Ja si do perfundoje sistemi diellor
Si do te te jete fundi i botes? Ka shume shkencetare dhe studiues qe perpiqen per te dhene nje pergjigjie shkencore kesaj pyetje duke shikuar disa trupa qiellore, nder me te vjetrat te universit,xhuxhat e bardhe.
Nje xhuxh i bardhe eshte faza e fundit e ciklit te jetes se nje ylli si dielli yne, nje perqendrim i materies dhe energjise me te vogel se toka por me nje mase jashtezakonisht te rende, rreth 5 ton per centimeter kub.
Studimi i ketyre yjeve eshte i rendesishem per te kuptuar se si kane evoluar ne rrjedhen e historise sistemet e tyre planetare dhe per te na dhene nje ide se cfare mund ti ndodhe yllit tone.
Nathan Dickinson, nje studies i ri ne universitetin e Leicester, qe prej disa vitesh merret me studimin e xhuxhave te bardhe dhe ka zbuluar se ato me te vjetrat dhe te ftohte, me temperature me pak 25 mije grade, shpesh permbajne elemente te tilla si oksigjen, nitrat, qe vijne nga planete qe thithen ne brendesi te tyre.
Keto materiale jane te pranishem ne sasi te medha edhe ne xhuxhat e bardhe me te rinj dhe nxehte dhe kjo tregon se mund te kete nje origjine te ndryshme, psh mund te vijne nga rete e pluhurit afer yjeve.
Per te kuptuar se nga vine keto elemente eshte e rendesishme per te kuptuar sesi evolon nje sistem planetar, por mbi te gjitha si vdes.
Dhe duke pare se dielli yne mund te perfundoje ekzistencen e tij ne nje xhuxh te bardhe mund te jete interesante te kuptojme se cfare do ti ndodhe sistemit diellor, planetit dhe banorve te tij.