[Zero Cool]

(27.05 - 02.06) - II


31 maji…

31 maji është dita e njëqindepesëdhjetenjëtë e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 214 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1279 p.e.s – Rameses II bëhet faraoni i Egjiptit antik.
526 AD – Një tërmet shkatërrues godet Antiochin, Turqi, duke vrarë 250.000 njerëz.
1223 – Beteja e lumit Kalka – ushtria mongoleze e Genghis Khanit e udhëhequr nga Subutai e mund Kievan Rusin dhe Kumanët.
1669 – Duke përmendur dobësimin e shikimit Samuel Pepys shkruan aktivitetet e fundit në ditarin e tij.
1759 – The Provinca e Pennsylvanisë i bllokon të gjitha prodhimet e teatrit.
1790 – Alferez Manuel Quimper eksploron Juan de Fuca Strait.
1813 – Në Australi, Lawson, Blaxland and Wentworth, arrijnë Malin Blaxland, duke shënuar kështu fundin e rrugës rreth Maleve të Kaltërta.
1884 – Mbërritja e Tawhiao Mbret i Maurive, në Plymouth, për të kërkuar mbrojtjen e Mbretëreshës Viktoria.
1889 – Përmbytja e Johnstown: Mbi 2,200 njerëz vdesin pasi thyerja e digës, krijon mur me ujë mbi 18 metra mbi qytetin e Johnstownit.
1910 – Krijimi i Unionit të Afrikës së Jugut.
1911 – Nga Belfasti (Angli) nisi udhëtimin e parë e të fundit anija-legjendë, Titaniku, e cila u fundos pas përplasjes më nje shkëmb akulli gjigant gjatë këtij udhëtimi.
1916 – Lufta e Parë Botërore: Beteja e Jutlandit – Flota e madhe britanike, nën komandën e Sir John Jellicoe dhe Sir David Beatty përleshen me Marinën e Kaiserit nën komandën e Reinhard Scheer dhe Franz von Hipper në betejën më të madhe detare, e cila rezulton të mos jetë vendimtare.
1924 – Bashkimi Sovjetik nënshkruan një marrëveshje me qeverinë kineze, duke e referuar një pjesë të Mongolisë si "pjesë të integruar të Republikës së Kinës", sovranitetin e të cilës, Bashkimi Sovjetik premton që do ta respektojë.
1931 – Tërmeti 7.1 ballësh shkatërron Quettan, në Pakistan: 40,000 të vdekur.
1942 – Lufta e Dytë Botërore: Flota Mbretërore Japoneze fillon një seri sulmesh në Sydney, Australi.
1961 – Krijohet shteti i Afrikës së Jugut.
1973 – Senati amerikan voton për të ndërprerë fondet për bombardimin e caqeve tëKhmer Rouget brenda Kamboxhisë, duke përshpejtuar fundin e Luftës civile në Kamboxhi.
1977 – Përfundohet sistemi naftësjellës Trans-Alaska.
1981 – Djegia e librarisë Jaffna, Sri Lanka, Ishte një nga shembujt e dhunshëm të shkullit XX.
1985 – 41 tornado godasin Ohion, Pennsylvania, New York, dhe Ontarion, duke lënë 76 të vdekur.
1985 – Metilenedioksidmetamfetanina (MDMA)(e njohur si ekstazia) bëhet substancë e ndaluar në SHBA.
1987 – Athena 98.4 FM, radio stacioni i parë privat, fillon punën e tij në Greqi.
2010 - Izraeli sulmon anijet e ndihmave, mbi 10 të vdekur

LINDJET:

