[Zero Cool]

vijimi


Raportet e Shqipërisë me të huajt strukturohen në disa nivele dhe do të ishte e pamundur të mos ndodhte kështu. Në nivelin institucional, vendet e demokracive perëndimore, veçanërisht SHBA, mund të konsiderohen edhe si forcat që kanë ruajtur ekzistencën shtetërore të shqiptarëve. Në këtë pikëpamje, e cila nuk ka ardhur duke u dobësuar, përkundrazi, duke u forcuar në vitet e fundit, Shqipëria rezervon një vend të veçantë nderi për qeveritë e këtyre vendeve, pa qenë e nevojshme të bëjë asnjë ndarje të vetvetes me ta. Në nivelin nën të vijnë individët, në fillim ata që përfaqësojnë drejtpërdrejt nivelin shtetëror, pra ambasadorët. Edhe për një kohë shumë të gjatë nuk do të shlyhet nga kujtesa e shqiptarëve ambasadori amerikan apo ambasadorë të tjerë, që të shtyrë nga “nuhatja” e politikanit perëndimor dhe pragmatizmi i kulturës prej nga vijnë, qëndruan në një sallë numërimi votash dhe nuk e lejuan procesin të degjeneronte në një farë feje që nuk do të kishte kthim. Ambasadorët plotësuan boshllëkun e demokracisë së prishur nga politikanët tanë, veçanërisht qeveritarët e këtij vendi. Në ato pak minuta e gjithë Shqipëria ishte e tyre dhe ata e qeverisën atë me ndershmëri qytetare, pa u bërë pjesë e saj, pa e sunduar atë, pa përfituar.

Në shtresën e tretë përfshihen ata të cilëve, në fakt, iu dedikohet ky shkrim, pra të huajt që shtetet e tyre, apo organizatat ndërkombëtare, i çojnë të zbatojnë programe në vende si Shqipëria. Në vendin e tyre ata nuk janë gjë tjetër veçse punonjës civilë të administratës publike dhe si të tillë, perëndia e tyre është ligji. Kur vijnë në Shqipëri, ata përjetojnë një situatë për të cilën nuk janë të përgatitur. Nga njëra anë duhet të kryejnë punën që iu kanë thënë dhe nga ana tjetër, duhet ta kryejnë atë ekzaktësisht ashtu si nuk janë mësuar: në kushtet e një mungese tragjike të zbatimit të ligjit, në kushtet e një korrupsioni gati shtazëror. Në kundërshtim me këtë defekt të rëndë, kjo klasë njerëzish është ngarkuar të luajë një rol jetik për vendin. Ata depërtojnë kapilarisht në vend, përhapen kudo, në çdo territor, në çdo sektor, sipër, poshtë apo anash, në drejtësi, në administratë, në qeveri, në parlament, në ushtri, në shërbimin sekret, në arsim, në shëndetësi, në universitete, kudo, kudo, duke formuar kështu një rrjet i cili ushqen me informacion dhe me ecurinë e programeve ambasadat, qeveritë, institucionet ndërkombëtare, përgatit profilin politik dhe jo politik të Shqipërisë. Ata që qeverisin shqiptarët, në të gjitha nivelet, kanë patuar kohën e mjaftueshme për ta kuptuar këtë situatë dhe për ta vënë atë djallëzisht në shërbim të tyre. Të pajisur me instinktin e zbulimit të pjesës së dobët në karakterin e tjetrit, të dëshirës së secilit për të fituar pará lehtësisht, dhe jo vetëm pará, “specialistët” e qeverisjes së këtij vendi prej vitesh kanë krijuar një “gropë të zezë” ku jo rrallë bien ata që kanë ardhur të ndihmojnë dhe të krijojnë profilin e Shqipërisë te qeveritë e vendeve të tyre, pra të huajt.

Instinktivisht dhe në një kohë të gjatë, madje pa pasur nevojë për konspiracion, qeverisësit e kanë ndarë Shqipërinë me ta. Së pari kanë krijuar mitin e të huajit, të njeriut të pagabueshëm, por mbi të gjitha, dhe këtu qëndron edhe pjesa më e shëmtuar e djallëzisë, kanë krijuar te çdo i huaj mitin e njeriut që automatikisht përfaqëson shtetin nga vjen, institucionin ndërkombëtar që e ka financuar për të ardhur aty. Prapa çdo amerikani është qeveria amerikane, apo prapa çdo francezi është qeveria franceze, prandaj mos e kruani - duket sikur qeverisësit e këtij vendi iu thonë shqiptarëve përditë, megjithëse thjeshtësisht, prapa secilit të huaj që punon në këtë vend, qëndron të qenit qytetar i vendit të tij, me të metat dhe gabimet njerëzore të ndëshkueshme dhe vetëm kaq. Pasi krijuan mitin e përdorën atë, e përdorin çdo ditë, djallëzisht, katundarisht, për t’i kompromentuar të huajt në raportimet e tyre, në zgjidhjet, respektimin e standardeve, veçanërisht në deformimin e profilit real të Shqipërisë që ata do të duhet të raportojnë. Akoma më shumë qeverisësit tanë, të çdo niveli, e ndajnë Shqipërinë me të huajt për t’u lënë atyre përgjegjësitë dhe për të mbajtur atë që iu duhet për vete, pushtetin. Dhe nëse një ditë, kur të hapen letrat, shqiptarët do të ankohen se Shqipëria e tyre nuk i ngjan asaj në letër, me siguri që qeverisësit e këtij vendi e kanë gati alibinë: Pyetni të huajt, ata merren me letrat.