Shiko Postimin Tek
Vjetėr 29-10-11, 12:55   #33
Kosova19
 
Avatari i Kosova19
 
Anėtarėsuar: 29-11-07
Postime: 801
Kosova19 i respektuarKosova19 i respektuarKosova19 i respektuarKosova19 i respektuarKosova19 i respektuarKosova19 i respektuar
Gabim Librat e nxėnėsit tė dijes

LIBRAT E NXĖNĖSIT TĖ DIJES

Nė fillim tė kėtij kapitulli duhet patjetėr qė tė sqarojmė disa ēėshtje tė rėndėsishme pėr nxėnėsin e dijes. Ato ēėshtje janė:
1. Si tė sillemi me librin?
Sjellja me librin bėhet me disa gjėra:
E para: Njohja e subjektit tė librit me qėllim qė tė pėrfitosh prej tij nė fushėn qė kėrkon, pasi qė mund tė jetė libėr magjie, fallesh apo me gjėra tė pavėrteta. Pra duhet patjetėr qė tė njohėsh subjektin e librit me qėllim qė tė arrish dobinė e kėrkuar prej tij.
E dyta: Njohja e termave tė pėrdorura nė libėr, gjė e cila zakonisht tregohet nė parathėnien e librit. Kjo ėshtė e rėndėsishme pasi qė kėshtu ti kursen shumė kohė, dhe prandaj dijetarėt i vendosin parathėnie librave.
P.sh: Ne e dimė se kur autori i librit “Bulugul Meram” thotė: “Ky hadith ėshtė Muttefekun Alejhi”, ka pėr qėllim Buhariun dhe Muslimin, ndėrsa autori i librit “Munteka el Ahbar” ka pėr qėllim gjė tjetėr. Kur thotė “Muttefekun alejhi” ai ka pėr qėllim se atė hadith e transmeton Ahmedi, Buhariu dhe Muslimi.
Po kėshtu nė librat e Fikhut bėhet dallim mes termave “dy thėnie”, “dy drejtime”, “dy transmetime”, “dy mundėsi” e kėshtu. “Dy transmetimet” janė nga imami i medhhebit. “Dy drejtimet” janė nga shokėt e tij, dijetarėt e mėdhenj tė medhhebit ata tė cilėt i japin drejtim gjėrave nė medhheb. “Dy mundėsitė” pėrdoret kur ka lėkundje mes dy thėnieve dhe “dy thėniet” janė mė tė pėrgjithshme se tė gjitha kėto.
Po kėshtu duhet tė dish p.sh. se kur autori thotė “ixhmaan” – nė unanim, apo “uifakan”-nė pėrputhje, nė kėtė rast me fjalėn “unanim” ėshtė pėr qėllim unanimi i metit dhe kur thotė “nė pėrputhje” d.m.th. nė pėrputhje me tre imamėt, siē e pėrdor kėtė shprehje autori i librit “El Furu”-Degėzimet, nė fikun hanbeli. Po kėshtu edhe dijetarėt e medhhebeve tė tjerė, secili ka termat e veta, kėshtu qė duhet tė njohėsh termat qė pėrdor autori.
E treta: Njohja e stilit dhe shprehjeve tė librit, ndaj kur lexon njė libėr, dhe veēanėrisht kur ėshtė libėr shkencor i mbushur me dije, ndesh me shprehje tė cilat kėrkojnė meditim dhe mendim tė thellė qė t’i kuptosh, pėr shkak se ende nuk je mėsuar me stilin e tij, por kur e lexon pėrsėri, mėsohesh me tė.
Ekziston edhe diēka tjetėr jashtė sjelljes me librin, dhe bėhet fjalė pėr shėnimet poshtė apo anash faqes. Nxėnėsi i dijes duhet t’i shfrytėzojė kėto vende bosh nė faqen e librit pėr tė shėnuar sqarimin, argumentin apo analizimin e njė ēėshtje qė ndesh nė libėr dhe ka frikė se mos e harron. Shpesh njeriut i shpėtojnė kėto dobi tė cilat sikur t’i shėnonte, nuk do i merrnin veēse njė apo dy minuta kohė, dhe kur i kthehet pėrsėri atij libri, harxhon kohė tė gjatė deri sa tė kujtojė ku e ka lexuar atė dobi tė caktuar, madje ndoshta nuk e gjen mė.
Pra, nxėnėsi i dijes duhet tė kujdeset pėr kėtė gjė, sidomos nė librat e fikhut. Shpesh nė librat e fikhut ndesh njė ēėshtje tė caktuar bashkė me gjykimin e saj, pėr tė cilėn ti stepesh dhe ajo ēėshtje tė bėhet problematike. Kur kthehesh nė librat e fikhut mė tė zgjeruara se libri qė ke nė dorė, dhe gjen atje njė thėnie e cila e sqaron plotėsisht ēėshtjen tėnde, atėherė ti duhet ta shėnosh kėtė thėnie me qėllim qė tė kthehesh tek ajo herė tjetėr nė rast nevoje, pa u kthyer pėrsėri tek libri i madh nga i cili e ke marrė atė. Kjo gjė tė kursen shumė kohė.
2. Leximi i librave bėhet nė dy mėnyra:
E para: Lexim me vėmendje dhe pėrqendrim pėr tė kuptuar. Nė kėtė mėnyrė tė tė lexuarit, njeriu duhet tė mendohet dhe tė pėrqendrohet.
E dyta: Lexim dhe shfletim pėr tė parė se pėr ēfarė bėn fjalė libri dhe ēfarė kapitujsh pėrmban, duke e shfletuar shpejt atė, gjė nė tė cilėt nuk pėrkushtohet vėmendje dhe pėrqendrim si nė mėnyrėn e parė tė leximit.

