[Rizuana]

Zhvillimi i foshnjes ne 3 mujorin e pare

Shtatzënia llogaritet prej ditës së parë të menstruacioneve të fundit dhe jo ditës së hedhjes së spermës në mitër.

Arsye e kësaj është se një numër i vogël i femrave (10-15%) e ka ciklin e plotë i cili zgjat 28 ditë, kështu që, nuk mund të llogaritet dita e saktë se kur ka ndodhur bashkimi i spermatozoidit me qelizën vezë.
Rreth ditës së gjashtë pas
bashkëdyzimit blastocista kapet për mukozën e mitrës dhe futet në të
derisa indi makuzal i mitrës e mbulon atë në tërësi. Në këtë moment
shtatzënia veç ka filluar dhe nyja embrionale e ka marrë formën e
një disku të shtypur. Tash atë e ushqen trofoblasti i cili rritet afër
mukozës së mitrës. Tani për herë të parë nëna e ushqen dhe e mbron atë.

Java e katërt
Tani zigoti arrin në mitër që për pak noton lirshëm e pastaj përforcohet për
mukozën e mitrës. Zhvillohen qendrat prej të cilave zhvillohen organet
që janë të domosdoshme për vazhdimin e mëtutjeshëm të
shtatzënisë. Disku embrional bëhet në formë ovale. Embrioni shihet dhe
ka madhësi sa një pikë.

Java e pestë
Në javën e pestë fillon të zhvillohet sistemi nervor, organet sensitive,
indi epitelial, mushkëritë, zorrët, indi kockor, muskujt, trakti urinar
dhe organet gjenitale. Në fund të kësaj jave embrioni është i gjatë
rreth 2 mm dhe përafërsisht çdo ditë i dyfishohet vëllimi. Disku e
dhe organet e jashtme të frymëmarrjes. Në njërën anë të embrionit
lajmërohet një e ngritur prej të cilës do të zhvillohet koka kurse në
anën tjetër formohet një bisht pjesa më e madhe e të cilit do të humbet
dhe prej saj do të mbetet vetëm kocka.
Gypi i zemrës tregon një zgjatje dhe nga ajo formohet zemra.
Lidhja me qarkullimin e gjakut me nënën vendoset dhe kështu hormonet e formuara te embrioni gjenden edhe në qarkullimin e gjakut të nënës.

Java e gjashtë
Zemra e vërtetë ende nuk e ka marrë formën përfundimtare. Ajo përbëhet prej dy kanaleve të lidhura me kapilarë të gjakut dhe kështu
qarkullimi është vendosur dhe zemra “troket”.
Në ultrazë embrioni shihet në formë të disa vijave paralele në mes të
cilave shihet puna e zemrës dhe tani me siguri dihet se beba është e
gjallë. Embrioni tash e ka kokën, bazën e trurit dhe katër të ngritura prej
të cilave më vonë do të formohen duart dhe këmbët. Tani formohen
buzët, nofullat dhe dhjetë folikulët e dhëmbëve. Embrioni tani ka gjatësi
6 mm dhe peshon sa 1-2 kokrra të farave të mollëve.

Java e shtatë
Nga ato katër të ngriturat tani veç formohen duart dhe këmbët dhe
vërehen shenjat ku do të rriten gishtërinjtë. Shtylla kurrizore dhe
truri veç janë zhvilluar, koka duket si e njeriut por është më e madhe
se trupi dhe është e kthyer kah trupi. Në fundin e javës së shtatë në
ultrazë (jo te të gjitha rastet) vërehen lëvizjet e shkurtra të kokës
përpara dhe prapa dhe pjesa e fundit e trupit i lëviz anash. Embrioni tani
ka gjatësi 13 mm.

Java e tetë
Edhe pse shumica e organeve vitale janë formuar ato ende nuk e kryejnë
funksionin e tyre. Zemra e embrionit troket dy herë më shpejt se sa zemra e personit të rritur, pra, rreth 140-150 herë në minutë. Tani janë formuar sytë, veshët dhe buzët të cilat embrioni mund t'i hapë. Duart dhe këmbët
janë mjaft të gjata ashtu që beba mund t’i lëvizë dhe këto lëvizje shihen
në ultrazë. Beba ka gjatësi 2.2 cm dhe peshon 2.5 gram.

Java e nëntë
Në këtë javë shputat dhe gishtat e duarve janë më mirë të zhvilluara sesa
shputat dhe gishtat e këmbëve. Beba tash i bën lëvizjet më të
ndërlikuara duke përfshirë rrotullimin, largimin dhe afrimin e dorës.
Gjatësia e bebës tash është 3.5 cm dhe peshon 3 gram.

Java e dhjetë
Gishtat janë plotësisht të zhvilluar dhe nyjet formohen. Koka rritet
shpejt për shkak të vendit të nevojshëm për trurin. Bishti që ka qenë
i pranishëm më nuk ekziston. Gjatësia mbetet 3.5 cm kurse pesha rritet
dhe bëhet 5 gram.

Java e njëmbëdhjetë
Beba tash quhet fetus dhe jo embrion. Kjo do të thotë që në këtë
javë përfundon zhvillimi i të gjitha organeve të kokës.
Periudha kritike e ndieshmërisë veç ka kaluar. Vezorët dhe testisët janë të formuar, te meshkujt formohet edhe penisi. Koka përbën 1/3 e gjatësisë së
trupit. Gjatësia e fetusit tash është 5.5 cm ndërsa peshon 10 gram.

Java e dymbëdhjetë
Në këtë javë shihet koka e rrumbullakët dhe simetrike. Shihen sytë e
mbyllur, shtylla kurrizore, duart dhe këmbët. Fetusi noton dhe ju
përkdhelë edhe pse nëna nuk e ndien këtë. Fillojnë lëvizjet e kafazit të
krahërorit dhe i ngjajnë frymëmarrjes. Tani fetusi e ka gjatësinë 6.5 cm
dhe peshon 18 gram.

Java e trembëdhjetë
Beba juaj tani i ushtron muskujt e buzëve që janë të nevojshëm për
thithje. Koka nuk është më joproporcionale në krahasim me trupin.
Gjatësia tani është 7.5 cm dhe pesha 30 gram.