1443 – Margaret Beaufort, nëna e Henry VII (vdes më 1509)
1469 – Manuel I i Portugalisë (vdes më 1521)
1535 – Alessandro Allori, piktor italian (vdes më 1607)
1557 – Feodor I i Rusisë (vdes më 1598)
1613 – John George II (vdes më 1680)
1640 – Michał Wiśniowiecki, mbret i Polonisë (vdes më 1673)
1656 – Marin Marais, kompozitor rancez (vdes më 1728)
1732 – Count Hieronymus von Colloredo, kryepeshkop i Salzburgut (vdes më 1812)
1753 – Pierre Victurnien Vergniaud, revolucionar francez (vdes më 1793)
1754 – Andrea Appiani, piktor italian (vdes më 1817)
1773 – Ludwig Tieck, shkrimtar gjerman (vdes më 1853)
1801 – Johann Georg Baiter, filologjist suedez (vdes më 1887)
1818 – John Albion Andrew, guvernatori i 25-të i Massachusettsit (vdes më 1867)
1819 – Walt Whitman, poet amerikan (vdes më 1892)
1835 – Hijikata Toshizō, lider ushtarak japonez (vdes më 1869)
1838 – Henry Sidgwick, filozof anglez (vdes më 1900)
1852 – Francisco Moreno, Eksplorues argjentinas (vdes më 1919)
1857 – Papa Pius XI (vdes më 1939)
1860 – Walter Sickert, piktor anglez (vdes më 1942)
1863 – Francis Younghusband, eksplorues britanik (vdes më 1942)
1872 – Heath Robinson, animator anglez (vdes më 1944)
1882 – Sándor Graf Festetics, politikan hungarez (vdes më 1956)
1883 – Lauri Kristian Relander, Presidenti i 2-të i Finlandës (vdes më 1942)
1887 – Saint-John Perse, diplomate francez, fitues i Çmimit Nobel për letërsi (vdes më 1975)
1892 – Michel Kikoine, piktor bjellorus (vdes më 1968)
1892 – Konstantin Georgiyevich Paustovsky, shkrimtar rus (vdes më 1968)
1892 – Gregor Strasser, politikan nazist gjerman (vdes më 1934)
1894 – Fred Allen, komik amerikan (vdes më 1956)
1898 – Dr. Norman Vincent Peale, klerik amerikan (vdes më 1993)
1901 – Alfredo Antonini, kompozitor dhe dirigjnent amerikan (vdes më 1983)
1905 – Florence Desmond, aktore komike angleze (vdes më 1993)
1908 – Don Ameche, aktor amerikan (vdes më 1993)
1908 – Nils Poppe, aktor suedez (vdes më 2000)
1909 – Aurore Gagnon, viktimë e abuzimit të fëmijëve (vdes më 1920)
1911 – Maurice Allais, ekonomist francez, fitues i Çmimit Nobel për ekonomi
1914 – Akira Ifukube, kompozitor japonez (vdes më 2006)
1916 – Bert Haanstra, prodhues filmash holandez (vdes më 1997)
1921 – Alida Valli, aktore italiane (vdes më 2006)
1921 – Howard Reig, moderator amerikan i radios dhe televizionit (vdes më 2008)
1922 – Denholm Elliott, aktor anglez (vdes më 1992)
1923 – Rainier III Princi i Monakos (vdes më 2005)
1930 – Clint Eastwood, regjisor dhe aktor amerikan
1931 – John Robert Schrieffer, fizikan amerikan Çmimit Nobel për Fizikë
1931 – Shirley Verrett, soprano amerikane
1932 – Ed Lincoln, muzikant e producent brazilian
1932 – Jay Miner, dizajner i mikroqipave (vdes më 1994)
1935 – Jim Bolger, kryeministri i 35-të i Zelandës së Re
1938 – Johnny Paycheck, këngëtar amerikan (vdes më 2003)
1938 – Peter Yarrow, këngëtar popullor amerikan
1939 – Terry Waite, bamirës britanik
1941 – Louis J. Ignarro, farmacist amerikan, fitues i Çmimit Nobel për mjekësi
1943 – Sharon Gless, aktore amerikane
1943 – Joe Namath, lojtar i futbollit amerikan
1945 – Rainer Werner Fassbinder, regjisor gjerman (vdes më 1982)
1945 – Bernard Goldberg‎, gazetar amerikan
1946 – Ted Baehr, kritik amerikan
1947 – Junior Campbell, muzikant britanik dhe autor këngësh
1948 – John Bonham, muzikant britanik (Led Zeppelin) (vdes më 1980)
1948 – Duncan Hunter, politikan amerikan, kandidat për president më 2008
1949 – Tom Berenger, aktor amerikan
1949 – Nancy Shade, soprano amerikane
1950 – Gregory Harrison, aktor amerikan
1952 – Karl Bartos, muzikant gjerman (Kraftwerk, Electronic)
1953 – Pirkka-Pekka Petelius, aktor finlandez
1954 – Vicki Sue Robinson, këngëtare amerikane (vdes më 2000)
1954 – Thomas Mavros, futbollist grek
1956 – Fritz Hilpert, muzikant gjerman r (Kraftwerk)
1959 – Andrea de Cesaris, pilot Italian i garave
1960 – Greg C. Adams, lojtar kanadez i hokejit mbi akull
1960 – Chris Elliott, komik amerikan
1961 – Ray Cote, lojtar kanadez i hokejit mbi akull
1961 – Lea Thompson, aktore amerikane
1962 – Corey Hart, muzikant kanadez
1962 – Sebastian Koch, aktor gjerman
1963 – Hugh Dillon, muzikant dhe aktor kanadez
1963 – Viktor Orbán, politikan hungarez
1963 – Wesley Willis, muzikant amerikan (vdes më 2003)
1964 – Leonard Asper, afarist kanadez
1964 – Scotti Hill, kitarist amerikan
1964 – Darryl McDaniels, muzikant amerikan (Run-D.M.C.)
1965 – Brooke Shields, modele dhe aktore amerikane
1966 – Jeremy Hotz, komik kanadez
1966 – Nick Scotti, aktor dhe këngëtar amerikan
1967 – Sandrine Bonnaire, aktore franceze
1967 – Phil Keoghan, personalitet televiziv në Zelandën e Re
1967 – Kenny Lofton, lojtar amerikan i bejsbollit
1967 – Vampiro, mundës profesionist kanadez
1972 – Frode Estil, skitar norvegjez
1972 – Sarah Murdoch, modele australiane
1972 – Karl Geary, aktor irlandez
1973 – Dominique Van Roost, tenist belg
1974 – Chad Campbell, lojtar amerikan i golfit
1974 – Zsolt Erdei, bokser hungarez i peshës së lehtë
1974 – Adrian Tomine, animator amerikan
1974 – Sean Kent, aktor komik amerikan
1976 – Colin Farrell, aktor irlandez
1976 – Matt Harpring, basketbollsit amerikan
1977 – Eric Christian Olsen, aktor amerikan
1977 – Debbie King, prezentuese televizive angleze
1977 – Scott Klopfenstein, muzikant amerikan
1977 – Phil Devey, lojtar kanadez i bejsbollit
1977 – Domenico Fioravanti, notar italian
1977 – Joachim Olsen, atlet danez
1977 – Joel Ross, DJ britanik
1977 – June Sarpong, prezentuese televizive
1977 – Moses Sichone, futbollist zambian
1977 – Petr Tenkrát, lojtar çek i hokejit mbi akull
1980 – Andy Hurley, muzikant amerikan (Fall Out Boy)
1981 – Jake Peavy, lojtar amerikan i bejsbollit
1982 – Jonathan Tucker, aktor amerikan
1983 – David Hernandez, këngëtar amerikan
1983 – Dustin Wells, futbollist i Zelandës së Re
1983 – Reggie Yates, prezantues televiziv
1984 – Nate Robinson, basketbollist amerikan
1984 – Jason Smith, aktor australian
1985 – Navene Koperweis, muzikant amerikan (Animals as Leaders)
1986 – Robert Gesink, çiklist holandez
1986 – Melissa McIntyre, aktore kanadeze
1988 – Hope Partlow, këngëtare amerikane
1990 – Erik Karlsson, lojtar suedez i hokejit mbi akull
1994 – Shim Eun-kyung, aktore jug koreane

VDEKJET:

1349 – Thomas Wake, politikan anglez (lindi më 1297)
1408 – Ashikaga Yoshimitsu, shogun japonez (lindi më 1358)
1410 – Mbreti Martin I i Aragonisë (lindi më 1356)
1495 – Cecily Neville, nëna e Eduardit IV dhe Richardit III, (lindi më 1415)
1558 – Philip Hoby, poltikan anglez (lindi më 1505)
1567 – Guido de Bres, teolog belg (lindi më 1522)
1594 – Tintoretto, piktor italian (lindi më 1518)
1680 – Joachim Neander, klerik gjerman (lindi më 1650)
1740 – Mbreti Friedrich Wilhelm I i Prusisë (lindi më 1688)
1747 – Andrei Osterman, burrështetas rus (lindi më 1686)
1799 – Pierre Lemonnier, astronom francez (lindi më 1715)
1809 – Joseph Haydn, kompozitor austriak (lindi më 1732)
1809 – Jean Lannes, marshall francez (lindi më 1769)
1831 – Samuel Bentham, inxhinier britanik (lindi më 1757)
1832 – Évariste Galois, matematikan francez (lindi më 1811)
1846 – Philip Marheineke, klerik gjerman (lindi më 1780)
1847 – Thomas Chalmers, pastor skocez (lindi më 1780)
1848 – Eugénie de Guérin, shkrimtar francez (lindi më 1805)
1908 – Louis-Honoré Fréchette, poet kanadezo-francez (lindi më 1839)
1945 – Odilo Globocnik, nazist austriak (lindi më 1904)
1957 – Leopold Staff, poet polak (lindi më 1878)
1960 – Willem Elsschot, shkrimtar flaman (lindi më 1882)
1960 – Walther Funk, lider nazist (lindi më 1890)
1961 – Walter Little, politikan kanadez (lindi më 1877)
1962 – Henry Fountain Ashurst, plitikan amerikan (lindi më 1874)
1967 – Billy Strayhorn, kompozitor dhe pianist amerikan (lindi më 1915)
1972 – Walter Freeman, mjek amerikan (lindi më 1895)
1976 – Jacques Monod, biolog francez, fitues i Çmimit Nobel për mjekësi
1977 – William Castle, regjisor amerikan (lindi më 1914)
1978 – József Bozsik, futbollist hungarez (lindi më 1925)
1983 – Jack Dempsey, bokser amerikan (lindi më 1895)
1985 – Gaston Rébuffat, aslpinist legjendar francez (lindi më 1921)
1986 – Jane Frank, artiste amerikane (lindi më 1918)
1986 – James Rainwater, fizikan amerikan, fitues i Çmimit Nobel për Fizikë (lindi më 1917)
1987 – John Abraham (regjisor), regjisor indian
1994 – Herva Nelli, soprano italiane (lindi më 1909)
1926 - Petrit Gaçe, kirurg, pedagog, profesor shqiptarë
1997 – James Bennett Griffin, arkeolog amerikan (lindi më 1905)
1998 – Charles Van Acker, pilot belg i garave (lindi më 1912)
2000 – Tito Puente, muzikant amerikan (lindi më 1923)
2000 – Johnnie Taylor, këngëtar amerikan (lindi më 1938)
2001 – Arlene Francis, personalitet televiziv (lindi më 1907)
2004 – Robert Quine, kitarist amerikan (lindi më 1941)
2004 – Étienne Roda-Gil, skenarist (lindi më 1941)
2006 – Ryan Bennett, komentator (lindi më 1970)
2006 – Miguel Berrocal, skulptor (lindi më 1933)
2006 – Raymond Davis Jr., fizikan amerikan, fitues i Çmimit Nobel për Fizikë (lindi më 1914)
2006 – Lula Mae Hardaway, shkruese këngësh amerikane, nëna e këngëtarit Stevie Wonder (lindi më 1930)

