|
Administratorėt
Anėtarėsuar: 18-03-03
Vendndodhja: Netherland
Postime: 24,987
|
Vdekja ĖshtĖ shpikja mĖ e mirĖ e jetĖs
Steve Jobs, bashkėthemeluesi i njė ndėr kompanive mė tė njohura nė botė pėr informatikė, "Apple Computer Company", i njohur si babai i iPod-it (aparaturė e vogėl digjital pėr dėgjim tė muzikės), iPhone-s (aparaturė mediale qė bėnė pjesė nė kategorinė e Smartphone-ve) dhe iPad-it (tablet-kompjuter me teknologji Multi-Touch-Screen), ka ndėrruar jetė, mė 5 nėntor 2011, nė moshėn 56 vjeēare, nga kanceri nė pankreas, sėmundje ndaj sė cilės ai luftoi qė nga viti 2004.
Steve Jobs, edhe pse asnjėherė nuk diplomoi, konsiderohet njė ndėr inovatorėt mė tė mėdhenj tė kohės sonė, i cili pėrmes imagjinatės sė bujshme e brilante, talentit dhe risive tė tij, solli avancim tė jashtėzakonshėm nė fushėn e teknologjisė sė komunikimit, duke revolucionuar kėshtu boten dhe pushtuar tė gjitha tregjet e saj me prodhimet e Apple-s.
Steve ndryshoi jetėt tona, u shpreh presidenti i SHBA-ve, Barack Obama.
Fjalimi i mbajtur nė ceremoninė e diplomimit tė studentėve nė Universitetin e Stanfordit, mė 12 qershor 2005.)
Jam i nderuar qė sot jam me ju, nė ditėn e diplomimit tuaj nė njėrin prej universiteteve mė mira nė botė. Unė kurrė nuk kam diplomuar nė universitet. T’ju them tė vėrtetėn, asnjėherė nuk kam qenė mė afėr njė diplomimi sesa sot. Sot dua t’i shpalos tri rrėfime nga jeta ime. Kjo ėshtė e tėra. S’ėshtė diēka e madhe. Vetėm tri rrėfime.
Rrėfimi i parė: lidhja e pikave
Braktisa studimet nė Reed College pas gjashtė muajve tė parė, por qėndrova atypari rreth 18 muaj para se tė largohesha pėrfundimisht. Pse i braktisa studimet?
Gjithēka filloi para se tė lindesha. Nėna ime biologjike ishte e re, e pamartuar, me diplomė universitare, kur vendosi tė mė japė pėr adoptim. Ajo ishte e vendosur qė unė duhej tė adoptohesha nga njerėz tė diplomuar, kėshtu qė ēdo gjė ishte gati qė tė adoptohesha nga njė jurist dhe gruaja e tij. Por, nė ēastin e fundit ata vendosėn qė, nė tė vėrtetė, e donin njė vajzė. Kėshtu, prindėrit e mi, tė cilėt ishin nė listėn e pritjes, morėn njė telefonatė nė mes tė natės: "Papritmas, e kemi njė djalė. A doni ta adoptoni?". Ata thanė: "Natyrisht!". Nėna ime biologjike mė pas e kuptoi se nėna ime e re nuk kishte diplomuar nė universitet dhe se babai im nuk e kishte pėrfunduar shkollėn e mesme. Ajo refuzoi t’i nėnshkruante dokumentet pėrfundimtare tė adoptimit. Ishte zbutur vetėm disa muaj mė vonė, kur prindėrit e mi premtuan se njė ditė do tė regjistrohesha nė universitet.
