Kein Macromedia Flashplayer? Klick bitte hier!
Dardania.de
Kethu Mbrapa   Dardania.de > Kultura > Gjuha Shqipe
Emri
Fjalėkalimi
Gjuha Shqipe Drejtėshkrimi i gjuhės, barbarizmat, morfologjia, gramatika, sintaksa, dialektet, historia, dhe studimet mė tė fundit nė lidhje me gjuhėsinė.



Pėrgjigju
 
Funksionet e Temės Shfaq Modėt
Vjetėr 27-11-07, 20:51   #16
sunshine
 
Avatari i sunshine
 
Anėtarėsuar: 29-11-06
Vendndodhja: Gjermani
Postime: 330
sunshine i dashursunshine i dashursunshine i dashursunshine i dashur
Dėrgo mesazh me anė tė MSN tek sunshine
Gabim Si lexohet shkronja L nė gjuhen shqipe?

Tė nderuar,
Para disa minutash shikova nė RTK shtojcen e lajmeve "Sport Plus", qė u prezantua nga njė gazetare qė nuk e njoh me emėr! Gjatė pesė minutave sa zgjatėn kėto lajme, nga kjo gazetare shkronja L u lexua ēdo herė LL!
Unė pyes vetėn, a ėshtė kjo gazetare me prejardhje serbe apo ku ėshtė problemi!? Pėr tė gjithė ata qė nuk e dinė shkronja L serbisht lexohet si LL!
Fatkeqėsisht shtrembėrimi i emrave dhe shkronjave ėshtė njė dukuri e pėrhapur nė televizionet shqipėtare, si nė Kosovė ashtu edhe nė Shqipėri apo Maqedoni!
Kjo gazetarja lexon p.sh. Michele Platini si Pllatini, Atletico Madrid si Atlletico Madrid, etj, etj.! Njė gjė mund ta kuptoj qė emėrtimet e huaja ndoshta janė vėshtirė pėr tu shqiptuar, por pėr atė njerzit studijojnė e shkollohen pėr gazetari, qė tė dinė mirė tė i shqiptojnė fjalėt dhe shkronjat!
Unė jetoj nė Gjermani dhe Bayer Leverkusen nuk lexohet kurrė LLeverkuzen, apo Bielefeld si Biellefeld!
E nė televizionet nga Shqipėria shkohet aq larg saqė Formula Njė e quajnė Formual Uno!!!

I marrin kėta njerėz lajmet nga TANJUG apo kanė me tė vėrtetė prejardhje serbe?!
__________________
E gjithė Bota mundohet tė na tregojė se nuk ka Pavarėsi pėr Kosovėn, por ka vetėm Bashkim Kombėtar, por ne nuk jemi duke i kuptuar!
sunshine Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Nyje Interesante
Vjetėr 28-11-07, 18:45   #17
rilinda
 
Avatari i rilinda
 
Anėtarėsuar: 29-06-04
Postime: 15,640
rilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

Gabimet e Mediave shqiptare nuk kanė fund. Ato (gabimet) nuk qėndrojnė vetėm nė shqiptimin e shkronjave, por edhe nė forminim e fjalive.
Gjatė fushatės zgjedhore kėtu nė Kosovė, njė nga televizionet tona (qė nuk mė kujtohet se cili ishte), derisa po e jepnin lajmnin se Behgjet Pacolli ishte nė Krushė tė Madhe, ku u takua me gratė e Krushės, moderatorja tha:
-"Behgjet Pacolli ishte nė Krushė tė Madhe dhe i mbėshteti gratė."
A thua vallė se si i mbėshteti ato?!

Ka qenė mė mirė tė thuhej "i pėrkrahu" e jo "i mbėshteti".

***
Veē sa e pash nė RTK, gazetarin Milazim Krasniqi qė po e bėnte reklamė emisionin Pro et Kontra qė do tė transmetohet sonte, e tha:
-"Emisionin mund t'a ndiqni fill pas lajmeve Blic".
A mund tė thoshte, dhe a do tė ishte mė mirė tė thuhej "menjėherė pas lajmeve"!?!
__________________
Guximi, kurreshtja,forca, vullneti dhe dėshira janė armėt kryesore dhe triumfuese nė duart e atij qė dėshiron ta braktis duhanin.
rilinda Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 02-12-07, 23:54   #18
valiii
 
Anėtarėsuar: 24-12-06
Postime: 3,777
valiii e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

Fiks Fare - Monitorime

______________________________________

http://youtube.com/watch?v=IzssZ9eml_M
valiii Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 03-12-07, 00:48   #19
Guri i madh
Kafir Arrnaut
 
Avatari i Guri i madh
 
Anėtarėsuar: 28-08-05
Vendndodhja: nė klysyr
Postime: 14,638
Guri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėmGuri i madh i pazėvėndėsueshėm
Dėrgo mesazh me anė tė  AIM tek Guri i madh
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

Citim:
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga rilinda
Gabimet e Mediave shqiptare nuk kanė fund. Ato (gabimet) nuk qėndrojnė vetėm nė shqiptimin e shkronjave, por edhe nė forminim e fjalive.
Gjatė fushatės zgjedhore kėtu nė Kosovė, njė nga televizionet tona (qė nuk mė kujtohet se cili ishte), derisa po e jepnin lajmnin se Behgjet Pacolli ishte nė Krushė tė Madhe, ku u takua me gratė e Krushės, moderatorja tha:
-"Behgjet Pacolli ishte nė Krushė tė Madhe dhe i mbėshteti gratė."
A thua vallė se si i mbėshteti ato?!

Ka qenė mė mirė tė thuhej "i pėrkrahu" e jo "i mbėshteti".

***
Veē sa e pash nė RTK, gazetarin Milazim Krasniqi qė po e bėnte reklamė emisionin Pro et Kontra qė do tė transmetohet sonte, e tha:
-"Emisionin mund t'a ndiqni fill pas lajmeve Blic".
A mund tė thoshte, dhe a do tė ishte mė mirė tė thuhej "menjėherė pas lajmeve"!?!

une e kam percjell ket emison vet pacolli ka then se se une ju mbeshteti ju perzin kabllat BEHGJETITIT nuk ėsht gabim i mediave po kan pas mundsi nė nji mnyr tjter me e interpretue
__________________
Kosoven nuk e pret rreziku nga Serrbija po te mos e kishte PDKen e SHIKun e pikrishit Hashim thaqin
Guri i madh Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 14:57   #20
4peace
m'su's "Pėrvoja"
 
Anėtarėsuar: 01-10-03
Vendndodhja: drejt dritės
Postime: 2,626
4peace e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

*

TĖ PĖRDORIM FJALĖN SHQIPE NĖ VEND TĖ FJALĖS SĖ HUAJ

Frazeologjia "ndėrroi jetė" dhe "solli nė jetė"

Frazeologjia "
ndėrroi jetė" nė vend tė foljes pėsore vdiq ka vėrshuar nė tė gjitha gazetat shqiptare, nė radiotelevizion dhe nė publicistikėn e internetit. Me tė drejtė parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanė frikė nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" ėshtė e dhimbshme, por ėshtė fjalė poetike. Pa kėtė fjalė tė dhimbshme do tė varfėrohej Fjalori i Gjuhės sė Sotme Shqipe, do tė varfėrohej tradita dhe folklori ynė kombėtar… Ka raste kur nė faqet e shtypit dhe nė internetin shqiptar pėr njeriun qė vdes shkruhet me shprehjen „ndėrroi jetė", „shkoi nė atė botė", „shkoi nė amshim", „i mbylli sytė", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetė", "i pushoi zemra", "shuhet nė moshėn…", "pėrcillet nė banesėn e fundit" etj. nė vend tė fjalės sė vetme me kuptim tė natyrshėm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund tė jetė shprehja "shuhet" mė e pėrshtatshme se fjala "vdiq" pėr njeriun si qenie e botės objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet nė varreza, ku varrosen tė vdekurit, qė me asnjė mjet figurativ nuk mund tė thuhet dhe tė shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit tė lartė e ka vendin nė letėrsinė artistike, qė i jep forcė dhe e zbukuron krijimtarinė letrare. Tė gjitha shprehjet frazeologjike kanė kuptimin e pėrgjithshėm vdekje-a, qė sipas FGJSSH do tė thotė ndalim i veprimtarisė jetėsore tė organizmit tė njeriut, ndėrprerje pėrgjithnjė e shkėmbimit biologjik tė lėndėve nė organizėm a nė njė pjesė tė tij; mbarimi a fundi i jetės sė njeriut. Konkretisht, nė Historinė e Letėrsisė Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashėri, „ndėrroi jetė", por vdiq nė vitin 1900. Kurse nė librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se mė 17 janar 1468, i mbuluar me njė lavdi tė pėrjetshme, Gjergj Kastrioti Skėnderbeu, vdiq nė Lezhė.


Shqiptarėt, pa dallime fetare, nuk duhet tė vuajnė nga kompleksi i shprehjes sė vjetruar me stil tė lartė
„ndėrroi jetė". Konkretisht, gjuha angleze e ka tė vetmen fjalė die (stop living) = vdes (pushoj sė jetuari), qė pėrdoret si pėr njerėzit, ashtu edhe pėr kafshėt. Megjithatė gazetat angleze me rastin e vdekjes sė personaliteteve nuk shkruajnė me stil tė lartė „shkoi nė amshim", apo "shkoi nė qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anėn e shpalljeve objektive nė gazetat e Evropės Perėndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj nė dallim me gjuhėn angleze gjuha shqipe ka njė pėrparėsi shumė mė tė madhe, meqė pėr njerėzit thuhet vdes, kurse pėr kafshėt thuhet ngordh. Nėse njė organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhėmbi i vdekur, dhe si pėrfundim duhet nxjerrė, prandaj nuk mund tė thuhet ndryshe. Dukuri tjetėr ėshtė edhe me rastin e lindjes sė fėmijės, pėr tė cilin nė vend se shtypi tė shkruaj me logjikė se nėna lindi njė djalė apo vajzė, shtypi shqiptar shkruan me trope tė panevojshme se "…solli nė jetė vajzėn e saj". Duhet tė kemi parasysh pėr shėnimet nė bibliografinė elektronike rreth personave tė vdekur: nėse nė rubrikėn "Kėrko nė web" shkruhet fjala e pėrshtatshme "vdiq…", lėndėn qė kėrkojmė mund ta gjejmė mė shpejt dhe mė lehtė, se me frazeologjinė - me trope tė ndryshme, qė pėrmenda nė fillim tė shkrimit. Prandaj nė bibliografinė e internetit shqiptar nuk shėnohet "ndėrroi jetė", por vdiq, me anėn e sė cilės rezultati bibliografik do tė dalė mė shpejt dhe mė saktė, sepse fjalėt "ndėrroi" dhe " jetė" dhe tė ngjashme kanė fushė mė tė gjerė shėnimesh, kundrejt fjalės kuptimplote "vdiq" me fushė tė pėrcaktuar. E njėjta gjė vlen edhe pėr tropin letrar "Nėna solli nė jetė djalin apo vajzėn", i cili nė bibliografinė e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anėn e fjalės madhėshtore "lind" shėnimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do tė gjenden mė shpejtė dhe mė saktė se tropi "solli nė jetė".

...
__________________
!!! E vetmja shkėndijė shprese nė Kosovė: Lėvizja VETĖVENDOSJE!!!
4peace Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 14:58   #21
4peace
m'su's "Pėrvoja"
 
Anėtarėsuar: 01-10-03
Vendndodhja: drejt dritės
Postime: 2,626
4peace e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

...


