Ali podrimja

[Honesty^uk.]

Interviste Ali Podrimja: KEMI KRIJUAR ATDHEUN SHPIRTEROR, KU S'KA MURE...



Marre nga gazeta Koha Jone:

KEMI KRIJUAR ATDHEUN SHPIRTEROR, KU S'KA MURE E GJERA TE TRISHTA

Me poetin e madh kosovar Ali Podrimja

Bashkebisedoi: Mark Simoni

-Cfare mendoni per nivelin e kembimeve te kultures ne te dy anet e kufirit?

-Megjithese vendet tona i konsiderojme te pavarura dhe shtete me vete, une konstatoj se mungon komunikimi normal mes shqiptareve. Perse ndodh kjo? As vete nuk e di. Por duhet bere cmos te rrenohet edhe ai muri qe ekziston ne logjiken e akcilit njeri tone, qofte ne pushtet apo intelektual. Ne nuk ben ta shohim veten perhere xhuxhe, sepse perpara botes dalim qesharake dhe deshmojme propaganden e fqinjve tane qe na konsiderojne ende si fis. Shqiptaret e dy aneve duhet te binden, se pari, se vetem si komb mund ta realizojme endrren tone.

-Cili eshte Ali Podrimja, si shkrimtar e si qytetar ne keto momente?

-Ne keto caste jam nje shqiptar i pakenaqur me vetveten dhe me ate qe me rrethon. E them kete se ajo qe ndodh shpesh eshte pjese edhe e elaborateve te huaja. Ne duhet te besojme ne fjalen dhe mendimin tone. Perkundrazi, cdo perpjekje e njeriut tone si individ do te shkoje dem. Qe kjo te mos ndodhe, ne duhet ta shikojme secilin krijues e intelektual si pjese e shoqerise shqiptare, e cila e kerkon veten ne familjen europiane.

-Ku eshte pika juaj e ndodhjes ne boten e madhe te letrave?

-Si shkrimtar, jam aty ku eshte edhe fjala ime, ku eshte edhe mendimi im dhe prania ime. E, kjo ka nje hapesire mjaft te madhe.

-Shpeshhere edhe ju kane kritikuar. Perse ka ndodhur kjo?

-Une kam deshire edhe te me kritikojne sepse vetem ashtu mund te korrigjoj ndonje lajthitje timen, por edhe te depertoj ne ceshtje qe kerkojne te shoshiten. Une nuk di krijues, qofte ai i letersise shqipe, apo i metropoleve qe nuk kane kaluar permes ferkimeve. Bile, me ca qe me kritikojne e pi dhe ndonje kafe. Asgje ne jete nuk eshte e persosur. Perse duhet te jene krijuesit perjashtimi i ketij rregulli?

-A mund te flasim pak edhe per angazhimet e koheve te fundit ne letersi?

-Kam ne gjendje doreshkrimi dy libra qe dalin kete vit. Njeri titullohet "Gjysme fotografia" qe do te thote "Gjysme Shqiperia", ndersa tjetri deri ne tani titullohet "Kur mungon atdheu". Ne, shqiptaret e Kosoves ka mbi nje shekull e gjysme qe na mungon, por megjithate ne kemi krijuar ate atdheun shpirteror ku s'ekzistojne mure e as gjera te tjera te trishta. Kete duhet ta lexojme me kujdes nga akcili shkrimtar qe vjen nga Kosova.

-C'ndjesi provoni kur vini ne Shqiperi?

-Une kur shkel ne Shqiperi, vij i cliruar, si nje shqiptar qe si perket asnje partie dhe qe partite ne Shqiperi i konsideroj si problem i i shqiptareve te krahut tuaj. Une perkrah opsionet demokratike, por kurre nuk dua te behem pjese e ferkimeve te asnje partie, mbasi te gjitha i konsideroj he jane shqiptare.

-Duke patur parasysh se shkrimtaret perbejne nje nga komunitetet me sendimentin me te larte, a mund te na thoni se cfare keni ndjere ne momentet kur shqiptaret jane vene ne proven e rrezikut e te fatkeqesive?

-Kam percjelle me dhimbje te madhe ngjarjen tragjike te 9 janarit. Sic duket, mbasi toka eshte mbushur me varre, tani e ka radhen deti. Nuk e di nese nenat e miqte tane kane per te mundur te na i gjejne varret. Dikur kishte varre vetem ne dhe te zi (sic thote populli yne) ndersa tani varret i kemi edhe te kalter, ne krah te ndonje pulebardhe. I dhimbshem e trondites ky realitet...

-C'raporte keni me miqte tuaj dhe si ndiheni ne respektin, dashurine e vemendjen e tyre?

-Shkelqyer. Driteroin e kam mik nga ditet e para, qysh kur fillova te shkruaj poezite e para. Mik e kam edhe Ismail Kadarene, me te cilin nganjehere dhe grindemi per ceshtje letrare. Por, kur vij ne Shqiperi, nuk mund te mos iu pi kafene Moikom Zeqos, Besnik Mustafait, Xhevahir Spahiut, e deri tek me te rinjte. Une nuk mund t'i shikoj shqiptaret te ndare, sepse jam edukuar ne nje familje qytetare, sic eshte Gjakova, familje e shume burrave te kombit qe te keqen nuk e shohin vecse perreth. E, fatkeqesisht, ne merremi pak si teper me vetveten, ne nje kohe kur na duhet te mposhtim imazhin e se keqes per neve.

-Cili eshte formati i prezantimit te kultures shqiptare neper bote, sipas mendimit tuaj?

-Vetem si etni, ku do te merrnin pjese krijuesit e te gjithe trojeve shqiptare qe nderojne kombin.

-Cfare duhet te rregulloje shoqeria jone nga regjistri i marredhenieve mes njeri-tjetrit?

-Patjeter qe duhet t'i leme ferkimet dhe te mendojme per te ardhmen tone, per besimin tone, mes nesh dhe t'i kujtojme me shpesh Rilindasit qe vertet ishin me te mencur se ne, sidomos kur ishte ceshtja e kombit. Nje mik i imi, Azem Shkreli, thoshte "nuk eshte poet ai nese s'vdes edhe per nje varr".

Kete varg po e perifrazoj: nuk eshte shqiptar, ai qe ne fatkeqesine e popullit kerkon perfitimin e vet.

Ju kerkoj me zemer ne dore juve te Shqiperise se vjeter, te beni kujdes edhe per pavaresine e Kosoves. Ne nuk dime me cka te merremi tani, kur ferkimet, ne te dy anet tensionohen e behen sic e deshiron ora e fqinjve tane, qe aq shume e aq gjate na kane pare keqas.

