[Zero Cool]

Kuptimi biblik i termit “Bir i Perëndisë”

Termi “bir i Perëndisë” gjithashtu përdoret në një mori mënyrash në Biblën e Shenjtë. Si krijues, Perëndia është “Ati” i Adamit dhe i tërë njerëzimit (Luka 3:38; Isaia 64:8; Malakia 2:10; etj). Sidoqoftë, një marrëdhënie më specifike “Atë-bir” arrihet nga zgjedhja e hirshme e Atit dhe e bindjes besnike dhe shërbimit të të birit, jo me anë të krijimit dhe sigurisht që jo me anë të lindjes. Në këtë kuptim, të poshtëshënuarat janë disa nga ato të referuara si “bir (bijtë) e Perëndisë” në Bibël:

1. Njerëzit e zgjedhur nga Perëndia (Eksodi 4:22; Jeremia 31:9,20; Osea 11:1; Romans 8:14; II Corinthians 6:18; Galatasve 3:26; Hebrenjve 2:10; Zbulesa 21:7)

2. Qeniet qiellore (Jobi 1:6)

3. Mbretërit dhe pushtuesit (II Samueli 7:14; Psalmi 2:7; 82:6; 89:26.)

4. Besimtarët, të perëndishmit (Mateu 5:9; Luka 6:35)

Nëse kuptimi i termit “Bir i Perëndisë” në rastin e Jezusit do të kufizohej në domethënien e njëjtë që e ka në rastet më lartë, edhe myslimanët do të mund të pajtoheshin me përdorimin e termit. Në fakt disa sufi flasin për Perëndinë si “Atë” dhe për njerëzimin si “bijtë e Perëndisë”. Myslimanë të tjerë po ashtu, mund ta vënë në pyetje këtë terminologji duke e preferuar përdorimin e “shërbëtorit” në vend të “birit”. Ende, fakti qëndron se Perëndia duke qenë Atë dhe njerëzimi si fëmijët e tij, mënjanë çdo konotacioni seksual, është një ide në pajtim me opinionet e disa myslimanëve.

Që të barazohet Birëria e Jezusit me birërinë e qenieve të tjera të përmendura më lartë, do të ishte mohim i të vërtetës së qartë të Biblës së Shenjtë dhe i vetë esencës së besimit të krishterë. Jezusi është më tepër se një nga njerëzit e zgjedhur të Perëndisë, më tepër se një nga të dërguarit e Perëndisë, më tepër se një që sundon në vendin e Perëndisë në tokë, më tepër se një që e kënaq Perëndinë, ndonëse ai është edhe plotësisht një nga këta.

Jezusi si Bir unik i Perëndisë

Atëherë çfarë është evidenca e këtij e pohimi të jashtëzakonshëm? A është sepse Jezusi qe një njeri i lindur nga një grua e virgjër? Disa të krishterë, është e vërtetë, mund të përfundojnë se për shkak që Jezusi qe lindur nga e virgjëra Mari, Ai është Biri i Perëndisë. Njëlloj, disa myslimanë, ndërkohë që e mohojnë se Jezusi është Biri i Perëndisë, mund të konsiderojnë që lindja e virgjër e Jezusit është baza e besimit të krishterë që Jezusi është Biri i Perëndisë. Sidoqoftë, folur biblikisht, Birëria e Jezusit nuk qëndron në të lindurit e tij nga e virgjëra Mari. Në të kundërtën, siç do ta shohim më vonë shumë qartë, lindja e tij e virgjër qëndron në Birërinë e tij. Para se Maria të ekzistonte, Biri i Perëndisë ishte. Jezusi nuk bëhet Biri i Perëndisë, por Biri i Perëndisë bëhet Jezus. Andaj Jezusi, si Bir, i flet Atit në këtë mënyrë “Tani, pra, më përlëvdo, o Atë, pranë teje, me lavdinë që unë e kisha pranë teje para se të bëhej bota” (Gjoni 17:5; shih po ashtu Kolosianëve 1:13-20) shumë përpara se të ishte Maria. Ky Bir i përjetshëm i Perëndisë hyri në kufizimet e kohës dhe të hapësirës me anë të fuqisë së Perëndisë duke punuar nëpërmjet të virgjërës Mari dhe ishte lindur si njeri, i quajtur Jezus, në Betlehem rreth nëntëmbëdhjetë shekuj më parë.

Në të njëjtën mënyrë, Jezusi nuk është Bir i Perëndisë për shkak të veprave të tij të fuqishme dhe fjalëve të mrekullueshme. Në të kundërtën, ai i bën veprat e tij të fuqishme dhe flet në mënyrë të mrekullueshme pikërisht sepse është Biri i Perëndisë.

E vërtetë, së bashku mënyra e lindjes së Jezusit dhe natyra e veprave të tij ofrojnë evidencë rreth Jezusi të qenit Bir. Por asnjëra, vetë apo së bashku, nuk e ofrojnë origjinën apo bazën e të qenit të tij Bir. Ky dallim është i rëndësishëm.

Në të vërtetë, veprat e tij dëshmojnë për Birërinë e tij. “Biri” duhet t’i bindet “Atit” të tij, duke e bërë vullnetin dhe veprat e tij, të jetë si ai (Gjoni 8:37-47). Jezusi vetë i theksoi veprat e tij si dëshmi e të qenit Bir i Perëndisë: “Nëse unë nuk bëj veprat e Atit tim, mos më besoni, por nëse i bëj, edhe po të mos më besoni mua, u besoni të paktën veprave, që të njihni e të besoni se Ati është në mua dhe unë në atë” (Gjoni 10:37). Jezusi i bëri veprat e Perëndisë, Atit të tij, duke vepruar si Perëndia.

Veç dëshmisë së veprave të tij, Jezusi kishte dëshmi tjetër që Ai është Biri i Perëndisë. Në momente të rëndësishme të jetës së tij, ai qe quajtur Biri i Perëndisë nga vetë Ati dhe nga të tjerët:

1. Shpallja: Engjëlli Gabriel i tha të virgjërës Mari që biri i saj do të quhej “Biri i Perëndisë”. (Luka 1:32,35).

2. Pagëzimi: Zëri i Perëndisë nga qielli deklaroi: Ky është Biri im, në të cilin jam kënaqur.” (Mateu 3:17)

3. Shpërfytyrimi: Zëri i Perëndisë deklaroi sërish: Ky është Biri i m i dashur, dëgjojeni.” (Marku 9:17)

4. Kryqëzimi: Centurioni romak dhe njerëzit e tij rrëfyen në momentin e kryqëzimit të Jezusit: “Me të vërtetë ky ishte Biri i Perëndisë!” (Mateu 27:54)

5. Ringjallja: Shën Pali shkruan që ringjallja e Jezusit nga të vdekurit e deklaroi atë të jetë “Biri i Perëndisë”. (Romakëve 1:4).

Përveç Perëndisë të tjerët, engjëlli i tij dhe ushtari romak shpallën që Jezusi është Biri i Perëndisë. Të çmendurit dhe madje shpirtrat e papastër i rrëfyen Jezusit: “Ti je Biri i Perëndisë.” (Marku 3:11; 5:7; Mateu 8:29; Luka 4:41; 8;28). Dishepujt e Jezusit po ashtu rrëfyen që ai është “Krishti (Mesia), Biri i Perëndisë së Gjallë” (Mateu 16:16; 14:33). Jezusi, si bir i vërtetë, preferoi t’i jepte lavdinë Atit të tij, porse ai po ashtu nuk do të mohonte Birërinë e tij (Mateu 26:63; Marku 14:62; Gjoni 10:36). E rëndësishme në këto dy pasazhet e para (dhe të tjerat) është afërsia e madhe në mes termave “Mesi” dhe “Bir i Perëndisë”.

Është po ashtu interesante për të vënë re sa afër Birëria e Jezusit është e lidhur më vuajtjen e tij (Romakëve 5:10; 8:32; Galatasve 2:20; Hebrenjve 5:8; 6:6). Kur Jezusi qe uritur shumë pas një agjërimi të gjatë, tunduesi i tha atij: “Në qoftë se je Biri i Perëndisë, thuaj që këta gurë të bëhen bukë.” (Mateu 4:3). Kur Jezusi ishte në agoni në kryq, kalimtarët e përqeshën atë duke i thënë: “Në qoftë se je Biri i Perëndisë, zbrit nga kryqi!” (Mateu 27:40). Këta kalimtarë harruan që Jezusi është Bir i Perëndisë. Perëndia, kërkon dhe shërben dhe madje vuan për të shpëtuar ata që i do, njerëzit e botës. Ai nuk është biri i një mbreti tokësor, i cili duhet treguar fuqinë e tij dhe duhet ruajtur krenarinë duke u shfaqur triumfues në sytë e botës, sipas standardeve të botës. Ishte pikërisht sepse Ai është Bir i Perëndisë së dashurisë arsyeja që nuk do përdorte fuqinë e tij për qëllime egoiste por në mënyrë të përkryer e realizoi vullnetin e Atit të tij, i cili zgjodhi ta zbuloj Vetën dhe dashurinë e Tij ndaj gjithë njerëzve me anë të Shërbëtorit/Birit të Tij të përvuajtur.

Madje edhe një lexim i shkujdesur i vargjeve të cituara më lartë do të tregonte që përdorimi i termit “Bir i Perëndisë” në referencë ndaj Jezusit ndryshon në kualitet sikurse edhe në shtrirje nga përdorimet tjera të përmendura më parë. Të tjerët qenë zgjedhur me anë të hirit nga Perëndia si fëmijë të tij të birësuar; Biri është në Atin përjetësisht. Të tjerët iu bindën Atit, ndonëse jo në mënyrë të përkryer; Jezusi iu bind Atit në mënyrë të përkryer, pa mëkat (Hebrenjve 4:15). Bijtë duhet jenë si babai i tyre, por vetëm Jezusi ishte i përkryer si Ai në mirësinë e tij, duke e ofruar vetën plotësisht për të dhe njerëzit e tij. Ati ia ka besuar tërë gjykimin Birit vetëm, “që të gjithë ta nderojnë Birin ashtu siç nderojnë Atin” (Gjoni 5:22,23). Vetëm Biri jep jetë siç jep jetë Ati (Gjoni 5:21). Sepse, sikurse Ati ka jetë në vetvete, kështu ia ka dhënë dhe Birit të ketë jetë në vetvete” (Gjoni 5:26). Biri është i bindur ndaj Atit, me vullnetin e Atit që konkretizohet në Birin; por Ati po ashtu e dëgjon dhe i përgjigjet Birit (Gjoni 11:41-44). Si rrjedhim, ka ndarje të fuqisë, autoritetit, njohurisë, lavdisë dhe mbretërimit që shënon një marrëdhënie të barazisë dhe reciprocitetit në mes të Dyve që janë Një. Lidhur me njerëzit, engjëllin, mbretin, njerëzit besimtarë do të mund të thuhej: “Së fundi, këto ditë na ka folur me anë të Birit, të cilin e bëri trashëgimtar të të gjitha gjërave, me anë të të cilit e krijoi dhe gjithësinë. Ai, duke qenë shkëlqimi i lavdisë së tij dhe vula e qenies së tij dhe duke i mbajtur të gjitha me fjalën e fuqisë së tij.” (Hebrenjve 1:2)

Shumë prej përdorimeve të termit “bir” në Biblën e Shenjtë dhe në gjuhë të tjera mund të ofrojnë të dhëna ndaj kuptimit të termit “Bir i Perëndisë” në referencë ndaj Jezusit, por në fund të fundit përdorimi i termit, i adresuar direkt ndaj Jezusit, ngelet unik sikurse që edhe marrëdhënia që pasqyron është unike. Jezusi tha: “Unë dhe Ati jemi një.” (Gjoni 10:30).

Shpjegimi i kuptimit të Jezusit si Bir i Perëndisë

Si munden atëherë myslimanët (dhe të krishterët) të ndihmohen për të kuptuar Jezusin dhe domethënien e vërtetë të emrit të tij “Bir i Perëndisë”?

Në rend të parë, është e rëndësishme që Inxhilli i Shenjtë nuk e portretizon Jezusin duke shpallur rrëmujshëm vetën Bir të Perëndisë – dhe për faktin që ai është Mesia (Krishti). Dhe as ne nuk duhet, veçanërisht kur e dimë që termi është ofendues ndaj atyre me të cilët ne bisedojmë.

Hebrenjtë në fakt, ishin të njohur me titullin “Bir i Perëndisë”, siç ishin të njohur edhe me titullin “Mesi”. Ka dëshmi, ndonëse jashtë Biblës, që ata flisnin rreth Torës si “vajzën e Perëndisë”, duke e kuptuar si “zbulesë të Perëndisë”, pa i sakrifikuar bindjet e tyre monoteiste. Ata sidoqoftë kundërshtuan kur Jezusi e quajti veten “Mesi” dhe “Bir i Perëndisë”, duke i konsideruar rrëfimet rreth vetes së tij blasfemuese dhe meritore për kryqëzim (Gjoni 5:18; 10:33). Andaj nuk është vështirë për t’u habitur që Jezusi vetë e përdorte termin me modesti.

Së dyti, duhet të bëhet e qartë që Jezusi ishte njeri, shërbëtor dhe profet, njëjtë siç kanë insistuar myslimanët dhe njëjtë siç pohon Inxhilli i Shenjtë për Birin e Perëndisë të jetë bërë. Kur dishepujt e Jezusit e takuan për të parën herë Jezusin, ata e kuptuan atë të jetë njeri. Si mund ta kishin kuptuar ndryshe? Ata e dinin atë në nevojë të shoqërimit dhe lutjes. Ata e panë atë duke qarë. Ata e dëgjuan atë teksa lutej dhe e panë atë në veprim duke e nënshtruar vullnetin e tij vullnetit të Atit, duke e pohuar vullnetin e Atit të jetë buka e tij. Fjalët e tij: “Ati është më i madh se unë” qenë të kuptueshme për ta. Si ndryshe është dashur ata ta kuptonin? Apo ne, po të kishim qenë me të në tokë?

Vetëm atëherë kur shoqërimi i dishepujve me Jezusin qe thelluar, pasi ata i dëgjuan fjalët e tij dhe dëshmuan për veprat e tij, ata filluan të mrekulloheshin dhe të bënin pyetje rreth tij: “Kush është ky njeri?” “Nga vjen ai?” Ata e panë atë duke i ushqyer turmat, duke shëruar të sëmurët, të kontrollonte natyrën, t’i ngriste të vdekurit. Ata e dëgjuan atë duke i falur mëkatet, e dëgjuan duke folur në mënyrë të jashtëzakonshme lidhur me qëllimin e ardhjes së tij, lidhur me lidhjen e tij me Tempullin, Ligjin dhe profetët, lidhur me dashurinë e Perëndisë dhe marrëdhënien personale me Perëndinë. Qoftë edhe atëherë, kishte të atillë që e keqinterpretonin atë dhe veprat e tij, me paramendim apo ndryshe.

Të kuptuarit e dishepujve rreth Jezusit dhe shërbesës së tij ishte gradual dhe në momente të caktuara një proces i dhimbshëm. Atë që ai kërkoi nga ta për të kuptuar rreth tij nuk qe thjesht një intelekt i mprehtë por një besim i fortë në Perëndinë dhe bindje ndaj vullnetit të tij, gatishmëri për vetë-ekzaminim, pendim dhe ndërrim mendjeje e zemre në dritën e shenjtërisë së Perëndisë dhe Ligjit të tij të Shenjtë, një hapje për të pranuar atë që ai tha për veten e tij, atë që ai e ka bërë, atë që do ta bënte dhe qëllimi prapa këtyre të gjitha. E vërtetë, Pjetri e rrëfeu Jezusin që Mesia dhe Biri i Perëndisë, por shumë shpejt vazhdoi ta kontradiktonte Jezusin duke e mohuar që Jezusi duhej të vuante dhe vdiste (Mateu 16:21,22), sikur që kishte mprehtësi më të thellë rreth vullnetit dhe udhëve të Perëndisë se sa Jezusi! (Gjoni 12:1-7). Gratë duket që e kishin kuptuar më mirë (Marku 14:1-9). Thënë shkurtë, të kuptosh Jezusin nuk është thjeshtë ta rrëfesh gojarisht atë, ta admirosh apo ta duartrokasësh atë; por ta ndjekësh dhe t’i bindesh atij.

Në fakt, Inxhilli i Shenjtë qartë dhe në mënyrë të vazhdueshme bën me dije që dishepujt e Jezusit nuk e kishin kuptuar thellë rëndësinë e Birërisë së tij apo shërbesës së tij përderisa nuk qe ngritur nga të vdekurit! Atëherë ndryshimi në mendjet dhe zemrat e tyre qe dramatik. A u ofron kjo të krishterëve çelësin për ta dëshmuar atë? Ndoshta për të propozuar teknika rreth prezantimit të Jezusit ndaj myslimanëve apo kujtdo tjetër mund të jetë e dyshimtë, a ekziston këtu një model i procedurave në të cilën të krishterët do të mund të meditonin apo ta imitonin?

Së treti, është shpesh e nevojshme të sqarohet çfarë termi “Bir i Perëndisë” në referencë ndaj Jezusit nuk nënkupton. Siç u cek më sipër, askund nuk sugjeron Inxhilli i Shenjtë që Perëndia e merr Marinë si grua, që Ai lind dhe që si rezultat Jezusi është Bir i Perëndisë në bazë të lindjes së tij jo të zakonshme nga Maria. Perëndia nuk është hyjni mashkullor! Inxhilli, sikurse Kurani, flet për Jezusin si biri i të virgjëres Mari. Në arabisht Jezusi quhet ibnu'llah jo ualadu'llah. As që i sakrifikon Inxhilli pohimet fundamentale biblike që Perëndia është një. As që sugjeron që për të krishterët Jezusi, si Biri i Perëndisë, është një perëndi tjetër i lidhur me Perëndinë, apo që në një mënyrë Jezusi, si Biri i Perëndisë, është i dyti apo i treti nga tre perënditë, apo që disi Jezusi nga pozita e tij origjinale prej njeriu dhe shërbëtori ngritet në statusin e Birit të Perëndisë për t’i zënë vendin pastaj Perëndisë së vërtetë. Në asnjë mënyrë Inxhilli i Shenjtë pohimet e Birërisë së Jezusit nuk i transformon nga monoteizmi biblik në një formë të lehtë të politeizmit. Perëndia është një! Dhe Jezusi, Biri i Perëndisë, konfirmon që Perëndia është një! Vetëm pasi myslimanët dhe të krishterët të kenë vendosur këtë pikë të përbashkët, mund të vazhdojnë diskutimin lidhur me atë kush Perëndia është, çfarë bën ai për njerëzimin, çfarë pret nga njerëzimi dhe si Perëndia është një përderisa Jezusi është Biri i Perëndisë.