17 vjet mė vonė, shkova nė universitet. Por, me naivitet zgjodha njė universitet qė gati ishte i shtrenjtė sa Stanford’i, dhe tė gjitha kursimet e prindėrve tė mi nga “klasa punėtore” u shpenzuan pėr shkollimin tim. Pas gjashtė muajsh, nuk mund ta kuptoja vlerėn e gjithė kėsaj. Nuk kisha asnjė ide se ēfarė doja tė bėja me jetėn time dhe s’kisha ide nė ē’mėnyrė universiteti do tė mė ndihmonte ta kuptoja atė. Unė po i shpenzoja tė gjitha paratė qė prindėrit e mi i kishin kursyer gjatė gjithė jetės sė tyre. Kėshtu qė vendosa t’i braktisja studimet dhe tė besoja se ēdo gjė do tė pėrfundonte mirė. Ishte shumė e frikshme nė atė kohė, por duke shikuar prapa, ai ishte njėri nga vendimet mė tė mira qė kam marrė. Nė ēastin qė u largova, kisha mundėsi tė mos i ndjekja ligjėratat nė lėndėt tė cilat nuk mė interesonin, dhe fillova tė shkoja nė lėndėt qė dukeshin joshėse.
Jo ēdo gjė ishte romantike. Nuk kisha dhomė nė konvikt, prandaj flija nė dyshemetė e dhomave tė shokėve tė mi. I grumbulloja shishet e Coca-Colas pėr 5 centė, me tė cilat blija ushqime, dhe ēdo tė diel mbrėma ecja 7 kilometra pėr ta marrė njė shujtė tė mirė falas nė tempullin Hare Krishna. Mė pėlqente shumė. Tė gjitha ato pėr tė cilat ngecja duke ndjekur kuriozitetin dhe intuitėn time, mė vonė dolėn tė jenė shumė tė ēmuara. Mė lejoni t'iu jap njė shembull interesant.
Reed College nė atė kohė ofronte mbase ligjėratat mė tė mira tė kaligrafisė nė gjithė vendin. Nė tėrė kampusin universitar, secila afishe, ēdo etiketė nė ēdo sirtar, ishin realizuar me kaligrafi dore. Meqė kisha braktisur ligjėratat, vendosa ta merrja njė lėndė pėr kaligrafi, pėr tė mėsuar si tė shkruaja. Mėsova pėr fontin “serif” dhe “sans serif”, dhe pėr ndryshimin e hapėsirave ndėrmjet kombinimeve tė fonteve tė ndryshme, gjė qė e bėn tipografinė aq tė mrekullueshme. Ishte e bukur nė mėnyrė historike, artistikisht delikate, me njė qasje tė cilėn shkenca nuk mund tė kapė. Kjo mė dukej fascinuese.
Pėr asnjėrėn nga kėto nuk kisha aspak shpresė se do tė kishin ndonjė aplikim praktik nė jetėn time. Por, dhjetė vjet mė vonė, kur ishim duke e dizajnuar kompjuterin e parė Macintosh, tė gjitha m’u kthyen. Ne i projektuam tė gjitha nė Mac. Ai ishte kompjuteri i parė me tipografi tė shkėlqyeshme. Sikur unė tė mos e kisha ndjekur atė lėndė nė universitet, Mac’u kurrė nuk do tė posedonte tipografi dhe fonte tė tilla. Dhe meqė Windows vetėm kopjoi Mac’un, ėshtė e mundshme qė asnjė kompjuter personal nuk do t’i kishte ato. Sikur tė mos e kisha braktisur universitetin, kurrė nuk do ta kisha ndjekur lėndėn pėr kaligrafi, dhe kompjuterėt personalė nuk do tė mund ta kishin tipografinė e mrekullueshme qė e kanė.
Natyrisht, ishte e pamundur t’i lidhja pikat kur isha nė universitet. Por, kjo ishte jashtėzakonisht e qartė kur dhjetė vjet mė vonė po e hidhja shikimin prapa.
Pra, nuk mund t’i lidhni pikat paraprakisht, por mund t’i lidhni ato vetėm duke shikuar prapa. Duhet tė besoni se, nė njėfarė mėnyre, pikat do tė lidhen nė tė ardhmen tuaj. Duhet tė besoni nė diēka – nė guximin tuaj, fatin, jetėn, karmėn, nė ēfarėdo. Kjo qasje asnjėherė nuk mė ka zhgėnjyer, por e ka bėrė tėrė ndryshimin nė jetėn time.
Rrėfimi im i dytė: pėr dashurinė dhe humbjen
Kam qenė me fat – herėt nė jetė e gjeta atė qė doja ta bėja. Steve Wozniak dhe unė filluam Apple’in nė garazhėn e prindėrve tė mi, kur isha 20 vjeē. Punonim shumė, dhe pėr 10 vjet Apple u rrit nga vetėm dy persona nė garazh, nė njė kompani 2 miliardė dollarėshe, me mbi 4000 tė punėsuar. Njė vit pasi e kishim lansuar krijimin tonė mė tė mirė – Macintosh, unė i mbusha 30 vjet. Atėherė mė larguan nga kompania. Si mund t’ju largojnė nga kompania tė cilėn e keni themeluar? Derisa Apple ishte duke u rritur, ne punėsuam dikė pėr tė cilin mendova se ishte shumė i talentuar pėr ta drejtuar kompaninė bashkė me mua, dhe nė vitin e parė gjėrat shkuan mirė. Por, pastaj vizionet tona pėr tė ardhmen filluan tė ndryshonin dhe nė fund u pėrplasėm. Bordi i Drejtorėve ishte nė anėn e tij. Kėshtu, nė moshėn 30 vjeēare, u gjenda jashtė. Jashtė me publicitet. Ajo qė kishte qenė fokusi i krejt jetės sime, u zhduk. Kjo ishte shkatėrruese.Pėr disa muaj, vėrtet nuk e dija ēfarė tė bėja. Ndjeva se e kisha zhgėnjyer gjeneratėn e mėparshme tė sipėrmarrėsve dhe nuk kisha qenė nė nivel tė detyrės. U takova me David Packard dhe Bob Noyce, dhe u pėrpoqa tė kėrkoja falje qė e kisha katranosur aq keq. Isha njė dėshtim shumė publik, dhe mendoja edhe tė largohesha nga skena e Luginės sė Silikonit. Por, ngadalė, diēka filloi tė shkrepte - ende e doja atė qė e kisha bėrė. Zhvillimi i ngjarjeve nė Apple nuk e kishte ndryshuar aspak kėtė. Isha i refuzuar, por ende isha nė dashuri. Dhe kėshtu, vendosa tė filloja pėrsėri.
Nuk e kisha kuptuar atėherė se shkarkimi nga Apple ishte gjėja mė e mirė qė mund tė mė kishte ndodhur ndonjėherė. Pesha e tė qenit i suksesshėm u zėvendėsua me lehtėsimin e tė qenit njė fillestar pėrsėri, mė pak i sigurt pėr ēdo gjė. Kjo mė ēliroi qė tė hyja nė njė nga periudhat mė kreative tė jetės sime.
Gjatė pesė viteve tė ardhshme, themelova njė kompani tė quajtur NeXT dhe njė kompani tjetėr me emrin Pixar, si dhe rashė nė dashuri me njė grua tė mahnitshme qė do tė bėhej gruaja ime. Pixar krijoi pėr herė tė parė me kompjuter njė film tė animuar tė metrazhit tė gjatė, Toy Story, dhe tash ėshtė studioja mė e suksesshme e animacionit nė botė. Nė njė kthesė tė ngjarjeve, Apple bleu NeXT, unė u ktheva nė Apple. Teknologjia qė ne tė zhvilluam nė NeXT ėshtė nė zemėr tė rilindjes aktuale tė Apple. Ndėrsa unė dhe Laurene kemi njė familje tė mrekullueshme.
Jam shumė i sigurt se kjo nuk do tė kishte ndodhur sikur tė mos isha shkarkuar nga Apple. Ky ishte njė ilaē me shije shumė tė hidhur, por mendoj se pacienti kishte nevojė pėr tė. Ndonjėherė jeta ju godet nė kokė me njė tullė. Mos e humbni besimin. Jam i bindur se e vetmja gjė qė mė mbajti mua ishte fakti se e doja atė qė kisha bėrė. Ju duhet ta gjeni atė qė doni. Dhe kjo ėshtė po aq e vėrtetė pėr punėn tuaj, sa edhe pėr tė dashurit tuaj. Puna juaj do ta plotėsojė njė pjesė tė madhe tė jetės tuaj, dhe mėnyra e vetme qė tė jeni me tė vėrtetė tė kėnaqur ėshtė qė ju bėni atė qė besoni se ėshtė punė e shkėlqyeshme. Mėnyra e vetme pėr tė bėrė punė tė shkėlqyeshme ėshtė ta doni atė qė bėni. Nėse nuk e keni gjetur ende, vazhdoni tė kėrkoni. Mos bėni kompromis. Si me tė gjitha ēėshtjet e zemrės, ju do ta kuptoni kur ta gjeni atė. Dhe, si ēdo marrėdhėnie e shkėlqyeshme, ajo bėhet mė e mirė me kalimin e viteve. Pra, vazhdoni tė kėrkoni derisa ta gjeni. Mos bėni kompromis.
Rrėfimi i tretė: vdekja
Kur isha 17 vjeē, lexova njė thėnie: "Nėse e jetoni ēdo ditė sikur tė ishte dita juaj e fundit, njė ditė me siguri do tė keni tė drejtė". Kjo mė bėri pėrshtypje dhe qė prej atėherė, pėr 33 vitet e fundit, e kam shikuar pasqyrėn ēdo mėngjes dhe e kam pyetur veten: "Nėse sot do tė ishte dita e fundit e jetės sime, a do ta bėja atė qė do ta bėj sot?". Dhe sa herė qė disa ditė me radhė pėrgjigja ishte "Jo", e dija se duhej tė ndryshoja diēka.
Ta rikujtosh se do tė vdesėsh sė shpejti ėshtė mjeti mė i rėndėsishėm qė kam hasur ndonjėherė pėr tė mė ndihmuar tė bėj zgjedhjet e mėdha nė jetė. Sepse pothuajse ēdo gjė - tė gjitha pritjet e jashtme, e gjithė krenaria, e gjithė frika e turpit apo e dėshtimit – shpėrbėhet nė ballafaqim me fytyrėn e vdekjes, duke lėnė vetėm atė qė vėrtet ėshtė e rėndėsishme. Ta rikujtosh se do tė vdesėsh ėshtė mėnyra mė e mirė qė e di pėr ta shmangur kurthin e tė menduarit se keni diēka pėr tė humbur. Tashmė jeni tė zhveshur. Nuk keni asnjė arsye pėr tė mos e ndjekur zemrėn tuaj.
Rreth njė vit mė parė, unė u diagnostikova me kancer. E kisha njė incizim nė orėn 7:30 nė mėngjes, dhe ai qartėsisht e tregoi njė tumor nė pankreasin tim. As qė e dija se ēfarė ishte pankreasi. Mjekėt mė thanė se ishte pothuajse e sigurt se bėhej fjalė pėr njė lloj kanceri tė pashėrueshėm, dhe nuk kisha mė shumė se tre deri nė gjashtė muaj. Mjeku im mė kėshilloi tė shkoja nė shtėpi dhe t’i rregulloja punėt e mia, qė me fjalė tjera ėshtė kodi i mjekut pėr tė tė thėnė tė pėrgatitesh pėr tė vdekur. Kjo do tė thotė tė pėrpiqesh t’iu tregosh fėmijėve pėr disa muaj gjithēka qė ke menduar t’iu thuash pėr 10 vitet e ardhshme. Do tė thotė tė sigurohesh qė gjithēka ėshtė e organizuar mirė, qė tė jetė sa mė e lehtė qė ėshtė mundur pėr familjen. Do tė thotė t’i thuash lamtumirat.
Jetova me kėtė diagnozė gjatė gjithė ditės. Mė vonė nė mbrėmje kisha njė biopsi, kur ata mė vendosėn njė endoskop nė fyt, pėrmes stomakut tim deri tek zorrėt e mia, dhe e ngulėn njė gjilpėrė nė pankreasin tim, nga ku morėn disa qeliza tė tumorit. Unė isha me qetėsues, por gruaja ime, e cila ishte atje, mė tha se kur mjekėt i panė qelizat nė njė mikroskop, filluan tė qajnė, sepse doli tė ishte njė formė shumė e rrallė e kancerit tė pankreasit, qė ėshtė i shėrueshėm pas ndėrhyrjes kirurgjike. U operova dhe tash jam mirė.