[lazdrani]

Postimi origjinal është bërë nga Anonymous

Kulla

Per shkake te dashurise,per shkake te urretjes
baba im ka ngritur nje kulle.
Ne maje te botes e ka ngritur,
deri ne toke e kane rrenuar zoterat.
Mota ime,vellai im kmban jane bere,
baba im atehere perendin e ka share.
Gurin e rende ne themel e ka vene
ne shtate konaqe muratore ka kerkuar.
Sa me larte kullen e ka ngritur
dhe aq me te forte veten e ka ndier.

Nje dite baba im eshte mbyllur
ne qiell i dashuruar,ne toke i harruar.
E kane dale helenet e romaket
e kane kaluar mbreterit e sulletanet
e kane kaluar ushtrite e gjeneralet,
e baba im ska besuar ne fuqine e gjakut,
ne kaltrine e fjales mitare.

Nuk di prej nga,Mjegull ka qene
do njerze kane ardhur ne te hardhe
pas nje mije vjetesh,para nje milon vjetesh,
Prej lashtesise,thone,kane ardhur
neper mure te pelcitura te Kulles kane hyre.
Gur e m´gur atje jane ngjitur,
ne maje te botes kane mbetur sot e ate dite.
E baba im atehere gurin e rende
ne themel ka vene,gurin e perallave,
Ne takim me zotin e djalin kane dale
ai kembesor kohesh te serta.
E nje kulle eshte ngritur nje mije vjet
mbi nje asht,mbi nje emer ajo flet
per shkake te dashurise ,per shkake te urretjes.


ALI PODRIMJA

Lazdrani

[Murgesha]

"Nga Kolec Traboini"

Prozë.


Rrëfimi i Parë
JETA QE NIS NE NJE ENDERR

- Lëshojeni atë fëmijë! Lëshojeni atë fëmijë! - Ndjeva nje dorë të më shkundëte fort.
- Cilin fëmijë? Këtu nuk kanë kapur njeri! - Ishte gruaja e shastitur nga përçartja ime.
- Cilin femije?! Te dy flene si qëngja. Sapo i mbulova.
- Jo ata të dy. Atë tjetrin. Atë me kepucë të grisura. Me gjunjë të përgjakur.
Me kapoten ushtarake që ja shqyejne përdite qentë e rrugëve. Atë të shkretin që e zë nata nën qiell. Që numëron yjet dhe i nxjerr gjuhen hënës. I thote kuçkë e pastaj flenë te dy në mullaret e sanës...
- Fli o njeri,- me thote gruaja.- Fli! Ç’janë këta mullare ne mes te nates? Tani ne rruge nuk ka njeri veç policeve.
“Policet! O zot sa i urrej keta policet! Kafshe fare jane.”
- E degjon,- i thashe gruas. - Eshte zeri i tij pertej dritares. Oh do të ma vrasin në rrugë... Nuk dua që të vdesë se atëhere do të kem ne shpirt një arkivol të vockël. Një arkivol të vockel brenda ngrehinës së vetvehtes. Brënda gërmadhës së eshtrave. Me kot do të përpëlitem nën dallgë e mbi dallgë.

Një muranë me gur në shpirt.
Një shpirt ne murane i varrosur.
Shkon i vdekuri me të gjallë!
Shkon i gjalli me të vdekur!
O zot në trajtë njeriu!
O njeri në trajtë zoti!
- Fli!, - më tha gruaja.- Fli!
- Po!, i thashë. - Do të fle! Një shekull do të flë. Por kurr nuk do të shpëtoj dot prej Tij.

[Murgesha]

Rrëfimi i Dytë
SA HERE QE MARR KETE RRUGE

Autobuzi po i afrohej stacionit te fundit. I perhumbur ne mendime, nuk i kisha vene re bashkeudhetaret ne kete linje urbane te kryeqytetit.
Perballe kisha nje grua, qe mesa dukej nuk kishte ndermend ta largonte veshtrimin nga une, pa e çare koken se kjo menyre vrojtimi kureshtar me torturonte, me bente te me dukej vehtja si nje kafshez ne kopshtin zologjik te kryeqytetit, jeta e te cileve percaktohej pikerisht nga kjo kureshtje publike.
”Ç’te jete?”, thashe me vehte. Une nuk jam ndonje surrat per tu pelqyer, ne mos qofte ndonje gje tjeter shkaku. Çfare e shtyn te mi ngule syte si çaponj? Ku ishim pare? Ku ishim njohur e harruar? Ndryshe ç’kuptim ka ky shikim lakuriq i pacipe.
Mos ndoshta na lidhte ndonje flirt i braktisur, i mbetur akoma si gezhoje e vjeter rreze ndonje shkolle a konvikti. Ndonje takim ne zallamahine e metingjeve ku njerzit çapeleheshin per te pare tribunen. Diku ne ndonje qoshe ku shurrojne qente e bejne dashuri te vonuarit.
Ku pra?...
Nisa t’a veshtroj. Vura re se ishte nje grua e pashme, e kolme megjithese disi e rende nga tulet. Atehere per ta sfiduar kureshtjen e saj nisa ta veshtroj aq thelle sa sikur po depertoja ne qenien e saj. Po ja ktheja me te njejten monedhe paturpesine e shikimit. Ndjeva qe ajo po irritohej dhe kur zbriti ne stacionin e parafundit tek Mapo-ja e kombinatit desh u rrezua sepse shikimin vazhdonte ta mbante mbrapa nga frika se ndokush e ndiqte. “Hajt ne djall!”, thash me mendje. Mos valle do t'i kete lexuar mendimet e mija per bushtrat qe sillen pazarit duke i pare meshkujt ne sy. Kurrsesi. E megjithate, ajo diç kish vene re tek une, qe ishte llahtarisur e kish marre vrapin si pele, ndryshe nga se ndodh ne disa raste ku behet nje ikje e bute me nje veshtrim epshndjelles... siç behen miliona flirte te perditeshme kalimtare.
Me siguri nuk isha mire. Isha i murretyer. Me mendime te bera lemsh. qe me krijonin nje gjendje te tensionuar e nervoze. Dhe çudia eshte se,sa here marr kete rruge, sa here kaloj kodren me pisha, pas te cilave fshihen varrezat e Sharres e duket fusha, me zgjohen ca ndjesi te çuditeshme dhe egersohem si te isha nje derr i eger. Si nje derr i eger ne çark, te cilin e terheq pas vehtes si i terbuar, e kafshon duke shkumbezuar por pamundur te shpetoje prej tij.
Me siguri, thashe me vehte, do te kem hunguruar derrçe per deri sa pela e “Saviemit” mori rrugen e llahtarisur duke braktisur pa nje pa dy lojen e flirteve me veshtrim. Kisha degjuar se ka njerez ne bote qe tere jeten dashurine e bejne ne flirte kalimtare, ne ca veshtrime te thella qe kane jete sa kohezgjatja e udhetimit ne mes te dy stacioneve urbane. Idile ajrore, rapide qe lene pas boshellek e trishtim. Pra mesa duket me egersine time i kisha prishur idilin peles se “Saviemit” e cila mbeti e zhgenjyer nga partneri brutal e i pagdhendur ne ndjenja, i pamesuar ne delikatese...
Keshtu me ndodh te jem sa here qe marr kete rruge. Kjo per shkaqe te kujtimeve te vjetra.Te analogjive tronditese ne nje hapsire kohe te pamate prej gati nje çerek shekulli.
Ndoshta dhe per shkak te unitetit te stineve. Megjithe se ky mars ndryshe prej zymtesise e shtergatave te dikurshme prej te ftohtit kallkan, tani me afronte diç me shume ngrohtesi, diç me shume kaltersi, megjithese tej ne horizont shfaqeshin shtellunga resh kercenuese qe dyndeshin nga Durresi e Shkembi i Kavajes.
Pavaresisht nga ndryshimet qe kishin dy stinet e largeta, here-here me fanitej sikur ato shkriheshin e treteshin ne nje te vetme. Veçse, keto kodra te buta akoma nuk e kishin emrin varreze. Ishin te çveshura, e aty ketu lartesonte ndonje trung i moçem ulliri.
Tani ne vend te ullinjeve lartesonin gure e pllaka çimentoje qe tregonin se sa te panumërt ishin trupat njerezore, qe preheshin aty ku dikur ne ishim zoter e skllever te atij peisazhi gri. Tani atje eshte nje varreze kolosale. Nje varreze qe rri aq rende ne kujtimet e femijerise. Tere ato mijra skelete nentokesore atehere gjallnonin rreth e perqark ketij trualli. Ndersa tani kane heshtur pergjithmone. Nje heshtje vrasese.
Gjithesesi dhe kujtimet e mendimet kane varrezen e tyre, mendova. Gjithesesi shume ngjarje te perjetuara i mbajme te kyçura, e ne mos qofshim varrmihes te pakten jemi roje varrezash. Roje te mendimeve te kyçura, roje te ideve te vrara, te pasioneve te mbytura, te epsheve qe kemi shfaqur deri ne shperftyrim, por desherojme as te mos te mendohet prej te tjereve se i kemi perjetuar. O Zot gjithesekush fsheh diçka, Gjithesekush kerkon ta mbuloje prapesite e veta ne hi. Gjithesekush perpiqet te laje duart si pilati me te pegerrat e veta.
Ecja ne kembe, prane pishave qe mbulonin shpatin verior te kodres derisa zbrisnin te lodhura perballe Kombinatit te Tekstileve “Stalin” qe villte tym te zi.
“Krematorium!”, thashe me vehte. Me siguri neper ate oxhak te larte kalojne shpirtat e perveluara te mekatareve te botes se nendheshme, ne perpjekje per te shpetuar prej sfurkut te djajve e per te fituar nje cope qiell. Ah ky qiell!
Edhe ne mos qofshin te botes se pertejme jane shpirtat e kesaj bote qe nxihen e pervelohen neper keto tymra. Digjen deshirat. Digjen kujtimet, ndjenjat. Digjen instiktet, frika, makuteria.
Vritet shpirti. Vritet pak e nga pak dhe vete njeriu duke u kthyer ne nje zvarranik qe kerkon mbijetese. Vriten ditet. Vriten oret. Neper kthinat e depove te ketij kombinati gjigand, ca dashnore te lodhur me sy te zbehte, kur gjejne rast, shfryjne epshet aty mbi dengjet e pambukut. Kurrkush s’te pyet ke apo nuk ke deshire. Kurrkush nuk te pyet te pelqen apo jo ajo qe te imponojne. Tani kembet po me sillnin vete ne kete vend te mallekuar.
Tani nuk kisha pas vehtes kondakun e pushkes dhe as zerin e vrazhdet te shoqeruesit. Po cili eshte ne esence ndryshimi?! Çfare ka ndryshuar qysh atehere? Nuk isha ne gjendje te jepja kurrfare spjegimi, sa kohe qe beja rrugen nga stacioni i fundit i Kombinatit e deri ne sheshin para kodrave te Yzberishit, ku dukej çatia e bardhe e pularise, dhe diku me tej ne mes te plepave rrethues, ai, katerkendeshi gri, katerkendeshi i ftohte, katerkendeshi i hekurt ne te cilin ngjizej beton, hekur dhe dhune. Kisha arritur ne ate gjendje shpirterore sa kisha nisur te flisnja me vehte. Pak e nga pak po dyzohesha. Flisnja Unë me nje tjeter po Unë. Por me nje Unë me te vogel, qe qendronte brenda drrases se kraherorit tim, si brenda nje kutize te vogel, ne trajte katerkendeshi imagjinar, ne trajte burgu. Pra si keto kodra te buta te Yzberishit qe kishin ne kembet e tyre katerkendeshin e ftohte e te hekurt te shkolles-burg, edhe une ndjeja te kisha ne shpirt nje katerkendesh gri te ftohte, te hekurt, te rende...
E kisha. Sigurisht qe e kisha.

[Murgesha]

Rrëfimi i Tretë
AI E KA EMRIN TONINO

Edhe menyra se si ecja ne rruge ishte nje tundim. Shoh hapat e mija... kepucet “Adidas” te bardha ne asfaltin e zi. Pika nga e cila shihen objektet perdhe nga kineastet quhet syzogu. Çdo gje nga ky pozicion shihet e shtypur, e plloçte. Por nuk ishte kjo qe me shqetesonte ate çast. Nga veshtrimi syzogu me fanitej sikur prane hapave te mija, çapiteshin dhe nje pale hapa te tjere me te njejtin ritem. Ndaloja une, ndalonte dhe ai. Ecja une... ecte dhe ai. O zot i madh, ç’eshte ky qe me ndjek pas si hije. Me bindje te verber prej skllavi. Ndryshe prej personazhit qe i kishte humbur hija, perkundrazi une kisha fituar nje hije. Nje hije qe me ndjek pas si njeri. Tani une isha i vetemi njeri me dy hije ne kete bote. Apo kish edhe te tjere sepse sa here kisha degjuar te thonin, ”Hej ti, mos u bej me hije!”. Perpiqem te ndrroj drejtimin e hapava duke bere anash rruges, mirepo hapat e veckel bejne te njejten gje. Pse nuk marrin nje tjeter drejtim?
Pse nuk e ngatërrojne rrugen neper te gjitha keto kryqezime ku kalon njeriu. Ja hapat e vegjel sikur marrin trajte. Prane adidaseve te mia shfaqen nje pale kepuce te zeza, te palyera nje shekull, me lidhese te keputura pergjysem qe hidhen e perdridhet, dhe siper kepuceve duken nje pale çorape pambuku ngjyre kafe.
"Mendja e njeriut eshte nje çudi" - thashe me vehte. Dhe per t'u qetesuar, nisa te bind vehten se ato qe po shihja si ne gjysem kllapi, ishin kurrgje me shume se imagjinata e ndezur nga emocionet, qe me ngallte gjithmone kalimi ne kete rruge. Por nderkohe ishte aq e forte, dhe ndjenja e besimit se ajo qe po ndodhte ishte nje realitet, saqe nisa te flas me hijen. Madje i vura dhe nje emer: Tonino. Ishte emri i nje personazhi te librit te Xhani Rodarit, qe ne femijeri nuk e hiqnja nga dora. Me zinte gjumi me te ne dore dhe e mbaja te shternguar derisa vinte Dada, qe ma hiqte nga dora, me puthte dhe me mbulonte me kujdes. Pikerisht ne ato çaste edhe ne femijeri une nisja endrren dhe biseden time me Toninon.

[Murgesha]

Rrëfimi i Katërt
KUR FLET E GRINDESH ME EREN

- Ku po me shpie?
- Atje ku ishe atehere ne Mars.
- E perse?
- Sepse je i keq, zbatharak. Se thyen xhama, nuk vete ne shkolle dhe... vjedh...
- Çfare thue more. Je ne vehte ti?!
- Jam e ç’ke me te.
- Po ja fut kot. Zaten te gjithe ju shkrimtaret ja futni Roma per Toma.
- Te dogji he...!
- Jo nuk me dogji, por une nuk vjedh dhe me vjen te pelcas kur me akuzojne per gjera qe nuk i bej.
- E po, ndoshta tani jo. Por atehere...
- Jo, jo! As tani dhe as atehere!
- Edhe genjeshtra te ka pelqyer gjithmone.
- Une nuk genjej, une them vetem te verteten.
- Tani na kenaqe. E kur ke thene te verteten, ti, Tonino?
- Gjithmone.
- Po dale mor kokoroç. Nga menyra se si flet dalka se genjeshtar qenkam une.
- Je, - Dhe une rri e degjoj broçkullat e tua.
- Ti degjosh e ç’ke me te. Apo te bie autoriteti zoterise tende, se helbete je goxha shkrimtar.
- Mor rrugaç, kokegdhe. Mor i paudhe... Mua te mi thuash te gjitha keto? Mua qe te kam mbajtur ne shpirt nje çerek shekulli?!
- Pse nuk thua se me ke mbajtur ne burg? Ne burg me ke mbajtur. Te lidhur me pranga si qen i terbuar. - Dale mor ç’thua? Kur m’u bere dhe mosmirenjohes e gojeprishur, bre... Thirri mendjes Tonino. Leri genjeshtrat.
- Te gjitha keto jane te verteta. Te verteta e pike...
- Te pakten ule zerin... U beme çorap ne sy e goje te botes. Degjojne njerzit e kushedi se ç’thone.
- O ç’na bere per te qeshur. E ku ka njerez ketu. Mire thone se shkrimtaret jane te fandaksur. Degjojne njerezit thote... Po ketu ka vetem varreza mor humbaraq...
Hodha veshtrimin nga kodra e ullinjeve e kthyer ne varreze. Vertete hiçgje.
Fryme njeriu. Veç une dhe Ai. Une, Ai dhe varrezat. Kishte mbetur pas kombinati me oxhakun qe te kujtonte krematoriumin. Me trishtoi fakti se ne mes nesh nuk kishte gje te gjalle. Une, Ai dhe varreza. Mos ishte ky nje triumvirat qe kishte per simbol heshtjen e perjetshme? Une, Imagjinata dhe vdekja. Une, Tonino dhe Varreza. Filozofia e tjetersimit apo e hiçmosgjese?!
Ndodhesha ne nje bote ireale. Ndodhesha ne nje hapsire pa peshe. Ç’desha qe erdha ne kete bote, ne kete hapsire pa ajr. Ç’kerkoja ketu?! Une nuk isha as ndonje biçim an-tropologu qe bashkon eshtrat ne perpjekje per te deshifruar historine. Te mos e kisha marre kete rruge me mire. Te mos isha ndodhur ketu. Te mos e merrja persiper nje çmenduri te tille, siç eshte filmi per banoret e shkolles-burg qe sipas stilit rus te Makarenkos e quanin Koloni.
Te kisha zgjedhur diçka me te gezuar, ta zeme nje etyd prane detit.
Ç’te duhen ty kolonistet, i thashe vehtes. Ç’te duhen ty femijet e veshtire?
Ç’te duhen ty te braktisurit, te perbuzurit...Dhe, pse pikerisht ti?
Ktheva koken pas per te pare nese me ndiqnin hapat hije, por per nje çast nuk pashe e nuk ndjeva kurrgje.Isha vetem ne mes te udhes. Kurrkush tjeter nen qiell nuk ishte prane meje ne ate rruge te shkrete.
Do te heq dore, thashe me vehte. Madje mund te kthehem qysh tani e t’u them ne Keshillin Artistik se tema nuk premton kurrgje. E ku behet film per çapaçulet qe nuk lene dy gure bashke, do tu thosha... dhe ne djall gjithe keto tundime.
- Ec!, - degjova nje ze brenda vehtes.
I hutuar u terhoqa pak anash duke menduar se dike edhe mund ta kisha penguar.
- More, ç’me hutohesh si buf kenete ne mes te dites? Une te them ec perpara e ti me rrotullohesh sikur ben balet. Tamam bark per balet ke ti, re babush. Veshtrova rreth e perqark me supe te ngritura.
- Ç’me rri sikur te ka rene drrasa ne koke?!
- U hutova se, per nje çast mendova se je vetem nje imagjinate e ndezur. Se.... se nuk je i vertete.
- Si nuk qenkam i vertete?! Dhe si duhet te jete ai i verteti qe mendon ti?... Ndersa mua, re babam, me duket se ti nuk je i vertete. Je gjysma, domethene vetem ajo qe duket.
- E ku e di ti se ç’eshte gjysma tjeter qe nuk duket? Lojra me ajzberge do te na besh tani?
- E di shume mire, nguli kembe Tonino. Di gjithashtu se ti do te jesh i vertete vetem atehere kur do te jesh bashke me mua.Ose si te them, a merr vesh nga piktura?
- Ç’ka.
- Atehere une jam sfondi yt i thelle. A nuk ke vene re se te gjithe piktoret bejne kujdes per sfondin. Xhokonden a e ke pare.
- A e kam pare thote?! Ate , i dashur Tonino, e kane pare dhe maçoket. Ne fotografi sigurisht, se ne Luver nuk te le njeri te shkosh.
- Mire de, mos bej shaka. Flas seriozisht. E pra po ta kesh pare, do te kesh vene re se ne sfond ka nje lume, nje ure dhe nje rruge. Ngrita serisht supet, çfare me eshte bere zakon sa here qe ndodhem para ndonje te papriture. Po ky Tonino nga i di te gjitha?!
- Megjithese nuk e kam te qarte i ka apo nuk i ka ato ura e lumej Xhokonda, dua vetem te te pyes: Ç’lidhje ka kjo me ne te dy?!,- i thashe me seriozitet.
- Ka, si nuk ka! Lumi, vazhdoi i qete Tonino, eshte jeta ime, ura ajo qe na lidh ne te dy, ndersa rruga ajo qe na solli deri ketu... O Zot po me linte pa mend me logjiken e tij.
- Sipas teje, ja ktheva aty per aty, Leonardo da Vinçi e ka pikturuar Xhokonden per ne te dy?
- Mos u tall, se di edhe une te bej ironira,me tha i inatosur.
- Mire, po terhiqem, po me trego se perse ne ate portret qenkemi ne te dy, Tonino?
- Ky qenka çole fare. Po kete e di gjithe bota mor njeri. Se mos jemi vetem ne te dy ne kete bote te piste. Kete e di jo ve-tem maçoku yt ne Tirane te Re, por edhe bufat e kombinatit.
- Kaq i bindur je?
- Eshte e thjeshte... Ç’do njeri ka nje lume nga i cili rrjedh, ka nje rruge neper te cilen ecen, ka dhe nje urez me te cilen lidhet jo vetem me te tjeret por edhe me vetvehten, me ate çfa-re ka qene para se te rrubulloset nga shendeti e te behet ke-shtu si je ti.