Pėrdorimi i fjalės sė huaj nė vend tė fjalės shqipe

Me rastin e fatkeqėsive nė komunikacion, shtypi dhe interneti shqiptar shkruan se shoferi, apo udhėtari
u vra. Sipas Fjalorit tė Gjuhės sė Sotme Shqipe folja kalimtare vras do tė thotė: E bėj njė njeri tė vdes ose njė kafshė tė ngordhė, duke qėlluar me armė a me ndonjė mjet tjetėr. Nėse me anėn e lajmėrimit gazetaresk rreth fatkeqėsisė nė komunikacionin rrugor shkruan se shoferi u vra, nėnkuptohet sikur shoferi ėshtė lėnduar nė rrugė, ndonėse fjala ėshtė pėr vdekjen apo mbytjen e shoferit nė fatkeqėsinė rrugore. Dukuri e njėjtė ėshtė edhe me rastin e mbytjes sė minatorėve nė minierė, pėr tė cilėt televizioni dhe shtypi shqiptar shkruajnė se minatorėt u vranė. Prandaj duhet tė shkruhet: vdiq ose humbi jetėn nė fatkeqėsi komunikacioni, apo nė minierė. Ėshtė koha qė dukuritė e shprehjeve primitive tė fshihen nga tė gjitha faqet informative, librat shkollore dhe bisedat shoqėrore tė njerėzve. Dukuri tjetėr nė vend tė fjalės kuptimplotė ėshtė edhe lajmi me rastin e dėnimit tė fajtorėve, tė cilėt nė vend se tė deklarojnė se fajtori u dėnua me njė vit apo dy vjet burg, deklarojnė se fajtorėt u dėnuan me njė apo dy vjet heqje lirie. Parashtrohet pyetja pėrse zyrtarėt dhe gazetarėt shprehen me tabu, qė do tė thotė se kanė frikė nga "bestytnia" shtetėrore. Vallė, kaq e ndjeshme dhe prekėse qenka fjala dėnim i fajtorit, saqė nė vend tė saj shprehen me sintagma tė ndryshme zbutėse tė panevojshme. Kjo do tė thotė sikur nė vend tė fjalisė kuptimplote "diplomati gėnjen", gazetari duhet tė shprehet me butėsi se "diplomati nuk e thotė tė vėrtetėn". Shkelje tė rregullave gjuhėsore ndodhin edhe me shtrembėrimin e emrave tė pėrditshėm autobuz dhe guzhinė, nė vend se tė shqiptohen drejt autobus dhe kuzhinė. Siē dihet fjalėt autobus dhe kuzhinė janė me prejardhje nga frėngjishtja autobus dhe cuisine, prandaj obligohen qė qytetarėt t’i shqiptojnė dhe t’i shkruajnė drejt. Kur ndonjė nėnė lind binjak, shtypi shkruan se nėna lindi dy binjakė, qė do tė thotė se nėna ka lindur katėr fėmijė. Duhet pasur kujdes se parashtesa latine bi do tė thotė dyfish, prandaj vetė fjala binjak do tė thotė dyfėmijė. Me parashtesėn latine bi shkruhen edhe fjalėt bilateral (dypalėshe), bigami (martesė me dy gra), bimester (dymujor), bicycle (biēikletė) qė do tė thotė dyēikletė prej dy rrathėsh. Gjithashtu nė vend tė fjalės me burim neolatin dubloj duhet tė shkruhet dyfishoj, kurse nė vend tė fjalės duplikat shkruhet dyfish.

Keqpėrdorimit tė gjuhės shqipe nuk i shpėtojnė edhe fjalėt e huaja, tė cilat pa ndonjė arsye futen nė shkrimet shqiptare. Rastet janė tė shpeshta, sidomos kur autorėt nuk e dinė se fjalėt janė sinonime: e para nė gjuhėn e huaj dhe e dyta nė gjuhėn shqipe. Njė ndėr fjalėt mė tė shpeshta tė gjuhės publicistike qė pėrdoret ėshtė fjala e huaj
"human", nė vend tė fjalės shqipe "njerėzor". Kurse fjalėt trim dhe hero kanė njė kuptim: e para ėshtė shqip, e dyta ėshtė neolatine. Dukuri e fjalėve me kuptim tė njėjtė ndodh edhe me titujt e forumeve ndėrkombėtare, psh. "Anėtar i Bordit Kėshillimor" (shqip del Anėtar i Kėshillit Kėshillimor) nė vend se tė thuhet "Anėtar i Komisionit kėshillimor". Kėto sinonime pėrsėriten kėshtu: …ndaj humanizmit dhe njerėzimit, ose …kjo nuk ėshtė aspak humane dhe njerėzore, por edhe …fytyra jote plotė nuri dhe dritė, shpirtėror dhe psikologjik, nė pėrfundim tė kėsaj mund tė konkludoj (nga lat. concludere qė do tė thotė pėrfundoj)… etj. Unė habitem pse redaksitė shqiptare i durojnė kėto gabime tė skajshme, tė cilat e mundojnė lexuesin shqiptar. Gjithashtu fjalia me fjalėn e huazuar nga frėngjishtja toksik "Nxėnėsit u helmuan me helm toksik", duhet shkruar shqip: Nxėnėsit u helmuan me lėndė helmuese. Po tė shkruhen shqip, fjalitė e sipėrshėnuara dalin qesharake: …kjo nuk ėshtė aspak njerėzore dhe njerėzore; …ndaj njerėzimit dhe njerėzimit; …plotė dritė dhe dritė, shpirtėror dhe shpirtėror, meqė psikologjia merret me studimin e shpirtit tė njeriut, …u helmuan me helm helmues, nė pėrfundim tė kėsaj mund tė pėrfundoj… etj. E njėjta pėrsėritje ndodh edhe me fjalėn konkrete vdiq. Derisa nė fjalinė e parė tė lajmit shkruan se personi ka ndėrruar jetė, nė fjalinė e dytė shkruan se personi vdiq. Kjo tregon pasigurinė e gazetarit, ndaj pa ndonjė arsye i thekson fjalėt me kuptime tė njėjta. Prandaj nėse gazetarėt gabojnė nė drejtshkrimin e gjuhės shqipe, janė kryeredaktorėt dhe lektorėt, tė cilėt duhet t’i evitojnė kėto gabime tė ndjeshme.

...
__________________
!!! E vetmja shkėndijė shprese nė Kosovė: Lėvizja VETĖVENDOSJE!!!
4peace Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 15:02   #22
4peace
m'su's "Pėrvoja"
 
Anėtarėsuar: 01-10-03
Vendndodhja: drejt dritės
Postime: 2,626
4peace e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

...


Pastaj vijnė edhe fjalėt e ēoroditura nga ministrat dhe zyrtarėt shtetėror, tė cilėt nė vend tė fjalės shqipe e pėrdorin fjalėn e huaj. Prandaj Ministria Shqiptare, apo siē thotė populli ajka e shtetit, nė vend se ta mbrojnė gjuhėn shqipe, e dėmtojnė edhe mė shumė. Ata nė vend tė fjalės shqipe shumicė-a e pėrdorin fjalėn e huaj mazhorancė, qė vjen prej gjermanishtes majoritet. Jo vetėm kaq, sepse kur nė parlamentin shqiptar thuhet majoritet, e kėrkon nevoja, qė si kundėrpėrgjigje tė thuhet edhe fjala e huaj minoritet, qė do tė thotė pakicė. Prandaj ministrat dhe gazetarėt, pse jo edhe populli le tė zgjedhin: ose tė thonė gjermanisht dhe latinisht grupi i deputetėve mazhorancė - minoritet, ose tė thonė shqip grupi i deputetėve shumicė - pakicė. E njėjta fatkeqėsi ndodh edhe me fjalėn mocion, qė vjen prej fjalės frėnge motion dhe do tė thotė propozim (nė kuvend), kėshtu shkruan nė Fjalorin Frėngjisht - Shqip tė Vedat Kokonės. Nė vazhdim fjala librore konfidenciale, qė shpesh pėrdoret nė postėn elektronike pėr ruajtjen e fshehtėsisė, (frėn. Confidetiel) do tė thotė fshehtėsi, e besueshme, mirėbesim ose midis nesh. Kėtij ligjėrimi libror nuk i shpėton edhe fjala prioritet qė vjen prej frėngjishtes priorité dhe do tė thotė pėrparėsi, kurse nė vend tė fjalės shqipe mirėbesim, pėrdoret fjala konfidenc nga frėngjishtja confindent Ja se si shkruante nė faqen elektronike "kosovapress" "tė jenė prioritet i prioriteteve tė KK tė Klinės", pėr tė cilin mendova se autori i shkrimit ėshtė nga diaspora, nė vend se tė shkruaj shqip: "pėrparėsi e pėrparėsive tė KK tė Klinės". Duket qartė qė autori shprehet me fodullėk, kinse shprehet me stil zyrtar, dhe ky quhet turp me brirė. Kėshtu veprohet edhe me fjalėn kauza, qė vjen prej latinishtes causa, nė vend tė fjalės shqipe ēėshtje, qė tingėllon bukur. Prandaj nuk duhet shkruar me fodullėk "kauza kombėtare", "kauza shqiptare" etj. etj., por shqip ēėshtje kombėtare, shqiptare, etj. Kur ndonjė shqiptar mendjemadh nė vend tė fjalėve shqipe cilėsia dhe sasia pėrdorė fjalėt e huaja "kualiteti" dhe "kuantiteti", duhet angazhuar pėrkthyes, sepse janė fjalė tė panjohura nė gjuhėn shqipe. Nė vazhdim vijon fjala e huaj e panevojshme, po aq edhe e pakuptueshme: injorim (nga lat. ignorare) nė vend tė fjalės shqipe mohoj dhe mohim. Edhe njė furnizim tjetėr i panevojshėm ėshtė fjala me burim latin adoleshent, qė mund tė thuhet shqip djalėria dhe vashėria, kurse pėr tė dy gjinitė mund tė thuhet rinosh: fjalė qė do ta kuptonin edhe filloristėt.



...
__________________
!!! E vetmja shkėndijė shprese nė Kosovė: Lėvizja VETĖVENDOSJE!!!
4peace Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 15:03   #23
4peace
m'su's "Pėrvoja"
 
Anėtarėsuar: 01-10-03
Vendndodhja: drejt dritės
Postime: 2,626
4peace e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

...



E njėjta gjė ndodh edhe me fjalėn e huaj angleze dhe frėnge Nė vazhdim, fjala hezitim/hezitoj me burim nga gjuha latine haesitare (hesitera) nė FGJSSH, nuk gjendet, pėrveē fjalės shqipe ngurrim dhe ngurroj qė do tė thotė qėndrim i pavendosur pėr tė bėrė diēka, mungesė vendosmėrie, lėkundje. Pastaj vjen komplimenti i pakripė mbretėror "Ekselenca e Tij" me pėrshtatje nga frėngjishtja "Son Excellence" nė vend tė fjalės sė bukur shqipe - Shkėlqesia e Tij. Kjo tė kujton fjalėn urtė, "pula e fqinjės ėshtė mė e shijshme", qė do tė thotė se fjala e huaj bėhet mė e dashur. Kėshtu veprohet edhe me fjalėn shqipe nismė-a (nismėtar) me kuptim tė bukur dhe aq popullor, dhe nė vend tė saj pėrdoret fjala frėnge initiativ me burim latin initium - iniciativė-a, iniciator-i. Pikėrisht emri i qytetit tė vjetėr ilir Naisus ka burimin e foljes shqipe nis. Prandaj nuk shkruhet iniciativa dhe iniciator, por nismė dhe nismėtar, jo Iniciativa Qytetare, por Nisma Qytetare. E njėjta gjė ndodh edhe me fjalėn neolatine editor-edituar-editoj nė vend tė fjalės shqipe: botues-botuar-botoj. Por ka raste kur disa zyrtarė shkruajnė gabimisht tė dy fjalėt botues dhe editor qė kanė njė kuptim. Pastaj vjen fjala frėnge prononcim-prononcoj qė ka vėrshuar nė tė gjitha shkrimet shqiptare nė vend tė fjalės sė kuptueshme shqipe shqiptim-shqiptoj ose kumtim-kumtoj sipas Fjalorit Frėngjisht-shqipe tė Vedat Kokonės. Vlen tė shtoj se kėto fjalė tė huaja hyjnė pa nevojė nė gjuhėn shqipe, pėr tė cilėn lexuesi detyrohet tė mėsojė kuptimin e fjalės sė huaj tė gazetarit "unė prononcohem", nė vend se tė shkruajė "unė shqiptohem apo shprehem". Kurse nė vend tė fjalės neolatine perceptoj, perceptim, perceptues dhe perceptueshėm, sipas fjalorit "Pėr pastėrtinė e gjuhės shqipe" mund tė pėrdoret fjala shqipe pėrkap, pėrkapje, pėrkapės dhe pėrkapshėm. Gabimisht pėrdoret edhe folja kalimtare dhe vetvetore irritoj-irritohem, qė ėshtė me prejardhje latine irritera; pastaj nė vend se tė shkruhet standard-et, shtypi shqiptar shkruan gabimisht standartet. Prandaj nuk thuhet (shkruhet) burri apo plaga irritohet, por shqip burri apo plaga acarohet - pezmatohet, tė cilėn mund ta kuptojnė tė gjithė lexuesit shqiptarė. Po kėshtu, nė vend tė fjalės sė pėrhapur me pėrmasa ndėrkombėtare implementim, qė vjen nga anglishtja implementation dhe do thotė zbatim, pėrmbushje mund tė pėrdoret fjala e pėrshtatshme shqipe zbatim. Nė vend tė fjalės sė huaj "konsensual" (lat. konsensus) mund tė shkruhet pėlqim, pajtim ose bashkim, prandaj fjalia nga salla e Kuvendit Shqiptar "vetėm njė kandidat konsensual" duhet tė shkruhet shqip: vetėm njė kandidat me pėlqim. Pastaj nė vend tė fjalės sė pėrhapur shqipe treshi (kryesisht nė mesin e fėmijėve dhe rinisė), nė fjalorin e diplomacisė shqiptare pėrdoret fjala e panevojshme ruse trojka. Ngjashėm sikur fjala e huaj "trojka" nė politikė, nė gjuhėn shqipe ka hyrė edhe fjala e huaj angleze (investigate-tion) = investigim dhe investigator nė vend tė fjalės sė kuptueshme shqipe gjurmim dhe gjurmues ose hulumtim dhe hulumtues. Gjuha suedeze, ku unė jetoj, nuk e pėrdorė fjalėn e huaj angleze 'investigate-tion', edhe pse pėr nga struktura gjuhėsore ėshtė e afėrt me gjuhėn angleze. Gjithashtu nuk thuhet ombudsmani kombėtar sipas fjalės angleze apo Ombudspersoni (lat. persona), por shqip pėrfaqėsuesi kombėtar. Ndėrsa po tė thuhet shqip Kryetari i Republikės sė Shqiperisė, z. Alfred Moisiu, dhe jo presidenti (fjalė frėnge), do ta kuptonin edhe fėmijėt parashkollor. Prandaj sa mė bukur qė shkruhet shqipja, aq mė madhėshtore do tė jetė kultura kombėtare.


***

__________________
!!! E vetmja shkėndijė shprese nė Kosovė: Lėvizja VETĖVENDOSJE!!!
4peace Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 15:12   #24
4peace
m'su's "Pėrvoja"
 
Anėtarėsuar: 01-10-03
Vendndodhja: drejt dritės
Postime: 2,626
4peace e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

...


E njėjta gjė ndodh edhe me fjalėn e huaj angleze dhe frėnge Nė vazhdim, fjala hezitim/hezitoj me burim nga gjuha latine haesitare (hesitera) nė FGJSSH, nuk gjendet, pėrveē fjalės shqipe ngurrim dhe ngurroj qė do tė thotė qėndrim i pavendosur pėr tė bėrė diēka, mungesė vendosmėrie, lėkundje. Pastaj vjen komplimenti i pakripė mbretėror "Ekselenca e Tij" me pėrshtatje nga frėngjishtja "Son Excellence" nė vend tė fjalės sė bukur shqipe - Shkėlqesia e Tij. Kjo tė kujton fjalėn urtė, "pula e fqinjės ėshtė mė e shijshme", qė do tė thotė se fjala e huaj bėhet mė e dashur. Kėshtu veprohet edhe me fjalėn shqipe nismė-a (nismėtar) me kuptim tė bukur dhe aq popullor, dhe nė vend tė saj pėrdoret fjala frėnge initiativ me burim latin initium - iniciativė-a, iniciator-i. Pikėrisht emri i qytetit tė vjetėr ilir Naisus ka burimin e foljes shqipe nis. Prandaj nuk shkruhet iniciativa dhe iniciator, por nismė dhe nismėtar, jo Iniciativa Qytetare, por Nisma Qytetare. E njėjta gjė ndodh edhe me fjalėn neolatine editor-edituar-editoj nė vend tė fjalės shqipe: botues-botuar-botoj. Por ka raste kur disa zyrtarė shkruajnė gabimisht tė dy fjalėt botues dhe editor qė kanė njė kuptim. Pastaj vjen fjala frėnge prononcim-prononcoj qė ka vėrshuar nė tė gjitha shkrimet shqiptare nė vend tė fjalės sė kuptueshme shqipe shqiptim-shqiptoj ose kumtim-kumtoj sipas Fjalorit Frėngjisht-shqipe tė Vedat Kokonės. Vlen tė shtoj se kėto fjalė tė huaja hyjnė pa nevojė nė gjuhėn shqipe, pėr tė cilėn lexuesi detyrohet tė mėsojė kuptimin e fjalės sė huaj tė gazetarit "unė prononcohem", nė vend se tė shkruajė "unė shqiptohem apo shprehem". Kurse nė vend tė fjalės neolatine perceptoj, perceptim, perceptues dhe perceptueshėm, sipas fjalorit "Pėr pastėrtinė e gjuhės shqipe" mund tė pėrdoret fjala shqipe pėrkap, pėrkapje, pėrkapės dhe pėrkapshėm. Gabimisht pėrdoret edhe folja kalimtare dhe vetvetore irritoj-irritohem, qė ėshtė me prejardhje latine irritera; pastaj nė vend se tė shkruhet standard-et, shtypi shqiptar shkruan gabimisht standartet. Prandaj nuk thuhet (shkruhet) burri apo plaga irritohet, por shqip burri apo plaga acarohet - pezmatohet, tė cilėn mund ta kuptojnė tė gjithė lexuesit shqiptarė. Po kėshtu, nė vend tė fjalės sė pėrhapur me pėrmasa ndėrkombėtare implementim, qė vjen nga anglishtja implementation dhe do thotė zbatim, pėrmbushje mund tė pėrdoret fjala e pėrshtatshme shqipe zbatim. Nė vend tė fjalės sė huaj "konsensual" (lat. konsensus) mund tė shkruhet pėlqim, pajtim ose bashkim, prandaj fjalia nga salla e Kuvendit Shqiptar "vetėm njė kandidat konsensual" duhet tė shkruhet shqip: vetėm njė kandidat me pėlqim. Pastaj nė vend tė fjalės sė pėrhapur shqipe treshi (kryesisht nė mesin e fėmijėve dhe rinisė), nė fjalorin e diplomacisė shqiptare pėrdoret fjala e panevojshme ruse trojka. Ngjashėm sikur fjala e huaj "trojka" nė politikė, nė gjuhėn shqipe ka hyrė edhe fjala e huaj angleze (investigate-tion) = investigim dhe investigator nė vend tė fjalės sė kuptueshme shqipe gjurmim dhe gjurmues ose hulumtim dhe hulumtues. Gjuha suedeze, ku unė jetoj, nuk e pėrdorė fjalėn e huaj angleze 'investigate-tion', edhe pse pėr nga struktura gjuhėsore ėshtė e afėrt me gjuhėn angleze. Gjithashtu nuk thuhet ombudsmani kombėtar sipas fjalės angleze apo Ombudspersoni (lat. persona), por shqip pėrfaqėsuesi kombėtar. Ndėrsa po tė thuhet shqip Kryetari i Republikės sė Shqiperisė, z. Alfred Moisiu, dhe jo presidenti (fjalė frėnge), do ta kuptonin edhe fėmijėt parashkollor. Prandaj sa mė bukur qė shkruhet shqipja, aq mė madhėshtore do tė jetė kultura kombėtare.


***
__________________
!!! E vetmja shkėndijė shprese nė Kosovė: Lėvizja VETĖVENDOSJE!!!
4peace Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 20:28   #25
Fshatari
 
Anėtarėsuar: 12-07-05
Postime: 7,962
Fshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėmFshatari i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

Citim:
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga 4peace
*

TĖ PĖRDORIM FJALĖN SHQIPE NĖ VEND TĖ FJALĖS SĖ HUAJ

Frazeologjia "ndėrroi jetė" dhe "solli nė jetė"

Frazeologjia "
ndėrroi jetė" nė vend tė foljes pėsore vdiq ka vėrshuar nė tė gjitha gazetat shqiptare, nė radiotelevizion dhe nė publicistikėn e internetit. Me tė drejtė parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanė frikė nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" ėshtė e dhimbshme, por ėshtė fjalė poetike. Pa kėtė fjalė tė dhimbshme do tė varfėrohej Fjalori i Gjuhės sė Sotme Shqipe, do tė varfėrohej tradita dhe folklori ynė kombėtar… Ka raste kur nė faqet e shtypit dhe nė internetin shqiptar pėr njeriun qė vdes shkruhet me shprehjen „ndėrroi jetė", „shkoi nė atė botė", „shkoi nė amshim", „i mbylli sytė", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetė", "i pushoi zemra", "shuhet nė moshėn…", "pėrcillet nė banesėn e fundit" etj. nė vend tė fjalės sė vetme me kuptim tė natyrshėm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund tė jetė shprehja "shuhet" mė e pėrshtatshme se fjala "vdiq" pėr njeriun si qenie e botės objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet nė varreza, ku varrosen tė vdekurit, qė me asnjė mjet figurativ nuk mund tė thuhet dhe tė shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit tė lartė e ka vendin nė letėrsinė artistike, qė i jep forcė dhe e zbukuron krijimtarinė letrare. Tė gjitha shprehjet frazeologjike kanė kuptimin e pėrgjithshėm vdekje-a, qė sipas FGJSSH do tė thotė ndalim i veprimtarisė jetėsore tė organizmit tė njeriut, ndėrprerje pėrgjithnjė e shkėmbimit biologjik tė lėndėve nė organizėm a nė njė pjesė tė tij; mbarimi a fundi i jetės sė njeriut. Konkretisht, nė Historinė e Letėrsisė Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashėri, „ndėrroi jetė", por vdiq nė vitin 1900. Kurse nė librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se mė 17 janar 1468, i mbuluar me njė lavdi tė pėrjetshme, Gjergj Kastrioti Skėnderbeu, vdiq nė Lezhė.


Shqiptarėt, pa dallime fetare, nuk duhet tė vuajnė nga kompleksi i shprehjes sė vjetruar me stil tė lartė
„ndėrroi jetė". Konkretisht, gjuha angleze e ka tė vetmen fjalė die (stop living) = vdes (pushoj sė jetuari), qė pėrdoret si pėr njerėzit, ashtu edhe pėr kafshėt. Megjithatė gazetat angleze me rastin e vdekjes sė personaliteteve nuk shkruajnė me stil tė lartė „shkoi nė amshim", apo "shkoi nė qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anėn e shpalljeve objektive nė gazetat e Evropės Perėndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj nė dallim me gjuhėn angleze gjuha shqipe ka njė pėrparėsi shumė mė tė madhe, meqė pėr njerėzit thuhet vdes, kurse pėr kafshėt thuhet ngordh. Nėse njė organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhėmbi i vdekur, dhe si pėrfundim duhet nxjerrė, prandaj nuk mund tė thuhet ndryshe. Dukuri tjetėr ėshtė edhe me rastin e lindjes sė fėmijės, pėr tė cilin nė vend se shtypi tė shkruaj me logjikė se nėna lindi njė djalė apo vajzė, shtypi shqiptar shkruan me trope tė panevojshme se "…solli nė jetė vajzėn e saj". Duhet tė kemi parasysh pėr shėnimet nė bibliografinė elektronike rreth personave tė vdekur: nėse nė rubrikėn "Kėrko nė web" shkruhet fjala e pėrshtatshme "vdiq…", lėndėn qė kėrkojmė mund ta gjejmė mė shpejt dhe mė lehtė, se me frazeologjinė - me trope tė ndryshme, qė pėrmenda nė fillim tė shkrimit. Prandaj nė bibliografinė e internetit shqiptar nuk shėnohet "ndėrroi jetė", por vdiq, me anėn e sė cilės rezultati bibliografik do tė dalė mė shpejt dhe mė saktė, sepse fjalėt "ndėrroi" dhe " jetė" dhe tė ngjashme kanė fushė mė tė gjerė shėnimesh, kundrejt fjalės kuptimplote "vdiq" me fushė tė pėrcaktuar. E njėjta gjė vlen edhe pėr tropin letrar "Nėna solli nė jetė djalin apo vajzėn", i cili nė bibliografinė e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anėn e fjalės madhėshtore "lind" shėnimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do tė gjenden mė shpejtė dhe mė saktė se tropi "solli nė jetė".

