[Albanian eX|PerT]

Për të kuptuar këto situata dhe për sqarim, rrjedhshëm po shtrojmë disa pyetje.:
1.- A duhet vallë të pihet duhani dhe pse ?
2.- A ka nevojë organizmi i njeriut për këtë helm universal e të neveritshëm ?
3.-A zotëron ndonjë magji dhe a bën ndonje mrekulli tek njeriu kjo bimë” misterioze”?
4.-A duhet të mos tymosemi me duhan dhe pse ?

Nga hulumtimet e shumta dhe nga studimet shkencore të bëra në vazhdimësi del vetëm një përgjigje kuptimplote përfundimtare : “Duhani nuk duhet të pihet në asnjë mënyrë . Ai dëmton rëndë dhe sjellë pasoja vdekje prurëse tek njeriu ( 1.2.4. 6.7.10.11.12. )

Po a janë dakort vallë me këtë konkluzion shkencor miliona duhanpirës? Si shprehen ata dhe a kanë të drejtë t’a justifikojnë pirjen e duhanit !? Pëgjigjëja e tyre e preferuar dhe e sinqertë është : Ne nuk mund të rrojme dotë pa pirë duhan; por as edhe nuk jemi në gjendje t’a ndalojmë!Po mos të pijmë cigare, nuk punojmë dot .Na ulet aftësia mendore dhe fizike .Na humbet gjallëria dhe na largohet ç’ do dëshirë për aktivtete , për jetën dhe për ç’do gjë që na rrethon. Nuk mund të përqëndrohemi dotë në veprimtaritë e përditëshme.. Behemi aq manjak për të pirë duhan, sa preferojme të rrijmë pa ngrenë , por pa duhan nuk bejmë Janë kail dhe dakort që të lenë familjen dhe fëmijtë pa bukë, por pa blerë duhan nuk rrijnë . Ç’do gjë mund të bejnë ,vetem e vetem , për të siguruar cigare.Pa pirë duhan na shtohet mërzitja të thonë.Jetojmë me ankthe.Ndryshojnë në sjellje. Bëhen të padurueshëm . Irritohen pa shkak. Nuk janë në gjendje të kontrollojnë veten. Zihen kot së koti me të tjerët dhe me vetveten. U shtohet pagjumësia. Ata nuk rrinë dotë pa pirë cigare as për disa orë. Ka të tjerë që e pijnë cigaren pa ndërprerë, për 24 orë edhe gjatë natës. Bile ka nga ata që e pijnë cigagen si tableta (hape) për gjumë.Shpesh e pijnë esëll ,të shoqeruar me kafe dhe shprehen se” cigaria pa kafe është si isani pa fe”.Shumica kanë kënaqësi të veçantë kur e pinë cigaren pas buke. Të mesuarit e duhanit, u behet zakon , rutinë dhe nuk venë asgjë përpara tij, duke mos marr në konsideraë dëmet dhe rreziqet e tij për vete., por as edhe për familjen, për femijtë dhe as edhe për ndotjen e mjedisit, që helmon masën e gjerë . Atanuk ndjehen as fajtor, pse dëmtojnë ekonominë familiare, duke harxhuar para për blerjen e ketij helmi, sidomos në Sh.B.A., ku një paqetë duhani kushton mesatarisht 7 $, dhe një njeri që pi 2-3 paqeta në ditë , duhet të harxhojë rreth 600 $ në muaj.