Kjo ishte afėrsia ime mė e madhe me vdekjen dhe shpresoj se do tė mbetet e tillė edhe pėr disa dekada tė ardhshme. Duke pėrjetuar kėtė gjė, tani mund tė them me njė siguri pak mė tė madhe se vdekja ishte njė koncept i dobishėm, por krejtėsisht intelektual.
Askush nuk dėshiron tė vdesė. Edhe njerėzit tė cilėt duan tė shkojnė nė parajsė, nuk duan tė vdesin pėr tė arritur atje. Vdekja ende ėshtė destinacioni qė ne tė gjithė e ndajmė. Askush nuk iu ka shmangur kurrė asaj. Dhe kjo ėshtė ashtu siē duhet tė jetė, sepse vdekja me gjasė ėshtė shpikja mė e mirė e Jetės. Ėshtė agjensi i ndryshimit tė Jetės. Ajo e pastron tė vjetrėn pėr t’i hapur rrugėn tė rejės. Tani e reja jeni ju, por njė ditė jo shumė tė largėt nga tash, ju do tė bėheni gradualisht tė vjetėr dhe tė do tė largoheni. Mė vjen keq qė jam aq dramatik, por kjo ėshtė shumė e vėrtetė.
Koha juaj ėshtė e kufizuar, prandaj mos e humbni atė duke e jetuar jetėn e dikujt tjetėr. Mos bini nė kurthin e dogmės – qė ėshtė tė jetuarit me rezultatet e tė menduarit tė njerėzve tė tjerė. Mos lejoni qė zhurma e mendimit tė tė tjerėve ta mbytė zėrin tuaj tė brendshėm. Dhe ajo qė ėshtė mė e rėndėsishmja - kini guximin pėr ta ndjekur zemrėn dhe intuitėn tuaj. Kėtė dyja tashmė e dinė atė qė ju e dėshironi vėrtet. Ēdo gjė tjetėr ėshtė dytėsore.
Kur isha i ri, ishte njė botim i mahnitshėm i quajtur “Katalogu i Tėrė Botės”, i cili ishte njė nga biblat e brezit tim. Ai ishte pėrpiluar nga Stewart Brand, jo shumė larg nga kėtu nė Menlo Park, dhe ai e solli nė jetė me emocionet e tij poetike. Kjo ndodhi nė fund tė viteve 1960, para daljes sė kompjuterėve, kėshtu qė gjithēka ishte bėrė me makina shkrimi, gėrshėrė dhe kamera Polaroid. Ai ishte njė lloj Google nė formė tė librit me lidhje tė thjeshtė, 35 vjet pėrpara shfaqjes sė Google: ishte idealist dhe i stėrmbushur me vegla tė sakta dhe koncepte tė shkėlqyeshme.
Stewart dhe ekipi i tij i botuan disa edicione tė “Katalogut tė Tėrė Botės”, dhe kur e kishte kryer detyrėn e tij, ata e realizuan botimin e fundit. Ishte mesi i viteve 1970, dhe unė isha i moshės tuaj. Nė kopertinėn e pasme tė botimit tė fundit, ishte njė fotografi e mėngjesit nė njė rrugė fshati, e tillė nė tė cilėn do tė mund tė gjenit veten duke bėrė autostop nėse do ishit tipa aventurierė. Nėn tė ishin fjalėt: "Rri uritur, rri naiv”. Ajo ishte porosia e tyre lamtumirės. Rri uritur, rri naiv. Gjithnjė e kam dėshiruar kėtė pėr veten time. Dhe tani qė ju po diplomoni pėr tė filluar pėrsėri, do ta doja kėtė pėr ju.
Rrini tė uritur, rrini naivė.
Faleminderit tė gjithėve.
Nga: Steve JOBS
__________________
Asgjė nuk ėshtė e pamundur. Pamundėsinė apsolute e shkakton mosdija jonė reale.
Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga Zero Cool : 30-01-12 nė 16:29
|
Titulli: Jeta!
Titulli: Jeta!
Modė Lineare
