[Zero Cool]

09.09 - 15.09



9 shtator

9 shtatori është dita e 252 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 113 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1543 - Mary Stuart në moshën 9 mujore zyrtarisht emërohet Mbretëreshë e Skocisë në qytetin Stirling.
1850 - California panohet si shteti i 31 i ShBA-ve.
1922 - Përfundoi lufta Greko-Turke me fitore të Turqisë ndaj Greqisë.
1923 - Mustafa Kemal Atatürk, themeluesi i Republikës së Turqisë, themelon Partinë Republikane Popullore (shkurt: CHP).
1926 - U themelua National Broadcasting Company.
1945 - Japonia formalish i dorëzohet Kinës.
1956 - Elvis Presley paraqitet për herë të parë tek shou The Ed Sullivan Show.
1991 - Taxhikistani pavarësohet nga Bashkimi Sovjetik.
2001 - Vritet në Afganistan Ahmed Shah Massoud, udhëheqësi i organizatës Bashkimi i Afganistanit

LINDJET:

214 - Lucius Domitius Aurelian, mbret omak
384 - Flavius Augustus Honorius, mbreti i parë i mbretërisë perëndimore romake.
1585 - Armand Jean du Plessis Richelieu, kardinal, dhe burrë shteti francez
1737 - Luigi Galvani, hulumtues italian
1828 - Lav Tolstoj, shkrimtar rus
1908 - Cesare Pavese, shkrimtar italian
1940 - Otis Redding, muzikant amerikan
1944 - Abdullah Sidran, shkrimtar boshnjak
1960 - Hugh Grant, aktor britanez

VDEKJET:

1941. - Hans Spemann, embriolog dhe nobelist gjerman (* 1869.)
1976 - Mao Zedong, politikan , revulucionar dhe udhëheqës kinez.
2001 - Ahmad Shah Massoud, ushtar dhe udhëheqës ushtarak afgan.


10 shtator

10 shtatori është dita e 253 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 112 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1776 - Nathan Hale vullnetarisht paraqitet per spiunim.
1823 - Simón Bolívar emërohet prsident i Perusë.
1846 - Elias Howe fiton patentën për makinën për qepje.
1858 - George Mary Searle zbulon asteroidin 55 Pandora.
1898 - Perandoresha Elizabeta e Austrisë vritet nga anarkisti Luigi Lucheni.
1922 - U mblodh Kongresi i Beratit që e shpalli autoqefale Kishën Orthodokse të Shqipërisë.
1943 - LDB: Forcat gjermane fillojnë okupimin e Romës.
1972 - Shtetet e Bashkuara humbin ndeshjen e tyre të parë basketbollistike kundër Bashkimit Sovjetik në Mynih, Gjermani.
1974 - Guinea-Bissau pavarësohet nga Portugalia.
1987 - Osama bin Laden themeloi organizatën al Qaeda.
2002 - Zvicra, e njohur për neutralitetin e sajë i bashkohet Kombeve të Bashkuara.
2003 - Anna Lindh, Ministre e Jashtme e Suedisë, vritet nga serbi Mijailo Mijailović gjat kohës që bënte tregti.

LINDJET:

1714 - Niccolo Jommelli, kompozitor italian
1751 - Bartolomeo Campagnoli, violinist , kompozitor i dirigjent italian
1794 - François Benoist,kompozitor francez
1885 - Dora Pejačević, kompozitore kroate
1890 - Elsa Schiaparelli, italijansko-francuska modna kreatorica
1908 - Namik Resuli, arsimtar dhe gjuhëtar shqiptar.
1917 - Miguel Serrano, politikan i Kilit
1938 - Karl Lagerfeld, kreator mode gjerman
1953 - Amy Irving, aktore amerikane
1960 - Colin Firth, aktor britanez
1968 - Guy Ritchie, bashkëshorti i Madonës, regjisor britanez.

