[LaDy_Diaspora]

Zbulimi i hershëm i demencës


Një demencë mund të zbulohet herët gjatë një bisede sqaruese. Një sqarim i saj zhvillohet në një numër hapash:


▲ A mos është përkeqësuar ndjeshëm kapaciteti i trurit? Në hapin e parë mjekja ose mjeku familjar zhvillon një bisedë të hollësishme, si me personin e prekur, ashtu dhe me familjarët e tij. Pas kësaj ai verifikon me teste të shkurtra funksionet më të rëndësishme të trurit.


▲ A mos janë sëmundje të tjera përgjegjëse për këtë gjendje? Po të konstatojë një çrregullim të kapacitetit trunor, mjeku familjar do të sqarojë më pas nëse i prekuri vuan nga ndonjë sëmundje tjetër. Për këtë shkak do të bëhen kontrollime të shumta, sidomos kontrolle laboratorike, si dhe një grafi e strukturës trunore.


▲ A bëhet fjalë për alchajmerin apo për ndonjë sëmundje tjetër dementive? Gjatë një shqyrtimi tek specialistet ose specialistët, do të kontrollohet nëse kemi të bëjmë me një demencë dhe për cilin shkaktar bëhet fjalë sipas gjasash. Kjo ndodh shpesh në mënyrë ambulatore në ndonjë Memory Klinik (klinikë memoriale)

Trajtimi i një demence


Një sëmundje e demencës sot nuk mund të parandalohet, të ndërpritet apo të shërohet. Mirëpo pas një diagnoze dementive në dispozicion janë mundësi terapeutike të fokusuara. Ato e mbajnë një person të prekur për një kohë të gjatë të pavarur dhe përmirësojnë kështu kualitetin jetësor të të sëmurëve, familjarëve dhe personave nga asistenca. Shumë nga terapitë, sa më herët që të aplikohen, aq më shumë do të jenë efektive. Për këtë shkak është me vend një sqarim sa më i hershëm tek mjeku ose mjekja.


▲ Terapia me barëra ( antidementivët ): Medikamente të caktuara mund të stabilizojnë kapacitetin trunor dhe ta zvarrisin zhvillimin e sëmundjes në fazën fillestare të demencës. Kështu personi i trajtuar mbahet më gjatë i pavarur.


▲ Trajtimi i manifestimeve përcjellëse: Një sëmundje dementive sipas rastit ka për pasojë dhe manifestime përcjellëse, si p.sh. lëkundjet e disponimit, frikërat, trazimet, depresionet, halucinacionet, çrregullimin e gjumit dhe shpërthimet agresive. Ndryshime të tilla mund të zbuten ose madje edhe të zhduken fare.


▲ Terapi të tjera: Terapi të shumta ndihmojnë të prekurin dhe familjarët që të jetojnë më mirë me një demencë. Këtu hyjnë: përshtatja e ambientit ( terapia hapësinore ), trajnimi i kujtesës, seancat bisedimore, terapia pikturale dhe kulinare, muzika, vallëzimi dhe lëvizja.
Një diagnostikim i hershëm ndihmon reagimin më të mirë
Një diagnozë e hershme siguron kohën për harmonizimin e një jete me demencën. Ajo u mundëson të prekurve që ta ( bashkë )planifikojnë të ardhmen e tyre. Ajo ndihmon që të kuptohen transformimet, që të reagohet ndaj tyre me mjetet e përshtatshme dhe që i prekuri të mos mbetet vetëm me sëmundjen.


Të kuptohen ndryshimet


Një demencë ndryshon sjelljen dhe ndjenjat e një personi të sëmurë. Një diagnozë e hershme ndihmon që këto ndryshime të kuptohen. Enver P., partner i një të sëmure me alchajmer, e ka shprehur këtë gjë kështu: «Më së keqi ishte në kohën para diagnozës. Ne të gjithë e dinim se diçka nuk shkonte më. Mirëpo që të ndërmerrnim me të vërtetë diçka, ne mundëm vetëm pasi mjekja shqiptoi fjalën - sëmundja e alchajmerit.» Sjellja e ndryshuar fiton kështu një fytyrë të re, ndaj situatave të vështira tani mund të reagohet ndryshe.


Të planifikohet më mirë jeta me sëmundjen


Së shpejti një person dementiv nuk ia del dot i vetëm me gjërat më të thjeshta. Prandaj një diagnozë e hershme i ndihmon atij që masat e rëndësishme paraprake personale t’i rregullojë vetë: psh. caktimin e një personi që gëzon besimin e tij për çështje financiare dhe administrative, përpilimin e një testamenti, hartimin e një porosie instruktive në pozitë pacienti. Diagnoza ndihmon gjithashtu që të adaptohet që herët jeta me sëmundjen: të përshtaten shprehitë jetësore, të ndryshohet paksa ambienti banesor, të gjenden aktivitete, preokupime të reja etj.


Të mos mbetesh vetëm me demencën


Të sëmurit dhe familjarët kanë nevojë për mbështetje. Një diagnozë e hershme ndihmon që të mos mbetemi vetëm me sëmundjen dhe që mundësisht të kërkohet sa më parë ndihma dhe përkrahja. E afërmja e një të sëmuri në asistencë ka një fqinjë që herë pas here bën pazarin për të. Burri i saj i sëmurë e viziton dy herë në javë një qendër për qëndrim ditor. Gjatë kësaj kohe Selvije R. bën një pauzë sa për të marrë frymë lirisht dhe mund t’i kryejë e qetë punët tjera.