- Po me çudit. Me moshen qe ke dhe i di te gjitha keto gjera.
- Pse te duket pak te jesh 35 vjeç?
- Ç’thua mor i paudhe? Ti nje cope çapaçul pesembedhjetevjeçar je.
- Se te pelqen ty te mbetem aq. Per te me bere stop kamera siç thoni ju ne Studio kur beni filma. Prandaj dhe dukem si nje femije i plakur dhe ty te vjen turp te dalesh me mua ne sy te njerezve. Tani te te bej une nje pyetje:pse te gjitheve u thua se nuk me njeh?
- Nuk e di.
- Si nuk e di?! Te vjen turp e... Ja dhe tani po skuqesh.
- Mbase.
- T’u lidh goja. Ke mbaruar dhe shkolle te larte, shkruan ndonje tregim me ca personazhe qe nuk e di nga i ke gjetur. Ke bere ate filmin per Keshtjellen qe ta kane pelqyer aq shume. Po ne ate librin me petale bajamesh qe bien sipas qejfit, nuk ke shkruar gje per mua?
- Bah, edhe ajo me duhej.
- Po ate te kishe bere, o njeri. Per mua qe thyeja te gjitha llampat e dritave te kishe shkruar. Nuk mbetej llampe qe te bente pakez drite ne rrugen Badra. Te gjitha keto i beja une, dhe keto jane histori per te treguar. Te shkruaje se si e katranosa ate batakçiun e dyqanit te qymyrit. Ate mo, Maksut Qenefin, qe ngacmonte grate e lagjes. Pse ben sikur nuk mban mend? E zura nga palltoja e zeze dhe e rrotullova derisa u plas sheshit.
Pastaj nisen guret. Nane e zeze. Obobo i ziu Maksut. U be me keq se epiteti qe i kishin vene grate per shkakun se perpara se te hapte dyqanin e qymyrit pastronte gjirizat e lagjes me nje karroce te vjeter. Ai Maksut Qenefi as u duk me te merrte paret per qymyrit qe u kishte dhene veresie grave te Badres. Ate dite gjitha grate e lagjes u gezuan se nuk do te paguanin me asnje metelik. Se keshtu u thoshte lekeve Sili i Zef Prekes, qe me mesoi si tia punoja ate rreng Maksut Qenefit. Sili mblodhi ca leke tek grate e tjera e mi dha mua duke me thene se sa t’ja japim atij kopukut ziosh te qymyrit, qe i shihte grate me sy pushti, me mire t’i marresh ti, qe na e hoqe qafe se ai kerkonte diç me shume se haku i qymyrit.
Dhe e di se per here te pare ne jeten time e kam tymosur me cigaret qe bleva me paret e grave te Badres. Pa le kur shkoja e tymosja balle perballe dyqanit te Maksut Qenefit, i cili hante vehten me dhembe. Pastaj i pagoi para nje polici qe ma beri kurrizin paq e kusurin ti e di... per keto dhe disa zallamahi te tjera me percollen ne kete stalle derrash ketu ne Yzberish. Ja kete te kishe shkruar qe eshte nje histori e vertete e jo ate tregimin per brigadierin plak qe stivoste dërrasa heroikisht ne Zall te Kirit, ku dielli te pervelonte ne vere e murlani te thante ne dimer. Ate tregim per nje komunist matuf, qe te dhemb koka kur e lexon...
- Do te me mesosh se ç’eshte jeta e si shkruhen librat?
- Une nuk mesoj njeri. Une vetem tregoj jeten time. Ty a te ka qelluar te flesh ne mullare?
- Jo.
- Po te te ndjeke njerku e tasi i makaronave te Dades te te derdhet neper shkalle nga tmerri i ikjes.
- Jo.
- Po te te rrahin si qen i Sallahanes tek Ura e Bunes?
- Jo.
- Po te te lene pa ngrene e te hash lakra te gjalla tek Ara e Pashes, si nje gomar pa zot?
- Jo.
- Po ndonje fjale tjeter veç fjales “jo” a di?
Heshten qe ra per disa minuta e prisha une me nje ton pendimi.
- Tonino me fal!
- Perse te te fal?
- Se te kam braktisur kaq kohe. Te kam lene te vetmuar.
- He mo, s’ka gje. Sa prind ne bote i lene femijet rrugeve.
- Me vjen per te qare, - i thashe. - Se e verteta eshte se te dua shume. Sa here shoh tim bir, qe eshte dhjete vjeç, me shkon mendja tek ti. Ai vishet mire e bukur, ka shtepi te ngrohte, ndersa ti mbete e mbete me keto rroba te vjetra udheve te botes.
Zgjata doren per ta perkedhelur por ndjeva qe dora ime mbeti ne ajr. Megjithese isha ne nje gjendje ku nuk po kuptoja ç’po ndodhte, vazhdoja te jetoja me idene se kisha nje partner ne bisede. Here-here me behej sikur flisja me vehte. Mirepo zeri i Toninos sikur mi largonte dyshimet e nje bisede imagjinare.
- Do te me lesh te bej shoqeri me djalin tend?
- Jo Tonino, mos ma kerko kete... Ti mund ta besh ate si vehten, anarkist e rebel...
- Kur ti mendon keshtu per Toninon e shkrete, u nxeh hija ime, kush e di ç’mund te thone te tjeret?!
- Une te thashe, me fal Tonino!
- Ç’te te fal more derezi e punezi. Te te vije turp nga vehtja pa per mua rrofshin mullaret. Bota kurr nuk do te mbetet pa mullare e pa strehe varfanjakesh.
- Me vdiqe me ato mullaret e tu...Te kam thene, e madje po ta them dhe tani, eja ne apartamentin 15 te rruges Hajdar Hidi dhe trokit pas ores 11 te nates.
Une gjithnje fle i fundit.
- Fshehurazi nuk vij!
- Pse, si thua ti...Te ngre pallatin ne kembe e te ve tellallin “Ngrihuni se erdhi Tonino Badra!”. Hajde te degjosh Xhevatin ne mbledhjen e Frontit pastaj.
- Ashtu me pelqen. Po ti mos i tharto turinjt se nuk vij. Po nuk me deshe ti, nuk te dua dhe une. Ika...
- Prit, ku iken Tonino? Te lutem qendro! - ju luta me nje ton pajtues.
Ndersa nga nje hapsire me erera fishkelluese si nga thellesia e nje pusi degjova zerin e tij qe behej gjithnje e me shume metalik e me frekuenca te ulta.
- Mos te kane plasur syte, or babam. Nuk e sheh se kush po vjen perballe?
- Nje polic. E ç’rendesi ka nje polic. Ne fund te fundit ç’pune ka ai me ne?
- Me ty mbase jo, foli gjithe mllef Tonino, ndersa mua, vazhdoi ai, po me pa me mbertheu... Pa, pa, pa ç’jane keta policet. S’i shoh dot me sy.
Kafshe fare jane.
- Ka edhe djem te mire, i thashe per ta zbutur.
- Çfare thua more. Policin edhe kur e ke baba, polic eshte.
Edhe ti po te beheshe polic do te qelloja me gure. Ika. Pa, pa, pa, keta policet!
Heshti ca. Nderkohe qe nisi t'i binte asfaltit me majen e kepuces se shqyer, si neper dhembe shtoi:
- S’i shoh dot me sy. Te gjithe si Maksut Qenefi jane!