VDEKJET:

1797 - Mary Wollstonecraft, letrare angleze me prejardhje irlandeze, aktiviste për të drejtat e grave
1806 - Johann Christoph Adelung, filiozof gjerman
1898 - Elizabeta Amalija Bavarska, mbretëresha austriake (Sisi)
1983 - Felix Bloch, fizikant amerikan


11 shtator

11 shtatori është dita e 254 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 111 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1609 - Henry Hudson arrin në ishullin Manhattan.
1683 - Fillon Lufta e Vienës.
1709 - Britania e Madhe, Holanda dhe Austria luftojnë kundër Francës.
1911 - U themelua Middle Tennessee State University në Murfreesboro, Tennessee, si Middle Tennessee Normal School.
1921 - Arrestohet aktori Fatty Arbuckle nën akuzën: përdhunim.
1926 - Tentimi për vrasjen e Benito Mussolinit dështon.
1931 - Salvatore Maranzano vritet nga njerëzit e Çarles Luçianos.
1943 - LDB: Trupat gjermane okupojnë Korzikën dhe Kosovën.
1948 - Henri Queuille zgjedhet kryeministër i Francës.
1970 - Paraqitet vetura Ford Pinto.
1998 - Yevgeny Primakov zgjedhet kryeministër i Rusisë.
2001 - Në sulmin e 11 shtatorit, shkatërrohen Qendra Tregëtare Botërore në New York City dhe muri perëndimorë i Pentagonit në Arlington, Virginia, dhe rrëzohet një avion udhëtarësh në Shanksville, Pennsylvania. Gjithësej vdesin 2,974 njerëz.
2003 - Ministreja suedeze e Punëve të Jashtme Anna Lindh vdes pas sulmit të saj një dit më parë

LINDJET:

1940 - Brian De Palma - Regjisor amerikan.
1958 - Scott Patterson - Aktor amerikan.
1963 - Virginia Madsen - Aktore amerikane.
1965 - Richard Melville Hall (alias Moby) - Muzikant amerikan.
1980 - Antonio Pizzonia - Pilot brazilian i Formula 1.
1976 - Francesco Totti - futbollistë italian, që tani luan për Romën
1983 - Lauryn Williams - Olympike amerikane dhe fituese e 100 metrave (2005).

VDEKJET:

1971 - Nikita Hrushqov, politikan sovjetik.
2001 - Atif Purivatra, teoriticient i evulucionit të identitetit nscional boshnjak.
2002 - Kim Hunter - Aktore amerikane.
2003 - Anna Lindh - Ministre e jashtme e Suedisë.
2003 - John Ritter - Aktor amerikan.
2006 - Joachim Fest - Historian dhe autor gjerman.


12 shtator

12 shtatori është dita e 255 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 110 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

490 p.e.s. - Atina mund Persinë në betejën e arathonit.
1609 - Henry Hudson zbulon lumin Hudson River.
1683 - Disa armata Evropiane bashkohen për të luftuar Perandorinë Osmane.
1846 - Elizabeth Barrett arratiset me Robert Browning.
1848 - Zvicra bëhet shtet federal.
1890 - U themelua Salisburi, Rodezi.
1906 - U hap ura "Newport Transporter Bridge" në Newport, South Wales nga Viscount Tredegar.
1940 - Eksplodon kompania Herkules Powder në Succasunna-Kenvil, New Jersey duke lënë të vdekur 51 dhe duke lënduar mbi 200 njerëz.
1953 - Nikita Khrushchev zgjedhet sekretari i parë i Partinë Komuniste të Bashkimit Sovjetik.
1959 - Bashkimi Sovjetik lanson raketen më të madhe në Hënë të quajtur Lunik II.
2005 - Hapet Hong Kong Disneyland në Penny's Bay, Lantau Island, Hong Kong.
LINDJET:

1944 - Barry White, Musikant (Blues) i Amerikës.
1957 - Hans Zimmer, Komponist Gjerman.
1969 - Bixente Lizarazu, Futbollist i Francës.
1972 - Jason Statham, Artist i Amerikës.
1973 - Paul Walker, Artist i Amerikës.
1978 - Benjamin McKenzie, Artist i Amerikës.
1980 - Yao Ming, Basketbollist i NBA´s prej Kinës.
1986 - Emmy Rossum, Artiste e Amerikës.

VDEKJET:

1185 - Andronik I Komnin, mbret i bizantit
1733 - Fransoa Kupren, kompozitor francez.
1819 - Gebhard fon Bliher, feldmarshal i Prusisë
1985 - Namik Resuli, arsimtar dhe gjuhëtar shqiptar.
1998 - Azem Hajdari, politikan shqiptar
2003 - Johnny Cash, Musikant (County) i Amerikës.


