[Zero Cool]

Unë gjithmonë e kam në zemër popullin tem Shqipëtar Shumë luti Zotin që paqja e tij të vijë në zemrat tonaNë gjithë botën. Lutem shumë për fukarate e mij- dhe për mua , dhe motrat e mija. Unë lutem për juve.

(Teresa Bojaxhiu)


Ishte fëmija e trete e prindërve Kole Bojaxhiu nga Prizreni dhe Drane Bojaxhiu (Barnaj) nga Novo Sella e Gjakoves. Lindi ne Shkup, ku i ati merrej me tregti dhe mblidhte ne shtëpinë e vet artiste dhe patriote shqiptare. Mësimet e para i beri ne një shkolle shqipe te Shkupit, ndërsa gjimnazin, po ne atë qytet, ne gjuhen serbo-kroate. Pasionet e saj te rinise ishin tre: te behej mësuese, te shkruante dhe te recitonte poezi, te kompozonte dhe te luante muzike. Emrin Tereza e mori kur ishte 18 vjeçe dhe u be murgeshe. Motër Tereza pa u ndare nga poezia dhe muzika u largua nga Shkupi dhe u vendos ne Kalkuta (Indi) ku fillimisht u be mësuese dhe shume shpejt drejtore e shkollës se vajzave. Nënë Tereza e Kalkutës e quajtën kur themeloi urdhrin "Misionaret e Dashurisë" (1951) për t'u shërbyer me te varfërve dhe me te pashpresëve te Kalkutës, Indisë dhe gjithë planetit. Në vitin 1979, kur mori çmimin Nobel per Paqe, e gjithë bota mësoi se Nënë Tereza ishte shqiptare. Por Shqipëria heshtte. Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë nuk i kishte dhëne vize nobelistes se ardhshme as sa për të parë nënën e saj qe jetonte në Tirane, as për te marre pjese ne varrimin e saj me 1974, as... për të parë varrin. Madje ketë vize nuk ia dhanë as kur fama e saj kishte marre dhëne ne te katër anët e botes deri ne fillim te viteve '90. Shqiptarja trupvogël ishte kthyer ne një legjende te gjalle. Ajo ishte nene kujdestare e 7 500 fëmijëve ne 60 shkolla, ishte nene qe mjekonte 960 000 te sëmure ne 213 dispanseri, ishte e vetmja në bote qe trajtonte 47 000 viktima te lebrozes ne 54 klinika, kujdesej për 3 400 pleq te braktisur e te lenë rrugëve, ne 20 shtëpi pleqsh, kishte birësuar 160 fëmijë ilegjitim e bonjake. Këto janë shifrat e mesit te viteve '80. Deri sa Nene Tereza ishte gjalle dhe sot e kësaj dite shifrat kane ndryshuar shumë. Nënë Tereza nuk qe ndonjë perëndeshë dhe me të mund të fliste çdonjëri. Madje ajo kishte edhe adresë të saktë: një godinë ngjyrë hiri në Bose Road, të ndërtuar rishtas në një lagje të zhurmshme dhe çjerrëse, të stërmbushur me njerëz, e cila vlonte nga çajbërësit, shitësit dhe tregtarë të tjerë të pjesëve më të ndryshme këmbyes si dhe lëngështrydhësit. Këtu, mu në qendër të Kalkutës shtrihej shtabi i përgjithshëm i Rregullit, „Shtëpia e Nënës", pranë portës të së cilës qe vendosur një tabelë druri ku shkruante: „Mother Teresa. IN/OUT".Në shtëpinë e Nënë Terezës kishin hyrë edhe vetë mbretëresha britanike, pastaj njerëz të tillë siç janë kryetari amerikan Georg Bush, ish kryetari amerikan Jimmy Carter, Yasser Arafati, princesha Diana e shumë të tjerë.

Kronologjia biografike

27 gusht 1910 - U lind Ganxhe Bojaxhiu në Shkup si bija e Kolë Bojaxhiut dhe Drane Bernajt nga Prizreni, me prejardhje nga Novosella e Gjakovës. 27 gushti i vitit 1910 ia shtoi familjes Bojaxhiu fëmijën e tretë pas dy të parëve, Ages dhe Lazrit. Në familjen Bojaxhiu, Ganxhja thithi nektarin e parë të fesë së Krishtit dhe të gjakut të të parëve të vet. Që nga fëmijëria e hershme, së bashku me familjen shtegtoi në shenjtëroren e Zojës Cërnagore në Letnicë.

Fati i mirë i Nënës Terezë ishte edhe lindja e saj në një familje të shëndoshë, apo siç thotë vetë Nëna Terezë: "Ishim të gjithë të bashkuar... jetonim njëri për tjetrin... Ishim familje e bashkuar dhe shumë e lumtur".

1919 - Në rrethana të dyshimta i vdes babai, Kolë Bojaxhiu, tregtar i zgjuar, veprimtar i zellshëm dhe besnik për pavarësinë dhe lirinë e Shqipërisë.

1915-1924 - Shkolla dhe jeta në famulli. Vijon me zell shkollimin dhe ishte e rregullt në veprimtarinë e jetës famullitare: në meshë dhe katekizëm. Lazri, vëllai i saj, dëshmon: "Jetonim afër kishës famullitare të Zemrës së Krishtit. Nganjëherë nëna dhe motrat e mia, Agëja dhe Ganxhja, më bënin mbresa se po rrinë sa në shtëpi, aq në kishë, sepse kaq shumë ishin të preokupuara me korin e famullisë, me shërbimet fetare dhe temat për misione".

26 shtator 1928 - Thirrja rregulltare. Pikërisht më 26 shtator të vitit 1928, niset për në Zagreb në përcjelljen e nënës Drane dhe motrës Age, ku do të qëndrojë deri më 13 tetor. Në ditën e 13 tetorit, së bashku me zonjushën Betike Kanjc, niset për në Irlandë. Udhëtimi u bë nëpër Austri, Zvicër, Francë, pastaj me anije nëpër kanalin Lamanche, kurse prapë vazhduan rrugën kah Londoni, prej kah vazhduan për në Dublin. Në Dublin qëndruan rreth dy muaj të angazhuara në mësimin e gjuhës angleze.

6 maj 1929 - Mbërrin në Darjeeling, rrëzë Himalajeve, ku pas një prove të vogël, më 23 maj 1929, filloi noviciatin, duke u quajtur Terezja e Krishtit të Vogël.

25 maj 1931 - Dha kushtet e para te Motrat e Loretos. Pas kushteve të para u dërgua në Bengal për të punuar si misionare.

1931-1937 - Motra Terezë, pasi një kohë shërbeu si infermiere, për së shpejti u emërua mësuese e gjeografisë në St. Mary High School në Kalkutë. Nga kjo kohë kemi këtë dëshmi të saj: "E kam fituar edhe një fushë të punës: shkollën e Shën Terezës. Kjo shkollë është mu në Kalkutë. Mu të njëjtën ditë, kur ma besuan këtë detyrë, shkova ta shoh. Është shumë larg, por udhëtoj me qerre indiane.Kur më shikuan ata të vegjël për herë të parë, pyetnin njëri-tjetrin se a jam hyjneshë apo shpirt i keq. Për ta nuk ka mes. Kush është me ta i mirë, atë e nderojnë si hyjnitë e veta, ndërsa kush është i mrrolshëm, i frikësohen porsi shpirtit të keq, dhe vetëm e adhurojnë. Me të shpejtë përvola krahët, shkova në dhomë, mora ujë dhe fillova të laj dyshemenë. Kjo i befasoi shumë, sepse ende nuk kishin parë që ndonjë mësuese të merrej me atë punë. Kur më vërejtën fytyrëgëzuar dhe të hareshme, vogëlushet filluan të më ndihmojnë, ndërsa vogëlushët sillnin ujin. Për dy orë vendi ku ishim u bë i përshtatshëm për klasë mësimi, u bë krejt i pastër.

Kur erdha këtu kishte vetëm 52 fëmijë, ndërsa sot janë rreth 300... Pasi u njohëm, nënat filluan t'i sjellin fëmijët për bekim. Në fillim pakëz më befasuan me lutjet e veta, por në misione duhet të jemi të gatshme për çdo gjë, ndër të tjera, edhe të ndajmë bekimin".

24 maj 1937 - Pasi i kaluan kushtet e përkohshme rregulltar, motra Terezë i kushtohet Zotit me kushte të përjetshme te Motrat e Loretos, të cilat u themeluan në vitin 1609 nga anglezja Mary Ward. Te motrat e Loretos fitoi një përvojë të mirë rregulltare dhe shpirtërore. Më vonë u bë edhe drejtoreshë e St. Mary High School. Për këtë përvojë të punës do të dëshmojë: "Në Loreto isha rregulltarja më e lumtur e botës. Isha dhënë pas arsimit. Ajo punë e udhëhequr prej Zotit ishte apostullat (të dërguar) autentik që më pëlqente shumë".

1942 - Ante Gabric, misionar kroat, në revistën "Katolicke Misije" të vitit 1942 shkruan: "Motra Terezë ishte tejet e sëmurë, dhe s'kemi pasur fort shpresë se do të shpëtojë, por tash përsëri është në këmbë dhe po punon sa dhjetë veta".

10 shtator 1946 - Pasi kishin kaluar paksa vështirësitë e luftës dhe ishin kthyer përsëri kuvendet e motrave të Loretos të cilat i kishte përdorur ushtria, motra Terezë, duke udhëtuar për në ushtrime shpirtërore në Darjeeling, fiton edhe një thirrje të re. 10 shtatorin vetë Nëna Tereze do ta quajë "Ditë inspirimi". Tashmë e rryer në jetën fetare dhe e regjur me vështirësitë e popullsisë së vendit, si edhe duke sjellur nëpër mend Jezusin, të cilit ia kishte kushtuar fëmijërinë dhe rininë, vendosi të lëshojë motrat e Loretos dhe t'u kushtohet krejtësisht më të varfërve ndër të varfër, duke u njëjtësuar me ta në veshje, në banim, në ushqim...

Për këtë thirrje të dytë do të dëshmojë: "Isha duke udhëtuar me tren për Darjeeling prej Kalkutës. Atje shkoja për ushtrime shpirtërore. Derisa isha në lutje intime dhe isha në gjendje prehjeje, fitova qartas një thirrje mbi thirrje. Porosia ishte tejet e qartë: duhet të lë kuvendin dhe t'u kushtohem të varfërve, duke jetuar në mesin e tyre. Ishte një dërgim. E kuptova porosinë, por nuk e dija si do ta njëmendësoja".

7 shkurt 1946 - I shkruan Kongregatës së Rregulltarëve dhe kërkon lejen që të lë kuvendin e Loretos dhe t'u kushtohet tërësisht më të varfërve ndër të varfër. Letra në Romë u shkrua pas shumë orvatjesh dhe marrëveshjesh që Nëna Terezë i kishte pasur me ipeshkvin e Kalkutës, Ferdinand Perier, i cili ia kishte ofruar veshjen e parë rregulltare më 1929, si dhe me eproren e Loretos.

7 gusht 1948 - Mori lejen nga Papa Piu XII që të lëshojë Loreton dhe të ndjekë zërin e ndërgjegjes ku i fliste Zoti. Kjo leje ishte e nevojshme që çdo gjë të shkojë në rregull, sepse asohere Nëna Terezë kishte kushtet e përjetshme kështu që duhej leja e Kongregatës së Rregulltarëve.

