Postimi origjinal ėshtė bėrė nga Kosova19
Pyetje: Pse Allahu, i ngarkon me sėmundje dhe fatkeqėsi tė tjera besimtarėt qė bėjnė adhurime, kurse gjynahqarėt i shijojnė tė gjitha tė mirat e kėsaj jete?
Pėrgjigje: Kjo pyetje mund tė parashtrohet nė dy mėnyra, ose si kundėrshtim, ose si kėrkesė pėr tė kuptuar.
Nėse ėshtė fjala pėr kundėrshtim, atėherė del nė pah injoranca e vetė pyetėsit.
Pasi, urtėsia e Allahut ėshtė shumė e madhe qė ta pėrfshijnė mendjet tona.
Allahu i Gjithėdijshėm thotė:
''Dhe ata do tė tė pyesin ty (o Muhamed) nė lidhje me Ruhin (shpirtin).
Thuaj: ''Ruhi (shpirti), ėshtė njė prej gjėrave, qė i pėrket vetėm Zotit tim, ndėrsa juve (njerėzimit) ju ėshtė dhėnė vetėm pak dije.'' (El-Isra 85)
Shpirti ėshtė diē qė gjendet brenda nesh dhe ėshtė vetė esenca e jetės sonė, por nuk e dimė atė, edhe filozofėt dhe mendimtarėt janė tė paaftė ta pėrcaktojnė dhe ta pėrshkruajnė atė.
Nėse pėr kėtė shpirt qė ėshtė gjėja mė e afėrt e krijuar pėr ne, jemi tė paaftė tė dimė ēdo gjė, pėrveē asaj qė ėshtė pėrshkruar nė Kuran dhe nė Sunet, atėherė ēfarė mendon pėr tė tjera ēėshtje pėrtej kėsaj?
Allahu ėshtė mė i Urti, mė i Madhėrishmi, i Gjithėfuqishmi, mė i Madhi, ne i nėnshtrohemi vullnetit dhe caktimit tė Tij me njė nėnshtrim tė plotė, sepse jemi tė paaftė t'i kuptojmė qėllimet pėrfundimtare qė burojnė nga Urtėsia e Tij.
Mbi kėtė bazė, pėrgjigja e pyetjes ėshtė se ne themi: Allahu e di mė sė miri, Ai ėshtė mė i Fuqishmi dhe mė i Madhi, Ai ėshtė mė i Urti.
Nėse pyetja ėshtė bėrė me qėllim pėr tė kuptuar, atėherė pyetėsit do t'i themi: Besimtari i nėnshtrohet sprovave dhe tė sprovuarit e tij nga Allahu pėrmes gjėrave qė munden t'a lėndojnė apo t'a dėmtojnė atė, i sjellin dy pėrfitime (dobi) tė mėdha.
Pėrfitimi (dobia) e parė ėshtė se Allahu e sprovon kėtė njeri lidhur me besimin e tij, qė tė shihet nėse besimi i tij ėshtė i sinqertė apo i lėkundshėm.
Besimtari i cili ka besim tė sinqertė, do t'a pranojė me durim vullnetin dhe caktimin e Allahut, dhe do tė kėrkojė shpėrblim nga Ai.
Nė kėtė rast, kjo ēėshtje bėhet e durueshme pėr tė.
Transmetohet se njė prej besimtareve tė Allahut, kishte vuajtur nga njė e prerė apo plagė nė gishtin e saj, por nuk ėshtė ankuar pė dhimbjen, e as qė kishte shfaqur ndonjė shenjė shqetėsimi.
Ajo ishte pyetur nė lidhje me atė dhe kishte thėnė: Ėmėlsia e shpėrblimit tė saj mė bėn tė harrojė hidhėtinė e durimit.
Besimtari kėrkon shpėrblim nga Allahu dhe i nėnshtrohet Atij plotėsisht. Kjo ėshtė njė pėrfitim (dobi).
Nė lidhje me pėrfitimin (dobinė) e dytė, Allahu i vlerėson shumė ata qė janė durimtarė dhe thotė se Ai ėshtė me ata dhe se Ai do t'ju japė shpėrblime pa masė.
