Tema: Epilepsia
Shiko Postimin Tek
Vjetėr 20-11-11, 17:31   #13
Hajra
Guest
 
Postime: n/a
Gabim Titulli: Epilepsia

Epilepsia, semundja e tokes, ja si mund te kurohet

20 November 2011

Fjala “Epilepsi” vjen nga greqishtja e vjetėr: ἐπίληψις, epķlēpsis - shpėrthim, sulm; nga latinishtja “epilepsia” si dhe nga greqishtja e sotme ἐπίληπτος, epķlēptos - sulmoj, kap.
Epilepsia ėshtė njė sėmundje me sė paku dy sulme epileptike (sulme me ngėrēe), tė cilat shkaktohen pa asnjė arsye tė parashikueshme. Njė sulm epileptik shkaktohet si pasojė e shkarkimeve sinkrone paraksizmale (nė formė tė sulmeve) tė qelizave nervore tė trurit, gjė qė dėrgon tek sjelljet apo gjendjet shpirtėrore stereoptike. [Wikipedia].
Me fjalė tė tjera, epilepsia ėshtė: mbingarkesė e njė aktiviteti elektrik qė zhvillohet periodikisht nė tru dhe shkakton humbje ndjenjash dhe lėvizje tė pakontrolluara.
Shkaqet e epilepsisė
Ekzistojnė dy shkaqe kryesore nga tė cilat shkaktohet epilepsia:
1. Shpirtrat e kėqinj tokėsor (xhinet)
2. Ērregullimet fiziologjike tė sistemit nervor
Shkakun e parė tė epilepsisė, mjekėt materialistė ateistė e mohojnė dhe flasin vetėm pėr epilepsitė e shkaktuara nga ērregullime fiziologjike, megjithėse nė shumicėn e rasteve dėshtojnė si nė gjetjen e shkaqeve ashtu edhe nė kurimin e sėmundjes, dhe nėse munden tė arrijnė nė ndonjė kurim nga i cili duket se i sėmuri ėshtė shėruar, shėrimi nuk ėshtė i plotė, madje goditjet epileptike mund tė kthehen pėrsėri, dhe tek i sėmuri shkaktohen shumė efekte anėsore. Kjo pėr shkak se ata i kurojnė tė gjitha rastet epileptike sikur tė ishin pėr shkak tė ērregullimeve fiziologjike, ndėrsa realieti e kundėrshton kėtė.
Epilepsia e shkaktuar nga shpirtrat e kėqinj
Ky lloj i epilepsisė kurohet me dy gjėra kryesore: e para i kthehet tė sėmurit, ndėrsa e dyta mjekut kurues.
I sėmuri duhet tė pajiset me forcė shpirtėrore, me vullnet tė fortė, dhe t’i drejtohet sinqerisht Krijuesit tė kėtyre shpirtrave me lutje dhe me kėrkim tė mbrojtjes prej tyre dhe tė largimit tė tyre, me ēfarė t’i vijė nė gojė e nė zemėr, sepse kjo ėshtė njė lloj lufte, dhe qė tė fitosh nė luftė duhet tė kesh dy gjėra: armė tė mirė e tė saktė dhe krah tė fortė pėr tė luftuar. Nėse mungon njėra nga kėto dyja, tjetra nuk bėn dobi, e si do tė ishte nėse kėto mungojnė qė tė dyja, nėse zemra ėshtė e prishur dhe nuk e njeh Zotin e saj, nuk i mbėshtetet Atij, nuk i drejtohet Atij dhe nuk ka devotshmėri ndaj Tij, dhe as armė nuk zotėron, si do tė arrijė tė shpėtojė e tė fitojė?
Po kėshtu edhe mjeku kurues duhet tė pajiset me kėto dyja: armė tė fortė dhe besim e mbėshtetje tė fortė tek Allahu. Mjeku nė kėtė rast ėshtė njė besimtar i mirė qė i lexon tė sėmurit nga Kurani dhe urdhėron shpirtrat e kėqinj qė tė dalin nga ai. Kjo ėshtė diēka e provuar dhe mė se e pranuar tek besimtarėt, dhe rezultatet e saj kanė qenė pozitive kur Allahu ka dashur ta sjellė nė vete tė sėmurin dhe ka dhėnė sukses nė plotėsimin e kushteve tek i sėmuri dhe mjeku. Ka pasur shumė raste kur shpirtrat e kėqinj dilnin nga i sėmuri vetėm duke i thėnė mjeku besimtar “dilni nga ai”, ose “bismilah”, ose “La haule ue la kuvete il-la bilah”. Vetė Pejgamberi (salallahu alejhi ue selem) thoshte: “Dil, armik i Allahut, se unė jam i Dėrguari i Allahut!”
Kėshillohet qė i sėmuri dhe ai qė kuron tė lexojė sa mė shpesh suren el Fatiha, ajetin Kursij, dy ajetet e fundit tė sures Bekare, dy suret e fundit tė Kuranit, etj.
Epilepsia e shkaktuar nga ērregullimet fiziologjike tė sistemit nervor
Kjo epilepsi ėshtė nė disa grada sipas sulmeve epileptike qė i ndodhin tė sėmurit, dhe ajo mund tė jetė e madhe dhe e rėndė, ose e lehtė, ose shpirtėrore me lėvizje tė pakontrolluara nga i sėmuri. Sulmet epileptike mund tė ndodhin nė ēdo orė tė natės apo tė ditės pa ndonjė shkak tė qartė, megjithėse lodhja dhe mundimi sentimental mund tė shtojė pėrqindjen e kėtyre sulmeve.
Sulmi apo kriza e parė epileptike ndodh zakonisht nė moshėn e fėmijėrisė dhe disa tė prekurve u shkaktohet dėmtim i trurit pėr shkak tė infeksionit, sulmit, ose tumorit qė mund tė kenė pasur.
Simptomat
Humbje tė ndienjave pėr pak ēaste ose tė zgjatura, lėvizje me ngėrēe tė pakontrolluara. Nė rastet e sulmeve tė vogla, i sėmuri qėndron nė kėmbė ose ulur dhe vetėm sa humb mendjen pėr disa ēaste, ndėrsa nė sulmet e zgjatura, i sėmurri rrėzohet nė tokė, humb mendjen, zakonisht i del shkumė nga goja, i ikėn gjuha, i dridhen gjymtyrėt, madje mund tė dėmtojė veten gjatė krizės, por falė Zotit, zakonisht tė sėmurėt me epilepsi ndienjė njė paralajmėrim dhe ndiesi tė afrimit tė krizės, me dėgjimin njė zė si i ziles nė vesh, ose me shfaqjen e disa pullave para syve, ose mpirje tė gishtave. Ky paralajmėrim i jep kohė tė sėmurit qė tė shtrihet dhe tė largohet nga mjetet e forta pėr tė eliminuar rrėzimin.
Kurat kimike dhe popullore pėr tė sėmurėt me epilepsi
Ekzistojnė disa ilaēe shumė efektive pėr largimin e plotė tė krizave epileptike ose tė pakėsimit tė tyre nė minimum. Bėhet fjala pėr ilaēe kimike tė quajtura “antispazmatikė”, siē ėshtė Phenobarbital, Phenytoin, Primidon, etj; ilaēe tė cilat nuk duhet tė merren veēse me autorizimin e mjekut specialist.
Nė raste tė veēanta mund tė pėrdoren dieta tė posaēme pėr tė ndihmuar shėrimin e plotė dhe nė raste shumė tė rralla mund tė jetė ndėrhyrja kirurgjikale zgjidhja mė e mirė.
  Pėrgjigju Me Kuotė