16 gusht 1948 - Doli nga kuvendi i Loretos, e brumosur me dije dhe aftësi intelektuale, ku gjatë qëndrimit në këtë kuvend ishte 20 vjet profesoreshë, e më vonë edhe drejtoreshë e St. Mary High School. Pastaj kishte marrë në mbikqyrje ehd eKongregatën dioqeziane të motrave indiane, të quajtura "Bijat e Shën Prenës".Ishte kjo dita kur Nëna Terezë mori një rrugë të cilën ia tregoi Zoti porsi Abrahamit: e pasiguritë, plot rreziqe, përplot frikë, por sikurse edhe Abrahami, Nëna Terezë, atëherë ende motra Terezë, besonte se thirrja e "dytë" është vullneti i Zotit.

Kjo ishte ajo ditë kur Nëna Terezë pa hamendje la kuvendin, mirëqenien, kënaqësinë, miqësinë e madhe të bashkëmotrave dhe u nis (doli në rrugë) duke mos ditur qartë se kah po shkon, pos që e kishte të qartë se duhet ta kryejë vullnetin e Zotit. Dhe sikurse Zoti i premtoi Abrahamit: "Prej teje do të bëj një popull të madh dhe do të të bekoj. Do ta bëj të madh emrin tënd. Ti vetë do të jesh bekim" (Zan 12, 2), ashtu edhe Nëna Terezë, duke ecur rrugës të cilën ia kishte treguar Zoti, u bë emër i madh dhe bekim për mijëra e mijëra njerëz. Daljen nga kuvendi i Loretos do ta përshkruajë kështu: "Hyji ynë dëshiron që të jem rregulltare e lirë, e veshur me varfërinë e kryqit. Sot e kam mësuar një mësim të madh: Varfëria për të varfëritë është tepër e rëndë! Kur e kam kërkuar shtëpinë (për qendër) kam ecur e ecur, derisa më kanë dhimbur këmbët dhe duart. Kam menduar: sa shumë vuajnë të varfëritë në trup dhe në shpirt kur kërkojnë strehim, bukë dhe shërim. Atëherë e mendoja këndshmërinë e Loretos, më ishte tundim, por për shkak të zgjedhjes sime të lirë, për shkak të Zotit tim durova dhe duroj, rri dhe do të rri duke e kryer vullnetin e Zotit për të varfëritë e mi. Më ndihmo, o Zot!"

18 gusht 1948 - Ndërroi veshjen. La veshjen rregulltare të motrave të Loretos dhe veshi sari të bardhë të përshkuar me vijë të kaltër dhe me kryq në parzëm. Pastaj shkoi rreth tre muaj në Patna te Motrat Mjeke Misionare (Medical Missionaries) për të kryer edhe një kurs intensiv për infermiere.

21 dhjetor 1948 - Merr lejen për hapjen e shkollës së parë, lokali i së cilës ishte një kasolle. Nga lagjet më të varfra të Kalkutës, Tilje dhe Motijil, bashkon fëmijët e lënë dhe të braktisur në atë shkollë, ndërsa vetë banonte te Motrat e Vogla të të Varfërit.

19 mars 1949 - Në banesën e parë të improvizuar, në shtëpinë e Michael Gomes, pranoi në vizitë një të re bengaliane me emrin Subashini Das, dhe e nxiti ta ndjekë misionin e saj. Kështu misioni i saj kishte filluar të mbarën. Kjo ishte shenjë se vepra e Nënës Terezë është vullneti i Zotit; kjo ishte shenjë se çka Zoti dëshiron, atë edhe e bekon dhe ia ftillon të mbarën.

Nëntor 1949 - Tashmë Nëna Terezë ishte bartur në shtëpinë e familjes Gomes, e cila ia kishte lënë në disponim tërë katin e sipërm. Pos Subashinit Das që në pagëzim e kishte marrë emrin Agnes, kishin ardhur edhe vajza tjera të cilave Nëna Terezë u kishte dhënë mësim. Në nëntor të vitit 1949, Nëna Terezë do të shkruajë: "Tani jemi pesë motra. Lutuni që bashkësia e vogël të rritet në shenjtëri dhe në numër, nëse është vullneti i Zotit".

Po këtë vit fiton shtetësinë indiane.

vazhdon