Hena mund te kete aq shume uje sa te fillojne te zgjerohen kerkimet ne Sistemin Diellor
Nje prej anijeve kozmike te derguara ne hapesire ka sjelle prova te ekzistences se ujit ne siperfaqen e henes,i cili rrjedh nga nje burim i paditur ne brendesi te materialit henor. Zbulimi i bere nga instrumenti i NASAs Moon Mineralogy Mapper, me ne bord sonden e Indise Chandrayaan-1, shenon zbulimin e pare te ujit magmatik nga orbita henore dhe konfirmon analizat e bera mbi shkembinjte e henes qe u sollen ne toke perpara 40 vitesh nga austronautet e Apollo-s.
Tani qe kemi zbuluar uje me shume gjasa ne brendesi te henes, mund te fillome te krahasojme kete uje me te tjera karakteristika te siperfqes se henes ka thene udheheqesi i ketij studimi, Rachel Klima, i Universitetit te Fizikes se Aplikuar ne Laborator Johns Hopkins ne Laurel,- Ky uje i brendshem magmatic siguron te dhena per proceset vullkanike henore dhe perberjen e brendshme te saj, qe na ndihmon te adresojme pyetje mbi bazen e formimit te henes, dhe sesi procesi magmatik ndryshoi dhe pse hena u ftoh,- ka shtuar Klima.
M3 ose Moon Mineralogy Mapper, ka siguruar nje imazh 37 milje te gjere te nje krateri afer ekuatorit henor te quajtur Bullialdus, i cili perbehet nga nje material shkembi qe formohet kur magma nuk arrin te dale ne siperfaqe.
Krahasuar me ate cka e rrethon kete shkemb, kemi gjetur se ky krater permban nje sasi domethenese te hidroksilit nje molekule qe perbehet nga nje atom oksigjen dhe nje atom hidrogjen, cka eshte prove se shkembinjte e ketij krateri permbajne uje qe buron nga brendesia e siperfaqes se tokes.- ka thene Klima.
Ererat diellore rrjedha e grimcave te ngarkuara qe burojne nga dielli mund te krijojne shtresa shume te holla te molekulave te ujit kur prekin siperfaqen e henes. Sigurisht, M3 ka zbuluar uje afer poleve kur fotografoi dhe hartoi siperfaqen e Henes ne vitin 2009. Por shkencetaret mendojne se ererat diellore mund te formojne sasi te vogla te ujit vetem ne ne lartesi te medha, duke hedhur poshte faktin se uji i zbuluar ka te beje me shume me kraterin Bullialdus, sesa ererat diellore.
Zbulimet e reja qe kane nisur ne 25 gusht, kane ndryshuar drejtimin e shkencetareve pasi nuk besohet me se Hena eshte nje vend i ftohte e i thate, shkurt, i pajete. Shkencetaret tani besojne se shume kratere polare te henes, rezervojne sasi te medha te ujit ne gjendje te ngurte (akull). Keto sasi jane kaq te medha saqe kompani te ndryshme mund te nisin punen per te germuar akullin ne hene dhe per ta kthyer ne karburant anijesh kozmike per te ndihmuar njerezimin te zgjeroje kerkimet e veta ne drejtim te sistemit diellor.
Chandrayaan-1 ishte sonda e pare robotike e Indise. Anija kozmike u leshua ne tetor te vitit 2008, dhe leshoi simulatore vetem 1 muaj me vone ne siperfaqen e Henes, duke e bere Indine te katertin komb qe vendos flamurin e vet atje. Chandrayaan-1 ka vazhduar te veshgoje nga orbita henore deri ne Gusht te vitit 2009, kur papritur humbi komunikimin me Token.