Durimi ėshtė njė pozitė shumė e lartė, e cila mund tė arrihet vetėm nga ata qė janė sprovuar me gjėra tė cilat i pėrballojnė me durim.
Nėse ai i mbartė ato me durim, ai e arrin pozitėn e lartė qė atij i sjell shpėrblim tė madh.
Prandaj, kur Allahu i sprovon besimtarėt me gjėra qė i lėndojnė, kjo ėshtė pėr shkak qė ata tė munden tė arrijnė pozitėn e atyre qė janė durimtarė.
Kėshtuqė, Pejgamberi salallahu alejhi ue selem, i cili nga i gjithė njerėzimi ishte njeriu mė i shquar nė besim, devotshmėri dhe frikė ndaj Allahut, kur sėmurej pėrjetonte dy herė mė shumė dhimbje sesa njerėzit e rėndomtė, dhe ai (salallahu alejhi ue selem) ka vuajtur shumė nė momentet e vdekjes, nė mėnyrė qė tė arrijė plotėsisht pozitėn e atij qė ėshtė durimtar, sepse ai (salallahu alejhi ue selem) ishte mė durimtari nga tė gjithė ata qė janė durimtarė.
Prej kėtu bėhet e qartė urtėsia e sprovave qė Allahu ua bėn besimtarėve me vėshtirėsi tė tilla.
Nė lidhje me atė se Allahu u jep mėkatarėve, keqbėrėsve, njerėzve tė pamoralshėm, dhe qafirėve (jobesimtarėve), shėndet tė mirė dhe furnizime tė bollshme, ėshtė me qėllim qė ata tė mbarten me kėto gjėra (me mėkatet e tyre dhe pastaj tė dėnohen ashpėr mė vonė).
Ėshtė transmetuar nga Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, tė ketė thėnė: ''Kjo botė ėshtė burg pėr besimtarin dhe parajsė pėr qafirin (jobesimtarin).''
Atyre u janė dhėnė kėto gjėrat e mira qė ata t'i kenė gjėrat e mira mė shpejtė, nė kėtė botė, dhe nė Ditėn e Ringjalljes, do t'a marrin atė qė kanė merituar prej ndėshkimit.
Allahu thotė: ''E nė ditėn kur ata qė nuk besuan paraqiten pranė zjarrit (do t'iu thuhet): ''Ju i shfrytėzuat tė mirat nė jetėn e Dunjasė dhe i pėrjetuat ato, sot, pėr shkak se keni bėrė mendjemadhėsi nė tokė pa tė drejtė dhe pėr shkak se nuk rrespektuat urdhrat e Zotit.'' (El-Ahkaf 20)
Qėllimi ėshtė se kjo botė ėshtė pėr qafirėt (jobesimtarėt) qė tė humbasin nė tė, pastaj kur ata tė shpėrngulen nė ahiret dhe kur tė lėnė jetėn e kėsaj bote nė tė cilėn ata kanė gjetur kėnaqėsi, do tė ballafaqohen me vuajtje, ne kėrkojmė strehim tek Allahu.
Ndėshkimi do tė jetė aq i ashpėr, saqė ata do tė vuajnė shumė, por edhe pėr atė se nė tė njejtėn kohė do t'i kenė tė humbura tė gjitha kėnaqėsitė dhe lukset e kėsaj bote qė ata i deshėn aq shumė.
Kjo ėshtė pėrfitimi (dobia) e tretė, qė mund t'ju shtohet dy tė parave, tė cilat besimtari mund t'i ketė nga sėmundjet dhe problemet, sepse besimtari do tė transferohet nė njė vend qė ėshtė mė i mirė se kjo botė, dhe se ai do tė transferohet nga diēka qė e lėndon dhe i shkakton dhimbje, nė diēka qė i sjell lumturi dhe gėzim.
Kėshtu gėzimin e tij, nė kėnaqėsinė e sė cilės ka arritur, do tė jetė e shumėfishuar, sepse ka arritur gėzimin, kurse dhimbja dhe vėshtirėsitė qė i ka pėrjetuar mė parė, do tė pushojnė.
Shejh Ibn Uthejmini, rahimehullah, nė ''Kitab Fetava Islamijeh, 1/83''
|