3. Grumbullimi i librave
Nxėnėsi i dijes duhet tė kujdeset pėr grumbullimin e librave, por duhet tė fillojė nga mė tė rėndėsishmit nė mė pak tė rėndėsishmit. Nėse njeriu ka pak mundėsi financiare, nuk ėshtė prej hajrit dhe as prej urtėsisė qė tė blejė shumė libra dhe tė fus veten nė borxhe pėr ēmimin e tyre. Kjo ėshtė prej menaxhimit tė keq. N.q.s. nuk ke mundėsi tė blesh njė libėr, atėherė ti mund ta marrėsh atė hua nga ndonjė bibliotekė.

4. Pėrkujdesja pėr pėrvetėsimin e librave tė rėndėsishme
Nxėnėsi i dijes duhet tė kujdeset pėr pėrvetėsimin e librave nėnė dhe bazė, dhe jo librat e shkruara sė fundi, pasi qė disa autorė tė rinj nuk janė nė dijen e thelluar dhe me baza, ndaj kur lexon atė qė kanė shkruar kėta, i gjen gjėra sipėrfaqėsore. Mund edhe tė kenė pėrcjellė shprehje tė librave tė vjetėr, por me ndryshim tė shprehjes duke e zgjatur atė me fjalė tė shumta tė pavlera.
Ndaj, kujdesu pėr librat nėnė tė selefėve, sepse ato janė shumė mė tė mira dhe mė tė begata se librat e halefėve (tė mėvonshmėve), dhe kjo sepse shumica e librave tė kėtyre tė fundit janė kuptimpakė dhe shprehjeshumė, sa qė lexon njė faqe tė tėrė dhe mund ta pėrmbledhėsh atė me njė apo dy rreshta. Ndėrsa librat e tė parėve i gjen tė lehta, tė thjeshta, tė arritshme dhe tė matura. Madje nuk gjen njė fjalė tė vetme pa pasur kuptim.
Prej librave mė madhėshtore pėr tė cilat duhet tė kujdeset nxėnėsi i dijes janė librat e shejhut tė Islamit, Ibėn Tejmijes (Allahu e mėshiroftė!) dhe librat e nxėnėsit tė tij, Ibnul Kajjim (Allahu e mėshiroftė!). Siē ėshtė e njohur, librat e Ibnul Kajjim janė mė tė lehta dhe tė thjeshta se ato tė Ibėn Tejmijes, sepse Ibėn Tejmije pėrdor shprehje tė forta pėr shkak tė dijes sė tij tė gjerė dhe forcės sė intelektit tė tij. Ndėrsa Ibnul Kajjim pa njė shtėpi tė ngritur dhe u preokupua me zbukurimin dhe renditjen e saj. Nuk kemi pėr qėllim kėtu tė themi se Ibnul Kajjim ėshtė kopje e Ibėn Tejmijes. Pėrkundrazi, Ibnul Kajjim ka qenė i lirė nė mendimet dhe zgjedhjet e tij, dhe kur shihte se shejhu i tij e kundėrshtonte diēka qė ky e shihte tė saktė, atėherė ai fliste, siē ka bėrė nė lidhje me obligueshmėrinė e shndėrrimit tė Haxhit nė Umra pėr atė qė nuk e sjell me vete kurbanin ndėrkohė qė ka bėrė nijet pėr Haxh Mufrid apo Kiran, siē ishte edhe mendimi i Ibėn Abasit (Allahu qoftė i kėnaqur me ta!). Ndėrsa Ibėn Tejmije kishte mendimin se kjo gjė ishte e obliguar nė kėtė mėnyrė posaēėrisht pėr sahatet. Pasi pėrmend fjalėn e Ibėn Abasit, ibnul Kajjim thotė: “Unė mė shumė anoj nga fjala e tij se sa nga fjala e shejhut tonė.” D.m.th. shprehu kundėrshtimin e tij.
Pra Ibnul Kajjim (Allahu e mėshiroftė!) ka qenė i pavaruar dhe i lirė nė mendimet e tij, por nuk ka ēudi qė ai tė pėrputhet me shehun e tij nė atė qė mendon se ėshtė e saktė dhe e vėrtetė, dhe nuk ka dyshim se nėse ti i mendon thellė shumicėn e zgjedhjeve tė Ibėn Tejmijes, i gjen se ato janė tė sakta, gjė tė cilėn e njohin mirė ata qė lexojnė librat e atyre dyve (Ibėn Tejmijes dhe Ibnul Kajjim).

