„MASHALLAHU“ POLITIK I SERBISĖ
E Marte, 03 Dhjetor 2006
Nga Bekim Rexhepi
Nė vazhdėn e shqetėsimėve tė veta qė ka ngritur Serbia pėr Kosovėn, i duhet shtuar edhe kėto tė fundit, tė cilat janė edhe mė tė rėndushme pėr faktin se janė ofruar ditėt, muajt dhe ky fund vitė 2006, i cili sipas konformimeve te shumė diplomatve ėshtė viti i pėrcaktimit tė statusit politik te Kosovės. Shqetėsimet e Serbisė nuk pėrkojnė me shqetėsimet e Kosovės pėr vetėn, sepse kosovaret tashmė janė mė tė relaksuar nė qėndrimet e tyre mė realiste pėr Kosovėn, duke pasur epersi politike, e cila tashmė ka pėrkrahjen e faktorit ndėrkomėtar.
E ndėrsa shqetėsimet e Serbisė janė shtuar sepse zgjidhet e saj, qė ka ofruar pėr Kosovėn kan kaperxyer mashallahun politik. Nuk kan pėrkrahjen e faktorit ndėrkomėtar, pa tė cilin nuk mund tė aludohet nė zgjidhje tė pėrshtatshme, te favorshme. Nxitimi i Serbisė pėr tė bėrė ē'mos, e ē'ėshtė e mundur tė bėhet, nė dėm tė kėrkesave dhe argumentave tona, ėshtė shtuar dhe Kuvendi i Serbisė tė shtunėn nė mbrėmje, ka miratuar unanimisht Kushtetutėn e „re“ tė Serbisė, ku nė njė preambulė tė saj, Kosova ėshtė definuar si pjesė pėrbėrėse e Serbisė me autonomi substanciale. Pėr kėtė Kushtetutė tė „re“ kanė votuar 242 deputetė, aq sa numrohet tė ishin nė sallė. Nė preambulėn e Kushtetutės, gjithsesi theksohet se qytetarėt e Serbisė po e nxjerrin Kushtetutėn duke u nisur nga tradita shtetėrore e popullit serb dhe nga barazia e tė gjithė qytetarėve dhe komuniteteve etnike, pra duke u nisur edhe nga ajo se „Kosova“ ėshtė pjesė pėrbėrėse e Serbisė. Me kėtė Kushtetutė tė „re“, Serbia EDHE NJĖ HERĖ ,SI EDHE HERAVE TĖ TJERA , na del se ėshtė definuar si shtet i popullit serb dhe i qytetarėve qė jetojnė nė tė, i bazuar kinse nė sundimin e ligjit dhe nė drejtėsinė sociale, dhe nė parimet e demokracisė qytetare, tė drejtat njerėzore e minoritare dhe nė liritė dhe pėrkatėsinė ndaj parimeve dhe vlerave evropiane, kjo sa tingėllim anakronike. Pėra. pėrveē preambulės kushtetuta, na paska edhe 206 nene dhe dhjetė pjesė tė tjera qė janė si – parimet e kushtetutės, ku nė tė hyjnė tė drejtat njerėzore e minoritare, rregullimi ekonomik dhe financat publike, kompetencat e Republikės sė Serbisė, rregullimi i pushtetit, Gjykata kushtetuese, rregullimi territorial, kushtetutshmėria e ligjshmėria, ndryshimi i kushtetutės dhe dispozita pėrfundimtare. E kėshtu me radhė e me radhė.
Kjo Kushtetut serbe e nxituar pėr miratim nė parlamentin nacionalist serb, e them kėshtu sepse nė sondazhin mė i ri i CeSID-it, rezultatet e tė cilit janė prezantuar sot nė Beograd. 58 pėr qind deshirojnė qe Kosova te mbetet nė Serbi, por , dhe vetėm 12 pėr qind konsiderojnė se ėshtė reale qė kjo gjė tė ndodhė. E 36 pėr qind nga tė anketuarit presin qė statusi i Kosovės tė jetė pavarėsia, ka thėnė Marko Bllagojeviq nga CeSID-i, nė konferencėn pėr gazetarė. Sipas fjalėve tė tij, qytetarėt “mė sė paku e dėshirojnė gjendjen ekzistuese” – 6 pėr qind nga tė anketuarit presin, kurse vetėm 2 pėr qind dėshirojnė qė statusi i Kosovės tė jetė protektorat ndėrkombėtar nė kufijtė e Serbisė. Ndarjen e Kosovės e dėshirojnė 22 pėr qind nga tė anketuarit, kurse vetėm 17 pėr qind presin, gjegjėsisht konsiderojnė se kjo gjė ėshtė reale. Ky sondazh i treguar sot nga CeSID-it, mė japė bindje se parlamenti aktual serb ėshtė mė nacionalist se vet qytetarėt e saj. Padyshim, mendoj se ky parlament i sotėm nė Serbi nuk ėshtė aspak demokratik sepse po te ishte i tillė ay do te raspektonte qytetarėt e saj, tė cilėt ne sondazhet e sotėm janė treguar me demokratik se vet 242 deputetė qė e miratuan Kushtetutėn e re serbe.
Edhe pse figurativisht futja e njė preambulen pėr Kosovėn nė kėtė kushtetute serbe nuk qe ndonjė befasi e vetme dhe nė vazhdim si do qė te jetė puna e kėsaj kushtetute nė te ardhmėn e shtetit Serb, mė duket mė shumė se kaq ka manifestuar mosndryshushmėrin politike dhe tendencėn pėr ta tronditur Kosovėn me aktvendime tė njėanshme dhe skajshmėrisht injoruse. Ndikimi i kėsaj kushtetute serbe nė Kosovė edhe pėr vetė serbet duket tė jetė mė pak e besushme dhe gjithashtu edhe me pak funksionale nė jetėn e pėrditshme tė Kosovės. Kosova tashmė nėn protetktoratin ndėrkombėtar ka institucionet e saja vetėqeverisėse. Ka presidentin, kryeministrin, kryetarin e parlamentit, subjektet politike dhe shumė e shumė institucione tė tjera, qė ēdo ditė e mė shumė po e bindin botėn se janė te gatshėm pėr shtet.
Lidhur me qėllimin, synimin politik qė shqiptaret si shumicė dhe jo vetėm, duke i pėrfshirė tė gjitha minoritetet pos ati serb, e kanė shprehur dhe janė pozicionuar pėr pavarsin e plotė tė Kosovės. Tė gjitha institucionet e kanė deklaruar dhe kanė bėrė tė qartė se pavarsia ėshtė e vetėme zgjidhje qė i duhet Kosovės, dhe kjo zgjidhje qė po tregon argumentet e saj tė fuqishme duhet tė ndodhė sa mė parė. Ėshtė bėrė e qartė nga qytetaret e Kosovės kur manifestuan brengosjen e vet (me 17/18 Marsė 2004), se askush mė nuk mund tė qoj nė asnjė koncesion tė vetėm, nė dobi tė hegjemonisė serbe rreth Kosovės.
Ē' ti themi kėti „mashallahu“ serb, qė akoma mirret me miratime te kushtetutave tė reja, tė saja, e mė se miri do ti pėrgjigjet faktori ndėrkombėtar me njė vendim tė pa vonuar duke e pranuar pavarsinė e plotė tė Kosovės.
www.bekimbeu.de
„mashallahu“ Politik I Serbisė
Modė Lineare
