[Zero Cool]

Imami i tretë


Imam Huseini (Sajjid al-Shuhada’, “zot ndër martirët”), fëmija i dytë i Aliut dhe i Fatimes, u lind në vitin 4 të
hixhrit, kurse pas martirizimit të babait, Imam Hasan Muxhtabai, u bë imam përmes Urdhrit Hyjnor dhe me
dëshirën e të vëllait. Imam Hyseini ishte imam gjatë një periudhe dhjetëvjeçare, gjithë pos gjashtë muajve të fundit
të cilët përputhen me halifatin e Muavijut. Imam Huseini jetoi në kushtet më të vështira të jashtme të trysnisë dhe
të përndjekjes. Kjo ishte për shkak të faktit se, para së gjithash, ligjet dhe rregullat fetare kishin humbur shumë nga
pesha dhe besimi i tyre, kurse dekretet e qeverisë së Muavijut kishin arritur autoritet dhe pushtet të plotë. Së dyti,
Muaviju dhe ndihmësit e tij shfrytëzonin çdo mjet të mundshëm për të mënjanuar dhe larguar familjen e
Pejgamberit dhe shiitët, dhe kështu të fshinin emrin e Aliut dhe të familjes së tij. Dhe mbi të gjitha, Muaviju donte
të forconte bazën e halifatit të tij për të birin, Jazidin, të cilin për shkak të mungesës së parimeve dhe të
skrupullave të veta, e kundërshtonin një grup i madh muslimanësh. Prandaj, për ta shuar gjithë opozitën, Muaviju
kishte ndërmarrë masa më të reja dhe më të rrepta. Me forcë dhe detyrim Imam Huseini u desht t’i duronte ato
ditë dhe të toleronte çdo lloj agonie dhe mjerimi mendor dhe shpirtëror nga Muaviju dhe ndihmësit e tij - deri në
mesin e viteve gjashtëdhjetë sipas hixhrit. Muaviju vdiq, kurse i biri i tij, Jazidi, e zuri vendin e tij.

Dhënia e betimit (beja) ishte një praktikë arabe e cila zbatohej për çështjet e rëndësishme siç është ajo e mbretërisë
dhe e qeverisë. Ata që sundoheshin dhe sidomos ata më të njohurit në mesin e tyre, do të betoheshin për besnikëri,
pajtueshmëri dhe dëgjueshmëri ndaj mbretit ose princit të tyre dhe në këtë mënyrë do të tregonin përkrahjen e
tyre veprimeve të tij. Mospajtimi pas betimit konsiderohej si turp dhe çnderim ndaj një populli dhe sikur shkelje e
marrëveshjes pasi të ishte nënshkruar ajo zyrtarisht, konsiderohej si krim përfundimtar. Duke vijuar shembullin e
Kur'anit të Shenjtë, njerëzit besonin se betimi, kur bëhej me vullnet të lirë dhe jo me forcë, kishte autoritet dhe
peshë.

Muaviju kishte kërkuar nga të mirënjohurit ndër popull t’i jepnin besimin Jazidit, por këtë kërkesë nuk e kishte
bërë nga Imam Huseini. Ai i kishte thënë në mënyrë të posaçme Jazidit në amanetin e tij se nëse Huseini refuzonte
t’i jepte besimin ai duhej të kalonte mbi këtë çështje në heshtje dhe të mos e bënte të madhe, sepse i kishte kuptuar
drejt pasojat shkatërruese që do të vijonin po qe se bëhej trysni mbi këtë çështje. Por për shkak të egoizmit të tij
dhe pakujdesisë, Jazidi nuk e përfilli këshillën e babait dhe menjëherë pas vdekjes së babait të tij urdhëroi
guvernatorin e Medinës ose ta detyronte Imam Huseinin t’i shprehte besim ose ta dërgonte kokën e tij në Damask.

Pasi guvernatori i Medinës e njoftoi Hasanin për këtë kërkesë, Imami, për të menduar për këtë çështje, kërkoi që
të shtyhej pak dhe brenda natës u nis me familjen e vet drejt Mekkës. Ai kërkoi strehim në faltoren e Zotit e cila në
Islam është vend zyrtar për strehim dhe siguri. Kjo ngjarje ndodhi nga fundi i muajit Raxhab dhe fillimi i Shabanit
të vitit 60 të hixhrit. Gjatë afër katër muaj Imam Huseini qëndroi në Mekkë si refugjat. Ky lajm u përhap nëpër
botën islamike. Nga një anë, shumë njerëz që ishin të lodhur nga poshtërsitë e sundimit të muavijëve dhe qenë
edhe më të pakënaqur kur Jazidi u bë halif, korresponduan me Imam Huseinin dhe i shprehën keqardhjen e tyre
për të. Nga ana tjetër, filloi të rridhte një vërshimë letrash, sidomos nga Iraku dhe sidomos nga qyteti Kufa, duke e
ftuar Imamin të shkonte në Irak dhe të pranonte udhëheqjen e popullatës atje me qëllim të fillimit të një
kryengritjeje për të kapërcyer të padrejtat dhe poshtërsitë. Natyrisht, situata e tillë ishte e rrezikshme për Jazidin.

Qëndrimi i Imam Huseinit në Mekkë vazhdoi deri në sezonën e haxhillëkut kur muslimanët nga e gjithë bota
rridhnin në grupe drejt Mekkës për të kryer ritin e haxhit. Imami zbuloi se disa nga vijuesit e Jazidit kishin hyrë në
Mekë si haxhinj me mision për ta vrarë Imamin gjatë ritit të haxhit me armët që ata i mbanin nën veshjen e
posaçme të haxhilerëve (ihrami).

Imami i shkurtoi ritet e haxhillëkut dhe vendosi të ikte. Në mesin e turmës së madhe të njerëzve ai u ngrit dhe me
një fjalim të shkurtër shpalli se do të nisej për Irak. Në këtë fjalim të shkurtër ai po ashtu deklaroi se ai do të
martirizohej dhe i luti muslimanët t’i ndihmonin për ta arritur qëllimin që kishte ndër mend dhe t’u ofronte jetës së
tyre rrugën e Zotit. Të nesërmen ai u nis me familjen e vet dhe një grup shokësh për në Irak.

Imam Huseini ishte i vendosur të mos ia jepte besimin Jazidit dhe e dinte fare mirë se ai do të vritej. Ishte i
vetëdijshëm se vdekja e tij ishte e pashmangshme në sytë e fuqisë ushtarake të frikësuar të umevitëve, e përkrahur
siç ishte nga korrupcioni në disa fusha, i rënies shpirtërore dhe i mungesës së fuqisë së vullnetit ndër njerëzit,
sidomos në Irak. Disa nga njerëzit e dalluar të Mekkës i dolën në rrugë Imam Huseinit dhe e qortuan për rrezikun
me lëvizjen që po bënte. Por ai u përgjigj se refuzonte t’i jepte besimin dhe të miratonte qeverinë e të padrejtave
dhe tirane. Ai shtoi se e dinte që kudo që të shkonte ose të sillej, ai do të vritej. Ai do të ikte nga Mekka për të
ruajtur respektin e shtëpisë së Zotit dhe të mos lejonte ai respekt të shkatërrohej duke iu derdhur gjaku atje.

Derisa ishte rrugës për Kufa dhe ende disa ditë udhëtimi jashtë qytetit, ai mori lajme se agjenti i Jazidit në Kufa
kishte dënuar me vdekje përfaqësuesin e Imamit në atë qytet dhe po ashtu njërin nga përkrahësit e vendosur të
Imamit i cili ishte një njeri i njohur në Kufa. Ua kishin lidhur këmbët dhe i kishin tërhequr nëpër rrugë. Qyteti dhe
rrethina e tij ishin vendosur nën mbikëqyrje të rreptë kurse ushtarë të panumërt të armikut po e pritnin atë. Nuk i
kishte mbetur rrugë e hapur pos të marshonte përpara dhe të ballafaqohej me vdekjen. Ishte pikërisht këtu kur
Imami e shprehu vendosmërinë e tij përfundimtare të shkonte përpara dhe të martirizohej; dhe kështu vazhdoi ai
këtë udhëtim.

Përafërsisht shtatëdhjetë kilometra nga Kufa, në një shkretëtirë të quajtur Qerbela, Imami dhe suita e tij u
rrethuan nga ushtria e Jazidit. Gjatë tetë ditëve ata ndejtën në këtë vend gjatë së cilës kohë ngushtohej qarku kurse
numri i ushtrisë së armikut rritej. Më në fund Imami, me familjen e vet dhe një numër të vogël shokësh u rrethuan
nga një armatë prej tridhjetë mijë ushtarësh. Gjatë këtyre ditëve Imami e kishte fortifikuar pozitën e vet dhe bëri
zgjedhjen e fundit të shokëve të tij. Natën ai i ftoi shokët e tij dhe gjatë një fjalimi të shkurtër deklaroi se nuk kishte
mbetur tjetër para tyre pos vdekjes dhe martirizimit. Ai shtoi se meqenëse armiku kishte të bënte vetëm me veten
e tij, ai do t’i lironte ata nga të gjitha obligimet kështu që secili që dëshironte mund të ikte në errësirë të natës dhe
të shpëtonte jetën. Pastaj ai urdhëroi të fikeshin dritat dhe shumica e shokëve të tij, të cilët e kishin shoqëruar për
interes të tyre vetjak, u zhdukën. Mbetëm vetëm një grusht i atyre që donin të vërtetën - nja dyzetë nga ndihmësit
e tij më të ngushtë - dhe disa nga Banu Hashimi.

Edhe një herë Imami i mblodhi ata që kishin mbetur dhe i vuri në provë. Ai iu drejtua shokëve të tij dhe farefisit
hashimit duke u thënë përsëri se armiku kishte të bënte vetëm me të. Secili mund të përfitonte nga errësira e natës
dhe të ikte nga rreziku. Por kësaj radhe shokët besnikë të Imamit u përgjigjën secili në mënyrën e vet se ata nuk do
të shmangeshin as për një çast nga rruga e së vërtetës udhëheqës i së cilës ishte Imami dhe kurrë nuk do ta linin atë
vetëm. Ata thanë se do ta mbronin familjen e tij deri në pikën e fundit të gjakut të tyre dhe gjithë derisa të mundnin
të mbanin shpatën.

Në ditën e nëntë të muajit, Imamit iu bë sfida e fundit nga armiku për të zgjedhur midis “besimit ose luftës”. Imami
kërkoi një afat për të adhuruar gjatë natës dhe mori vendim të hynte në betejë ditën e nesërme.
Në ditën e dhjetë të Muharremit të vitit 61/680 Imami u rreshtua para armikut me grupin e tij të vogël të vijuesve,
më pak se nëntëdhjetë njerëz që përbëhej nga dyzetë shokët e tij, nja tridhjetë anëtarë të armatës së armikut që iu
bashkuan atij gjatë natës dhe ditës së luftës, dhe nga familja e tij hashimite prej fëmijësh, vëllezërish, nipash,
mbesash dhe kushërinjsh. Atë ditë ata luftuan nga mëngjesi deri në frymën e tyre të fundit, kurse Imami,
hashimitët e rinj dhe shokët e tij të gjithë ranë dëshmorë. Në mesin e të vrarëve qenë dy fëmijë të Imam Hasanit, të
cilët kishin vetëm trembëdhjetë dhe njëmbëdhjetë vjet, si dhe një fëmijë pesëvjeçar dhe një foshnjë në gjinj e
Imam Hasanit.
Armata e armikut, pasi mori fund lufta, e plaçkiti haramin e Imamit dhe i dogj tendat e tyre. Ata i prenë kokat e
kufomave të dëshmorëve, i rropën dhe i hodhën përtoke pa i varrosur. Pastaj i morën anëtarët e haramit, të gjithë
nga të cilët ishin gra dhe vajza të pafuqishme, së bashku me kokat e martirëve, dhe i çuan në Kufa.70 Në mesin e të
burgosurve ishin tre anëtarë meshkuj: një djalë njëzetedyvjeç i Imam Hyseinit, i cili qe shumë i sëmurë dhe nuk
mund të lëvizte, gjegjësisht Ali ibën Huseini, Imami i katërt; i biri i tij katërvjeçar, Muhamed ibën Aliu, i cili u bë
Imami i pestë, dhe në fund Hasan Mathana, i biri i Imamit të dytë i cili ishte po ashtu dhëndër i Imam Huseinit, dhe
i cili duke qenë i plagosur gjatë luftës, qëndronte midis të vdekurve. Atë e gjetën gati duke vdekur dhe me
ndërmjetësimin e njërit nga gjeneralët nuk ia prenë kokën. Përkundrazi, ata e morën me të burgosurit në Kufa dhe
prej atje e çuan në Damask, para Jazidit.

