Tema: Demokracia
Shiko Postimin Tek
Vjetėr 03-02-09, 23:52   #9
ibrahimfeimi
 
Anėtarėsuar: 03-02-09
Postime: 1
ibrahimfeimi i vlerėsuar jo keq
Gabim Demokracia dhe roli i saj

[FONT='Calibri','sans-serif'][/FONT]
Ų [FONT='Calibri','sans-serif']Pėrkufizimi i Demokracisė[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif'][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Perikliu thoshte se demokracia lidhej me tolerancėn, por nuk bėnte fjalė pėr sundimin e shumicės. Platoni dhe Aritoteli ishin tė dy kundėr demokracisė. Platoni thoshte se demokracia kontrollin e qeverisjes e kontrollonte nga ata qė dinin tė qeverisnin tek demagogėt popullist, kurse Aristoteli thoshte se qeverisja nga populli nė fakt donte tė thoshte qeverisje nga tė varfrit, nga tė cilėt mund tė pritej qė tė shpronėsonin tė pasurit. Hobbes-i dhe Locke-u tė dy nėnkuptojnė barazinė politike tė qytetarve, po asnjėri nuk nxjerr shprehimisht konkluzione nė favor tė demokracisė. [/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Pėrkufizimi i Lincolnit, mė tepėr shphehė embrionin fillestar tė idealit pėr demokraci, se sa qenien reale tė saj[FONT='Calibri','sans-serif'][3][/FONT].[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Sipas ish-kryeministrit britanik Winston Churchill “demokracia paraqet formėn mė tė keqe tė regullimit shtetėror, me pėrjashtim tė tė gjitha formave tjera”.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Pėrkundėr tė gjitha kritikave, demokracia, megjithatė paraqet procesin mė tė suksesshėm drejt zgjedhjes paqėsore tė koflikteve.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia ėshtė njė proces i cili tregon se ne nuk qeverisemi mė mirė se ē’e meritojmė. (George Bernard Shaw).[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia nuk mund t’i imponohet asnjė shoqėrie. Ajo nuk ėshtė as dhuratė qė mund tė bėhet pronė e pėrhershme e dikujt. Pėr tė duhet luftuar, ajo duhet tė mbrohet pėr ēdo ditė. (Heinz Galinski).[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia jeton nga mosmarrėveshjet, nga diskutimet pėr gjetjen e rrugės sė vėrtetė. Pėr kėtė arsye, pjesė pėrbėrse e saj ėshtė edhe respektimi i mendimit tė tė tjerve. (Richard von Weizsacker). [/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Sipas definicionit ontologjik, nė fjalorėt e ndryshėm gjuhėsor, demokracia “ėshtė qeverisje e popullit, ku pushteti superm i takon popullit, i cili atė e ushtron vetė nė mėnyrė tė drejtpėrdrejt ose pėrmes pėrfaqėsuesve tė vet tė zgjedhur nė sistemin e lirė zgjedhor” [FONT='Calibri','sans-serif'][4][/FONT][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia “ėshtė regjim a sistem politik, ku pushteti ushtrohet nga popullli, drejtpėrdrejt ose nėpėrmjet organeve tė zgjedhura, ku shtetasit gėzojnė liri dhe tė drejta tė barabarta” [FONT='Calibri','sans-serif'][5][/FONT][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Teoria bashkėkohore politike, duke zbėrthyer nocionin e demokracisė pėrcakton kėto elemente themelore tė saj: 1.sovraniteti popullor; 2.qeverisja e tė drejtės, pėrkatėsisht shteti ligjor; 3.ndarja dhe kufizimi i pushtetit shtetėror; 4.zgjedhjet e lira, tė drejtpėrdrejta dhe pluraliste; 5.sigurimi dhe garantimi i tė drejtave tė qytetarėve; 6.pluralizmi politik dhe ekonomik; 7.pėrgjegjėsia politike; 8.procedura demokrartike e marrjes sė vendimeve; 9.kultura dhe toleranca politike. [FONT='Calibri','sans-serif'][6][/FONT][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Shumė kombe pėrdorėn gjuhėn dhe simbolikėn e demokracisė si mjet pėr tė rritur legjitimitetin e regjimeve tė tyre pėrkatėse, demokracia siē e kupton shumica e perėndimorėve kėtė koncept, kufizohej vetėm me Amerikėn e Veriut, Evropėn Perėndimore, Britaninė dhe Komonuelthin e vjetėr. [/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif'][/FONT]
Ų [FONT='Calibri','sans-serif']Disa tipe (lloje) tė demokracisė: [/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Nė bazė tė kriterit historik janė tė njohura katėr tipe kryesore tė sistemeve demokratike: 1.demokracia e poliseve greke; 2.demokracia liberale borgjeze; 3.demokracia socialiste e bazuar nė diktaturėn e ploretariatit dhe 4.demokracia bashkėkohore e bazuar nė konceptin e shtetit modern juridik.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Sipas raportit tė demokracisė me raportet shoqėrore dallojmė: demokracinė fiktive, formale dhe reale.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif'][/FONT]
