[Psikologu]

Të Menduarit dhe Mendimi !!!!


Për logjiken ndonjehere thuhet se është shkencë e të menduarit valid.
Pse eshtë e definuar kjo form e mendimit valid?
Shprehja " të menduarit" përdoret shpesh në të folurit e përditshem , po jo gjithmonë me të njejtin kuptim .Ndonjëhere perdoret më gjersisht ,madje edhe si emertim i përbashket për të gjitha proceset psiqike njohese,emocionale dhe volitative.Në kuptim , diqka më të ngushtë "të menduarit " e perdorim për të gjitha proceset njohese psiqike, prej perceprimeve, paraftyrimeve, kujtese deri tek të kuptuarit , gjykimit dhe konkludimit.
Shembullë: Kur vajza e pyet djalin : "Qka mendon për mua" ajo pra ka deshirë të nxjerr nga ky , jo vetem atë se qka ai mendon për të , por edhe qka ndjen ndaj saj, dhe si do të veproj me të, pra ajo ketë fjalë e perdor në kuptimin e gjerë , me thenje të shkurter.
Kur shkrimtari thotë se protogonisti i tij " mendon etëshem" , ndersa atë të menduar e përshkruan si riprodhim kaotik dhe të shpejtë, ne kujtesen e tij , të paraftyrimeve të ruajtura, ketë term ai e perdor tjeterfare, pra ne kuptimin diqka më tëngushtë.
Në kuptimin tjeter ende më të ngushtë "të menduarit" identifikohet me "të menduarit abstrak" do të thotë tërsi e proceseve njohese, elemente të të cilit nuk janë perftyrimet por janë nocionet.Keto janë pra , të gjykuarit , të kuptuarit dhe të konkluduarit.
Në ketë kuptim të tretë të fjales , më se shpeshti përdoret në jeten e perditeshme dhe ne Psikologji.Mirpo në të folurit e perditshem , përdoret edhe ne kuptimin e katert, që njekohsisht nuk është me i ngushtë se kuptimi i tret, por thelbsisht ndryshe qendron në prizmen e tjeter.
Me të menduarit , me fjalë të tjera , nuk e kemi ndermend vetë procesin e të menduarit , por por atë qe e mendojm duke menduar.
Kur ankohemi se" të menduarit dhembë me shumë se cdo gjë" , atehere me të menduarit kuptojm një proces real psiqik ose një aktivitet.
Por kur levderohemi se " kurrfarë presionesh nuk do të na detyrojnë që ta nderrojm mendimin" , atehere shifet kjart se ketu nuk është fjala për te menduarit si dukuri reale psiqike , por për atë gjë për të cilen mendojmë dhe e konsiderojm si të vertet.
Derisa të menduarit , ne kuptimine tretë i intereson Psikologjis, ne kuptimin e kater i intereson teoris së njohjes së logjikes.
Të menduarit në kuptimin e kater , ndonjehere quhet edhe mendim.Të mos shkaktojm ngatrrim në perdorimin e dykuptimshem të fjales "të menduarit " në të ardhmen do ta perdorim vetem ne kuptimin e tretë (ne kuptimin e procesit të te menduarit) , ndersa në atë kuptim të ketert për të menduarit do ta perdorim fjalën " mendim"
Pra lirisht mund te themi se Psikologji studion të menduarit , ndersa Logjika e studion Mednimin.Me thjesht për te të berë nje ndryshim ne mes të menduarit dhe mendimit , mundemi të marrim vetem një shembullë të thjesht:
E pyesim një mik tonin kur të pershendetemi me të dhe e shofim të merzitur e i themi "Qka po mendohesh" , ndersa i na pergjigjet - " Jeta është e hidhur" , pra ne ketë rast , mendimi se jeta është e hidhur është shprehur haptazi , pasi edhe me mendojm vetë nganjehere se Jeta është e hidhur , pra kemi të bejm me dy mendime të perputhura njera me tjeteren.
Sikur qe egzistojn forma të ndryshme të të menduarit,egzistojnë edhe forma të ndryshme mendimesh, pra :
Te kuptuarit i pergjigjet nacionit
Te gjykuarti i pergjigjet gjykimit
Të argumentuarit i pergjigjet argumenti
Me një fjalë , të kuptuarit , të gjykuarit , të konkuduarit , të argumentuarit janë forma të të menduarit.
Nacioni , gjykimi , konkludimi , argumenti , janë lloje dhe forma mendimesh.


Vazhdon....

Qka është Nocioni?!