edhe e pohon që ka dërguar një letër te Presidenti, por edhe e mohon se ka kërkuar që Enveri të njihet si veteran. “Enverin e njohin të gjithë si komandant të Luftës, unë s’kam pse kërkoj një gjë që dihet”, i thotë ajo gazetares, e cila me sa duket ka vënë një këmbë te plasa e derës në mënyrë që vejusha të mos ia mbyllë atë para hundëve.

Mikrofoni pas kësaj skene dramatike që zhvillohet diku në Laprakë, kalon te Afërdita Sokoli, gazetarja e kohëve të luftës, së cilës i shkon bukur mirë qëndrimi për veteraninë ose joveteraninë e dikujt. Mirëpo Afërdita nuk na thotë asgjë të saktë, ajo deklaron se Presidenti ka kaluar një kërkesë për te Komisioni, sikurse bën me mijëra të tjera.

Është krejt e qartë se askush nuk do ta mbajë topin Enver në anën e vet. Secili vërteton se vazhdojmë ta kemi keq punën me të kaluarën tonë, se, sa më shumë botohen, aq më të paditur bëhemi (përfundimi: Më mirë të na e bëjnë historinë të huajt, sikurse deri më sot). Të gjithë janë zënë në një si siklet ofiqial. Vejusha ia doli edhe një herë të shqetësojë një Shqipëri të tërë.

Tani që ajo s’ka më levat e pushtetit dmth. të përjashtimit nga Partia, dëbim-internimit, arrestimit ose pushkatimit, e vea, Enveri i gjallë mes nesh, rri e rri dhe hedh nga një gur në publik, qofshin këto memuaret e rrëfyera sipas qejfit, ose një letër dërguar këshilltares Afërditë. E përfytyroj pastaj tek hap televizorin dhe fërkon duart kur sheh veten në krye të lajmeve, ashtu si dikur, kur çelte një Konferencë ose inauguronte një piramidë... “Pesë vjet do të më qani, pesë vjet do të më shani, gjithë jetën do të më kujtoni”. Ja ku doli dhe fjala e popullit...

Dy vetë, përfaqësues të dy kampeve, gëzohen pa masë për këtë që ndodhi, e kam fjalën për hedhjen e pyetjes: A është Enveri veteran? Ata janë Sali Berisha dhe Idajet Beqiri. Të dy kanë nevojë për profilim, për protagonizëm, për vëmendje mediash. I pari (mos o Zot!) sepse është në prag të një fushate të re dhe do të dalë edhe një herë si kampion i së djathtës dhe i dënimit të diktaturës.

I dyti ngaqë do të flakë tej namin e keq të terroristit, për t’u bërë edhe një herë përfaqësues i ndjenjave të majta veterane të shqiptarëve “Pse ia rrëzuam ne monumentin më 21 shkurt?” sokëllinte dje udhëheqësi demokrat, duke harruar se ishin të tjerë në atë kohë që e rrëzuan monumentin, kurse ky nuk pranonte as t’ia zinte në gojë emrin Enverit dhe me të tijtë bënte çmos të përmbante turmën. Letra e Nexhmijes i erdhi si me porosi, bombël oksigjeni për tribunat që na presin deri në zgjedhje.

Askush nga ne, e kam fjalën nga njerëzit që nuk pjesëmarrin me dëshirë në polemika të tilla të shpifura – kush për të mbushur orët televizive e kush për të mbledhur kapital politik – nuk ka ndonjë mëdyshje përballë pyetjes: A është Enveri veteran?

Një njeriu që vrau dhe syrgjynosi gjithë shokët e vet dhe që udhëhoqi një vend të tërë drejt katastrofës ekonomike dhe morale, nuk i pyetet se ç’punë të mira mund të ketë bërë gjatë dy vjetëve të largëta të jetës së tij (edhe në ato vite nuk rreshti së vrari prapa shpine shokët).

Është diçka e ngjashme, sikur kilianët sot të diskutonin për kontributin e Pinoçetit në luftën antikolonialiste, ndërkohë që ai plak i leqendisur, i cili në jetën e tij ka kryer shumë më pak delikte sesa kandidati ynë për veteran, po kalon nga gjyqi në gjyq, pikërisht për t’u përgjigjur për krimet e tij.

Sidoqoftë, ky mund të jetë edhe thjesht opinion personal, pasi nuk kam të drejtë të flas në emër të shumë njerëzve. Në të vërtetë, ajo që mund të bëj është vetëm që të pështetem në kanape dhe të vazhdoj të ndjek teatrin dimëror të mediave dhe të politikës shqiptare.

( Marre nga "Shekulli" )