Pirjen e duhanit, duhanpirësit e justifikojnë , me arsyetime nga më të ndryshme, më të “çuditshme “,dhe të pabesueshme; që vetëm ata mund t’i kuptojnë dhe t’i pranojnë.
E pijmë duhanin se na pëlqen, na shijon dhe na jep kënaqesi.! Na ndihmon mos të shëndoshemi. Mos të na dal gjaku nga hundët! E pime se e pi e gjithë bota. E pijnë moshat e rritura, e pijmë se jemi burra. E pijmë duhanin se na i “siguron “ e drejta e njeriut!. Dëmet e pirjës se duhanit ata i argumentojnë në mënyrë sui generis, sipas vetes së tyre. Ç’do njeri ka cilësi individuale ndaj rreagimit të duhanit. Mua nuk më dëmton , të thonë ! edhe pse e pi vazhdimisht. Ata marrin shembull edhe nga jeta. Babaj i im rrojti 75 vjet edhe pse e pinte duhanin qysh në rini. Gjyshi i im jetoj akoma me tepër, 82 vjeç edhe pse tërë jetën nuk e ndërpreu duhanin. Një fqinjë i im vdiq nga kanceri i mushkërisë edhe pse nuk pinte duhan.Ndalimin e duhanit ne nuk na i këshillojnë të rriturit, shoqëria ,njerzit e familjes, prindërit, biles ata e pijnë edhe vet duhanin.Ka familje , që preferojnë të mbajnë si mbiemër të tyre fjalën “duhanxhiu “.Nuk ekziston ndonjë program për mos pirjen e duhanit.( 10 ) Pa duhan pësojmë çrregullime mendore dhe depresion. Bëhemi të besdisur, mërzitemi shpejtë.Mund të pësojmë dëmtime psiqike. Jemi përpjekur për ta lenë duhanin; por nuk kemi mundur, sepse na duket vetja si pa kuptim, se po kapitullojmë, se po dorzohemi, se nuk i vlemë me shoqerisë, familjes dhe vetes. Ka të tjerë që thonë se po t’a lemë cigaren, na shfaqen shqetësime , të njohur me emrin “ sindromi i lënies së duhanit”; që manifestohet me irritabilitet, zëmrim, pagjumësi,, vështirërsi përqendrimi, rritje të oreksit, shënja të depresionit, shfaqje nervozizmi; të cilat vërehen fill pas disa orësh të ndalimit të cigares së fundit . Ato arrijnë kulmin pas 2-3 ditësh dhe mund të zhduken vetëm pas disa javësh ose muajsh.( 4. ) Ka edhe nga ata që gënjejnë veten , duke menduar se ne i paksojmë dëmet nga pirja e duhanit se e pijmë rrallë cigaren, përdorim markë duhani të “buta “ dhe nuk e thithim, nuk e kalojme tymin thelle ne mushkeri, e pijme cigaren me gjysma .Këto mentalitete, nuk janë veçse “gjepura prej axhamillëku”.

Po a kanë të drejtë duhanpirësit, në këto argumente dhe arsyetime justifikuese, , për të vazhduar pirjen e duhanit , vetëm pse e kane qef dhe u jep kënaqesi..Llogjika e shendosh, studimet shkencore, njeriu me mend dhe rreziqet e dëmet e pallogaritshme që sjellë duhani; i bejnë këto shpjegime krejtësisht të pa baza, të paargumentuara, të pallogjikshme , të gabuara, bastarde dhe fallso .Ato mbeten vetem pretendime dhe mentalitete prej adoleshenti dhe të semuri të “infektuar” nga duhani..Arsyetimi i mbipeshës që shton vetëm 3 kg., gjakderdhja nga hunda, që ndalet më mirë me barna, ose se rrojmë gjatë edhe pse pimë duhan,kur mund të jetosh edhe me gjatë pa e pirë atë; janë sebepe dhe pretekste prej dilitanti, qejflliu dhe mungesë vullneti. Ata që pretendojnë se kanë tentuar ta lenë duhanin , i pyesim , pse nuk kanë gjetur arsyet e mos ndërprerjes? Pse nuk kanë insistuar ta përsërisin inisiativën në vazhdimësi deri sa ta lenë? Pse nuk dëgjojnë këshillat e mjekut dhe nuk mjekohen? Nuk duan ? Po të mendohet thellë, me llogjikë dhe drejtë njeriu, duhet të bindet, se vetëm nga ky fakt , që nuk mund t’a lerë dotë duhanin ,nuk duhej as t’a fillonte.

[[[...vazhdon...]]]