Anėtarėsuar: 22-06-04
Postime: 11,663
|
Mbi origjinen e disa fiseve ne Shqiperi
Nikaj
Kryesisht rrjedhin nga emri i nje bariu, Nik apo Nikoll, i cili me kopene e tij u vendos ne vendin ku sot gjendet ky fis i Shqiperise se Veriut. I biri i tij, Biba, nga ana e vet kishte, tre djem; (Kol, Lek dhe Mark), pasardhesit e te cileve formojne ne fillim te shek.XX tre fiset e medha : fisi i Kol Bibajt me 750 fryme, fisi i Lek Bibajt me 480 fryme dhe fisi i Mark Bibajt me 870 fryme gjithsej. Pervec ketyre presupozohet se me keto jane te afert dhe komunat e Curaj i Poshter (190 fryme) dhe Kapiti (155 fryme)
Kelmendi
Nga ky fis , ne vitin 1497 numeroheshin 152 shtepi, dhe ka disa versione mbi formimin e ketij fisi. I pari i fisit, mendohet te kete qene nje bari i quajtur Klement, i cili me vone se bashku me gruan e tij Bubei dhe 20 koke dhen, u ul ne kete zone. Nje version tjeter flet per nje abat katolik, italian i quajtur Abate Clemente.
Paraardhesi i ketij fisi, mendohet te kete patur 7 ose 4 djem. Kater ishin : Selca, Vukli, Nikli dhe Boga, familjet me femije shume,te te cileveformuan fshatrat repsketivisht me emrat e permendur me lart, madje u formua dhe bajraqe, me emrat respektive te fshatrave dhe fisit Kelmendi. Keto kater bajraqe ekzistonin akoma dhe ne shek.XX: Selca me 400 shtepi, Boga me 70, Vukli rreth 100 shtepi dhe Nikli me rreth 150 shtepi.
Keēi, Lesh Tuzi, Mur Deti
Saga e formimit te ketyre fiseve eshte ineteresante. Pasi nga to rrjedhin shume fise temevonshme,origjina e te cileve gjendet tek keta tre emra.
Mur Deti kishte dy djem: Pog Guri dhe Dit Muri. Pog Guri po ashtu kishte dy djem (Kol Poga dhe Lek Poga).Keto dy, rezulton se jane dhe paraardhesit e dy fiseve Berisha (Kol Poga) dhe Merturi.
Dit Muri kishte tre djem : Mark Diti, Zog Diti dhe Mir Diti, te cilet ishin paraardhesit e tre fiseve te, Shoshit, Shales dhe Mirdites. Kurse fiset Thaēi dhe Toplana presupozohet se rrjedhin direkt nga Mur Deti.
Sipas nje versioni te sages, duket se vete Mur Deti te kete vdekur i varfer. Djali i pare (Zog Diti) morri si trashegimi tre ???shale kuajsh; i dyti (Mark Diti) trashegoi shoshin dhe djalit te trete (Mir Diti), nuk i mbeti gje per te trasheguar nga i ati, por vetem nje pershendetje ???Mirė-dita.
Prejardhja e fisit Keēi nuk dihet, por presupozohet se dhe ky fis te kete qene shqiptar per nga origjina dhe u arratis prej turqve ne zonen sllave Piperi.
Katundi i shqiptarit, Lesh Tuzi, i cili ka ekzistuar ne vitin 1330, shtrihej deri ne kufirin me Zeten. Me kete emer lidhen legjendat e formimit te fiseve Hoti, Kuēi dhe Bushati. Pas shperberjes se katundit te madh, u kufizua dhe zona e ngulimit veror dhe duket, se ne vitin 1455 proēesi i territorializimit se fiseve te shperbera mbaroi. Komuna e Metagushit, e cila ne fillim te shek.XV ekzistonte akoma, humbi se ekzistuari. Komuna e Hotit, kishte bashkuar ne fillim te shek.XV, disa katunde dhe ne keto katunde te bashkuara me 1485, jane numeruar 8 fshatra dhe 134 shtepi.
Paraardhesi i fist Kuēi mendohet te kete qene nje fare Grča Nemadin. Katundi i permendur gjate shek.XV-XVI u zgjerua me tej, me serbe. Te nguliturit e rinj (nder ta dhe Dobroani, Cigomani, Deljani, Bulatovięi, Milovięi etj) u integruan shpejt dhe morren dhe emrin e fisit Kuēi. Ne vitin 1485 Kuēi perbehej prej 8 fshatrash dhe 253 shtepish, kurse me 1497 u shtuan 150 shtepi dhe prej 8 fshatrave, rrodhen, 9 katunde dhe dy fshatra.
Kurse mendohet se prejardhjen fisi Shala, e ka nga emri i themeluesit te tij, Shako.
Per Kastratin ekziston nje version i preardhjes se fisit prej Krsto-s, por hidhet dhe mendimi se themeluesi i fisit mund te kete qene nje fare, Detali (Delti, Dedli) Bratoshi, i cili ne gjysmen e dyte te shek.XV, se bashku me djemte e tij (Ivan, Nar, Gor, Jer, Gion, dhe Ali) emigroi ne zonen e mevonshme te fisit. Aty , tok me te lindurit e rinj (Pietrovię, Tutovię dhe Pelai) jetonin ne nje shpelle. Banoret e meparshem te zones, u larguan, ne pjesen me te madhe te tyre, dhe mqs familjet e djemve u shtuan shpejt, u detyruan ta ndanin token ne tre pjese : pjesa e pare i ra familjes se Aliut, Gorit dhe Jerit, pjesa e dyte i kaloi familjeve te Palit e Ndokes, kurse pjesa e trete asaj se Ivanit.
marre nga libri i Karl Kaser "Familie und Verwandtschaft auf dem Balkan" (Familja dhe farefisnia ne Ballkan)
perktheu nga gjermanisht, Enip.
__________________
USHTARI ATDHEUT
Jetoj e punoj per nji Shqipni te lire etnike
e demokratike, qe populli shqiptar me jetue
zot dhe krenar ne liri e lumtuni, ne
trojet e tona iliro-dardane.
LEKA I. MBRET I SHQIPTAREVE
|
Modė Lineare