13 shtator

13 shtatori është dita e 256 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 109 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

533 - Gjenrali Belisarius i Perandorisë Bizantine mundë Gelimerin dhe Vandalët në Vetejën e Ad Mecimiumit,afër qytetit Carthage, Afrika Veriore.
1503 - Michelangelo fillon ndërtimin e status së Davidit.
1609 - Henry Hudson arrin tek lumi i cili më vonë do të emërohet Hudson River.
1814 - Francis Scott Key shkruan veprën The Star-Spangled Banner
1898 - Hannibal Goodwin patenton filmin fotografik celuloid.
1899 - Henry Bliss është njeriu i parë në ShBA që vdes në aksident automobilistik.
1922 - Në Al 'Aziziyah, Libi temperatura arrin rekordin botërorë 57.7 °C (135.9 °F).
1923 - Miguel Primo de Rivera zoton Spajën duke vendosur regjimin diktatorial.
1939 - Kanada hyn në Lutën e Dytë Botërore.
1940 - LDB: Gjermania bombardon Buckingham Palace.
1940 - LDB: Italia pushton Egjiptin.
1943 - Chiang Kai-shek zgjedhet president i Kinës.
1956 - IBM paraqet kompjuterin e parë RAMAC 305.
1968 - Shqipëria largohet nga Pakti i Varshavës.
1969 - Seria e parë e filmit të vizatuar: Scooby-Doo, Where Are You?
1985 - Paraqitet video loja me e shitur e tëgjitha kohërave, Super Mario Bros..
1999 - Eksplodon bombë në Moskë, Rusi dhe len të vdekur sëpaku 119 njerëz.
2006 - Në Dawson College, Montreal, Kimveer Gill vret një student dhe lëndon 19 dhe pastaj bën vetëvrasje.

LINDJET:

1475 - Cesare Borgia, sundues italian
1819 - Clara Schumann, pijaniste gjermane
1830 - Marie von Ebner-Eschenbach, letrare aushtriake
1874 - Arnold Schönberg, kompozotor austriak
1887 - Lavoslav Ruzhiqka, kimist kroat
1913 - Qamil Sijariq, letrar boshnjak
1944 - Peter Cetera, këngëtar dhe tekstshkrues amerikan
1944 - Jacqueline Bisset, Artiste e Angliës
1968 - Emma Sjöberg, Modele dhe Artiste e Suedies
1971 - Stella McCartney, projektuse modës e Anglisë
1953 - Fabijan Lovriq, shkrimtar boshnjak
1968 - Medina Xhanbegoviq, shkrimtare boshnjake
1971 - Goran Ivanisheviq, teniser kroat
1977 - Fiona Apple, pop-këgëtarja amerikane
1979 - Catalina Cruz, aktore pornografike

VDEKJET:

1598 - Filip II., mbret i Spanjës 1556-1598.
1592 - Michel de Montaigne, shkrimtar francez
1598 - Filip II., mret spanjoll
1872 - Ludwig Feuerbach, filozof gjerman
1928 - Italo Svevo, shkrimtar italian
1949 - August Krogh, mjek dhe nobelist danez
1985 - Odhise Paskali, skulptor shqiptar
1992 - Anthony Perkins, aktor amerikan
1996 - Tupac Amaru Shakur ( 2Pac Shakur), Rap-Musikant dhe Artist i Amerikës


14 shtator

14 shtatori është dita e 257 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 108 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1847 - Winfield Scott pushton qytetin Meksiko Siti.
1886 - Patentohet shirit i makinës së shkrimit.
1901 - Vdes presidenti amerikan William McKinley pas sulmit për atentat të bër më 6 shtator dhe pasohet nga Theodore Roosevelt.
1917 - Rusia zyrtarisht shpallet repubikë.
1923 - Miguel Primo de Rivera bëhet diktator i Spanjës.
1959 - Prova e Bashkimit Sovjetik Luna 2 bie në Hënë dhe bëhet objekti i parë që arrin atë largësi.
1960 - Themelohet OPEK-u.
1998 - Kompanitë e telekomunikimit, MCI Communications dhe WorldCom arrinë bashkimi e tyre 37 miliard dollar për të forumuar komaninë MCI WorldCom.
1999 - Kiribati, Nauru dhe Tonga u bashkohen Kombeve të Bashkuara.
2000 - Microsoft paraqet freskimin e fundit për sistemin operativ MS-DOS. (Verzioni 8.0)
2000 - U paraqit Windows Me.
2003 - Në referendum Suedia refuzon pranimin e [[euro]s si alutë.
2003 - Estonia miraton të bashkuarit në BE në referendum.