...
Eshtė vallė fjalė poetike fjala "vdekje" ?
Unė e perceptoj e ndiej si fjalė shumė neutrale, pa petk pitoresk as veshje poetike. Term administrativ e historik, i kuptueshėm pėr tė gjithė, fjala "vdekje" shkėlqen pėr kuptimin neutral e prozaik krahasuar me sinonimet e qėlluara qė ju citoni:
- "ndrroi jetė" nuk ėshtė shprehje neutrale. Eshtė mė e butė se fjala vdekje qė ėshtė vėrtet brutale sepse nė tė figuron fjala "jetė"(e kundėrta e vdekjes) dhe folja "ndėrroi" qė nė kėtė kontekst nėnkupton u ndrrua diēka e pa peshė(psh ndėrroi kėmishėn...!), e do tė vazhdohet nė njė formė tjetėr gadi si e para! Merita e kėsaj shprehjeje qėndron nė faktin se ana e perceptueshme e saj, po jo kuptimi natyrisht,harron vdekjen e flet vetėm pėr "jetėn" me kuptimin e vdekjes(ironi me tė cilėn ngushllohemi i ēikė...).

Vėrejmė se tė gjitha shprehjet e pėrbėra qė citon 4peace shėnjojnė vdekjen duke e anashkaluar fjalėn tronditėse "vdekje" :ndėrroi jetė", „shkoi nė atė botė", „shkoi nė amshim", „i mbylli sytė", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetė", "i pushoi zemra", "shuhet nė moshėn…", "pėrcillet nė banesėn e fundit".

Shtresim kuptimes(konotacione):
-„shkoi nė atė botė" = vdes+besoj nė botėn e pėrtej varrit.
-„shkoi nė amshim" = vdes + bota tjetėr ėshtė e pėrmotshme; kjo kėtu kalimtare.
-mbylli sytė, i pushoi zemra janė imazhe sinekdotike.
-shuhet : metaforė
Tė gjitha kėto imazhe poetike kanė pėr qėllim tė zbehin e zbusin sadopak pikėllimin e rėndė qė shkakton mortja.
Edhe vetė do t'isha i prirur tė pėrdorja njėrėn nga kėto shprehje ose do heshtja fare...!
Fshatari Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 14-01-08, 22:21   #26
4peace
m'su's "Pėrvoja"
 
Anėtarėsuar: 01-10-03
Vendndodhja: drejt dritės
Postime: 2,626
4peace e ka pezulluar reputacionin
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

*


Pėrshėndetje Fshatar
Falemnderit pėr komentin. Ky s’ishte punim por mė shumė pėrpunim imi, tė cilin e nxorra nga:
http://www.lajmet.com/cutenews/show_news.php?subaction=showfull&id=1200133206&arc hive=1200136327&template=tit-flash
e qė nuk kishte autor. Unė vet as qė di tė shkruaj lidhje me kėtė lėmi, meqenėse vėrtet i kam harruar. Ajo qė mė ka mbetur nga rregullat e drejtshkrimit janė vetėm ato qė jam mėsuar t’i pėrdori praktikisht. Pėrndryshe, nuk jam nė gjendje t’i shpjegoj.

Ėshtė shumė e mundur qė vet autori ka mbetur anonim mu pėr kėtė qėllim, sepse sidomos pjesa e parė ka disa gjėra me tė cilat nuk pajtohem krejtėsisht. Nė disa raste pajtohem vetėm pjesėrisht.
Me siguri qė as unė s’jam i pajtimit qė fjala vdekje tė ket tingull poetik. Pėr shumicėn ka madje tingull trishtues.
„Ndėrroi jetė“ mua mė duket si mė e drejtė kur dikush vdes (sidomos nė mėnyrė tė natyrshme), sepse jeta nuk merr fund me tė ashtuquajturėn vdekje, porse ajo vazhdon tutje nė dimenzion a trajtė tjetėr. Kėto shprehje pra mvaren edhe nga vet individi se si e beson ai kėtė…
Kurse, sa i pėrket shprehjeve me vra, me mbytė, me (u) pėrmbytė pajtohem plotėsisht, mu sikurse edhe me pjesėn e mėposhtme ku flitet pėr pėrdorimin e fjalėve tė huaja, apo fjalėt e huaja bashkarisht mė ato shqipe me tė njėjtin kuptim.

“E kishin vra Filanin! A ndive?”
“Kush e paska vra?”
“Kėpucėt” (ha ha ha)

Gjitha tė mirat!

P.S.
Vėrejtje:
Fjalėt e shenjuara me tė kuqe, i kam shenjuar ato qė janė gabim, kurse me tė kaltėrtėn janė tė shenjuara fjalėt e shkruara drejtė, si sipas autorit (anonim) ashtu edhe sipas mendjes sime.


***
__________________
!!! E vetmja shkėndijė shprese nė Kosovė: Lėvizja VETĖVENDOSJE!!!
4peace Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 15-01-08, 11:48   #27
Dilaver
 
Avatari i Dilaver
 
Anėtarėsuar: 29-09-03
Postime: 2,277
Dilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėmDilaver i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

Citim:
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga 4peace
Ėshtė shumė e mundur qė vet autori ka mbetur anonim

Autor i shkrimit ėshtė Beqir Elshani.
__________________
Aj, qė shkon tuj mjellė e tuj hapė fjalė tė kqija e gergasa herė per njanin herė per tjetrin, me gojė tė kanunit thirret »Argat i keq«.
Dilaver Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 19-01-08, 01:51   #28
adidu
 
Anėtarėsuar: 12-12-07
Postime: 108
adidu me shokė shumeadidu me shokė shume
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

Citim:
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga 4peace
*

TĖ PĖRDORIM FJALĖN SHQIPE NĖ VEND TĖ FJALĖS SĖ HUAJ

Frazeologjia "ndėrroi jetė" dhe "solli nė jetė"

Frazeologjia "
ndėrroi jetė" nė vend tė foljes pėsore vdiq ka vėrshuar nė tė gjitha gazetat shqiptare, nė radiotelevizion dhe nė publicistikėn e internetit. Me tė drejtė parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanė frikė nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" ėshtė e dhimbshme, por ėshtė fjalė poetike. Pa kėtė fjalė tė dhimbshme do tė varfėrohej Fjalori i Gjuhės sė Sotme Shqipe, do tė varfėrohej tradita dhe folklori ynė kombėtar… Ka raste kur nė faqet e shtypit dhe nė internetin shqiptar pėr njeriun qė vdes shkruhet me shprehjen „ndėrroi jetė", „shkoi nė atė botė", „shkoi nė amshim", „i mbylli sytė", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetė", "i pushoi zemra", "shuhet nė moshėn…", "pėrcillet nė banesėn e fundit" etj. nė vend tė fjalės sė vetme me kuptim tė natyrshėm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund tė jetė shprehja "shuhet" mė e pėrshtatshme se fjala "vdiq" pėr njeriun si qenie e botės objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet nė varreza, ku varrosen tė vdekurit, qė me asnjė mjet figurativ nuk mund tė thuhet dhe tė shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit tė lartė e ka vendin nė letėrsinė artistike, qė i jep forcė dhe e zbukuron krijimtarinė letrare. Tė gjitha shprehjet frazeologjike kanė kuptimin e pėrgjithshėm vdekje-a, qė sipas FGJSSH do tė thotė ndalim i veprimtarisė jetėsore tė organizmit tė njeriut, ndėrprerje pėrgjithnjė e shkėmbimit biologjik tė lėndėve nė organizėm a nė njė pjesė tė tij; mbarimi a fundi i jetės sė njeriut. Konkretisht, nė Historinė e Letėrsisė Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashėri, „ndėrroi jetė", por vdiq nė vitin 1900. Kurse nė librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se mė 17 janar 1468, i mbuluar me njė lavdi tė pėrjetshme, Gjergj Kastrioti Skėnderbeu, vdiq nė Lezhė.


Shqiptarėt, pa dallime fetare, nuk duhet tė vuajnė nga kompleksi i shprehjes sė vjetruar me stil tė lartė
„ndėrroi jetė". Konkretisht, gjuha angleze e ka tė vetmen fjalė die (stop living) = vdes (pushoj sė jetuari), qė pėrdoret si pėr njerėzit, ashtu edhe pėr kafshėt. Megjithatė gazetat angleze me rastin e vdekjes sė personaliteteve nuk shkruajnė me stil tė lartė „shkoi nė amshim", apo "shkoi nė qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anėn e shpalljeve objektive nė gazetat e Evropės Perėndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj nė dallim me gjuhėn angleze gjuha shqipe ka njė pėrparėsi shumė mė tė madhe, meqė pėr njerėzit thuhet vdes, kurse pėr kafshėt thuhet ngordh. Nėse njė organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhėmbi i vdekur, dhe si pėrfundim duhet nxjerrė, prandaj nuk mund tė thuhet ndryshe. Dukuri tjetėr ėshtė edhe me rastin e lindjes sė fėmijės, pėr tė cilin nė vend se shtypi tė shkruaj me logjikė se nėna lindi njė djalė apo vajzė, shtypi shqiptar shkruan me trope tė panevojshme se "…solli nė jetė vajzėn e saj". Duhet tė kemi parasysh pėr shėnimet nė bibliografinė elektronike rreth personave tė vdekur: nėse nė rubrikėn "Kėrko nė web" shkruhet fjala e pėrshtatshme "vdiq…", lėndėn qė kėrkojmė mund ta gjejmė mė shpejt dhe mė lehtė, se me frazeologjinė - me trope tė ndryshme, qė pėrmenda nė fillim tė shkrimit. Prandaj nė bibliografinė e internetit shqiptar nuk shėnohet "ndėrroi jetė", por vdiq, me anėn e sė cilės rezultati bibliografik do tė dalė mė shpejt dhe mė saktė, sepse fjalėt "ndėrroi" dhe " jetė" dhe tė ngjashme kanė fushė mė tė gjerė shėnimesh, kundrejt fjalės kuptimplote "vdiq" me fushė tė pėrcaktuar. E njėjta gjė vlen edhe pėr tropin letrar "Nėna solli nė jetė djalin apo vajzėn", i cili nė bibliografinė e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anėn e fjalės madhėshtore "lind" shėnimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do tė gjenden mė shpejtė dhe mė saktė se tropi "solli nė jetė".

...
Mendoj se keto jane shprehje poliformeshe( me tendence letrarizimi) te percaktimit te vdekjes dhe te lindjes dhe jo aspekt gjykimi qe tejkalon masen deri ne ate te ashtuquajturin paragjykim. Kjo eshte veti e gjuheve te vjetra(nuk po i rendis per te mos krijuar ndonje paragjykim), tek te cilat hyn edhe shqipja.
adidu Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 10-02-08, 20:00   #29
rilinda
 
Avatari i rilinda
 
Anėtarėsuar: 29-06-04
Postime: 15,640
rilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėmrilinda i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

"Sipas njė interviste qė u bė me njerėz dhe qytetarė nė kėtė pjesė duhet tė ndėrtohet njė urė."

Sapo u tha kjo fjali nė lajmet e RTK-ės
__________________
Guximi, kurreshtja,forca, vullneti dhe dėshira janė armėt kryesore dhe triumfuese nė duart e atij qė dėshiron ta braktis duhanin.
rilinda Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Vjetėr 10-02-08, 20:34   #30
Kodra
Super Moderator
 
Avatari i Kodra
 
Anėtarėsuar: 05-05-05
Postime: 1,405
Kodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėmKodra i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

**********
**********
**********

Rreth rastit tė Brodecit, Top Channel jep Titullin :

" Policia Maqedonase detyron shqiptarin tė flasė me dhunė "

Po ta anallizojmė kėtė fjali, ai shqiptar nuk ėshtė rrahur dhe maltretuar pėrkundrazi, ka folur, nxjerrur fjalė dhune nga goja e tij ndaj policėve maqedonas.


Drejtė do tė ishte:

" Policia Maqedonase detyron me dhunė, shqiptarin tė flasė "

Kėtu po kuptohet se, pas dhunės qė bėhet ndaj djaloshit, qoftė fizike apo mentale, ai detyrohet tė flasė.


Kodra


__________________
Shteti Funksional ėshtė Alergjik ndaj Korrupcionit
Kodra Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Pėrgjigju


Anėtarėt aktiv qė janė duke parė kėtė Temė: 1 (0 Anėtarėt dhe 1 Guests)
 
Funksionet e Temės
Shfaq Modėt

Rregullat E Postimit
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is ON
Figurinat Janė ON
Kodi [IMG] ėshtė ON
Kodi HTML ėshtė OFF



Hyrja | Chat | Diskutime | Muzik Shqip | Poezi | Lojra | Kontakt


1999 - 2014 Forumi Dardania

Te gjitha kohėt janė nė GMT +1. Ora tani ėshtė 15:19.
Powered by vBulletin Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.