FESTAT DHE PËRVJETORET:

Dita Botërore kundër duhanit


1 qershor …

1 qershori është dita e njëqindepesëdhjetedytë e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 213 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1485 - Matthias Corvinus nga Hungaria rrëmben Vjenën nga Frederick III.
1533 - Anne Boleyn kurorëzohet mbretëreshë e Anglisë.
1792 - Kentucky bëhet shteti i 15-të i Shteteve të Bashkuara.
1796 - Tennessee bëhet shteti i16-të i Shteteve të Bashkuara.
1812 - Lufta e vitit 1812: Presidenti i Shteteve të Bashkuara James Madison kërkon nga Kongresi i Shteteve të Bashkuara që t'i shpall luftë Britanisë së Madhe.
1959 - hapet Instituti Albanologjik në Prishtinë

LINDJET:

1265 - Dante Aligieri - Shkrimtar nga Firenca
1850 - Sami Frashëri u lind në Frashër të Përmetit ideologu më i madh i Rilindjes sonë Kombëtare, dijetar, studiues, shkrimtar e publicist shqiptar.
1926 - Marilyn Monroe - aktore Amerikane
1936 - Bekim Fehmiu aktor i madh shqiptar ( 2010).
1949 - Tonin Tërshana këngëtar shqiptar.

VDEKJET:

1846 - Papa Grguri i XVI, papë
1868 - James Buchanan, presidenti i 15-të i SHBA-së
1952 - John Dewey, filozof, psikolog dhe reformator amerikan
1962 - Adolf Eichmann, SS-udhëheqës gjerman
1999 - Avdi Xhaqku,në Pashtrik, Dëshmor i Kombit.
2005 - George Mikan, basketbollist amerikan

FESTAT DHE PËRVJETORET:

Dita Ndërkombëtare e fëmijëve


2 qershor …

2 qershori është dita e njëqindepesëdhjetetretë e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 212 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1519 – Vdiq piktori i njohur italian Leonardo da Vinçi.
1660 – U lind kompozitori italian Alesandro Scarlatti.
1729 – U lind mbretëresha ruse Katarina e Madhe e njohur si Katarina II.
1902 – Është dhënë premiera e filmit fantastiko-shkencor “Rruga për në hënë”.
1933 – Kancelari i Gjermanisë, Adolf Hilter, shuan sindikatat.
1945 – Trupat sovjetike pushtuan Berlinin në Luftën e Dytë Botërore.
1951 – Këshilli i Evropës pranoi Gjermaninë si anëtare të plotfuqishme të saj.
1967 – Në Stokholm filloi punën Gjykata Ndërkombëtare për Krime Lufte, e cila më vonë e fajësoi SHBA-në për luftën në Vietnam.
1975 – U lind futbollisti i njohur anglez David Beckham.
1994 – Nelson Mandela fitoi zgjedhjet në Afrikën Jugore.
1997 – Tony Blair në moshën 44- vjeçare u bë kryeministri më i ri britanik.

LINDJET:

1491 - Henriku i VIII, mbret anglez
1535 - Leo i XI, pape romak
1740 - Marquis de Sade, autor francez
1835 - Pio X, papë romak nga 1903
1840 - Thomas Hardy, shkrimtar anglez, (Vdiq më 1928)
1904 - Johnny Weissmüller, aktor dhe notar amerikan
1931 - Husein Tahmiščić, shkrimtar boshnjak, prozator dhe kritik letrarë.
1940 - Konstantin i II , mbreti i fundit grek
1987 - Darin, pop-këngëtari suedez
1985 - Ashley Tisdale-aktore amerikane

VDEKJET:

657 - Eugen i I, papë romak
891 - Al-Muwaffaq, sundues arab
1418 - Katerina e Lankasterit, mbretëreshë e Kastilës (Lindi më 1373)
1882 - Xhuzepe Garibaldi, luftëtar dhe politikan italian (Lindi më 1807)