Ų [FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia e drejtpėrdrejt dhe ajo pėrfaqėsuese (parlamentare)[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif'][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia e drejtpėrdrejt, bazohet nė qeverisjen e drejtpėrdrejt tė qytetarėve dhe popullit, me pushtetin shtetėror. Esenca e saj, mė sė miri shprehet nė parimin se “sovraniteti buron nga populli dhe i takon atij”. Pra, i vetmi Sovran ėshtė populli dhe qytetarėt, qė kanė rolin e subjektit vendimmarrės pėr tė gjitha ēėshtjet me interes tė pėrgjithshėm. [/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Kjo formė e demokracisė, nė esencė kupton paraqitjen embrionale tė sajė, kur nė mungesė tė shoqėrisė sė organizuar dhe institucioneve politike, populli dhe qytetarėt drejtpėrdrejtė, kanė marrė vendime politike.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Pas zbatimit tė parlamentit, demokracia e drejtpėrdrejt zėvendėsohet me atė pėrfaqėsuese, e cila sot paraqet model dominues nė shumė shtete.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Nė shtetet e sotme moderne, ėshtė pranuar, se kur bėhet fjalė pėr pranimin ose jo, tė parimeve demokratike tė qeverisjes, nėnkuptohet pjesėmarrja e drejpėrdrejt e popullit, nė pėrmbushjen e funksioneve shtetėrore.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Bazuar nė vėshtirėsit e zbatimit praktik tė demokracisė sė drejtpėrdrejt, aktualisht nė jetėn politike dominon modeli i demokracisė pėrfaqėsuese, i cili konsiston nė zgjedhjen e organit pėrfaqėsues dhe ngarkimin e tijė, me mandatin dhe pėrgjegjėsinė e realizimit tė sovranitetit tė popullit.[FONT='Calibri','sans-serif'][7][/FONT][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Esenca e demokracisė sė drejtpėrdrejt pra konsiston, nė tė vendosurit burimor tė popullit dhe qytetarėve nė jetėn politike.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Format mė tė njohura tė realizimit tė demokracisė sė drejtpėrdrejt janė: referendumi, plebisciti, inciativa popullore, tubimet e zgjedhėsve dhe format tjera tė deklarimit personal tė qytetarėve. [/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Ithtarėt e demokracisė sė drejtpėrdrejt theksojnė, se ajo shprehė mė sė miri sovranitetin popullor dhe paraqet formėn mė tė mirė tė pjesėmarrjes sė popullit nė krijimin dhe realizimin e polikave publike. Ata theksojnė tri pėrparėsi tė kėsaj forme tė demokracisė: 1. vendosja burimore e popullit, 2. depolitizimi i vendimeve politike, 3. shoqėrorizimi i pėrgjegjėsisė.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Nė anėn tjetėr, autorėt qė janė ithtarė tė demokracisė pėrfaqėsuese theksojnė kėto vėshtirėsi: 1. Ngadalėsia e marrjes sė vendimeve politike, 2. Shpenzimet-kostoja e lartė e procesit tė vendimmarrjes politike, 3. Mungesa e kompetencės profesionale nė vendimmarrjen politike.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia pėrfaqėsuese, si formė kryesore e demokracisė sė tėrthortė paraqet model dominues tė sistemeve bashkėkohore politike. Esenca e saj, konsiston nė realizimin e vullnetit tė shumicės sė qytetarėve, nėpėrmjet institutcioneve dhe trupave pėrfaqėsues tė zgjedhur nė mėnyrė tė drejtpėrdrejt nga populli.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia pėrfaqėsuese funksionon dhe realizohet, nė ndėrlidhjen e ngushtė tė tri institucioneve themelote: trupit elektoral, organir pėrfaqėsues dhe qendrės sė vendosjes politike. [FONT='Calibri','sans-serif'][8][/FONT][/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']Demokracia pėrfaqėsuese si formė dominuese e qeverisjes nė shumicėn e shteteve ka pėrparėsi nė raport me demokracinė e drejtpėrdrejt nė tri segmente kryesore:[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']1. Vendimmarrja e shpejtė, nė procedurė parlamentare, qė nėnkupton marrjen e vendimeve legjislative dhe politike pėr njė periudhė relativisht tė shkurtėr.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']2. Vendimmarrja parlamentare si rregull trajtohet si qeverisje kompetente dhe shprehė pėrgjegjėsi mė tė lartė profesionale me rastin e vendosjes.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif']3. Pėrparėsi tjetėr e demokracisė parlamentare, konsiston nė faktin se siguron konkurrencėn dhe alternativat politike nė procesin e vendimmarrjes, qė shprehen nė raportet pozitė, opozitė.[/FONT]
[FONT='Calibri','sans-serif'][/FONT]
ibrahimfeimi Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė