Çfarë thonë të huajt për Shqiptarët?

[Denim]

Në jeten time kurrë nuk kam qenë i puthur prej aq shumë burrash sa nga refugjatet në Shqipëri. Edhe unë i dua shqiptarët po ashtu, për karakterin, stoicizmin dhe atdhetashurinë e tyre.

Gjenerali Wesley Clark

[Neferta]

Kliko (e mire e qendrueshme)
Per shum te kqija qe i kemi te mbathura- Nuk eshte krejt ashtu thot Aziz Nesin

[Zero Cool]

Xhorxh F. Wiliams: ''Shqiptarët''


Nuk vij të flas si mik i njerëzisë, por vij si mik dhe adhuronjës i racës shqiptare. Dashuroj Shqipërinë, dashuroj burrat e Shqipërisë siç dashuroj Amerikën, siç dashuroj burrat që i kanë dhënë lirinë Amerikës. Shqipëria do të jetë e lirë. Shqipëria i ka dhënë pesë imperatorë Romës dhe gjaku i shqiptarëve ka forcuar kombet e tjerë. E lashë Shqipërinë në vuajtje dhe të mbytur në gjak nga faji i Evropës, e cila tani po lan gjynahet e saj. Unë protestova kundër paudhësisë së Evropës kundrejt Shqipërisë, lashë vendin tim zyrtar dhe ju siguroj, që unë besoj, se ajo ditë që unë protestova për Shqipërinë, është dita më e lumtur e jetës sime… Tregtia e Amerikës duhet të jetë e lirë për kombin shqiptar, që është vëllai i kombit amerikan. Unë jam gati për çdo shërbim për lirinë dhe shpëtimin e Shqipërisë, edhe me jetën time." - Xhorxh Fred Uiliams (Në mitingun e organizuar për të mbrojtur të drejtat e kombit shqiptar, Boston, 7 Nëntor 1915).





SHQIPTARËT

Xhorxh F. Wiliams
(1852-1932)

I. TOKA DHE BANORËT

Shqipëri, lejomë të hedh sytë e mi
Mbi ty o nënë e rreptë burrash t'egër!
(Bajron)

"Bah! Shikoni këta barbarë!" - ka thirrur çdo tiran që ka shtyrë në fatkeqësi viktimën e vet, por më në fund e ka parë të pamundur ta bëjë skllav. Historia e dhimbëshme e Shqipërisë nuk i është treguar popullit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Kjo ka qenë zhdukur në vendin e Bajronit dhe të shteteve të mëdha, të cilët kanë vendosur të zhdukin nga faqja e dheut këtë popull heroik.
Në sallat e errëta të Dipllomacisë Europiane për shekuj me radhë ka qenë mbyllur dhe mundur fati i Shqipërisë. Edhe tani me lot në sy dhe mjaft e dobësuar nga robëria dhe padrejtësia e shekujve, po nxjerr duart thatanike për të kërkuar drejtësi dhe liri; por akoma më kot. Po shpërblimi i mëkateve është vdekja dhe kujdesi i drejtë i Perëndisë nxjerr përpara faktin që gjendja e keqe e sotshme e Europës rrjedh drejpërsëdrejti po nga ajo politikë që përdori për Shqipërinë.

Me gjithë se në mënyrë të përmbledhur, propozoj që ta them unë këtë ndodhi, të përshkruaj tokën, origjinën, gjuhën, zakonet dhe historinë e këtij populli, intrigat e Europës për ta mbajtur këtë popull skllav të Turqisë, mundimet dhe kërkesat e drejta të tij për liri dhe indipendencë, dhe më në fund se si Amerika mund të ndihmojë duke i prirë këtij kundrejt të drejtave të tij.

Toka e Shqiptarëve

Avlanon ishte një pjesë e vogël e kësaj toke, prej të cilës ata që shkelën Shqipërinë krijuan emrin Albania në të XI shekull. Emri i vërtetë i kësaj toke është Shqipëri dhe populli "shqiptar", që dmth "toka e bijt e shqipes". Shqipëria në mes të Malit të Zi dhe Austrisë nga veriu, të Serbisë nga Lindja dhe të Greqisë nga Jugu, shtrihet gjatë bregut italian ku qytete dhe limane prej Brindisi deri në Venetik duan të thonë se janë kryelartë me përparimin dhe lumturinë e tyre përpara anës së detit të shkretë të fqinjës së vet.

Si në Jug dhe në Veri të Shqipërisë ka limane të bukur dhe lumenj të mëdhenj e të mrekullueshëm. Buna, Drini dhe Liqeni i Shkodrës janë të pavozitshëm. Duhet që nëpërmjet tyre të zhvillohej një tregëti e madhe, e përgjithëshme; katër limane të tjerë gjatë bregut shqiptar janë pa mole dhe pa farë përmirësimi. Lumenjtë janë të mbushur dhe të pavozitshëm; pyje të mëdhenj po kalben në baltë dhe moçale; fusha të mëdhaja dhe pjellore shërbejnë vetëm si një kullotë e dobët për tufat e dhenve të një race shumë të dobët; i vetmi plug ësht ëparmënda e drunjtë e antikitetit romak. Minierat e punuara prej romakëve dhe venecianëve janë zhdukur nga pamja dhe s'dihet fare ku janë; përveç vija Egnatia një tregues i okupacionit romak, s'ka rrugë; fuqira ujrash të mëdhaja shkojnë kot; s'ka asnjë central elektrik, s'ka bankë, shumë pak të holla, asnjë zyrë postare të vendit veç atyre të huaja, shumë pak gazeta e libra, shumë rrallë një lloj makine edhe s'ka as qeveri të vendit.

Ministri i Punëve të Jashtëme të Italisë i quajtur San Guliano, bën një përshkrim se si mbriti nga bregu i detit në Shkodër, qyteti kryesor; hipur mbi një kalë nëpër fusha moçale, ferrishta e baltë, mbi një rrugë të verbër, ndërsa gjatë rrugës së tij kalonte i bukuri lumë pengues dhe i pavozitshëm, i cili me pak shpenzime, mund të bëhet që nëpër të të kalojë nga qyteti në det vaporë prej më shumë se tremijë tonësh. E pamundur! Në zemër të Europës të ndodhet një shkretëtirë si kjo; por ky është një fakt. Në të vërtetë kjo vjen nga që ky vend ka posibilitet më të madh se çdo shtet tjetër i Ballkanit që Europa e ka parë të arsyeshme për ta bërë këtë vend mizerabël dhe të shkretë. Ky vend ka pozitën gjeografike më të mirë në Europë, është çelësi i tregëtisë së Ballkanit dhe porta e kalimit për në Orient. Megjithkëtë sot nuk ka asnjë hekurudhë që të përshkojë Ballkanin nga Adriatiku që kjo të jetë një vijim i linjës austriake.
Ky princ Vidi dhe përfaqësuesit e gjashtë fuqive të mëdha bënë Durrësin kryeqytet të mbretërisë. Ata sot zunë një vend të keq, një katund të qelbur, por Durrësi nën emrin Epidamnus, siç quhej në kohët e vjetra. Ciceroni dymijë vjet përpara e përshkroi si një vend të bukur, të madh e të lulëzuar. Në atë kohë ishte një qendër e madhe tregëtare, por sot sikurse edhe fqinja e tij Tivari në Veri, qëndrojnë si monumente të mëkatës së shkatërimit turk. Në tokën e Epirit ku sot 600.000 frymë rrojnë mizërisht nën Pax Romana rronin 40.000.000 në lumturi. Do të shohim më vonë se jo natyra, por arti i zi e zbriti këtë vend nga lumturia e hershme në gjendjen e dhimbshme e të mjerueshme të sotme.

Shqipëria u qeth e u shkurtua në Traktatin e Berlinit e në akordin e Londrës, sa që askush nuk mund të dijë sot sipërfaqen dhe popullsinë e saj. Mund të jetë e madhe sa shtetet e Connecticut dhe Masachusetts, bashkë dhe popullsia mund të çmohet prej 500.000 në 1.500.000 por mesatarisht mund të jetë 750.000 banorë, p.sh. Shkodra ka 40.000 banorë, por me pak përjashtim ky vend përbëhet nga fshatrat.


Origjina e shqiptarëve

Në kohët prehistorike, para se poetët e Homerit të këndonin për Zotat e tyre dhe heronjtë e përrallave, përpara se të shkruhej gjuha greke, rronte një popull i quajtur Pellazg, Herodetus ju hedh Pellazgëve historinë e cila këto i përmend shumë më parë se sa civilizimin e grekëve, punimi i ashpër që mbulon anët e Parthenon në Athinë akoma quhet pellazgjik. Këta muret e mëdha që ne i quajmë Cyclopean, dhe për të cilat thotë profesor Pococke që qenë ndërtuar shumë më përpara se të ekzistonin grekët e Homerit.

Prej kësaj race të fortë prehistorike mbetën vetëm shqiptarët. Vetëm në kohë të vona u shkoqit se pellazgët qenë ilirianët e vjetër, e para degë indo-europiane, perandoria e të cilës shtrihej që nga Azia e Vogël deri në Adriatik dhe nga Veriu deri në Danub. Nga studimet e shkencëtarëve të rinj, si Prof. Max Miller dhe Prof. Pot, në gjuhën shqipe u stabilizua kjo origjinë. Këta ilirianë u shpërndanë edhe në Itali si Toskë (Tosc) rrojnë akoma në Shqipëri: në Itali rrojnë si toscs, Tuscans, Ëtruskans.

Është e kotë të kërkohet për Zotët e Greqisë në etimologjinë e gjuhës së saj; në gjuhën shqipe këta janë shumë të qartë dhe domethëniet e tyre shumë të drejta. P.sh. "Chaos" është hapësi (Kaopsi) - hapësirë; Erbus (son of Chaos - i biri i Chaos) - er-het-os - me ba t'errët uranos, I Vranos, zana e reve, vranët; Zeus, Zaa, Zee, Zoot - Zot, ra rrufe; Athena - E thëna, me thënë fjalën; Nemesis, nemes - nam, thirje e djallit; Muse, Mosois - Mësuesi; Aphroditë, Afërditë - afër ditës, (Agim).

Kur të jetë studiuar mirë gjuha shqipe dhe kur të jenë çvarrosë gojëdhënat e saj, atëherë shumë nga veprat e Homerit do të rishikohen dhe ca nga ato do të jetë nevoja edhe të korrigjohen. Herodotus nuk e dinte që emrat e heronjve të veprës së Homerit ishin fare qartë në gjuhën pellazgjike. E deri emri i vetë Homerit mund të gjurmohet në gjuhën shqipe. "I mirë" - që në formë "I miros", d.m.th. "Poezia e mirë".
Në gjuhën shqipe është Agamnos, Aigemendon, - ai që mendon, Ajax (Ajaks); si I-gheacehs-gjaks, gjakderdhës; Prijamos si Bir i-ams, bir i së amës e me kuptim ironik-Bir i Tokës, i vendit; Achilles (Akiles), i qiellës, një i zbritur nga qielli; Odysseus, I-oudhës, I udhës, udhëtari, ai që shëtit; Ithaka, I-Thakë-idhënak; Droilos, (Droilos), ai që druhet-frikacak.

Shumë të tjera mund t'i shtohen kësaj liste. Nuk është çudi nëse njerëzit që kanë studiuar gjuhën shqipe të thonë se ajo është gjuha origjinale e Homerit, dhe që grekët morën nga poetët pellazgjikë të shumtën e këngëve trimërie dhe heroike.

Sa dituri e madhe e pret arkeologun kur toka shqiptare do t'i hap thesarin e historisë pellazgjike!
Këta dhe shumë derivacione të tjera provojnë që shqiptarët sot janë mbi tokën e të parëve dhe flasin gjuhën e stërgjyshërve të tyre. Edhe përpara se se dega helene njihej në malet e Thesalisë. Shkodra, qyteti kryesor i Shqipërisë qe padyshim kryeqyteti i mbretërisë madhështore të Ilirisë; shqipja qe gjuha amtare e Aleksandrit të Madh që zaptoi botën dhe e Piros së Epirit, një nga gjeneralët më të mëdhenj që përmend historia, përballuesi i fundit të ushtrive zaptuese romake.

Një tragjedi përtej imagjinacionit të tragjedistit, është ajo që një racë e vjetër dhe e fortë erdhi në një gjendje kaq të keqe dhe mizore, gjë e cila shikohet si skandal i civilizimit euripian. Nuk është për çudi që otomanët nuk lejuan asnjë gërmim në tokën shqiptare, gjë që mund t'i sillte ndër mend këtij populli lulëzimin e parë.

vijon

[Zero Cool]

vijimi


Vendasit e Shqipërisë

Nuk janë turq sikurse e mendojnë; përpara kanë qenë të gjithë Kristianë, por gjatë shekujsh pjesa më e madhe është kthyer në besimin Mohamedan. Shumë prej malësorëve janë katolikë, kurse në Shqipërinë e Jugut pothuaj kisha greke është krejtësisht e pranueshme përveç Mohamedanëve. Gjuha shqipe është aq e dallueshme nga gjuhët e tjera të Europës sikurse është Keltizma (Keltic) ose Basque.
Ata nuk kanë literaturë veç librave të priftërinjve katolikë, as alfabet të stabilizuar nuk kanë akoma. Në shkollat e pakta turqit nuk kanë lejuar të mësohet gjuha e tyre. Nuk janë shumë ata që dinë të shkruajnë dhe të lexojnë.

Historia e Shqipërisë është një shënim i gjatë shkeljesh, plaçkitjesh e gjakderdhjesh. Këngët e tyre tregojnë-theksojnë vetëm luftra dhe trimërira. Të gjitha shkeljet e Europës mizore e kanë përzhitur këtë vend me zjarr e me shpatë.

Mbasi vdiq heroi, Gjergj Kastrioti, që mbajti larg nga Shqipëria 24 vjet ushtritë e Sulltanit duke i zhdukur nga faqja e dheut njëra mbas tjetrës. Otomanët mundën ta zaptojnë Shqipërinë dhe e mbajtën në një zgjedhë për mëse 450 vjet. Përveç popullit të fushave, të cilin e ka vrarë më shumë zgjedha e robërisë, përgjithësisht shqiptarët janë trima e luftëtarë të fortë. Malsori nuk del kurrë prej shtëpisë së tij i paarmatosur deri në dhëmbë; lufta ka qenë i vetmi besim i tyre; ata thonë "Aty ku asht shpata, asht besimi".

Djali rritet pa farë edukate ose disipline përveç përdorimit të armëve. Në ushtrinë turke ai mësoi si të vjedhë e të grabisë, në shtëpinë dhe vendin e tij zyrtarët dhe tagrambledhësit e pengonin në kursimet, punimet dhe në industritë. I rritur në një atmosferë violence dhe vjedhjeje, dhe uria shpeshherë e ka shtrënguar të sigurojë jetën e tij si të mundet, qoftë edhe prej armikut që i ka shkelur në vatër. Nuk duhet shikuar për çudi pse vjedhja që i bënin turqve quhej patriotizëm i lartë. Padyshim këta malësorë janë të egër dhe të pamëshirshëm në mësymje ose në mbrojtje. Që këta kanë dhe zakone të këqia s'ka nevojë për vërtetim, por janë rritur në një atmosferë pesimiste.


Një popull fisnik

Ky popull është shembull më i madh për të mbajturit e moralit dhe të meritave të trashëguara për fisnikërinë dhe për shekuj me radhë ka qenë nën kapacitetin e tij që megjithë influencën tirane dhe degraduese i mban prap kryet lart. Nuk i ka humbë shpresat e veta dhe gjithnjë thotë se jam shqiptar, qoftë edhe në mes të zjarrit e për këtë ky meriton të gradohet me një listë të gjatë virtytesh të pastra dhe shembullore. San Guiliano thotë se shqiptarët janë egoistë të radhës së parë. Sigurisht që ata janë një racë që shtrohen dhe kërusen nga frika. Trimëria e tyre nuk ka kufi; ata e përballojnë vdekjen dhe fatkeqësinë e tyre pa u trembur. Fjala e Besës për ta është shumë më e shtrenjtë se sa bëmat e mëdha të popujve të civilizuar. Hospitaliteti i tyre vijon deri sa mos t'u mbetet kurgjë. Virtytet e grave të tyre, janë tradicionale, dhe vdekja është dënimi i zakonshëm dhe i shpejtë në raste tradhëtie dhe imoraliteti. Sensiviteti në çnderime dhe fyerje është shumë më i madh se sa në gënjeshtra e shpifje, dhe kështu rastet mbarojnë me gjakmarrje; në asnjë vend tjetër të botës nuk është më e sigurtë gruaja nga ofendimet se sa në Shqipëri. Ai që vret një grua bie nga vlefta dhe e humb nderin dhe famën. Bajroni e nderon në këtë mënyrë besnikërinë e shqiptarëve nga eksperinca personale që pati pranë tyre;

Të rreptë bijt e Shqipes! Po vetitë
Nuk u mungojnë; veç të ishin më të arrira;
Armiku ua pa kurrizin ndonjëherë?
Kush e duron si ata mundimin e luftës?
Shkëmbinjt' e tyre s'janë më të patundur
Nga ata në çast rreziku dhe nevoje;
Ç'armiq për vdekje, por sa miq besnik!
Kur vendi a nderi i thërret të derdhin gjakun,
Si trima turren ku t'i çojë i pari i tyre.

Kaq tepër e admironte Bajroni këtë popull sa që Shelleys e thirri këtë me emrin përkëdhelës: "ALBI".

Malësori dallohet nga qytetari. Veshja përgjithësisht është si veshja kombëtare e Greqisë. Fustanella, një fustan i bardhë që mbrin deri te gjuri, çorape të bardha mbulojnë pulpat e këmbëve, këpucë me maja të kthyera dhe me tufa mbi to, rripi i mezit (silahu) i mbushur me armë, xhamadani me mëngë të lëshuara, mbrapa dhe qeleshe.

Ky popull jeton në formën patrike (partriarkale); plaku i shtëpisë nderohet dhe shquhet përmbi të tjerët dhe të gjithë e dëgjojnë. Vajzat nderojnë dhe dëgjojnë nënën. U mbarohet më parë çdo dëshirë prindërve dhe pastaj të tjerëve.

Te ky popull nderimi për moshën është një karakteristikë e veçantë; janë shumë zemërmirë për njëri tjetrin, ndihmojnë shoqi-shoqin në rast rreziku dhe nevoje, kanë respekt për eprorët e tyre dhe e mbajnë besën me drejtësi dhe ndërgjegje të pastër. Në mes të tyre flasin një gjuhë dekorative, përdorin terma të pastra dhe të prishurit e gojës shpërblehet pa vonesë dhe ndonjëherë shumë rëndë. As me shaka nuk përdoret gjuhë abuzive.

Hospitaliteti është në kulmin e tij në Shqipëri. Një atakim po t'i bëhet mikut në çdo mënyrë qoftë, është një çnderim i madh për të zotin e shtëpisë e për gjithë fisin e tij. Ai që grabit ose vjedh mikun, simbas zakonit të vendit dënohet shumë rëndë ose me vdekje ose nxirret jashtë fisit.
Burrat janë të gjatë, Gegët, në Veri janë më të gjatë se toskët në Jug; gjithashtu më të fortë e më të rreptë. Një shkrimtar e përshkruan lëvizjen e malësorëve të Veriut si dhitë e egra që ngjiten majave e shkëmbinjve më të mprehtë dhe zbresin pa pikë frike nga këto vende, që kur i sheh thua se asgjë e gjallë nuk mund të shpëtojë nga ato.

"BESA" është tradita më e shenjtë; kur njeri ka besën e një personi të mirë të njerit fis, çnderimi më i madh e pret fyesin e saj prej çdo personi të atij fisi. Besa e shqiptarit jo vetëm që mbahet dhe mbrohet me vullnetin më të mirë, por shqiptari po të jetë nevoja jep edhe jetën për të mbajtur besën. Një udhëtar nën fjalën e besës është nën mbrojtje të shenjtë.

Zakone - gjakmarrje

Gjakmarrja është një traditë e shqiptarëve, por e rregulluar mbas ca ligjeve dhe zakoneve të vendit që caktojnë kur, kush dhe si është e drejtë një gjakmarrje. Në këto raste as që përzihet qeveria edhe në qoftë se ndërhyn, do të ndjekë zakonin e vendit më tepër se ligjin. Kjo "lex talioni" rregull që i jep të drejtë që të shpaguhet një dëm reciprok ose si i thonë një sy për një sy, e kokë për kokë, jo vetëm që hyri nëpër ligje gjatë shekujve, por edhe nëpër besime. Konsiderohej se shpirti i të vrarit nuk ka qetësi deri sa të vritet gjaksori.

Në Shqipëri familjes ose trashëgimtarëve nuk u mbetet gjakmarrja vetëm për vrasje, por edhe për çështje nderi grash.

Gjaqet shpesh herë shtrihen deri në bajraqe, fise, dhe shpërblime gjaqesh shumë herë kanë kapërxyer katunde e krahina.

Ligjet turke në këtë vend nuk japin ndonjë farë drejtësie, i inkurajonin këto zakone mbasi këta shkaktonin përçarje, grindje dhe armiqësira të brendshme në mes të shqiptarëve, gjëra që i lehtësonin barrën e Turqisë për të imponuar më tepër tiraninë dhe robërinë.

Me ardhjen në fuqi të ligjti të "krimeve" ky zakon ndoshta do të zhduket me kohë sikurse në rastin e Malit të Zi.

Gratë shqiptare

Ndërsa, si edhe në shtetet e tjera të Ballkanit gruaja bën të gjitha punët si në fushë edhe në shtëpi, ajo shikohet me respekt dhe zë një pozitë më të lartë se gruaja e Orientit. Një grua mund të shëtitë prej një ane të Shqipërisë në tjetrën pa farë dyshimi, bile edhe një burrë që mund të ndodhet me të, nga shkaku i gruas është i sigurt. Nëqoftë se një vajzë e fejuar lë të fejuarin e vet, ajo e ngarkon familjen e saj me një gjak, të cilin e ka të drejtë i fejuari i saj. Përveç atyre të qytetit nusja nuk merr pjesë nga i ati i saj, përkundrazi dhëndri i paguan një shumë të hollash atit të vajzës; për gratë e veja paguhet gjysëm.

Në gratë shqiptare dashuria dhe bukuria nuk luajnë një rol me rëndësi; çka ia shton rëndësinë gruas pranë burrit, është të lindurit e fëmijëve; duke iu shtuar fëmijët i shtohet edhe pozita; nuk egzistojnë kërkund gra më të virtytshme se në Shqipëri.

Brez i fuqishëm

Gjaku i shqiptarëve është gjak burnie në (virile). Shqipëria i ka dhënë Turqisë gjeneralët dhe vezirët më të mirë. Vëllezërit e tyre në Itali, Toskanët, vunë themelet e vërtetë të madhështisë së Romës, pesë imperatorë të Romës qenë bij malsorësh ilirianë, në grykat dhe në malet e Aticas gjuha shqipe është në përdorim edhe sot; në luftën e Greqisë për lirinë e saj shqiptarët lanë emra fame; ata bashkohen me të tjerët, por në trazirë nuk bashkohen, d.m.th. nuk i përziejnë gjakun dhe zakonet e tyre. Të ruajturit e gjuhës dhe të zakoneve të veta në thembrën dhe tiraninë e shekujve tregon posibilitet dhe një racë të fortë e të pamundshme.

Do të shohim se si Europa e përdori këtë çelës të ballkanasve për të mbajtur mbyllur dyert e mëshirës e të dritës mbi një popull, i cili tani po lutet për një indipendencë e liri.

[Zero Cool]

Vendi ballkanik, Shqipëria, ka qindra e mijë bunkerë të erës komunistet të cilët janë jashtë përdorimit dhe tani po kalon një lulëzim të industrisë së turizmit. Një projekt i përbashkët shqiptaro-gjerman po i bashkon në një këto dy gjëra, duke i kthyer bunkerët në vend për të fjetur.
Në vendin bregdetar të Tales, që ndodhet 50 km nga Tirana, 10 studentë nga Shqipëria dhe 10 nga Gjermania po punojnë për këtë projekt. Ata po kthejnë bunkerët në bujtina, ku një bunker do të ketë hapësirë për tetë persona.
Turistët do të kenë mundësi të hedhin vështrimin përtej përmes të çarës, që në fakt ishte projektuar të shërbente për nxjerrjen e armëve. Ndoshta kjo do të bëjë që njerëzit të kursejnë ndonjë mendim për diktatorin që i ka ndërtuar dhe që e ktheu Shqipërinë në një nga vendet më të izoluara.
Ish vendi komunist gjatë drejtimit të Enver Hoxhës kishte rreth 750 mijë bunkerë të cilët u ndërtuan në vitet 1970 dhe 1980. Hoxha i trembej një pushtimi nga jashtë dhe ndërtojë struktura prej betoni ku njerëzit mund të strehoheshin në rast emergjence si edhe për të sulmuar armikun e mundshëm. Bunkerët reflektojnë paranojë të pakrahasueshme të diktatorit.
Iva Shtrepi kërkon të ndryshojë qëllimin e tyre i kthyer në bujtina. Teza e saj për diplomim në një universitet gjerman titullohet “Bunkerkunft”, një lojë me fjalën bunker dhe “unterkunft” që në gjermanisht do të thotë akomodim. Plani fillestar është për të ndryshuar një bunker të vetëm por kjo mund të ndryshojë shumë shpejt.

Të ndërtuar në peizazh

Markus Pretnar, profesor i Shtrepit për shkencat e aplikuara në Universitetin e Majnzit, i ka pëlqyer shumë kjo ide dhe po e kthen teorinë në praktikë. Studentet e seminareve të tij morën këtë temë, hartuan projektin dhe lidhën kontaktet e para në Shqipëri.
“Teza është kthyer në një plan kërkimor”, thotë Pretnar, profesor për dizajnim të brendshëm. Ai e sheh të tronditur Shqipërinë nga fluksi aktual i turistëve. “Ju mund t’i hidhni një shikim vetëm ndërtesave në bregdetin e Adriatikut, kjo ndodh edhe në Malin e Zi, për të kuptuar se është ndërtuar aq shumë në pak kohë”.
Nga projekti shqiptaro-gjerman së pari përfitojnë banorët e zonës. Bunkeri që studentët po transformojnë në një vend për të fjetur është vetëm një prototip dhe do të ketë parket druri, dyshekë, dush dhe aneks kuzhine.
Nëse kjo do të pëlqehet, atëherë edhe shumë bunkerë të tjerë mund të konvertohet për të akomoduar turistë. “Ata (bunkerët) ndodhet në të gjithë vendin”, shpjegon Pretnar, “në alpet shqiptare, në vende të fshehura, në qytete dhe fshatra”.
Zyrtarisht bunkerët i përkasin Ministrisë së Mbrojtjes, por individëve të cilëve u përket prona ku ndodhen u është garantuar përdorimi i tyre.
Ky grup që po punon për konvertimin e bunkerëve mendojnë ta shtrijnë projektin nëse plotësohen dy kushte. Ato janë: arritja t’i atribuohet universitetit të Majnzit dhe Tiranës për idenë e tyre origjinale dhe të gjithë bunkerët e kthyer në bujtina duhet të jenë nën menaxhim lokal. Ata gjithashtu parashikojnë që qëndrimi në “Bed & Bunker” të kushtojë më pak se 8 euro për person për një natë.

Kushte perfekte për turistët ‘udhëtarë’

Ekonomia e Shqipërisë nuk e mori veten menjëherë pas rrëzimit të regjimit komunist në vitet 1990 dhe popullsia vuajti shumë edhe si rezultati i Luftës së Kosovës në fund të viteve 1990. Së fundmi Ballkani është kthyer në një destinacion të pëlqyer turistik nga njerëz nga e gjitha bota, të cilët kërkojnë të zbulojnë rajonin si destinacion për të udhëtuar. Shqipëria është veçanërisht e kërkuar për udhëtarë të vetëm.
“Ne duam të shohim Tiranën dhe të shkojmë në male dhe bregdet”, thotë Artur Schock, një 26-vjeçar që punon si postier me biçikletë në Berlin. Ai po përgatit çantën e shpinës që brenda pak ditëve të niset për të udhëtuar nëpër Ballkan bashkë me dy miq të tij.
Ata do të jenë të ftuarit e parë të cilët do të akomodohen në bunkerin bujtinë. “Gati ndodhet në plazh”, shpjegon ai. Është e sigurt që është më mirë të flesh natën sesa të qëndrosh në çadër.

[Oqeani]

Hallushe : A nuk po te shohin sytë a !
Me fal !

[halla e madhe]

Postimi origjinal është bërë nga Oqeani

Hallushe : A nuk po te shohin sytë a !
Me fal !

..mjerisht po shofin si shume bre! ;(

[Zero Cool]

SHQIPTARËT KANË NË DEJE GJAKUN FISNIK TË PELLAZGËVE HYJNORË; I DHANË SHUMË BURRA TË SHQUAR GREQISË ANTIKE, PERANDORISË BIZANTINE, TURQISË DHE GREQISË MODERNE

Nuk duhet harruar se në atë kohë (shënim: shek. XVII) nuk kishte një ide të saktë mbi vëllazërinë e popujve greko-romakë. Duket se nuk merrej parasysh se një shqiptar, një bir i racës së vjetër pellazge, ishte më e sigurt që të kishte në deje të tij gjakun fisnik të pellazgëve hyjnorë (ashtu si i quanin të lashtët) se sa kolonët e mbledhur nga vullneti arrogant i Trajanit, në botën e pamasë romake, e cila përfshinte shumë popuj – aziatikë, afrikanë, europianë, – të cilët nuk kishin gjë të përbashkët mes tyre, veç padronit. Por historia e “popullit madhështor” shqiptar, – lashtësitë e të cilit u rrëfyen nga libri me nivel i Hahn – i asaj “popullsie të hijshme” në të cilën është i vazhdueshëm tipi klasik grek, ishte asokohe e panjohur në brigjet e Dimbovitza-s, kështu që ishte e lehtë të gjykohej si i padenjë drejtimi i “fitimtarëve të botës” nga një bir i Shqipërisë, bashkatdhetarët e të cilit i dhanë shumë burra të shquar Greqisë antike, perandorisë bizantine, Turqisë dhe Greqisë Moderne.

Titulli: La Rivista europea [ed. by G.A. de Gubernatis]. Anno 1, vol.1-anno 7, 1871
Kapitulli: Gki albanesi in Rumania, Dora d’Istria
Redaktor: Giuseppe Angelo de Gubernatis (conte)
Botues: Firenze, Tipografia dell Assocazione, Via Valfonda 79



http://sphotos-a.ak.fbcdn.net/hphoto...57605688_n.jpg

[Zero Cool]

Prince Lichnowsky: Sot në Greqi, grupe të tëra janë shqiptare dhe i ashtuquajturi kostum kombëtar grek, është me origjinë shqiptare.



Titulli: The guilt of Germany for the war of German aggression: Prince Karl Lichnowsky's memorandum; being the story of his ambassadorship at London from 1912 to August, 1914, together with Foreign Minister von Jagow's reply
Autori: Karl Max Lichnowsky (Fürst von), Gottlieb von Jagow
Botues: G.P. Putnam, 1918

[Zero Cool]

Shqiptarët që mund të quhen shiitë të Perandorisë së Lindjes, janë plot entuziazëm për atdheun e tyre dhe për të flasin vetëm në superlativ. Nuk ia ndajnë kurrë sytë maleve të Epirit, mbajnë mend mirë pavarësinë që e gëzonin.
Fransua P.

[sherri]

“E vërteta është se Albert Ajnshtajn në vitin 1935 iku në SHBA me një pasaportë shqiptare, që e kishte marrë pas një qëndrimi të shkurtër në Shqipëri – dwshmon një profesore hebreje e mbijetuar

Para disa muajve publicistja dhe intelektualja e njohur Brunilda Ternova për të njoftuar lexuesin italian me vepra shqiptare, pat përkthyer në italishte një artikull të zotit Fahri Xharraj, ku thuhej se Einsteini kishte shpëtuar jetën me një pasaportë shqiptare. Qesh skeptik dhe kjo ishte arsyeja pse bëra disa kërkime. Gjeta një artikull tek gazeta e madhe gjermane “Die Welt”. Një artikull nga Stefanie Bolzen të publikuar më 27.01.2011. Intelektuali i shquar dhe publicisti, zoti Fahri Xharra si dhe Zonja Brunilda Ternova kishin të drejtë, ja arsyet:
Titulli i origjinalit është: “BESA SHPËTOI HEBRENJTË NGA VDEKJA E SIGURT” me dy nëntituj: “Gjatë pushtimit gjerman myslimanët shqiptarë fshehën gati 2000 hebrenj, kodi i nderit i detyronte ata të ndërmerrnin një hap të tillë” dhe “Shqiptarët nuk i dorëzuan hebrenj as ndihmës- xhelatëve të Musolinit, e as nazistëve dhe kështu rrezikuan jetën e tyre”
Në artikull bëhet fjalë për dramën e hebrenjve dhe rrëfen një plakë gati 89 vjeçare me emrin Scarlett Epstein (atëherë quhej Trude Grünëald), e cila falënderon policët shqiptarë për shpëtimin e jetës. Ajo ishte e re kur u desh të arratiset. Trude nuk kishte imagjinuar se një ditë, gjatë ikjes, do të përfundonte në Shqipëri dhe pikërisht atje, do të mbijetonte. Autorja thotë se në Shqipëri qenë fshehur gati 2000 hebrenj tek familjet shqiptare myslimane dhe gati të gjithë i shpëtuan gjahut nazist.
“Besa” quhet fjala për këtë shpëtim, sepse “Besa” është pjesë e kodit të stërlashtë të nderit tek shqiptarët. Kur dikush dikujt i ofron ndihmë dhe e merr në shtëpinë e vet, ai duhet edhe ta mbajë premtimin për mbrojtje: “ Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut”, vazhdon autorja.
Tre ditë para se të niste drama e tyre, Hitleri kishte shpallur bashkimin e Austrisë me Gjermaninë dhe ishte kthyer në atdheun e vet për të njoftuar vendin se i ishte bashkangjitur Rajhut Gjerman. Edhe Trude kishte dalë jashtë dhe kishte parë atë masë të njerëzve, që ishin grumbulluar për ta përshëndetur Hitlerin dhe kujton një masë njerëzish si të hipnotizuar, duke brohoritur, madje nga frika kishte brohoritur edhe ajo. Trude kishte pritur tre muaj derisa kishte marrë një vizë. Dy vëllezërit e saj kishin ikur në Itali, pastaj në Angli…
“Shteti jugosllav ishte shumë antisemit”, thotë ajo. “Në pasaportat tona shkruante një“J“ (Jude) e madhe dhe kështu dukej se fati jonë ishte vulosur!“
Shteti jugosllav kishte dashur t‘ i kthejë përsëri në Vjenë dhe Trude ishte dashur të shkojë prej konsullate në konsullat, ndërkohë i burgoset i ati, nëna ishte rrezikuar nga vetëvrasja, mirëpo, askush nuk i kishte lëshuar një vizë, as anglezët, e as amerikanët. Në fund dikush i kishte dhënë një këshillë: Shqipëria! Një vend për të cilin Turde nuk kishte dëgjuar kurrë më parë. Ndihma shqiptare ndaj hebrenjve deri vonë kishte ngelur e panjohur, sot gjenden emrat e 65 shqiptarëve në „Yad Vashem“ si „Të drejtët e Popujve“ apo “Të mirët e Popujve.” Autorja e shkrimit bën të ditur se Shqipëria kishte lëshuar 400 pasaporta për hebrenjtë.
“E vërteta është se Albert Ajnshtajn në vitin 1935 iku në SHBA me një pasaportë shqiptare, që e kishte marrë pas një qëndrimi të shkurtër në Shqipëri. E vërtetë është gjithashtu se Shqipëria nuk ka bashkëpunuar me nazistët italian apo gjerman.”
Trude kishte mbërrur në Durrësi nga Spliti i Kroacisë. Në Durrës qenë strehuar 45 hebrenj pranë stacionit të policisë. Zonja Epstein tregon se ata frikësoheshin se do ti dorëzonin te gjermanët, mirëpo policët shqiptarë, i fshehën ata në brendi të qytetit në një bodrum dhe mbijetuan të gjithë…
Zonja Borici, një shqiptare nga veriperëndimi i Shqipërisë i tregon fotografit amerikan Norman H. Gersham, se kur ajo ishte 17 vjeçare, i ati i saj kishte sjellë njerëz të huaj në shtëpi dhe u kishte thënë se ishin të afërm dhe u kishte siguruar pasaporta të rrejshme me emra shqiptar mysliman dhe kishte kërkuar të mos i tregohej askujt. Rreziku ishte i madh, nazistët kishin tërhequr vërejtjen popullit se kush fsheh ndonjë hebre, do të vritej menjëherë.
Tash e 70 vite jeton Epstein në Angli, ka ndryshuar emrin dhe marrë mbiemrin e burrit. Ajo është profesoreshë e sociologjisë në universitet dhe pioniere e Antropologjisë së Zhvillimit. Zonja Epstein mendon se ka shumë histori të pa treguara, që flasin për solidaritetin në mes krishterëve, hebrenjve dhe myslimanëve, thuhet në mes të tjerash në artikullin e gazetës “Die Ëelt”, shkruar nga Stefanie Bolzen.

PS: Ne nuk patëm aq filozofë sa gjermanët dhe italianët, ne nuk patëm aq poetë sa këta dy popuj, ne nuk patëm aq shkrimtarë sa gjermanët e italianët, ne nuk patëm aq inxhinierë sa këta dy popuj, por në një çast vendimtar të njerëzimit, besa na mundësoi një epërsi morale jo vetëm ndaj kombit të Dantes dhe Goethes, por epërsi morale mbi të gjitha kombet e Europës.

[Zero Cool]

'' Çdo individ, qoftë i zgjuar ose budalla, ka një aftësi të habitshme për të vendosur vetë…”
dr. Herbert Louis për shqiptarët .

[Zero Cool]

George Washington-i me prejardhje shqiptare?





Nëna e presidentit historik amerikan ishte shqiptare me prejardhje nga rrethi i Pejës. Vetë presidenti Washington thuhet ta ketë lënë një letër-amanet për mbrojtjen e shqiptarëve nga Amerika në çdo kohë dhe në çdo mënyrë.

Instituti i Biokimisë dhe i Gjenetikës, me seli në Schafhausen të Zvicrës, ka publikuar rezultatet e hulumtimit më të ri gjenetik të liderëve botërorë, sipas të cilave del se presidenti historik i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, George Washington, ka qenë me prejardhje shqiptare.

Instituti, që në kuadër të hulumtimit të gjerë ka analizuar mostrat gjenetike të ish-presidentit amerikan që e udhëhoqi vendin në luftën çlirimtare kundër Mbretërisë Britanike, konkludon se Washingtoni ishte 50 për qind shqiptar, që nënkupton se njëri prind i tij ishte 100 për qind shqiptar.

[halla e madhe]

.te huajt a?..hala s'na njofin mire jo..turli turli mendime kishin valla.ma kan lodhe kryt

[Zero Cool]

ALBANËT - ENEA DHE DARDANËT TROJANË PARAARDHËSIT E ROMËS ANTIKE


ENEA DHE DARDANËT TROJANË PARAARDHËSIT E ROMËS ANTIKE
Ata quheshin albanë (Populi albenses)


Mbishkrimi i pllakës qëndronte nën një statujë të Eneas, gjetur në një ndërtesë në Eumakia, në forumin e Pompeit. Ky është riprodhimi i mbishkrimit:

Aeneas Veneris
et Anchisae f. Troianos
qui capta Troia bello super
fuerant in Italiam adduxit
bellum suscepit
[...] en [...]
[...] lbu [...]
oppidum Lavinium condidit et
ibi regnavit annos tris in
bello Laurenti subito non con
paruit appellatusq est indigens
pater et in deorum numero relatus (est)

Enea i biri i Afërditës dhe Ankizit, udhëhoqi për në Itali trojanët që mbijetuan kur ra Troja [...] themeloi qytetin Lavinium dhe mbretëroi për tre vjet...


ENEIDA
Libri VI
Vër re të riun që bie në sy së pari,
Dhe që zotëron vendin më pranë dritës,
Që tashmë, duket, se thith ajrin jetik,
Dhe, mëshon veçse përpara, mbi një shtizë të shndritshme:
Silviusi është ai, i linduri i racës tënde, i fundit,
Por i pari në radhë, i dërguar, për të plotësuar vendin tënd;
Një emër Alban, por së toku me gjak Dardan,
E lindi në zabelin e një pylli hijedendur:
Bardhoshja Lavinjë, Atë, e mbijetuara jot shoqe,
Do të rritet në korije, të bëjë një jetë të vetmuar.
Në Alba do e vendosë fronin e tij mbretëror,
Dhe, i linduri mbret, sjell racë mbretërish.
Pastaj Prokas, nderi i emrit trojan,
Kapis, dhe Numitori, i famës pafund.
Një Silvius i dytë pas tyre do shfaqet;
Silvius Enea, emrin tënd ai mban;
Për armët dhe drejtësinë njëlloj me famë,
I cili, i rivendosr më vonë, në Alba, do të kurorëzohet.