Abdyl Frashėri (1839-1892)
Abdyl Frashėri ka qenė patriot e demokrat i shquar dhe njė nga udhėheqėsit kryesor tė Lidhjes Shqiptare tė Prizrenit. Lindi nė Frashėr (Pėrmet) mė 1839 nė familjen e njė spahiu tė vogėl tė deklasuar. Pjesėn e parė tė jetės e kaloi nė fshatin e lindjes. Nė moshėn 18- vjeēare u vendos pėr nevoja pune nė Janinė. U shqua si personalitet polik qysh mė 1877. Nė fund tė vitit 1877, kur ishte deputet i Janinės nė parlamentin e dytė osman, Abdyl Frashėri u zgjodh kryetar i Komitetit Qendror pėr Mbrojtjen e tė Drejtave tė Kombėsisė Shqiptare, qė u formua nė Stamboll. Dha njė ndihmesė tė rėndėsishme nė pėrpunimin e platformės politike tė Lėvizjes Kombėtare, sidomos pas nėnshkrimit tė Traktatit tė Shėn Stefanit. Ai mori pjesė aktive nė pėrpjektet pėr themelimin e Lidhjes Shqiptare tė Prizrenit dhe u shqua si udhėheqės, organizator e diplomat i saj. Veprimtarinė e tij kryesore e zhvillloi sidomos nė viset e vilajetit tė Janinės dhe tė Kosovės. Luftėn pėr mbrojtjen e tėrėsisė tokėsore tė atdheut nuk e shkėputi asnjėherė nga lufta pėr autonominė e Shqipėrisė. Mori pjesė pothuajse nė tė gjitha kuvendet kryesore qė u organizuan gjatė viteve tė Lidhjes. Kudo udhėhoqi krahun autonomist tė lėvizjes. Nė Kuvend themelues tė Lidhjes sė Prizrenit u zgjodh kryetar i komisionit tė punėve tė jashtme tė saj.
Ai qe organizatori kryesor i Kuvendit tė Prevezės (Janar 1879), i cili arriti ta pengonte lėshimin e Ēamėrisė nė favor tė Greqisė. Nė pranverė teØvitit 1879 kryesoi delegacionin e Lidhjes qė vizitoi kryeqytet e Fuqive tė Mėdha pėr tė mbrojtur nga afėr tėrėsinė territoriale dhe tė drejtat pėr autonomi tė Shqipėrisė. U bė anėtar i qeverisė sė pėrkohshme, qė u formua nė Prizren nė fillim tė vitit 1881.
Pas shtypjes sė Lidhjes u arresta dhe u denua me ndekje nga gjygji special osman, por dėnimi u kthye nė burgim tė pėrjetshėm. Meghithatė, pasi qėndroi nė burg 3 vjet dhe nė internim 20 muaj, pėr arsye shüendetsore u lirua, por mė kusht qė tė hiqtedorė nga veprimtaria politike patriotike. Edhe pse i sėmurė dhe i izoluar, ai e vazhdoi veprimtarinė patriotike derisa vdiq nė Stamboll mė 23 tetor 1892.
__________________
vetėdija e lartė e rėndon njeriun
|