LINDJET:

1760 - Luigi Cherubini, kompozitor italian
1769 - Alexander von Humboldt, intelektual, hulmtues dhe gjeograf gjerman
1849 - Ivan Petroviq Pavlov, filozof rus fitues i çmimit Nobel për mjeksi 1904
1886 - Jan Masaryk, politikan çek
1910 - Rolf Liebermann, kompozitor francez
1931 - Ivan Klima, shkrimtar çek
1936 - Ferid Murati, studjues shqiptaro-amerikan i medicinës dhe fitues i Çmimit Nobel
1937 - Renzo Piano, arkitekt italian
1950 - Ademir Kenović, regjisor boshnjak
1956 - Kostas Karamanlis, politikan grek

VDEKJET:

1321 - Dante Alighieri, shkrimtar italian.
1901 - William McKinley, politikan amerikan.
1926 - Rudolf Christoph Eucken, filozof gjerman
1937 - Tomáš Masaryk, filozof dhe politikan çek.
2009 - Patrick Swayze, aktor dhe këngëtar amerikan. (Lindi në Houston më 18 Gusht 1952).


15 shtator

15 shtatori është dita e 258 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 107 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

668 - Perandori romak Constans II vritet në banjon e tij në Syracuse, Itali.
921 - Saint Ludmila vritet në Tetin.
1584 - Përfundohet San Lorenzo del Escorial Palace në Madrid.
1812 - Armata franceze nën komand të Napoleon Bonapartës arrin në Kremlin në Moskë.
1821 - Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras dhe Nicaragua shpallin pavarësi nga Spanja.
1851 - Themelohet universiteti "Saint Joseph's University" në Filadelfi, Pensilvani.
1916 - LPB: Taket përdoren për herë të parë në luftë.
1943 - Forcat partizane çlirojnë qytetin e Tepelenës, nga pushtuesit nazi-fashist.
1948 - Aeroplani F-86 Sabre thyen rekordin botërorë në shpejtësi 1080 km/h.
1952 - Kombet e Bashkuara i japin Eritrenë Etiopisë.
1955 - Vepra Lolita e autorit Vladimir Nabokov u botua në Paris nga Olympia Press.
1959 - Nikita Khrushchev është politikania e parë sovjetike që i viziton Shtetet e Bashkuara.
1968 - Anija kozmike ruse Zond 5 u bë anija e parë kozmike e cila u soll rrotull Hënës dhe u rikthye në atmosferën e Tokës.
1998 - WorldCom dhe MCI Communications përfundojnë marveshjen e bashkimit në MCI WorldCom e që më vonë do të njihet përsëri si WorldCom dhe do të jetë bankroti më i madhë në historinë e Shteteve të Bashkuara.

LINDJET:

1254 -Marco Polo, tregëtar Venecian
1939 - Lah Nimani , profesor dhe trener boksi (vdes me 20 shkurt 2008).
1857 - William Howard Taft, politikan dhe kryetar amerikan.
1890 - Agatha Christie, autore e romaneve kriminalistike bretaneze.
1946 - Oliver Stone, regjisor amerikan
1946 - Tommy Lee Jones, aktor amerikan
1975 - Anastacia, pop-këngëtarja amerikane.
1984 - Harry, princ i Uellsit Walesa, mbret britanez.
1986 - Heidi Montag, aktress amerikane
1991 - Fadil Ahmetaj , Bizismen i njohur Shqiptar .

VDEKJET:

1520 - Ilija Crijević, latinist kroat
1891 - Ivan Gončarov, shkrimtar rus
1963 - Slavko Kolar, skenarist filmi dhe shkrimtar kroat
1938 - Thomas Wolfe, letrar amerikan
1973 - Gustav VI. Adolf, mbret suedez
2007 - Colin McRae, autoreli ngasës suedez