Shiko Postimin Tek
Vjetėr 12-12-09, 17:45   #6
~AnnA~
The End !
 
Avatari i ~AnnA~
 
Anėtarėsuar: 11-11-08
Vendndodhja: atje ku ndjehem e huaj...
Postime: 7,509
~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Anatomia e njeriut

Ndėrtimi i eshtrave:

Janė tė ndėrtuara nga :

- inde (Indi ėshtė lidhje apo bashkim qelizash tė njėllojta, qė formojnė njė pjesė tė caktuar nė organizmin e bimėve ose tė frymorėve dhe qė kryejnė tė njėjtin funksion.)
- kockore (qeliza kockore),
- kripėra (kalciumi, fosfori), qė tė jenė tė forta tė cilat shtresohen vazhdimisht,
- proteinė (kolagjen) qė tė jenė elastike.

Eshtrat kanė edhe njė tjetėr karakteristik d.m.th posedojnė inde pėr qarkullimin e gjakut, enė limfatike dhe fije nervore.

  • 1. Qeliza dhe indet kockore
Qelizat tė cilat prodhojnė eshtra quhen osteoblasete, mė para kėto qeliza kanė prodhuar substanca tė cilat quhen materie ndėrqelizore dhe ėshtė i vendosur nė mes tė qelizave ku ka sasi tė madhe kologjeni. Materiali ndėrqelizor posedon grupe qelizash tė forta tė quajtura osteocite. Osteocitet janė qeliza tė gjalla por nuk japin ind tė ri ashtėror. Ka dhe disa qeliza tė tjera tė cilat quhen osteoklaste tė cilat janė pėrgjegjėse pėr resorbimin dhe ndėrtimin e ashtit. Eshtrat nė qendėr tė ashtit posedojnė zbraztirėn e cila ėshtė diafiza dhe dy skajet jo tė rregullta epifiza.

Ka dy lloje tė indit ashtėror : Njėri ėshtė lloj i vėrtet ose asht kompakt (kocka e fortė). Ky lloj ashti merr pjesė nė ndėrtimin e eshtrave tė gjata dhe pjesėn sipėrfaqėsore tė eshtrave tjera.
Lloji tjetėr I ashtit ėshtė indi sungjeror ku ka hapėsira tė zbrazta nė krahasim me llojin e vėrtet.
Eshtrat kanė dy lloje tė palcės : palca e kuqe e cila gjendet nė skaje tė eshtrave tė gjata dhe te eshtrat e tjera mė tė vogla gjendet nė mes qė krijojnė qelizat e kuqe tė gjakut, palca e verdh e cila gjendet nė mes tė eshtrave tė gjata nė hapsirėn e pėrbėrė prej qelizave yndyrore.

Mbėshtjellsi i brendshėm i cili mbulon pjesėn e ku ndodhet palca quhet endosterum, e cila ndihmon nė rritjen dhe pėrtrirjen e indit ashtėror. Eshtrat nga jasht janė tė mbėshtjellura me periost me pėrjashtim tė mollėzave (epifiza).
Nė pjesėn e brendshme tė ketij mbėshtjellėsi ka osteoblaste tė cilat janė tė pazėvendėsueshme pėr krijimin e ashtit, jo vetėm gjat rritjes por edhe gjatė fatkeqėsive kur thyhet ashti. Enėt e gjakut dhe limfatike nė shtresėn e periostit kanė rolin e furnizimit me ushqim ashtin, ndėsa fijet nervore nevojiten atėherė kur ashti ėshtė i thyer.

  • 2. Rritja dhe pėrtrirja e eshtrave
Ashtrimi i indeve kėrcore fillon prej mezit dhe vazhdon nga skajet e ashtit. Dhe nė kėtė mėnyrė eshtrat e gjata vazhdimisht rriten nė gjatėsi. Ky proces zgjat prej moshės 13-20 vjet atėherė kur ndėrpritet edhe zgjatja e eshtrave. Eshtrat tek tė rinjtė e sidomos te fėmijėt janė mė elastik pėr shkak sepse kanė sasi mė tė madhe tė kėrces dhe mund tė pėrtėrihen mė shpejt, gjatė mplakjes ėshtė mė e dobėt pėrtėrija e eshtrave (indit ashtėror) nė tė gjitha llojet e trupit tė ashtit. Si rezultat i kėsaj eshtrat shumė dobėsohen dhe janė mė tė thyeshėm. Me mplakje gjithashtu mundet tė zvogėlohet aftėsia pėr krijimin e proteinave bazė ku shtresohen kryprat e kalciumit.

  • 3. Koha qė tė krijohen eshtrat
Eshtrat nė pėrgjithėsi kanė njė kohė tė caktuar pėr kalimin nga kėrca nė asht dhe kėtė kohė mund ta quajmė si ashtrim (eshtrim). Ky proces fillon prej nė embrion nė muajin e 3, gjat lindjes mund tė shihen mė shumė eshtra, eshtrat e gjata fillojnė tė ashtrohen (osifikohen) nė mezin e trupit. Pas lindjes ashtrimi (osifikimi) sekondar dhe qendra e tyre gjendet nė skaje tė eshtrave.
Gjat 12 viteve tė para tė jetės ashtrimi kryhet nė pjesėn mė tė madhe tė skeletit.
Prej 17 - 20 vjet ashtėrohen eshtrat e ekstremiteteve (gjymtyrėve), shpatullės.
Prej 18-23 eshtra e klavikulės, dhe deri nė moshė 25 vjeēare ashtrimi (osifikimi) llogaritet I kryer nė tė gjitha eshtrat.

__________________
Ø°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ °ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ°ŗ©©ŗ
Kush me lendon me ben te forte...Kush me kritikon me ben te rendsishme...Kush me ka inat me ben te ēmuar..........
ø.•“ø.•“Ø) ø.•*Ø)
(ø.•“ (ø.•“ .•“ : (“ø.•*“Æ`*•-->>>> …~ A n n A ~…
ؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"°
~AnnA~ Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė