Ervin Hatibi

[Preshevar]

Ervin Hatibi eshte nje nga poetet e brezit te ri, ose me mire e brezit rinor te fundkomunizmit. Ismail Kadare ka thene se Hatibi eshte vazhdimesia dhe e ardhmja e poezise moderne shqiptare, pra nje talent qe e ka treguar veten qe kur ishte vec 15 vjec. Ervin Hatibi ka shkruar shume poezi te "modeleve" te ndyshme, pra mund te gjejme nje potpuri stilesh ne poezine e tij. Dallohet per origjinalitet dhe perdorjen e mrekullueshme te gjuhes shqipe. Poezia e dhene me lart eshte shkruar nga Hatibi per grupin e muzikes se lehte Ritfolk, te cilet e kane kthyer ate ne kenget e tyre me te preferuara nga publiku shqiptar. Pothuaj gjitha tekstet e kengeve te Ritfolk kane dale nga pena e Ervin Hatibit. Ketu do gjeni nje poezi me tone moderne te ketij poeti te ri. (cit. Alban Tartari)


Ervin Hatibi

[Preshevar]

NETE SHKURTI



Të shtëna
Nata shpohet e pikon
U mbush qyteti me ujë prej macesh
Të shtëna, të shtëna
Rrëzohet gjumi përmbi nënat
Rrjedh nëpër udhë qumështi i gjirit
Valiumi
Frika qytetare, meshë e mekur nën bankat e drunjta
Të shtëna të shtëna
Zhurmojnë nëpër qepalla këpucët e rënda
Me këmbë të mitura ushtarësh brenda

[Preshevar]

ATDHEU TURIST

Kamarda ishte këtu


Pantallonat e shkurtra


Aparatin fotografik nuk e shqiste dore


Vërtik kokën me flokë të bardhë linçuar


Flokë të bardhë, vargan turistësh me kërcinj konserve


Plakë prej shëndeti dhe qershori


Nën bluzat e bardha lisho e vesh trupin


Zhurmë zanoresh janë thithat gjinore


Tek hapin rrathë të shtrembër në ujin e ndenjur te bluzës


C'farë drithërash Kamarda, plot


Jot shoqe parkon në pleqerinë poshtë bluzës


Nuk e lëshon aparatin, emri i markës


Me Y greke, që ndryshe kalamajtë e shqiptojnë


Të pisët lypin çamçakiza e qindarka


Të pisët, të shprishur gjaku


Plaka shtrëngon


Qemerin e kishës, që sapo doli


Ata shkruajnë se ishin aty


Të dy çift pleqsh


Kamarda kthehu në katund.


Aparati fotografik, aparati fotografik


Kërcinjtë, falanga falangjesh, turistët e zbardhur


Turistët, turistët, me flokë të bardhë, të verdhë


Kisha ku u martua Kastrioti


Ishe aty Kamarda


Shtrëngonit aparatin fotografik, këtu të vjedhin


Dy cicat si një autobus i vetëm përmbi hartën gurore e pluhur


Qumësht pluhur ish-qumështi italo-shqiptar

[Preshevar]

Afrohu

Dua ti harroj sot fjalet
le te flasin vete veshtrimet,
le te flase dora qe dridhet,
ketu mbi kitaren time.


Se kur erret bie nata
nje drite ndizet brenda meje,
njerezit fytyrat fiken,
asgje tjeter s'ndjej vec teje.


Neper jave rrjedh trishtimi
cigaren prape kam filluar
nuk je ndryshe nga te tjerat
vetem une kam nryshuar.


E terhqeh imazhin tend,
dhe veten neper gjume
jemi bashke, por ne agim,
i vetem mbetem une.


Te shoh me qarte kur ti je larg,
afrohu te te dua
dhe nese kjo eshte loje
nuk me pelqen te luaj.


Dicka mire e kam ditur
vajzat vdesin porsi lulet
nje petal qe me solli vjeshta
permbi floke vjen e me ulet.


Te shoh me qarte kur ti je larg...

[Preshevar]

MERZIA

Merzia varferon vec pjese te trupit
Te cilat fshihen nen bust
Merzia, piedestali qe me larton
Kesaj rruge pa tradita, pa barrikada
Te pjek merzia, merzia, merzia
Sic piqet nje pikture anitike, plasaritet verniku
Pluhuri mbi pikture i josh qepallat te ulen
E tonet kuqerreme te burojne nga merzia
Prej piktures e sajojne dhomen e vetevrasjes,
ku perdet u ulen
eshte dhoma e mire e miqve, me veles
I je qepur nje karrigie te rende dhe nuk del kurre
Nga titulli i librit, brenda te cilit sigurisht qe ti
ekziston
Nen emra te rreme e kujtese te njellojte
Ne nje cep te bibliotekes do ta gjej te vjeter librin
Merzia, merzia
Merri gjymtyret e mija e hidhi ne ndonje loje
Ku vec mund te humbet
Vec te mos e prek me trupin
As te falem me to nuk dua
Ose i nderroj gjymtyret me floket e mij
Ah, floket e mij dy here te prere, aq te gjate
Mes tyre gjendesha mes nje kopshti trendafitesh ujitur
pa gjak
Ku stolat kendonin me ze te harruar
shatervani...
Aty midis flokesh i shpetoja njerezise
Tek me sy te mbyllur ecja e s'me shihnin
Kerkoj floket e mij qe qene te verdhe
Po krejt ma thithnin te keqeni dhe me linin mua
Vec merzira te mira
Po tani qe pa floke kam mbetur, pa njerez kam mbetur
Merzia
Eshte dicka e hidhur qe nuk ben dot pa te me
Si edhe pa e quajtur pikellim apo me fjale me te ndera
eshte dicka qe vertet te kthen ne bust
Barkun me qime e kofshet t'i fsheh e t'i ruan
Ne uje te mbyturish
Qe t'i kesh per pleqeri
Tani qe zhduka edhe floket e shenjte
nje figure e lojes me letra jam bere
Duke buzeqeshur me nje lule gazi ne dore
Me ca rroba te stolisura fort
Bust, bust spathi, si fant
Me dy koke e kater duart me thika e gjethe te gjumit
Tanime merzia si nje gjarper pellumb
Ne nje fole thurur prej flokesh te ngordhur
Ngroh si veze dy kokat e mija
Njera eshte per vrasje, tjetra per vetvrasje.

[Preshevar]

Deshire dhe Heshtje

Tej dritares eshte ngrohte
njerez jan ulur ne tavolina
qyteti nis e del prej vetes
ne rruge bredhin klube e makina
Nuk eshte e thene te jem krejt i vetem
s'eshte e then te jem as vete i dyte
me miq te rastit po te mbushet nata
nje vend do gjej ku the clodh syte.
Kam ftohte e s'te shoh prane
mendoj, mendoj se si
avujt e ngrohte te frymes time
si zogj te bardhe e te verbuar mberrijne te ti
ne enderr vijne, e qete kendojne
e une me syte pak mbyllur ri
koken ngre lart, degjoj ngadale
kengen e hene te brisht si zane qe solle ti.
E di se hesht hija ime
e di se lotet s'flasin kur
ata ata degjojne vec fjalet e mia
ne heshtje qendrojn dhe ata si une
Pas pak ngadal do te iki
qe lotet te shkoj ti fshi diku
ketu prane mbase atje larg
pas pak ngadal do kethehem une

[Preshevar]

auto

flene Ne Xhepa
Letrat E Paderguara
I Ndjej Nen Lekure Rreshtat Te Peshperijne
Zarfat Tek Dridhen
Filateli Qe Te Dashurit Nuk Do Te Mundin
Te Ma Shqisin Nga Mishi
Jane Letra Qe Mbase Edhe I Shkrova
Por Vetes Ia Dergova
Ne Adresa Te Largeta
Thuaj Se Veten Dua Te Sqaroj
Me Arsyet E Te Tjereve
Per Pamundesite E Mia
Me Flene Nen Lekure
Letra
Nje Tufe E Tere
Letra Qe Mbase Edhe Do Te Nisen
Ne Fakt U Nisen, Por Per Tek Une
Qe Si Kuti Postare E Vjedhur
Grumbulloj Per Vete Nje Fare Ngrohtesie, Fjale Te Mira
Qe Vete I Shkrova Per Te Tjere Aq Mire
Sa Nuk Mundet Askush Te Me Shkruaje.

[Preshevar]

poezia E Humbjes

ti Asnjehere S'e Kupton Cfare Humb
Lodron Si Nje Mace Ne Hapesiren
E Gjelber Te Syve Te Tu
Dhe Une I Fyer I Poshteruar
Te Pergjoj Pas Hijes Sime
Behet Vone, Sa Vone Nga Ndarja
Une Mbi Prush Thyej Shkarpa
Si Idiot I Fryj Hirit
Ndizu Zjarr
Dhe Hedh Aty Lule, Shami, Vjersha
Rrobat E Cdo Gje Qe Kam
E Ngel Nje Lakuriq I Varfer, Zhveshur
Qe Zjarri Dot Me S'e Ngroh.
Ti Asnjehere S'e Kupton Cfare Humb
Lodron Si Nje Gjethe Ne Lulishtet Pa Ane
Te Syve Te Tu
Por Une Dua Te Te Dua
Me Cdo Kusht

[Albanian eX|PerT]

Postimi origjinal është bërë nga Preshevar

Ismail Kadare ka thene se Hatibi eshte vazhdimesia dhe e ardhmja e poezise moderne shqiptare,

Kur ishte Ervini ne Shkup per te ekspozuar pikturat e tij, nje shkrimtar i Shqiperise tha: "Per kete, Kadereja ka thene se eshte poeti me i madh i shqiptareve" edhe pse nuk e njihja piktorin ne ate kohe u gezova qe kemi poete te brezit te ri qe premtojne shume per kombin tone.

Do e vecoja nje strof te tij, qe me ka pelqyer shume e nuk e kam harruar:

Do t'i harroj sot fjalet,
le te flasin vet veshtrimet,
le te flet dora ime,
qe po dridhet n'kitaren time!

Eshte shume poezi e bukur, mirepo vetem kjo strof me kujtohet!

[Albanian eX|PerT]

Postimi origjinal është bërë nga Preshevar

poezia E Humbjes






ti Asnjehere S'e Kupton Cfare Humb
Lodron Si Nje Mace Ne Hapesiren
E Gjelber Te Syve Te Tu
Dhe Une I Fyer I Poshteruar
Te Pergjoj Pas Hijes Sime
Behet Vone, Sa Vone Nga Ndarja
Une Mbi Prush Thyej Shkarpa
Si Idiot I Fryj Hirit
Ndizu Zjarr
Dhe Hedh Aty Lule, Shami, Vjersha
Rrobat E Cdo Gje Qe Kam
E Ngel Nje Lakuriq I Varfer, Zhveshur
Qe Zjarri Dot Me S'e Ngroh.
Ti Asnjehere S'e Kupton Cfare Humb
Lodron Si Nje Gjethe Ne Lulishtet Pa Ane
Te Syve Te Tu
Por Une Dua Te Te Dua
Me Cdo Kusht

wow, shume e bukur, shume domethenese....

[hasanmehmeti]

KUSHTUAR KALAMAJVE QE E GDHIJNE NE KEMBET E ”PESEMBEDHJETEKATESHIT”

Nates
Vezullojne si peshq jetet tona
I diktojme me avullin tek hov
Nga goja
Tek brof si gisht fëmijë
Prej vrimes ne corap

I ftohti
Me tri pale dhemballe
Shtrengon duart e popullit si me prange
I ftohti po ashtu mpiks e zbardh
vesen e erret mbi trotuar

Natën dimerore ne qytete
Drita ka marrë yjet mbi vete
Si çuna te rinj nga provinca
E i puneson
Ne shkronja tabelash me neon
Bar ”London”
Taverna “Blue Sky”,”Alfa Bank”
Hotel “Tirana International”
Shpejtesise se drites i kercen përsipër
Anglisht
Pingul i ftohti si një luzme me pinguine
Qe hidhen vrik nga kati i pesembedhjete
Me kokë
dhjetra mijë cope pinguine te tejdukshëm
Ne ere
Qyteti bombardohet me frigorifere. Të gjithë ne prize

Ne këmbë te hotelit
I fshihen qiellit
Femije pa shtepi
Veshtrojne shkronjat nëpër graffiti
Elektrike
Derisa sytë u digjen prej asaj drite
U bëhen hi
E kështu ne atë erresi/nis i merr
Gjumi i nates/e i grumbullon
Me autobusin e vet transparent
Xhamathyer/pa shofer

Mos i fol shoferit meqë s’ekziston
Nderro pozicion ne çdo stacion
Qe të mos mpihesh rrotullohu nga pak
Nga e djathta ne te majte
Si një qengj ne hell symbyllur{sikur enderron}
Me hurin përmes vetes qengji, si vija
Kur S-ne e dollarit penetron

kur isha me i vogël, shkronja g
Me ngjante me një milingone
Pastaj s-ne shikoja qe ne fakt është një dhelper
A-te janë arinj
F-ja ngjan me një kafshe krejt tjetër
Gjirafe
Po ti ke ftohte, e veç kësaj
Nuk di as te lexosh
Mbyll sytë dhe mbush koken me prushe bosh
Tabelash drite
Ku alfabeti rri nuseron
Mbi një karrige elektrike
Ti mbeshtillesh me tepër
Pas qenit qe fle
Bri dritareve te kuzhines se hotelit
Jeni mbeshtjelle
Ambalazhe për banane apo artikuj te tjerë
Femije dhe prapë fëmijë!Nise te trashegosh botën
Duke u nisur nga i ftohti
Ngroh sytë me reklama
Nxjerr avull nga goja dhe je fëmijë
Nise ta trashegosh jetën tonë, shoqërinë
Për fryme
Nën shkronja nomade qe ecin gjithë naten
E u shmangen shumë fjalëve për te dalë këtu
Neper elektro-graffiti banale komerciale
Dhe hutohesh;
një hallkez e vogël je, ne zinxhirin
E te ftohtit klasor
Qe dëshmojnë
Të gjithë
përfshirë dhe ata qe s’merdhijne
Një halkez ende prej ari je
kapur ne renditje me një qen
Dhe ai prej ari te ftohur krejt
Kapur rresht, përdore zinxhir
m
Me dyzinat e lypsave te mitur, prostitutave
Me çmim te lirë
Dhe me gjunjet te ngrira si gjinj morgjesh ato
Patrullojne krahehapur, te gatshme për t’u vrarë
Ne shesh-masakrat e qyteteve te nates anembane

Rrethuar
Nga yjet prej neoni limoni
Të flamurit festiv evropian

Të ftohurit ne këtë botë
Janë vete i ftohti
Janë ky zinxhir mishi prej politike dhe moti
Zinxhir ashensori
Vertikal trashegimie qe na vjen thelle nga historia
Qe nxjerr turma-turma me asfiksi
nga zgafelle e minierave fytyrendrakur
Për ne transhete adoleshente te luftës se pare,me debore
U lidhet për kercinjsh reumatike roberve rremtare
Ne galere
Një zinxhir me ar minierash
Për sahatin me qostek te lare ne ar
Të Bakuinit, Cese, Karlosit-Ilic
Bombe, flamur, draper, cekic
Ti nuk e kupton këtë siklet qe vjen
Nga poshte ajrit
E te lidh
Pandalshem-pastaj gishtat nuk janë me te tute
Ke doren tënde ne xhep, s’është hajdut
Ti veç shtyn orteqet e bardhenjta
Të frymes
Qe te zgjatohen rreth fytyres
Si mjekra fallco
E plakut paftyre te vitit të ri

Të kesh ftohte
Do te thotë
Se s’di gjë për ty njeri
Gjalle ne botë
Qeveria dhe media te fsheh
Si monedha ne kek
Ne darken e bamiresise se fundvitit. Të fshehin
Pas se vërtetës se hidhur te druve te shtetit
Emri yt si formula e gazit te perditshem
Harruar nëpër tuba
Verret
Perdhe nëpër zorret e Rusise apo Algjerise qe ha qebap
Me mishin e vet
Teksa luhatet e dridhet bursa
Ti ke ftohte, jo fëmijët e atyre qe te zhdukin
Nga ekranet, kopertinat me reklama/madama
Nuk merdhin femija
Qe si kangure mbartin në fund
Të matrioshkes se moshes. Si ca gladiatore te penduar
Të afrohen kokezbuluar ngadalë
Pronare kantieresh, qeveritare
Me helmetat e mëdha publike ne duar

Femije si ti bëhen sapo i mallengjen ndonjë
vjershe e perkthyer apo gote shampanje
Femije,por qe s’kanë ftohte si ti janë
ministra, vipa, mendimtare zyrtare
Trashegimtare shtatë brezash
Rojtaresh pylli qe ngrohen
Me vatrat te ndezura
Si festa,
Me drute stive
Ata
Qe na vënë revolucionin si alternative
Për te na qeverisur me friken nga ai
Ata qe na trembin me anarkine
Ata qe deformojne fenë dhe fjalinë
Për të mos prishur rehatine
Për mos te te ngrohur
Mbrohen pas faktit se nuk te kanë njohur
Personalisht
Nise jetën mbrapsht ta trashegosh
Me hipin nervat
Kam frikë
Mos behesh komunist;me keq
Frigohem mos harrosh
Të ftohtin
I cili është ata qe te lane
Të kesh ftohte
Frigohem se mos mendosh
se te ftohtin s’taka kush borxh
Semos te duket vetja tepër
Se mos behesh i eger
Se mos behesh vrasës serial, ku i dihet
Dhe na fut ne shenjester
Si ne një varr te perbashket
Të gjithëve qe djegim drute e Zotit
Popullin Kain te te ngrohtit

[hasanmehmeti]

Hakmarrja e pulave


E gjithë Bota është në kaos, por më shumë nga të gjithë, duket se është propaganda. Nuk di kush ma ka mësuar këtë fjalën tjetër të urtë që fillonte me temeo danaos: “I Kam frikë grekët edhe kur dhurojnë pula”…Një fantazmë sillet nëpër Evropë, bile jo vetëm nëpër Evropë! Një fantazëm pulash!

Nga Ervin Hatibi

Kaq i stërpërdorur është ky parafabrikat nga “Manifesti…”, sa nuk të bëhet më ta lexosh gjëkund, e jo më ta shkruash vetë (është të paktën e dyta herë që e përdor në shkrime këto vitet e fundit). Po gjithsesi përherë e më adapte duket për t’u përdorur. Nuk është kësaj radhe ndonjë konspiracion, as ndonjë pritshmëri dialektike klasore. Një fantazmë përmbi Evropë… Duke ndjekur me sy në TV atë rripin e lajmeve që gjarpëron në buzën e poshtme të ekranit, paralel me numrin e viktimave që vdiqën nga shpërthimet e sotme në Bagdad, mëson se…në Britani kanë ngordhur 30 kanarina… pritet me padurim të dalë ministri i Brendshëm apo i Shëndetësisë të japë ndonjë konferencë shtypi… Në një apartament në Bruksel për shembull a në Milano, mëson në lajme se u bënë bastisje dhe u arrestuan të dyshuar si terroristë të Al Kaidës, dhe sheh policët anti-terror me maska e skafandra. Me po të tilla maska e skafandra i sheh andej nga Rumania duke arrestuar nëpër fusha ndonjë patë apo gjeldet të dyshuar për mbartës të një epidemie apo pandemie që mund të vrasë disa qindra herë më shumë njerëz se Bin Ladeni e Xhorxh Bushi bashkë. Me sy nga qielli rrijnë njerëzit, duke parë nga kufinjtë e lindjes se mos nxijnë me helmin imagjinar tufa lejlekësh e dofarë zogu infektues: fermerë, pularritës, zoofilë, nëna të alarmuara, epidemistë, ornitologë, detektivë të scoop-it, mileniaristë që presin apokalipsin e rradhës, rrijnë me sy prej qiellit. Në shtypin ndërkombëtar bile u hodhën edhe hipoteza të tilla që e lidhnin gripin e pulave me strategjitë e luftës baktereologjike të terrorizmit ndërkombëtar. Ka diçka të vërtetë në frikën e se mos pulat i ka infektuar Al Kaida: edhe turqve kështu u pat dalë nami aty nga fundi i mesjetës kur bombardonin kështjellat e rrethuara me qen e pula të sëmura… Tendenca që kanë për t’u bërë të rrezikshme kafshët këto vitet e fundit është e pabesueshme dhe në rritje: nuk është turp të trembesh nga pak me qentë e tigrat e gjarpërinjtë, hajde de edhe me shqiponjat, po …pulat! Të ruhesh nga pulat, apo nga lopët mos çmenden! Proporcioni i rrezikshmërisë është në përpjesëtim të zhdrejtë me pamjen dhe namin që kanë kafshët. Në fillim ishte lopa! Tashmë pula është ajo që bëhet logoja e katastrofës së rradhës, ajo e cila tradicionalisht nuk na ka bërë ndonjë të keqe: më e madhja çudi që kemi pritur prej saj është ndonjë kokërr vezë me dy të kuqe… Kaq! Gjithë ajo kohë që kemi kaluar duke lëmuar karakterin e njerëzve më të butë se ç’duhet me shprehjen “është pulë fare”, apo kompozitat “zemërpulë” kanë dalë për momentin jashtë objektivi, me po atë shpejtësi me të cilën syri të rrëshket në menu nga pjatat ku turfullon shpendi problematik (Shënim: devijimi nga menuja me pulë ka vetëm arsye psikologjike, dhe aspak fiziologjike. Sigurisht që autori nuk merr përsipër të jetë duke prodhuar ndonjë panik në lidhje me të ushqyerit me pula.) Në vitin 1994 doli filmi “Chicken Park”, film që karikaturizonte “Jurassic Park”-un e Steven Spielbergut. Si pasojë e ca alkimive të dështuara nëpër laboratore, një soj i ri gjigand pulash niste të persekutonte personazhet e filmit duke i ndjekur këmba-këmbës nëpër një labirint korridoresh deri në fund të filmit. Makthi që provohet tek versioni me dinosaurë i ndjekjes, është relative, për sa kohë që dinosaurët njëherë e mirë janë zhdukur, e nuk i sheh me sy. Po pulat janë prezente dhe janë kthyer në faktor global frike. Disa pak kohë më parë, arkipelagut tragjik me varre kolektive ballkanike, të njohura apo jo, autoritetet sanitaro-kufitare të Republikës i shtuan një njësi të re, mbushur kësaj radhe plot me pula të dyshuara nga Greqija. Pula ende gjallë, mijëra flatra dhe kokoritma pa ajër, bllokuar nën një dhé ekskavatorësh. Pamja makabre, e cila gjithsesi u rrotullua edhe në ndonjë ekran evropian, më kujtoi një shprehje të vjetër që ma ka mësuar gjyshja, e cila, ndjesë pastë, komentonte kështu veprimtarinë gërmuese dhe të zellshme të pulave tona në oborr. Shprehja thotë: “pula nxjerr të vdekurin prej dheut”. Nuk ka mundësi që kjo fjalë të ketë dalë kështu kot e kot…Gjithsesi, gojët e liga, ato që nga anët tona janë të shumta dhe e hapin ditën duke u helmuar esëll me kafe, këto gojë pra mëtuan se Greku, si edhe Turku gjatë mesjetës, po e mësynte vendin e Shqipeve, me Pula të infektuara, të cilat po ashtu si Kali i Trojës, nën pamjen e paqme, të mirënjohur dhe të sipërpërmendur, fshihnin vdekjen.

E.Hatibi

[hasanmehmeti]

GAY

E.Hatibi

Vite më parë po bisedonim me ca studentë francezë për sensualizmin natyral të mesdhetarëve, edhe për zakonet e çlirëta të tyre. Përvoja e lashtë thotë se ata janë babaxhanë, përqafohen e puthen me shoku-shokun, dhe ecin krah për krah. Francezët buzëqeshën, dhe thanë se tashmë në Marsejë, ku ata jetonin, kjo klishe tashmë kishte hyrë në muze. Marsejezët ishin të detyruar të ecnin me distancë nga njëri-tjetri, si edhe të ishin të kujdesshëm nëse takoheshin edhe pas një muaji pa u parë. Burrat nuk duhet të tregonin afërsi në publik, pasi të pranishmit, ende mesdhetarë, mund të mendonin keq për ta: (homo?) Puna është se homoseksualët, gjithnjë e më krenarë për seksualitetin e tyre, janë krejt të lirshëm, kurse të tjerët ndihen të kontraktuar. Ekuilibri i dikurshëm është prishur.
Në viset ende jo shumë mesdhetare të Greqisë së vjetër, (Mesdheu u bë vetja fill pas protagonizmit semit) pederastia bënte pjesë në sistemin pedagogjik të gjimnazeve të Spartës. Bile dhe riti i burrërimit të adoleshentit, dhe hyrja e tij në radhët e luftëtarëve, konsideronte këtë, që ai bashkë me një luftëtar më të moshuar duhet të izoloheshin bashkë në një pyll për një farë kohe, duke u marrë me gjah si edhe me mësim-dhënie e mësim-nxënie mbi aspekte të jetës adulte. Në vazhdën e “hedhjes baltë mbi luftërat-epope”, unë do të denoncoj edhe ambiguitetin e luftës së Trojës, si luftë edhe kundër të huajve, por edhe si luftë civile. Akili dhe Aga Memnoni siç dihet&duhet grindeshin për punë femrash, por edhe ushtarët e thjeshtë, për vite të gjatë me radhë duhet të jenë kacafytur me njëri-tjetrin nëpër tenda, për të fituar favoret e bashkëluftëtareve më të rinj e më të bukur. Këtë nuk e shpika nga koka me ndonjë qëllim të posaçëm ndaj popullit vëlla grek: këto gjëra i thonë pa u skuqur studimet historike.
Për hir të historisë vjen edhe Mesjeta, me shkishërimet, me inkuizicionin me akuzat për sodomi Leonardo da Vinçit bile edhe ndaj një urdhëri të tërë murgjish (Templarët). Pastaj duke shfryrë hyjnë në histori makinat me avull, “Liri-Barazi- Vllazërina”, Kapitali&Mbivlera, Verlaine& Rimbaud, Luftën e Parë e të Dytën, Woodstock-un e Vietnamin, Murin e Berlinit dhe Olimpiadat Gay, pa harruar AIDS-in.
Pas këtyre kapërcimeve subjektive në qytetërimin perëndimor, arrijmë në ditët e sotme, ku të flasësh për homoseksualizmin nuk është e vështirë, nuk të duhet ndonjë energji e posaçme prej eksploratori hamendës apo kontestues. Tanimë gjërat janë ashiqare. Informacioni është i bollshëm, aq sa të lejon të nxjerrësh përfundime për formën publike që ka marre fenomeni, bile jo kaq pak sa të kufizohesh në përshtypje indiferente. Kjo është diçka që të provokon disa sjellje të posaçme.
Studime të panumërta psikologjike nuk kanë arritur dot të gjejnë se çfarë është ajo që i përcakton drejtimet seksuale tek njeriu. Edhe një bindje e vjetër se devijimet homoseksuale shkaktohen nga mungesa e hormoneve gjinore, tashmë ka rezultuar si faktor anësor. Eshtë pranuar si shpjegim, një amalgamë hipotezash psiko-sociologjike përmbi fëmijërira të vështira, për identifikime me prindin e seksit tjetër, etj., etj.. Por tashmë, një gjë është fiksuar: Për homoseksualizmin nuk flitet më si për një sëmundje, po si një dimension “tjetër”. Prandaj edhe me sa duket, kjo përligjje duke i dhënë të drejtë qytetarie, ka ndihmuar në ekspansionin gay.
Në Lindje e në Perëndim, përherë të qenit gay është ballafaquar me përbuzjen dhe bojkotimin. Jeta e një gay në publik ka qenë një alternativë e dyzimit. Sapo shoqëria e zbulonte “alienin”, niste procesi i diferencimit, persekucionit, përzenia nga puna dhe penalizimi. Mjafton të kujtojmë gjyqet ndaj Oscar Ëilde, Paul Verlaine. Por në vitet e dekadencës, midis dy luftrave, vihet re një farë liberalizmi, nis hapja e lokaleve “vetëm për burra”, “vetëm për gra”, ku u prezantuan edhe travestitët (burra të veshur si gra, e anasjelltas) . Proces ky që u ndërpre nga ardhja në fuqi e regjimeve fashiste autoritare, si edhe nga funebriteti i luftës së Dytë.
Intoleranca pas luftës vazhdoi, por sidomos dalja në skenë e sëmundjes AIDS, karakteristike për komunitetin gay (mashkullor) , bëri që këta të organizoheshin në shoqata e grupime, gjë që çoi në konturimin e një levizjeje të përbotshme. Tashmë homoseksualët duke mbajtur në shpinë krahas akuzave për perversion edhe akuzat për bartës të AIDS, u gjendën edhe më të privuar nga të drejtat për shkollim, punësim e përgjegjësi shoqërore. Nisin demostratat, manifestet dhe format spektakolare të protestës nga ana e elementëve gay në fushën e artit e të modës. Një lëvizje e vërtetë për barazi dhe integrim. Gjithashtu edhe një lëvizje për ta çdemonzuar homoseksualizmin, për ta paraqitur si një zgjedhje natyrale. Rezultatet e kësaj faze të levizjes, ia arritën të fashitnin pak urrejtjen patologjike të njerëzve ndaj ketij fenomeni, dhe fundi i fundit t’u kujtonin se një gay është njeri si të tjerët.
Por nga ana tjetër lëvizja në fjalë nuk kontribuoi vetëm në normalizimin e marrëdhënieve me shoqërine. Duke shfrytëzuar zbutjen e opinionit ndaj tyre, gay-t@ i dhanë vetëmbrojtjes përmasat e një ofensive për t’u përfaqësuar në të gjitha planet e jetës shoqërore e politike. Lëvizja gay evoluoi nga një lëvizje integrimise në një lëvizje integraliste. Gay kërkon të celebrojë zyrtarisht martesa. Gay kërkon të celebrojë religjiozisht martesë e vet. Gay kërkojnë të adoptojë fëmijë e t’i edukojnë nëpër familjet gay. Kur pinguinët meshkuj të kopështit zoologjik të Berlinit, muaj më parë, dhanë shenja të ashpra homoerotike, dhe kujdestarët vendosën t’i “riprogramonin” duke i “detyruar” të rrijnë me femra pinguine, protesta serioze nga komuniteti gay u mobilizuan për të mbrojtur zgjedhjen e lirë të shpendëve në fjalë…. Më e bukura është se shumë nga kërkesat që përmenda më lart, tashmë të shtypura me shkronja të pastra nëpër legjislacionet e shumë vendeve të Europës, mund të kthehen edhe në klauzola për legjislacionin blegtoral. Pround to be gay, krenar që jam gay - është një parrullë e vjetër e lëvizjes. Megjithëse në botën e artit, sportit, modës, tashmë edhe politikës ka mjaft gay, prapë së prapë është parë e arsyeshme të sajohen Olimpiadat Gay, Miss Gay, festivale Filmi Gay e sa e sa të tjera grumbullime vetëm për ta. Liderët e lëvizjeve gay, sa herë japin deklarata e intervista, përdorin termin “heteroseksual”, kur i referohen pjesës “tjetër” të botës jo-gay, duke u përpjekur të thonë kështu mbase, se nuk ka asgjë të keqe po të jesh heteroseksual… Edhe heterot, njerëz janë… Paragjykimet kanë nisur edhe në kampin gay, kurse nga ana tjetër, njerëzit normalë, ndonëse jo më me mendësitë e një dekade më parë, kanë nisur të pajisen me një fobi të re. Kur kanë bezdi një homoseksual, më tepër bezdia lidhet me lëvizjen ku ai bën pjesë se sa me vetë personin…
Me këto ritme të përparimit të strukturës së re mentale, lëshim pas lëshimi do të vijë ajo ditë e mrekullueshme, kur njeriu do të shkojë në kishë a bashki për t’u martuar me atë që i do zemra, p.sh. me makinën e vet të re, si tek ai rrëfimi i Kadaresë për atë francezin që donte të martohej me veturën e tij “Lancia”. (Me ndonjë “Renault” mashkullor, kurrën e kurrës, thoshte auto-ashiku i pirë, se ai nuk ishte “ashtu” …)(…ende jetonim në vitet ‘80…)

[dardana78]

Te falenderoj qe e hape kete teme per Ervin Hatibin. Eshte nje nga poetet me te mire shqiptare. Me kishte marre malli per poezite e tij. Libri i tij "Gjashta mac" dhe kenget e grupit Ritfolk me kujtojne adoleshencen time.

PROBLEME NDRICIMI

Thithe cigaren, te behet drite
Tregome se jeta eshte rrotull
Pastaj jeten mbushe me tym
Thithe cigaren, bej drite me fryme, pak
Me kete kraharorin tend te zbutur
Hapje-mbyllje sysh ndricimi
Ne ulur perdhe
Hijet lindin e largohen duke vjelle e duke u rrezuar
Ti pergjysem e zhveshur si nje rrenje
Si nje femije i prape, por me fat
Ti kam fituar te gjitha kopsat ne loje
Prek mishin tend, gishtat na takohen ne gryke te shishes
Ketu ka erresire, mishi yt fryhet si vele
Thithe cigaren, ose le te presim
Te kaloje edhe nje makine
Me plumba drite ti vret veten
Te gjitha kopsat t'i fitova
RRobat nuk pipetijne
Fytyra jote nuk jeton
Fytin tim nga brenda e ndricon
Barku yt i vogel bardhe e zi.

[hasanmehmeti]

Identiteti shqiptar

Intervistë e intelektualit shqiptar Ervin Hatibi, për faqen elektronike Worldbulletin.net.




Intervistë e poetit, artistit dhe intelektualit shqiptar Ervin Hatibi, për faqen elektronike Worldbulletin.net rreth procesit ndërtues të identitetit shqiptar, nën deklaratat moderne.


WB: Cila është baza e identitetit shqiptar?

EH: Unë mendoj që baza e identitetit shqiptarë është, sigurisht dhe kryesisht gjuha shqipe. Gjuha është gjëja e vetme, krahas historisë së përbashkët, e cila i bashkon të gjithë shqiptarët. Me të vërtetë, ka shumë perspektiva konfliktuale rreth identitetin "zyrtar" shqiptar, bazuar mbi projekte dhe agjenda sekteriane. Megjithëkëtë, unë përsëri mendoj që shqipatarët më të zgjuar janë ata të cilët e zgjerojnë konceptin e përfshirjes përsa i përket identitetit shqiptar. Si një komb, Shqipëria është një shembull i diversitetit në bashkim.

Shqipëria strehon njerëz të traditave fetare të ndryshme por gjithashtu komunitete dhe minoritete etnike të cilat konsiderohen shqiptare. Unë me lehtësi mund të sjellë shembujt e komuniteteve të Vllehëve dhe Sllavëve ose madje edhe një pjesë të minoritetit zyrtar
grek në Shqipëri, të cilët e shikojnë vetveten si shqiptarë "të vërtetë" dhe të cilët shfaqin të gjitha karakteristikat më tipike, të një shqiptari të zakonshëm.

Ndërsa, nuk ka asnjë gjë të tillë si një projekt të bazuar nga ekskluziviteti i një feje kur ne flasim për identitetin shqiptar. Përndryshe kjo mund të fshijë gjithë atë pjesë të mirë të kombit
shqiptar vetëm mbi bazat fetare. Kjo, veçanërisht gjatë kohërave kur diskursi mbi përplasjet permanente dhe luftërat midis kulturave dhe feve ka arritur gati një kulm agresiv.

Kjo pra duhet të shikohet si një pasuri që rasti i kombësisë shqiptare qëndron një rast shembullorë i bashkëjetesës së njerëzve nga edukime të ndryshme fetare, bashkëndarjen dhe përdorimin e gjuhës së njëjtë, vendit të njëjtë dhe, i cili zakonisht, gjithashtu ndajnë referenca kulturore dhe historike.

WB: Cila është marrëdhënia midis identitetit shqiptar dhe kulturës
islame?

EH: Unë mendoj që marrëdhënia midis identitetit shqiptar dhe kulturës islame është e një natyre jashtëzakonisht të rëndësishme dhe të veçantë. Me të vërtetë, fjala e cila e përshkruan fjalën "nation" në shqip është fjala "komb". Fjala "komb" origjinon nga fjala arabe "kaum", e cila ka ardhur në Shqipëri përmes gjuhës osmane. Kështu, në mënyrë për ta përkufizuar vetë nocionin e kombit shqiptar, themeluesit e nacionalizmit shqiptar zgjodhën pikërisht këtë fjalë
arabe. Unë besoj që çështja e marrëdhënies midis kulturës islame dhe identitetit shqiptar është shumë e prezantuar në këtë shembull simbolik.

Çfarë ne në ditët tona perceptojmë si një identitet shqiptar nuk është më pak sesa një përzierje influencash, të cilat filluan që në kohërat e Perandorisë Romake deri në fundin e Romës së fundit, Perandorisë Osmane. Një fakt i mirënjohur, i cili gjithashtu nuk është parë nga disa nga personalitetet më të shquara të kulturës sonë, që influencat më të fuqishme në kulturën dhe identitetin tonë derivojnë nga kohërat osmane.

Influencat më të fuqishme duhet të shihen në folklorin tonë, në ritualet sociale të jetëve tona të përditshme, në perceptimet tona të së shenjtës, në urbanizimin dhe arkitekturën e qyteteve tona dhe gjithashtu të gjuhës dhe terminologjisë sonë. Me fjalë të të tjera, këto influenca i kanë dhënë formë vetë zemrës së memories sonë kolektive dhe na kanë ndihmuar të krijojmë identitetin kulturorë shqiptar. Ky identitet është një nga shumë identitetet post-osmane që
lulëzuan pas rënies së Perandorisë Osmane. Në territoret shqiptare, ku maxhoranca e popullatës janë muslimanë, ky identitet post-osman, përmban më pamje islamicate sesa territoret e tjera post-osmane të Ballkanit.

Unë do të preferoja këtë term "islamicate", të shpikur nga tradita orientaliste, e cila thotë që jo çdo gjë në shoqëritë muslimane është nevojshmërisht fetarisht islamike ose e prodhuar vetëm nga muslimanët. Jo çdo gjë që muslimanët prodhojnë mund të konsiderohet nga një pikëpamje strikte fetare si islamike.

Në rastin e Shqipërisë, influencat e lartpërmendura, duke përfshirë konceptet e të shenjtës dhe jo të shenjtës, i kanë marrë nga tradita islame, Osmane. Çdo shqiptar, i edukuar apo jo, musliman, apo me trashëgimi të krishterë, lirisht përdor shumë herë ditë për ditë fjalën "ishallah". Këmbëngulja e vetë përdorimit të kësaj fjale shkon përtej gjuhës. Ky është një simbol i fuqishëm i identitetit tonë kulturorë të ngulitur mirë në traditën tonë të gjashtë hekujve të fundit.