5. Vlerėsimi i librave
Librat ndahen nė tre lloje:
Lloji i parė: Libra tė hajrit
Lloji i dytė: Libra tė sherrit
Lloji i tretė: Libra as tė hajrit dhe as tė sherrit
Ti kujdesu qė libraria jote tė mos pėrmbajė libra nė tė cilat nuk ka hajėr, apo nė tė cilat ka sherr.
Ekzistojnė edhe disa libra tė cilave u thuhet “Libra letėrsie”, por nė tė vėrtetė kėto libra e therin kohėn dhe e vrasin atė pa pėrfituar dobi. Si dhe ekzistojnė gjithashtu libra tė dėmshme qė pėrmbajnė ide tė caktuara, as kėto mos i fut nė librarinė tėnde, qofshin ato nė menhexh apo nė akide, siē janė librat e bidatēnjve tė cilat dėmtojnė akiden dhe librat revolucionare tė cilat dėmtojnė menhexhin.
Nė pėrgjithėsi, ēdo libėr tė dėmshėm mos e fut nė librarinė tėnde, pasi qė librat janė ushqim pėr shpirtin njėsoj si ngrėnia dhe pirja pėr trupin, dhe nėse e ushqen shpirtin me libra tė tillė, ty tė shkaktohet dėm i madh dhe merr drejtim tė kundėrt me rrugėn e saktė tė nxėnėsit tė dijes.

Librat e nxėnėsit tė dijes

Sė pari: Nė Akide
1. Libri “Tre parimet”
2. Libri “Katėr bazat”
3. Libri “Largimi i dyshimeve”
4. Libri “Kitabu et Teuhid”
Tė katėrta kėto libra janė tė shejhut tė Islamit, imam Muhamed ibėn Abdulvehab (Allahu e mėshiroftė!).
5. Libri “Akidja el Vasitije” e cila pėrmban sqarim tė Teuhidit El Esma ue Sifat dhe ėshtė nga librat mė tė mirė qė janė shkruar nė kėtė temė dhe e meriton tė lexohet dhe tė referohesh tek ai.
6. Libri “El Hamavije”
7. Libri “Et Tedmurije”, qė tė dy kėto libra janė mė tė zgjeruara se libri “El Vasitije”. Tė tre kėto libra janė tė shejhut tė Islamit Ibėn Tejmijes (Allahu e mėshiroftė!).
8. Libri “Akidja Tahavije”, e shejh Ebu Xheafer Ahmed ibėn Muhamed et Tahavi.
9. Libri “Sqarimi i Akides Tahavije”, i Ebu el Hasen Ali ibėn Ebil Iz (Allahu e mėshiroftė!).
10. Libri “Margaritarėt shkėlqyes nė pėrgjigjet Nexhdije”, grumbullim i shejh Abdurrahman ibėn Kasim (Allahu e mėshiroftė!).
11. Libri “Margaritarėt ndriēues nė akiden e grupit tė pėlqyer”, i Muhamed ibėn Ahmed es Sefarini el Hanbeli, por duhet pasur parasysh se nė tė pėrmenden disa shprehje tė cilat e kundėrshtojnė menhexhin e selefėve, siē ėshtė fjala e tij:
Zoti ynė nuk ėshtė as materie dhe as gjė aksidentale
As trup nuk ėshtė Ai, i Larti nė lartėsi
Prandaj nxėnėsi i dijes duhet ta mėsojė akiden nė duart e njė shejhu i cili e njeh mirė akiden e selefėve, me qėllim qė t’i sqarojė atij shprehjet dhe bindjet qė janė nė kundėrshtim me akiden e selefėve.

vijon...
Kosova19 Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė