Kein Macromedia Flashplayer? Klick bitte hier!
Dardania.de
Kethu Mbrapa   Dardania.de > Shkenca > Astronomia
Emri
Fjalėkalimi
Astronomia Vrojtimi dhe shpjegimi i dukurive qė ndodhin jashtė Tokės dhe atmosferės.



Pėrgjigju
 
Funksionet e Temės Shfaq Modėt
Vjetėr 22-08-09, 10:01   #1
~AnnA~
The End !
 
Avatari i ~AnnA~
 
Anėtarėsuar: 11-11-08
Vendndodhja: atje ku ndjehem e huaj...
Postime: 7,509
~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm
Gabim Si formohen yjet

Evoluimin e yjeve lirshėm mund ta krahasojmė me jetėn e njerėzve, thjeshtė, yjet

formohen kudo nė univers nga ngjeshja gravitacionale nė njė re gazi dhe pluhuri … kjo do tė
thotė se yjet “lindin”, janė yje foshnje qė pėrgatiten pėr jetėn e tyre fėmijėrore dhe fillimisht kjo
gjendje fillestare e gazit pėrmban vetėm hidrogjen, e njohur me emrin protoyll, ndėrsa nė
momentin kur temperatura dhe presioni i madh aty nė brendi lejojnė bashkimin e bėrthamave tė
lehta nė ato tė rėnda atėherė yjet e fitojnė statusin e “qytetėrimit”, i takojnė vargut kryesor tė
yjeve, qė do tė thotė se kjo ėshtė mosha e “rritur” e tyre . Ndėrsa yjet plaken atėherė kur kalojnė
nė fazėn e gjiganteve tė kuq dhe “mbyllin jetėn” nė fazėn e xhuxhėve tė bardhė, tė yjeve
neutronike apo tė vrimave tė zeza. (fatbardhėsisht gjithėsia jonė qė nga lindja trashėgon sasi
mbizotėruese tė hidrogjenit dhe heliumit nė gjendje tė gazėt)
Dritėsia e yjeve ndryshon pėr dhjetėra miliarda herė, ndryshimi i dhėnė nė
madhėsi yjore ėshtė rreth 25,-30
m. Temperatura tek pjesa dėrrmuese e yjeve nė sipėrfaqe shtrihet
nė mes tė 3000K – 25000K. Ndryshon edhe rrezja, ka yje me rreze pėr dhjetėra, qindra, mijėra
herė mė tė madhe se tė Diellit, gjegjėsisht xhuxhėt e bardhė kanė rreze mė tė vogėl edhe se Toka,
vlera mė e vogėl e tė cilėve arrin deri nė 0,005Ro.
Nga ana tjetėr masat e yjeve ndryshojnė nė kufij shumė tė ngushtė nė krahasim me
ndėrrimin e dritėsisė dhe temperaturės sė yjeve, teorikisht kufijtė e ndėrrimit tė masave shtrihen
nė mes tė 120Mo – 0,05Mo (Mo – masa e diellit).
Trupat me masė mė tė madhe se 120Mo nuk janė tė qėndrueshėm, kurse ata me masė mė tė
vogėl se 0,05Mo nuk mund tė jenė yje, sepse nė brendinė e tyre presioni dhe temperatura janė aq
tė vogla sa qė nuk mund tė zhvillohen reaksionet termobėrthamore. Masa mė e madhe e gjetur e
yjeve ėshtė rreth 75Mo, kurse ajo mė e vogla ėshtė rreth 0,08Mo.
Ndėr karakteristikat mė tė rėndėsishme qė pėrmendėm gjer tani ėshtė
masa.
Shumė nga karakteristikat e yjeve janė tė lidhura rrėnjėsisht njėra me tjetrėn, njė ndėr


lidhshmėritė e tyre ėshtė i ashtuquajturi diagrami “spektėr – dritėsi”


Vazhdon.....
Ne Artikulin e ardhshem- "Spektri i drites"


__________________
Ø°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ °ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ°ŗ©©ŗ
Kush me lendon me ben te forte...Kush me kritikon me ben te rendsishme...Kush me ka inat me ben te ēmuar..........
ø.•“ø.•“Ø) ø.•*Ø)
(ø.•“ (ø.•“ .•“ : (“ø.•*“Æ`*•-->>>> …~ A n n A ~…
ؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"°

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga ~AnnA~ : 22-08-09 nė 20:47
~AnnA~ Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Nyje Interesante
Vjetėr 22-08-09, 21:05   #2
~AnnA~
The End !
 
Avatari i ~AnnA~
 
Anėtarėsuar: 11-11-08
Vendndodhja: atje ku ndjehem e huaj...
Postime: 7,509
~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Si formohen yjet

Diagrami “spektėr – dritėsi”




Lidhja nė mes tė spektrave dhe temperaturave tė yjeve ėshtė lidhshmėria e parė e
zbuluar nė mes tė karakteristikave tė yjeve, diagrami ”spektėr-dritėsi” pėrcakton
lidhshmėrinė mes karakteristikave tė yjeve, konkretisht e lidh dritėsinė, madhėsinė
absolute tė yjeve, masėn, rrezen … nė njėrėn anė dhe klasėn spektrale, temperaturėn nė
sipėrfaqen e yllit e cila pėrcaktohet drejtpėrdrejt nga vrojtimi, ngjyrėn … nė anėn tjetėr.
Nė vitin 1911, astronomi danez Ejnar Hercshprung diktoi se nė mes tė yjeve me
temperaturė tė njėjtė ka tė atillė qė dallojnė pėr nga dritėsia. Ata me dritėsi mė tė vogėl



ai quajti
xhuxhė, ndėrsa yjet me dritėsi tė madhe i quajti gjigantė



Dy vite mė vonė astronomi Amerikan Henri Rėsel krahasoi klasat spektrale dhe



madhėsitė absolute tė yjeve qė u njiheshin distancat e tyre dhe ndėrtoi diagramin e parė



“spektėr - dritėsi” shih fig.1.




Ai vėrtetoi se sipas karakteristikave tė tyre pjesa mė e madhe e yjeve janė tė



sistemuar nė vargje dhe ishuj, filluar nga ana e majtė – lart e diagramit ku janė sistemuar
yjet e nxehtė me dritėsi tė madhe duke pėrfunduar nė anėn e djathtė – poshtė tė diagramit
ku gjenden yjet mė tė ftohtė dhe me dritėsi tė vogėl.
Lidhshmėria “spektėr – dritėsi” shpesh quhet edhe diagram i Hercshprung – Rwselit,



respektivisht diagrami
/H – R/ . Me kalimin e kohės u pėrcaktua dritėsia e shumė yjeve

Fig.1
Dosjet E Bashkangjitura
Tipi Dosjes: doc diagrame.doc (73.5 KiloByte, 4 shikime)
__________________
Ø°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ °ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ°ŗ©©ŗ
Kush me lendon me ben te forte...Kush me kritikon me ben te rendsishme...Kush me ka inat me ben te ēmuar..........
ø.•“ø.•“Ø) ø.•*Ø)
(ø.•“ (ø.•“ .•“ : (“ø.•*“Æ`*•-->>>> …~ A n n A ~…
ؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"°

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga ~AnnA~ : 22-08-09 nė 21:07
~AnnA~ Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 22-08-09, 21:20   #3
~AnnA~
The End !
 
Avatari i ~AnnA~
 
Anėtarėsuar: 11-11-08
Vendndodhja: atje ku ndjehem e huaj...
Postime: 7,509
~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Si formohen yjet





Fig.2. Pamja e sotme e diagramit


“spektėr – dritėsi” /H – R/.
Überriesen-Supergjigantet
Riesen-Gjigantet
Sonne-Dielli
Hauptreihe-Yjet e vargut kryesor
Weiße Zwerge-Xhuxhet e bardhe




Lidhshmėria “spektėr – dritėsi” shpesh quhet edhe diagram i Hercshprung – Rwselit,
respektivisht diagrami

/H – R/ . Me kalimin e kohės u pėrcaktua dritėsia e shumė yjeve dhe pamja e sotme e diagramit ėshtė dhėnė nė fig.2. Nė astronominė e yjeve ky diagram pėrdoret me tė madhe edhe nė ditėt e sotme.


Nė ēdo pikė tė kėtij diagrami mund ti analizojmė yjet, pėrkatėsisht mund t’i
karakterizojmė disa nga karakteristikat e tyre. Nė boshtin e abshisės ėshtė paraqitur temperatura, klasat spektrale, ngjyra … Nė boshtin e ordinatės fusim dritėsinė, madhėsinė absolute tė yjeve, masėn, rrezen …





Karakteristika kėto tė dhėna nė raport me Diellin
tonė.
Nė kozmos nuk hasim nė ndonjė kombinim tė kėtyre karakteristikave, ku mbetet tė kuptojmė se yjet nuk mbushin tėrė fushėn e grafikut, nė fakt kėtė e dėshmojnė edhe figurat, por grupohen nė vargje dhe ishuj.
90% tė yjeve janė tė sistemuar nė diagonal, si po shihet nė fig. 2 dhe quhen yje tė
vargut kryesor. Nė kėndin e djathtė tė diagramit lartė pas vargut kryesor tė yjeve kemi
vargun e yjeve me dritėsi tė madhe dhe temperaturė tė ulėt qė quhet vargu i gjigantėve.
Nė figurė shihet se pėrveē yjeve tė paraqitur nė vargun kryesor tė yjeve dhe nė vargun e
gjigantėve ka yje qė gjinden edhe jashtė tyre, njė numėr jo i vogėl i yjeve gjenden rreth
vargut tė gjigantėve. Yjet me disa madhėsi yjore mbi vargun e gjigantėve quhen
supergjigantė.




Mes gjigantėve dhe vargut kryesor kemi subgjigantėt.


Nė kėndin e majtė tė diagramit poshtė kemi njė numėr yjesh tė nxehtė me dritėsi tė
vogėl tė quajtur xhuxhė tė bardhė, tė cilėt vrojtohen nė mes tė klasės spektrale B dhe G,
gjithashtu yjet nė anėn e djathtė, poshtė, tė vargut kryesor tė yjeve janė xhuxhė por
xhuxhė tė verdhė ose tė kuq, varėsisht nga temperatura. Dielli ynė ėshtė xhuxh i verdhė,

qė i takon vargut kryesor tė yjeve dhe ka nėnklasėn spektrale G2.



__________________
Ø°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ °ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ°ŗ©©ŗ
Kush me lendon me ben te forte...Kush me kritikon me ben te rendsishme...Kush me ka inat me ben te ēmuar..........
ø.•“ø.•“Ø) ø.•*Ø)
(ø.•“ (ø.•“ .•“ : (“ø.•*“Æ`*•-->>>> …~ A n n A ~…
ؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"°

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga ~AnnA~ : 23-08-09 nė 09:58
~AnnA~ Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Pėrgjigju


Anėtarėt aktiv qė janė duke parė kėtė Temė: 1 (0 Anėtarėt dhe 1 Guests)
 
Funksionet e Temės
Shfaq Modėt

Rregullat E Postimit
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is ON
Figurinat Janė ON
Kodi [IMG] ėshtė ON
Kodi HTML ėshtė OFF



Hyrja | Chat | Diskutime | Muzik Shqip | Poezi | Lojra | Kontakt


1999 - 2014 Forumi Dardania

Te gjitha kohėt janė nė GMT +1. Ora tani ėshtė 20:13.
Powered by vBulletin Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.