Shiko Postimin Tek
Vjetėr 05-09-12, 05:45   #12
Neferta
 
Anėtarėsuar: 22-06-09
Postime: 1,545
Neferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Misteriet e Piramides

............, Qelėsi qė zbuloi hieroglifet e egjiptianėve , a do te jete qeles per zbulimin e mistereve(te panjohurave) TE PIRAMIDAVE?
Pėrkufizimi i Gurit tė Rozetės:”Ėshtė njė rrasė e madhe ngjyrė gri e errėt me tekste qė pėrdorin hieroglifet e
gjuhės sė lashtė egjiptiane, variantin demotik dhe mbishkrimin grek nė tre regjistra tė ndarė horizontal”. Ai gjendet sot nė Muzeumin Britanik (British Museum).
Guri i Rozetės ėshtė njė stelė granodirite nxjerrė nė Memfis nė Egjipt, skalitur nė sipėrfaqe me njė dekret nė vitin 196 para Krishtit nė emėr tė mbretit Ptoleme V. Dekreti ėshtė i pėrshfaqur nė tre dorėshkrime origjinale: teksti i epėrm ėshtė me hieroglifet e vjetra egjiptiane, porcioni i mesėm ėshtė me tekstin Demotik dhe mė i ulėti me atė tė greqishtes sė vjetėr. Pėr arsyen se paraqet tė njėjtin tekst nė tė tre hapėsirat (me pak diferenca tė vogla mes tyre), ai siguroi ēelėsin e vetėm pėr kuptueshmėrinė moderne tė hieroglifeve egjiptiane.
E shfaqur brenda njė tempulli, stela ka tė ngjarė qė tė ketė lėvizur gjatė viteve tė hershme tė Kristianizmit apo periudhės mesjetare dhe eventualisht u pėrdor si material ndėrtimi nė ndėrtimin e Fort Julien pranė qytetit tė Rashid (Roseta) nė Deltėn e Nilit. Ai u zbulua mė 1799 nga njė ushtar, Pierre-Franēois Bouchard, qė ishte pjesė e ekspeditės frėnge nė Egjipt. Si teksti i parė antik tregjuhėsh nė kohėt tona Guri i Rozetės ngriti njė interes tė madh e tė gjerė publik me potencialin e tij pėr tė deshifruar gjuhėn e papėrkthyer deri mė atėherė tė egjiptianėve tė vjetėr. Kopjet litografike dhe modelet e allēisė filluan menjėherė tė qarkullonin mes muzeumeve evropiane dhe studiuesve. Ndėrkaq trupat britanike mundėn francezėt nė Egjipt mė 1801 dhe guri origjinal erdhi nėn posedimin Britanik kur kapitulloi Aleksandria. I transportuar nė Londėr, ai u bė objekt i njė shfaqje publike nė Muzeumin britanik qė mė 1802. Ėshtė pa asnjė dyshim objekti mė i vizituar nė
British Museum.
Qė nga rizbulimi i tij guri ka tėrhequr fokusin e shumė rivaliteteve nacionaliste, duke pėrfshirė dhe transferimin e tij nga posedimi frėng nė atė britanik gjatė Luftėrave napoleonike apo njė diskutim tė gjatė pėr vlerat relative tė kontributeve tė Young dhe Champollion nė lidhje me deshifrimin. Qė nga viti 2003 ka kėrkesa tė vazhdueshme pėr ta kthyer sėrish gurin nė Egjipt.
Studimi i parė i dekretit u bė menjėherė dhe pėrkthimi i parė i plotė i takon kuptohet tekstit grek. Ai u realizua mė 1803. Por kaluan 20 vjet nga atėherė, pėrpara se tė deshifrohej teksti egjiptian qė u realizua nė Paris nga Jean-Franēois Champollion mė 1822. Pastaj do tė zgjaste shumė e mė shumė kohė derisa studiuesit e ndryshėm u aftėsuan dhe arritėn tė lexonin mbishkrimet e tjera nė gjuhėn e vjetėr egjiptiane dhe ato tė letėrsisė sė tyre, tashmė me mė shumė besim. Avantazhet mė tė mėdha nė dekodimin e gurit u bėnė nga njohja qė guri u ofronte tre versioneve tė tė njėjtit tekst (1799): teksti demotik pėrdorte karakteret fonetike pėr tė shkruante emrat e huaj (1802); se teksti me hieroglife ishte po aq i afėrt me ngjashmėri tė shpėrhapura me variantin demotik (Thomas Young, 1814); dhe faktin se nė vend qė tė pėrdorej pėr emrat e huaj, karakteret fonetike ishin pėrdorur gjithashtu tė shkruanin edhe fjalėt vendase egjitiane (Champollion, 18221824).
Dy fragmente tė tjera tė tė njėjtit dekret u zbuluan mė vonė dhe po ashtu edhe disa mbishkrime tė tjera dygjuhėse apo trigjuhėshe. Ato janė tė njohura sot, duke pėrfshirė dhe dy dekrete tė zbuluara pak mė parė po tė Ptolemeut (Dekretin e Kanopus mė 238 para Krishtit, dhe dekretin e Memfis tė Ptolemeut IV, afėrsisht mė 218 para Krishtit). Guri i Rozetės ėshtė kėshtu jo mė unik por tė themi ishte ēelėsi kryesor nė kohėt modern pėr tė hedhur dritė nė letėrsinė dhe civilizimin e Egjiptit antik. Sot termi Guri i Rozetės pėrdoret nė kuptime tė tjera si emir i ēelėsit themelor pėr fushat e reja tė njohurisė.
Ja si fillon mbishkrimi i madh i Ptolemeut:
“Mu nė mbretėrimin e tė riut-qė e ka trashėguar pushtetin mbretėror nga i ati-mbreti i kurorave, lavdisė, ai qė ka themeluar Egjiptin dhe ėshtė besnik i zotave, superior mbi gjithė armiqtė e vet, qė ka krijuar jetėn civile tė njerėzve, zoti i Tridhjetė Viteve Festė, madje si Hefaistos i Madh; mbreti si dielli... mbreti i madh i vendeve tė sipėrme dhe tė lartme, pinjolli i zotave Filopatores, ati qė ka aprovuar vetė Hefaistos, tė cilit Dielli i ka blatuar fitore, imazhi jetėsues i Zeusit, birit tė Diellit, Ptolemeu i dashuri i pėrjetshėm i Ptah; nė vitin e nėntė, kur Aetus, biri i Aetus, ishti vetė prifti Aleksander

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga Neferta : 05-09-12 nė 05:49
Neferta Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė