[Jana]

A ka mjekim për karcinomin e gjirit?

Ekziston mjekimi, dhe ky mjekim kryhet në institucione të specializuara. Rezultatet varen nga koha e zbulimit. NESE KARCINOMI I GJIRIT ZBULOHET ME KOHE ATËHERE KOHËZGJATJA E JETËS MUND TË ARRIHET DERI NE 20 VJET. Mjekimi kryhet me rrugë operative dhe pastaj vazhdohet me rrezatim. Ndërsa mjekimi pesëvjeçar ose kohëzgjatja e jetës është në 80-90% të rasteve të zbuluara heret, ku gjëndrrat limfatike regjionale nuk janë prekur.

Cilat femra ose cilat gra bëjnë pjesë në grupin e të rrezikuarave për paraqitjen e karcinomit të gjirit ?
Në këtë grup bëjnë pjesë:
gratë – femrat më të vjetra se 50 vjet
gratë – femrat që kan në familje ndonjë të sëmurë me sëmundje të karcinomit të gjirit si: nëna, motra, e bija, gjyshja
gratë – femrat e operuara nga karcinomi i gjirit ose i ndonjë organi tjetër
gratë – femrat që nuk kanë lindur
ato të cilat lindjen e parë e kanë pasur pas moshës 30 vjeqare
gratë të cilat nuk i kanë dhënë gji fëmijëve
gratë – femrat të cilat menarkën (menstruacionin e parë) e kanë fituar heret
gratë – femrat të cilat menopauzën (menstruacionin e fundit) e kan pasur vonë
gratë – femrat të cilat kanë pasur ndonjë sëmundje të gjirit qofshin edhe ato benjinje qofshin edhe ato sëmundjeve fibrokistike.
ushqimi i pasur me yndyrëra, dhe gratë me peshë të shtuar (majme)
disa studime flasin se edhe abortet e shpeshta rrisin rrezikun e paraqitjes së kësaj sëmundjeje.
Në sa femra mundet të zbulohet karcinomi i gjirit te grupi i femrave të rrezikuara dhe në sa femra të grupit jo të rrezikuar zbulohet karcinomi gjirit, nëse keni të dhëna?
Nëse merren 1000 gra të gupit të rrezikuar dhe bëhen kontrolla ose vizita të rregullta, në këtë grup mundet të zbulohen 24 karcinome të gjirit, ndërsa në 1000 gra të grupit jo të rrezikuar, zbulohen 7-8 karcinome të gjirit.

Nëse karcinomi zbulohet gjatë shtatzënisë çka duhet bërë?
Edhe pse paraqitja e karcinomit të gjirit gjatë shtatzënisë është i rrallë, në rast se diagnostikohet atëhere shtatzënia duhet të ndërpritet dhe fillohet mjekimi i specializuar.

Çka duhet bërë te rastet kur gjiu gjakderdh?
Gjakderdhja nga gjiri rrallë është shenjë funksionale ose fiziologjike, gjakderdhja nga gjiri është më shpesh si shenjë i pezmatimeve, mastopative proliferimeve e në disa raste edhe shenjë i karcinomit të gjirit. Në 50% të grave të cilat kan gjakderdhje mund të zbulohet karcinomi i gjirit. Për këtë gjë duhet të lypset kontrolli i mjekut ku duhet të vihet diagnoza përfundimtere.

A mundet femra të bëjë vetëkontroll të gjinjve?
Po, mundet, dhe duhet të kryej një veprim të tillë. Këtë punë femra duhet ta kryejë ashtu që fillimisht zhvishet deri në bel në pozitë të shtrirë ose qëndron në këmbë e më së miri para pasqyres.

Vetkontrolli fillohet me:

veprimin e parë - femra së pari qëndron para pasqyres me duar të lëshuara për rreth trupit-vitheve dhe shiqon ndryshimet në madhësi, formë, simetri ose ndonjë veçori që mund të vështrojë,
veprimi i dytë - i qon duar lartë mbi kokë dhe tani poashtu i vështron të njëjtat ndryshime,
veprimi i tretë - femra e shtrirë me një jastëk të vogël nën shpatullën e majtë. Shuplaka e majtë ngritet dhe qitet pas kokës. Me gishta të shtrirë të dorës së djathtë kontrollohet gjiri i majtë së pari gjysma e gjirit të majtë. Në fillim 1/4 e brendshme e sipërme e pastaj 1/4 brendshme e poshtme,
veprimi i katërt - tani gruaja e lëshon dorën e majtë përreth trupit dhe e vazhdon kontrollin e gjysmës së jashtme të gjiut. Në fillim 1/4 e sipërme të jashtme e pastaj 1/4 e poshtme të jashtme.
veprimi i pestë - në fund e kontrollon edhe regjionin e nënsqetullës. Pasi e kryen kontrollin e gjiut të majtë tani të njejtat veprime i kryen me gjirin e anës së djathtë. Vendosja e jastëkut nën shpatull ndihmon që indi i gjiut të jet i tërhequr në tërë gjirin njëlloj gjë e cila mundëson kontrollin më të lehtë dhe më të mirë të gjirit. Të gjitha ndryshimet që i hase femra gjatë vetkontrollit duhet të janë si një vërejtje se ajo duhet të kërkojë këshilla dhe ndihmën e mjekut.

Cili është mesazhi juaj për femrat?
Duhet të zbatohet programi i vizitave të rregullta që i duhet çdo femre për t’a diagnostikuar me kohë karcinomin e gjirit, program ose qëndrim ky edhe i shumicës së vendeve në mbarë botën.

Pasi se një nga tetë gra e sipas disa informatave më të reja edhe një në 6 gra sëmuret nga karcinomi i gjirit si dhe dy nga këto para moshës 50 vjeçare, atëhere dua të sjellë përvojën dhe këshillat gjegjësisht qëndrimet si mesazh, të cilat i kanë paraqitur shumica e shoqatave të vendeve të ndryshme të botës për luftë kundër karciomit të gjirit.

Të përgjithshme:

së paku një vizitë klinke ose ultrasonografike të gjinjëve brenda vitit
fotografimin e gjirit me rendgen-mamografinë për herë të parë në moshën 40 vj.
ndërsa vetëkontrolli i gjijve çdo muaj
Këto shoqata të cilat kanë lindë nga shtete me tradita universitare shekullore, në mënyrë të detajuar paraqesin kalendarin e vizitave të detyruara të gjinjëve dhe me ketë kalendar bëhet nje program, dhe gratë me kete program ndahen:

së pari gratë të cilat nuk kan në farefisni të sëmurë me sëmundje të gjirit,
pastaj ato me të dhëna anamnestike se kan ndonjë të afërm me sëmundje të keqe të gjirit pra me karcinom të gjirit dhe
grupi i tretë ato gra të cilat kan ose janë duke e mjekuar karcinomin e gjirit.
Duke filluar nga kjo ndarje propozohet edhe kalendari i vizitave.

Si duket ky kalendar?
A) Për gratë të cilat në afërsi ose farefisni nuk kan ndonjë të sëmurë me karcinomë të gjirit

Për gratë e moshës 20 - 35 vjeçare (gjegjësisht këtu bajnë pjesë edhe shtatzënat dhe ato të cilat u japin gjinjë fëmijëve) u propozohet:

Një vizitë klnike dhe një vizitë me ultratingull ose ultrazë së paku çdo 2 - 3 vjet
Vetkontroll një herë në muaj
Në raste të dyshimta mund të bëhet edhe punksioni (shpimi me gjylpër) i udhëhequr nën kontrollë të ultratingullit dhe marja e materialit për analizë mikroskopike.

Për gratë e moshës 35 - 40 vjeçare:

Një vizitë klinike dhe vizitë me ultratingull ose ultrazë së paku një herë në vit
Së paku një vizitë me rentgen (mamografi) e ashtuquajtur mamografi bazike
Vetkontrolli i gjinjeve një herë në muaj

Në raste të dyshimta mund të bëhet edhe punksioni (shpimi me gjylpër) i udhëhequr nën kontrollë të ultratingullit dhe marja e materialit për analizë mikroskopike.

Për gratë e moshës mbi 40 vjeçare:
Një vizitë klinike dhe vizitë ultrasonografike-ultratingull së paku një herë në vitë
Mamografia çdo dy vjet
Vetkontrolli i gjinjeve çdo muaj
Në raste të dyshimta mund të bëhet edhe punksioni (shpimi me gjylpër) i udhëhequr nën kontrollë të ultratingullit dhe marja e materialit për analizë mikroskopike.

Po për gratë që kan ndonjë të afërm me karcinom të gjirit si duhet të bëhën kontrollat?
B) Gratë të cilat kan ndonjë të afërm-farefisni karcinom të gjirit ju propozohet:

Vizitë klinike dhe ultrasonografike-me ultratingull së paku dy herë në vit
Mamografia e parë në moshën 35 vjeçare, e pastaj vazhdohet me një mamografi brënda një viti
Vetkontrolli i gjinjeve një herë në muaj
Në raste të dyshimta mund të bëhet edhe punksioni (shpimi me gjylpër) i udhëhequr nën kontrollë të ultratingullit dhe marja e materialit për analizë mikroskopike.

C) Gratë të cilat janë duke e mjekuar karcinomin e gjirit ju propozohet:

Vizitë klinike dhe vizitë me ultratingull-ultrazë dy herë brenda një viti
Mamografi-vizitë me rentgen një herë brenda vitit dhe
Vetkontrolli i gjinjeve çdo muaj