- Tonino, Tonino! - thirra une ne thellesine e pusit te hapsires por bashkebiseduesi im ishte zhdukur. Ndjehej vetem era qe fiskonte e te ndillte nje gjendje trishtimi.
Me duhej sikur isha ne nje bote ireale.
Sikur po flisnja e grindesha me eren!

[Honesty^uk.]

NJË NATË NGA NETET PA GJUMË


Zgjohu Kosovë!Zgjohu nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
zgjohu,oj!A po e ndien vajin tim?
A po sheh si ti kam ngulur sytë
mu në zemer,mu në shpirt,
si t`i kam hedhur duart rreth belit
per të përqafuar unë, ashti yt?
Zgjohu,Kosovë!

Nga degët e mia të thyera kush po dahet,
këtë cater kush po e le?
Ç`janë keto gjurmë gjaku që po shtohen
nëper fytyren tende,
këto varre e murana qe po sillen vërdallë
rrethë shtëpisë sime?...
Zgjohu, Kosovë!Zgjohu, nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
Zgjohu, Kosovë!...

Sonte vëtem mbeta e
në derë të oborrit askush s`po me troket,
askush më, thua vdekur jam e harruar
Në keto troje e suka gjaku.

Thua më është shkrimbur hisja
e mbyllur dera e konakut.....
Zgjohu, Kosovë, flakë e hershme e ashtit tim
t`pelcitur.
Bota në ty le të kallet!

Ali Podrimja
__________________

[Honesty^uk.]

Emrin e ka Dashuri
Ali Podrimja

Per kete toke gjaku ka rrjedhur e prinderit tane
kryet e kane lene; kambana te medha kane mbetur
ne jeten tone per kete toke ata qe nuk jane me -
e ju si te doni quajeni kete toke - muze emrin e ka,
dashuri emrin e ka; o si te doni quajeni
por asnje fjale te keqe per prinderit tane,
njerez te mire, asnje fjale, se kutjimi na i verbon syte.
Asnje fjale te keqe, thashe, se ata gjithcka jane bere
per kete toke, se ata ishin trima mbi trima
dhe, - nese ndokush ka vdekur duke kenduar -
ata vdiqen maje hanxharit te dushmanit me kenge ne goje,
nese ndokush s'ka kthyer nga rruga - ata i
kerkuam;
nese ndokush ka dashuruar me jete lirine - ata
ishin.
Se ata mikun kurre ne bese nuk e kane prere
dhe, - nese ndokush ka vdekur duke kenduar,-
ata vdiqen maje hanxharit te dushmanit me kenge ne goje, -
nese ndokush s'ka kthyer nga rruga, - ata i
kerkuam,
nese ndkush ka dashuruar me jete lirien, - ata
ishin.
E ju si te doni quajeni kete toke - muze emrin e ka,
dashuri emrin e ka; o si te doni, vetem
mallkim jo
se per kete toke gjaku ka rrjedhur, i nxehte ka
rrjedhur...

[Honesty^uk.]

PERTEJ DHIMBJES

Ka rënë degë e thyer prej reje në trupin tënd të
shitur. Kosovë.

Konaqet e tua deri në themel po rrënohen,
e përtej dhimbjes do britje shemben me ballin tim,
me krahët e zogut tim të vrarë me dashurinë e
njerëzve të mi të kallur etjeje.

Rreth trupit tënd si gjarpër mbështjellë jam,
vatrat e shkimbura për t'i përflakur,
duar e këmbë t'i lidh me lëmshin e përrallave të tua -
se s'të lëshoj gjallë me gjak, pa të larë pëllëmbë për
pëllëmbë, eshtra e jetë në ty pa i lënë
konak e më konak pa të ndezur flakë...
10 Kam rënë degë e thyer prej reje në trupin tënd të
shitur prej pushkës kobzezë, prej pushkës
së padukshme...
Cila do të jetë kënga ime e mbramë dhe fjala e fisit tim^

Plepi i shtëpisë sime u dogj, ku t'i preh sytë,
ku ta shuaj flakën e ujës për ty, Kosovë?

[Zero Cool]

Ali Podrimja


I.
Për herë të parë ai kishte zbritur në Pragë dhe kishte takuar një nënë çame, vogëlushi i kishte pëshpëritur unë jam Lumi, do e mund detin. Poezia është një udhëtim drejt së panjohurës, ka thënë një i urtë. Shkrimi i saj është punë sizifi. Nuk lind kur duam ne. Latohet derisa të vilet maksimumi nga fjala. Për të gjallë të autorit krijimi është qenie e “gjallë”, lëvizëse. Për shkak të një fjale, figure a strofe, autorët shpesh u kthehen teksteve. Edhe në Letrat shqipe ka shembuj. Poezia konsiderohet diçka hyjnore, ngërthen në vete dhe misterin. Vlerën nuk e përcakton sasia. Poetët mbahen mend edhe për një poezi. Ajo që nuk vdes, të vë në veprim vazhdimisht. Lumi im, nuk simbolizon vetëm fatin e tij tragjik. Aventurën time të bezdisshme në kërkim të sublimes nuk ia kam borxh vetëm kësaj qenieje…
II.
a) Çështja çame vazhdon të bëhet shqetësim dhe i të tjerëve. Znj. Hillari Klinton e ngriti para Senatit Amerikan, po këtë e bënë edhe dy eurodeputetë në Parlamentin Evropian. Triumfi i së drejtës është dhe triumf i ndërgjegjes. Se kur do të mbyllet kjo plagë e moçme, nuk varet nga ne shqiptarët. Mirëkuptimi i ndërsjelltë i dy popujve më të vjetër në Ballkan, grekëve dhe shqiptarëve, do të hapte faqe të re në kohë të modernitetit. Botimi i antologjisë “Eni vjen prej Çamërie” kishte për qëllim të vetëdijësonte njeriun se liria u takon të gjithëve dhe akëcili komunitet ka të drejtë të mbrojë hapësirën dhe identitetin e vet. A do të ngadhënjejë arsyeja mbi të keqen? Le të besohet se Ballkani, më në fund, do të lirohet nga gjaku i zi…
b) Shqiptarët e grekët nuk janë të sotëm. I afron diçka e largët. Lypset të mësohet edhe nga e kaluara. Të kujtohet ajo që tha Prometeu i Eskilit:
S’do t’i përmend, po do të flas për pikën
E fundit të shtegtimit tënd, kur erdhe
Në fushën e Molosëve ku majë
Një mali ngrihet lart’ Dodona-froni,
Orakulli i Zeusit Tesprotian,
Atje, gjë fort për t’u çuditur, ty,
Mjaft qart’ e hapur lisat ligjërues
Të shpallën grua të zgjedhur të vet’ Zeusit.
Të josh ky emër? Të pëlqen? E ndukur
Nga zekthi i tërbuar me vrap ti rende
Drejt gjirit Rea në det. Pastaj u ktheve
Si një e marrë nga tërbimi prapa,
Por dije se në të ardhmen gjiu i madh,
që ti kalove, emrin tënd do marrë,
Jonian do quhet, që të mbajnë ment
gjithmonë njerëzit shtegtimet e tua.
(Nga “Prometeu i mbërthyer”)
c) ”Eni vjen prej Çamërie”, varg ky i Naimit, i cili i rri bukur librit, mbetet i hapur, sensibilizues, njerëzor; artikulim që nuk e lë të qetë ndërgjegjen. Jam i vetëdijshëm se ky libër do të vazhdojë të shkruhet edhe në të ardhmen, të pasurohet me vlera e ide dhe bëmat të mos interpretohen vetëm nga kujtesa historike… “Eni vjen prej Çamërie” bën të quhet rezolutë shpirtërore e gjeniut krijues shqiptar mbi çështjen çame. Filloi të shkruhet, ndoshta më herët, se kur u shfaq De Rada. Tragjikja çame u bë shqetësim i të gjithë brezave tanë. Në kujtesë na u ngulitën detaje, toponime, tempuj, fjalë e bëma se shpërbërja çame ishte vdekatare. Një madhështi e dhembshme e lashtësisë sonë, siç është Dodona, që ngrit në kult, nuk ka krijues të mos e ketë kujtuar. Edhe krijuesit e historianët grekë treguan interesim. Në tekstet e librat e tyre, në mënyrë të pavetëdijshme, ndoshta, tesprotianët lëviznin e dëshmonin diçka tjetër, çamët e sotëm. Andaj Çamëria nuk mbeti enigmë, trillim, por realitet i hidhur që grith ndërgjegjen njerëzore. Tek besohej se tragjikja çame, ndjekjet shtazarake e vrasjet harroheshin; se mbylleshin siç e kishin paramenduar aneksuesit, filloi të problematizohet nga të huajt; reagimet e tekstet e të cilëve sapo i lexon vëren shthurje njerëzore e morbiditet, e padrejtësi që nuk mund t’i ketë hije as qytetërimit të sotëm. Turpërohesha nga vetja pse heshtja. A bën të varrosen faktet dhe të na ndëshkojë historia? Mbështetja Milan Kunderën se “një komb i cili humb dijen e së kaluarës, gradualisht e humb edhe veten”. Pra, libri nuk përfundon se Çamëria shkruhet e interpretohet edhe nga të tjerët, të cilët, proceset e të drejtës njerëzore i kuptojnë ndryshe nga aneksuesit. Megjithatë, frika ekziston nga e ardhmja. Ndërgjegjja ndodh të errësohet, siç ka ndodhur shpesh, kur çështja shqiptare është hedhur në bixhoz…
d) Qenia kombëtare vihet para një sfide harrestare… Eni vjen prej Çamërie është libër i memories sonë, i guximit intelektual dhe njerëzor.
III.
1. Vetë emërtimi i sprovës antologjike (2) “I kujt je Atdhe” vë në spikamë hulumtimin, si dhe angazhimin e poetëve, që mundësuan të merrem me një çështje madhore. Në familjen njerëzore akëcili popull bën çmos të veçohet bile edhe me një shenjë. Kohët moderne sjellin të papritura në shumë rrafshe dhe vështirë të përballohen.
2. Para të panjohurës, ku nuk dihet asgjë, si e kur mbyllet marshimi ynë nacional, i filluar që nga lashtësia ndoshta, ndodh të vihet në pyetje kodi etik dhe ekzistencial. Nuk bën të na befasojnë pyetje të ndryshme që shtrohen nga krijuesit, sidomos në kohë kaosi, avarie, kur atdheu na shndërrohet edhe në monedhë, në leckë…
3. Ajo që ndodh rreth nesh, ka edhe gramatikën e gjallimit, po qe se dimë t’i themi bëmat në kohën kur lypset guxim dhe mjeshtri, artikulimi, idetë e ngritura, gjuha, figurshmëria, do i sensibilizojnë edhe qendrat e vendosjes?
4. Me “I kujt je Atdhe”, nuk ballafaqohemi vetëm me veten tonë. Shtrohen edhe çështje të tjera, që lexohen dhe interpretohen si kërkesa të një kolektiviteti njerëzor.
Ndjenja e përkatësisë sa vjen e bëhet më e theksuar te krijuesit tanë. Në mozaikun njerëzor duan ta shohin shenjën e vet. Unë këtë e kuptoj si vetëdijesim e kurajë krijuese.
5. Të mbrosh identitetin do të thotë se nuk je humbës, e as nuk e pranon poshtërimin. Vlen ta kujtojmë një mesazh të Tufës: Shqipëria është më e madhe se toka e saj… Nga një mesazh të themi nacional, mund të ngrihet dhe një rezolutë për çështjen e Etnisë, nëse shteti shqiptar nuk e ka. Do të thotë se Krijuesi shpirtërisht e emocionalisht është më afër Atdheut dhe Kombit se Pushtetari. Këtë mund ta ketë sjellë dhe dorë e huaj ose për interes personal është gozhduar për karrige…
6. Xhorxh Ourelli thoshte se nuk ulej të shkruante, po që se teksti i tij nuk ngrit ndonjë çështje. Kjo dëshmon për angazhimin e krijuesit të njëmendtë. Mbi konturat e misterit të quajtur politikë u ngrit edhe ekzistenca, edhe identiteti, edhe paqja njerëzore. Pra, asgjë nuk ekziston që nuk është politike, madje dhe një pëshpëritje intime, edhe një vijë e hedhur në letër…
Në sprovën poetike (2) “I kujt je, Atdhe” enigma qëndron në vetë titullin, nxjerrë nga gjysëmvargu i Beqë Cufajt, që mundësoi t’u rikujtojë “jashtëplanetarëve” ç’është dhe i kujt është atdheu. Poeti anglosakson, Frosti, ndër çështjet kryesore të poezisë së tij vë çështjen e atdheut. Fjalët e urta dhe epet Borhesi i konsideronte për lekturë të parë, ku kërkonte magjinë e fjalës. Dhe, siç thotë Sabato “Borhesit atdheu i jep dhembje”
Me të drejtë kritika e quajti se ai ishte vetë Argjentina.
Fatkeqësisht, te ne atdheu ndodh të shikohet si plaçkë e hedhur ndanë udhë, si vrimë e zezë; më tepër parapëlqehet diçka triviale. Por, çfarë e përcakton identitetin dhe mund të ketë baraspeshë me atë që e ka dhe atij që i mungon?
Kisha përqendruar shikimin te Kodikët e Beratit dhe kisha kujtuar të parët tanë se me çfarë xhelozie mbronin shenjën tonë. Tek e shikoja pastaj një fotografi të Nënës Terezë të bërë në Kryegjyshatën Botërore të Bektashinjve në Tiranë (22 mars 1991, Dita e Sulltan Nevruzit) kisha lexuar tolerancën shqiptare që kishte fascinuar edhe metropolet. Dhe, në Ditën e Lumnimit të saj në Vatikan, derisa një engjëllushe nga tejatlantiku, diçka përrallore më ishte hedhur në qafë, në krye të vendit kisha parë kreun e Kryegjyshatës Botërore të Bektashinjve. Mund të ekzistonte tekst më domethënës për mirëkuptimin e besimeve brendashqiptare? Nga ekranet TV-ve nuk zbriste libri i poezive “Mësomë të dua“ i Nënës Terezë. Kishte hequr të zitë e ullirit derisa e kisha përpiluar. Kështu, maratona e filluar nga Iliria e Shën Albanit e deri te shkulja e gurit e gurit në Koshare, ndodhi nga shkaku i një cope dheu që quhet atdhe e që tregon se kush je.
Vërtetë, i kujt je atdhe? Apo qenkemi, siç thotë Visar Zhiti: Komb pa popull?
IV.
Sprovat që i botova viteve të fundit masmedia dhe kritika i quajti dhe antologji. Falënderoj, po ashtu, dhe ata që zunë thua në to dhe nuk e pashë të arsyeshme të merrem me ta dhe as me të ashtuquajturit “teoricienët” e artit poetik. Sprovat i konsideroj gjymtyrë të një antologjie të ardhshme, ku mund të bjerë dhe ndonjë poet i prezantuar, se në një antologji kombëtare nuk ka vend për të gjithë. Edhe sprovën “I kujt je Atdhe”, vetëm e një krahu gjuhësor, përfaqëson ca krijues të viteve ’90-ta nga Shqipëria e Jashtme, pra nuk e shoh në kuadër të tërësisë kombëtare. Arsyeja e botimit të sprovave ishte të vë në lëvizje poetët, të hulumtoj të bukurën që vetë flet, t’i nxis botuesit për projekte të tilla. Ata që mendojnë ndryshe, i uroj për guxim…

(Ulpianë - Tiranë)

[Le jardin des disparus]

Dashuri, kobi im


(Kur të putha, ma vure thikën - Populli)

Ngre dorë nga gjithçka e jotja dashuria ime
s`paske qenë fati im
as qetësia ime

qenkam mashtruar keq
pas teje duke vrapuar
nga syri i lig duke mbrojtur trupin tënd

buzë lumenjve pranë vullkaneve
në hijet e plepave të maleve të makinave
në hotele në katakombe sallone
të kam zdeshur prej mistereve

në qenien tëndee kam udhëtuar ditë e natë

as për pesë para ani yt
dashuri
kobi im

jashtë lëkure më nxorën dhëmbët
qetësinë dua t`ua prish drunjve
grave të botës barit tokës

nuk u besoj fjalëve tua asgjëje tënde s`i besoj
ik nga hija jote syri yt nga të prekurit tënd ëndrra jote
paske qenë e pabesë

ngre dorë nga gjithçka e jotja dashuri kobi im

Ali Podrimja

[Le jardin des disparus]

I pavdekshmi

ike
nga dëshira
për të jetuar

por
të gjallët
ende s`i le të qetë