Ngjarja e Qerbelasë, zënia e grave dhe fëmijëve të familjes së Pejgamberit, dërgimi i tyre si të burgosur nga një
qytet në tjetrin dhe fjalimet e mbajtura nga e bija e Aliut, Zejnebi, dhe Imami i katërt të cilët ishin në mesin e të
burgosurve, i turpëruan umajadët. Keqtrajtimi i tillë i familjes së Pejgamberit e asgjësoi propagandën të cilën
Muaviju e kishte bërë me vite. Kjo çështje arriti përpjestim të tillë saqë Jazidi publikisht i mohoi dhe i dënoi
veprimet e agjentëve të tij. Ngjarja e Qerbelasë ishte faktori kryesor për rrëzimin e sundimit të umevitëve ndonëse
efekti i saj u vonua. Ajo po ashtu i forcoi rrënjët e shiizmit. Në mesin e rezultateve të menjëhershme ishin revoltat
dhe kryengritjet e kombinuara me luftëra të përgjakshme të cilat vazhduan gjatë dymbëdhjetë vjetëve. Në mesin e
atyre që ishin instrument i vdekjes së Imamit asnjë nuk qe në gjendje të ikte nga hakmarrja dhe dënimi.

Secili që studion për së afërmi historinë e jetës së Imam Huseinit dhe të Jazidit dhe kushtet që mbizotëronin në atë
kohë, dhe analizon kaptinën e historisë islamike, nuk do të ketë dyshim se në ato rrethana nuk kishte zgjidhje
tjetër para Imam Huseinit pos që të vritej. Dhënia e betimit Jazidit do të thoshte që publikisht të tregohej përbuzje
për Islamin, diçka që nuk ishte e mundshme për Imamin, sepse Jazidi jo vetëm që nuk tregonte fare respekt për
Islamin dhe urdhrat e tij, por ai bëri edhe një demonstrim publik për nëpërkëmbjen e paturpshme të themeleve
dhe të ligjeve të tij. Ata para tij, edhe në qoftë se i kundërshtonin urdhrat fetare, gjithmonë vepronin ashtu nën
maskën e religjionit, dhe së fundit formalisht e respektonin religjionin. Ata krenoheshin se kishin qenë shokë të
Pejgamberit të Shenjtë dhe të figurave të tjera fetare në të cilat besonte populli. Nga kjo mund të përfundohet se
pohimi i disa interpretëve të këtyre ngjarjeve është i rrejshëm kur thonë se dy vëllezërit, Hasani dhe Huseini,
kishin dy shije të ndryshme dhe se njëri e zgjodhi rrugën e paqes, kurse tjetri rrugën e luftës, kështu që njëri vëlla
lidhi paqe me Muavijun ndonëse kishte një armatë prej dyzet mijë ushtarësh, kurse tjetri doli në luftë kundër
Jazidit me një ushtri prej dyzet vetash. Sepse ne shohim se po ky Imam Husein, i cili refuzoi të jepte betimin para
Jazidit për një ditë, jetoi dhjetë vjet nën sundimin e muavijëve, në të njëjtën mënyrë si i vëllai i cili po ashtu kishte
duruar gjatë dhjetë vjetësh nën muavijët, pa i kundërshtuar ata.

Duhet të thuhet me të vërtetë se sikur Imam Hasani ose Imam Huseini të kishin luftuar kundër muavijëve ata do të
ishin vrarë pa qenë fare të dobishëm për Islamin. Vdekjet e tyre nuk do të kishin pasur kurrfarë efekti para se të
paraqitej politika në pamjen e drejtë të Muavijut, një politikan kompetent i cili theksonte se kishte qenë shok i
Pejgamberit të Shenjtë, “i shkrimit të shpalljes” dhe “dajë i besimtarit” dhe i cili përdorte çdo dredhi të mundshme
për ta ruajtur një maskë të religjionit për sundimin e tij. Për më tepër, me aftësinë e tij për ta ngrehur skenën për
përmbushjen e dëshirës së tij ai do të kishte mundur t’i vriste ata nga vetë njerëzit e tyre dhe pastaj të parashihte
një gjendje të dhëmbjes dhe të kërkonte t’ua nxirrte gjakun, pikërisht siç u përpoq të linte mbresën se ai po
hakmerrej për vrasjen e halifit të tretë.