Tema: GRAMATIKA
Shiko Postimin Tek
Vjetėr 31-10-07, 16:50   #21
arton bala
 
Anėtarėsuar: 24-12-06
Postime: 1,017
arton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėmarton bala i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: GRAMATIKA

Citim:
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga Fshatari
Vura re kėtė dukuri tė ēuditshme nė gramatikėn e gjuhė shqipe :"...Mjaft formime me prapashtesa funksionojnė nė tė njėtėn kohė si emra dhe si mbiemra: shqiptar, punėtor, fshatar, malėsor etj.".
Si ėshtė e mundur qė njė fjalė mund tė definohet edhe si emėr edhe si mbiemėr nė tė njėjtėn kohė.
"...shqiptar, punėtor, fshatar, malėsor" e kėsaj liste mun t'i shtohen shumė fjalė tjera si, psh, :qytetar, mjek, profesor, bari..., janė gjithėmonė emra e jo edhe mbiemra, siē na mėson Naki.
Nė kėto dy fjali:
1) Fshatari di tė kultivojė tokėn dhe tė dalloj emrin nga mbiemri;
2) Forumisti i pa edukatė ėshtė fshatar,
fjalėt Fshatari dhe fshatar janė vetėm emra e jo mbiemra edhepse nė fjalinė e dytė fjala "fshatar" (emėr) cilėson fjalėn "Forumisti"(po ashtu emėr).
Gramatika nuk ėshtė sinonim i kategorive morfologjike. Ajo duhet kompletuar me fonologji dhe sintaksė sepse njė fjalė(quani si tė doni) nuk pėrcaktohet vetėm sipas natyrės (emėr, mbiemėr, folje, etj) morfologjike po edhe sipas funkcionit(rolit) dhe pozitės (dmth vendit)qė zė nė kuadrin e njė fjalie.
Sa herė qė neglizhohet aspekti sintaksik lindin paqartėsi nė definimin abstrakt tė njė fjale dhe nė kategorizimin e asaj fjale.
Mendim i logjikshem. Problemi eshte qe ne dallim me disa gjuhe tjera, ne gjuhen shqipe nuk ka signale optike per te dalluar emrin nga mbiemri, apo me mire te thuhet: mbiemrin e nominalizuar nga emri, ne gjuhen shqipe ky seleksionim duhet te behet simbas kriterieve qe i ke cekur ti (sintakses, semantikes, morfologjise e tj.).

Nje shembull, per ata qe flasin gjermanisht:

1. "Die fleißige Biene"
"Bleta e zellshme" apo "E zellshmja blete"
Rregulla:
"fleißige" ketu eshte mbiemer dhe per ate shkruhet me te vogel.

kurse

2. "Die Fleißige, die ich zuletzt sah"
"E zellshmja, te cilen e pash heren e fundit"
Rregulla:
"Fleißige" ketu eshte emer (mbiemer i nominalizuar), per ate shkruhet me te
madhe. Kurse ne gjuhen shqipe nuk ka signal optik per te dalluar a eshte fjala
"e zellshme" emer apo mbiemer, sidomos nese mirret parasysh perkthimi i dyte i
fjalise se pare. Keshtu qe ne shqip, pyetja se a eshte fjala "e zellshmja" emer apo
mbiemer, duhet te pergjigjet nepermjet te fjalise ne teresi, gjegjesisht nepermjet
te kriterieve te cekura nga ti..
arton bala Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė