[Zero Cool]

Kultura e sjelljes me rastin e shkurorëzimit



Vëmendje të posaçme Islami i kushton martesës dhe marrëdhënieve martesore, duke u kujdesur në ruajtjen dhe mbrojtjen e harmonisë martesore dhe me shumë kujdes dhe takt përpiqet të ruajë bashkësinë martesore nga shkatërrimi. Shkurorëzimi bëhet i lejuar vetëm nëse nuk ka kurrfarë mënyre që harmonia dhe pajtueshmëria martesore të mbesin gjallë. Nëse, eventualisht vjen deri te shkurorëzimi i bashkësisë martesore, islami në mënyrë precize ka rregulluar të gjitha detalet në lidhje me të, me qëllim të ruajtjes së nderit të dy bashkëshortëve.

Më herët theksuam se sipas rregullores islame të sjelljes, gruaja është e obligueshme që pas shkurorëzimit, në intervalin kohor të pritjes të kalojë në shtëpinë e burrit të saj, ndërsa burri është i obliguar që ta mbajë, sikur të jenë edhe mëtej në kurorë, deri sa të zgjasë periudha e pritjes (iddetit). Burri është i obliguar që në mundësitë e tij materiale ta mbajë atë, siç thotë Allahu i Lartësuar në Kur’anin fisnik: “Ai që është i pasur, le të shpenzojë sipas mundësisë së vet, e ai që është ngusht nga pasuria, le të japë nga ajo që i ka dhënë Allahu, e Allahu nuk ngarkon askë, vetëm aq sa i ka dhënë; mirëpo pas vështirësisë Allahu sjell çlirim (begati)”



Nëse janë me barrë, mbesin te buri derisa të lindin


Është theksuar se shtatzëna, nëse vjen deri te shkurorëzimi, duhet të qëndrojë në shtëpinë e burrit të saj deri sa të lindë, ndërsa burri është i obliguar që në atë periudhë ta mbajë, ashtu siç thotë Allahut i Lartësuar në Kur’an: “Në qoftë se ato janë shtatzëna, atëherë furnizoni ato derisa të heqin barrën e tyre.”



Nëse i japin gji fëmijës, meitojnë shpërblimin


Nëse gruaja i jep gji fëmijës, atëherë burri, nëse vjen deri te shkurorëzimi, është i obliguar t’i japë asaj një shpërblim të caktuar për këtë akt. Allahu xh.sh. këtë shumë mirë e ka theksuar: “E nëse ato u japin gji fëmijëve tuaj, atëherë jepnu atyre shpërblimin që u takon dhe kini mirëkuptim në mes jush ashtu si duhet, e në qoftë se hasni në vështirësi ndër vete, atëherë le të kërkojë për të gjidhënëse tjetër.”

Le të shikojmë se si Allahu i Mëshirshëm dëshiron që me të gjitha mënyrat pritjen me rastin e shkurorëzimit, madje edhe pas tij, të shfrytëzohet që ish bashkëshortët t’i kthehen martesës së tyre dhe të përtërijnë bashkësinë martesore. Me dhënien gji fëmijës, nëna do të jetë shumë më e lidhur për atë fëmijë, ndërsa shansat janë të mëdha që në këtë mënyrë, të lidhet edhe për babanë e atij fëmiu. Shikoni se si Allahu i Urtë i përdorë të gjitha mekanizmat që t’i lidhë bashkëshortët me të gjitha mënyrat, dhe nëse vjen deri te shkurorëzimi, u ka mundësuar që nëpërmjet kësaj rregulloreje të sjelljeve islame, t’u japë shansë të veçantë që sërish të afrohen dhe t’i kthehen lidhjes së mëparshme?! Nëse analizojmë këto propozime, do të shohim se gjithçka është drejtuar kah kjo!

Përndryshe, udhëzimi i Allahut është që gjidhënia të zgjasë dy vjet të plota, çka do të thotë se kjo vlenë edhe për gratë e shkurorëzuara: “Nënat, ato qe duan ta plotësojnë gjidhënien, janë të obliguara t’u japin gji fëmijëve të vet dy vjet të plota. Allahu i Lartësuar nuk lejon që fëmija të vuajë për shkak të mospajtimeve të prindërve dhe ndarjes së tyre.



Dëshmimi me rastin e shkurorëzimit ose kthimit


Burri ka të drejtë, derisa e lëshuara është në periudhën e pritjes (iddetit), që ta kthejë ose ta lërë që të kalojë pritja dhe ajo të ndahet prej tij. Nëse lejon që koha e pritjes të kalojë, atëherë duhet të bëjë marrëveshje të re me bashkëshorten e tij.

Me rastin e shkurorëzimit apo kthimit, kërkohet dëshmimi i dy personave të drejtë, me qëllim që të largohet çdo dyshim, sepse mund të ndodhë që njerëzit të dinë për shkurorëzimin, mirëpo nuk dinë për kthimin, dhe kjo mund të çojë në spekulime dhe thashetheme. Nga këtu Allahu Bujar, i Cili di gjithçka që na nevojitet, thotë: “E kur t’i afrohen ato mbarimit të afatit të tyre, atëherë ose mbani (i ktheni në jetën bashkëshortore) si duhet, ose ndanu prej tyre si është e udhës, e këtë do ta dëshmojnë dy dëshmitarë të drejtë nga mesi juaj dhe dëshminë zbatojeni për hirë të Allahut. Kështu këshillohet ai që i beson Allahut dhe Ditës së Fundit, e kush iu përmbahet dispozitave të Allahut, atij Ai i hapë rrugë”



Grave nuk duhet ndaluar kthimin e sëishëm për burrat e tyre


Nëse kalon koha e pritjes dhe vjen deri te shkurorëzimi, ndërsa në mesin e ish bashkëshortëve sërish lind dashuria dhe dëshira që sërish të themelojnë bashkësinë martesore, ata kanë të drejtë në këtë dhe të tjerët nuk duhet penguar këtë.

Imam Buhariu thekson nga Hasan El-Basriu r.a, i cili transmeton se Ma’kal ibn Jesar r.a. ka martuar motrën e tij për një ensar gjatë kohës së Muhamedit s.a.v.s., mirëpo ajo martesë rezultoi pas një kohe me shkurorëzim. Kur kaloi afati i pritjes, ish burri i saj sërish ndjeu dëshirë për të por edhe ajo për të, dhe sërish e kërkoi për grua. Mirëpo, vëllai i saj Ma’kal ka refuzuar që ta japë për ish burrin e saj, dhe me këtë rast Allahu i Lartësuar ka shpallur: “Dhe kur i lëshoni gratë, e ato e përmbushin afatin e tyre (të pritjes) nëse pëlqejnë mes vete ashtu si kërkojnë rregullat, mos i pengoni që të martohen për burrat e tyre. Me këtë këshillohet ai që prej jush e beson Allahun dhe botën tjetër, kjo është më e dobishme për ju, më e pastër, se Allahu e di, e ju nuk e dini.” 132 Kur këtë e dëgjoi Ma’kali r.a. pasi që Muhamedi s.a.v.s. ia këndoi këtë ajet, ftoi ensariun dhe sërish e martoi motrën e tij!



Sa shkurorëzime lejohen me personin e njëjtë


Shkurorëzimi, pas të cilit mundet sërish të fillojë jeta e përbashkët, mund të jetë vetëm dy herë. Për këtë ekziston teksti i qartë kur’anor: “Lëshimi (pas së cilit mund të bëhet rikthimi) është dy herë, e (pastaj) ose jetë e njerëzishme (bashkëshortore) ose shkurorëzim me mirëkuptim.”



Çka nëse vjen deri te shkurorëzimi i tretë


Theksohet se shkaktar kryesor i kufizimit të shkurorëzimit me personin e njëjtë ka qenë për shkak se shkurorëzimi para Islamit nuk ka qenë i kufizuar. Burri ka pasë të drejtë që ta lëshojë gruan, dhe sërish ta kthejë dhe këtë e ka bërë aq herë sa ka dashur.

Allahu i Lartësuar shkurorëzimin e kufizon në dy herë, sepse i pari është pasojë ndoshta e aktit jo mirë të menduar mes bashkëshortëve, i dyti është testi i fundit për jetë të përbashkët ndërsa shkurorëzimi i tretë tregon se ajo martesë nuk është në rregull dhe nuk ka mundësi të vazhdimit.

Nëse vjen edhe te shkurorëzimi i tretë, atëherë burri nuk mundet ta kthejë bashkëshorten deri sa ajo të mos martohet për dikë tjetër, dhe nëse ai vdes ose vjen deri te shkurorëzimi me të, është e mundur atëherë që sërish të martohet për ish burrin e saj. Allahu Bujar në këtë çështje është shumë i qartë, kur thotë: “E në qoftë se ai (burri) e lëshon atë (për herë të tretë), pas atij (lëshimi) nuk i lejohet më derisa të martohet ajo për një burrë tjetër. E nëse ai (burri i dytë) e lëshon atë, atëherë për ata të dy, po qe se mendojnë se do t’i zbatojnë dispozitat e Allahut, nuk ka pengesë të rikthehen (në bashkëshortësi).”

Këtu sërish vjen në shprehje urtia e Allahut. Me këtë rregullore burri i cili aq lehtë shkurorëzon gruan e tij bëhet serioz. Nëse nuk vie deri te ky ndryshim rigoroz, e ajo është që ish gruaja e tij të martohet për tjetër, atëherë ai tërë jetën do të shkurorëzohet dhe nuk do të ndalet kurrë.

Nga ana tjetër, nuk mundet që gruaja të martohet për tjetër, e pastaj pa marrëdhënie intime, të shkurorëzohet nga ai me qëllim që t’i kthehet burrit të parë. Jo! Kështu nuk mundet! Ajo duhet të ketë marrëdhënie intime me burrin e ri, e më pas të shkurorëzohet dhe t’i kthehet burrit të parë, me qëllim që ai të përjetojë leksionin e lojës me martesë (kurorë).

Ajsheja r.a. transmeton se Rifa’a el-Kuredhi, r.a. është martuar, e gruaja e tij pas shkurorëzimit është martuar për tjetër. Pas një kohe të shkurtër ajo erdhi te Muhamedi s.a.v.s. dhe i është ankuar se burri i ri nuk po i afrohet dhe se organi gjenital i është sikur pëlhurë. Muhamedi s.a.v.s. e ka kuptuar se ajo është bërë pishman dhe dëshiron që sërish t’i kthehet Rifa’iut, dhe i tha se i është e ndaluar shkurorëzimi me burrin e ri derisa ajo të mos e shijojë organin e tij dhe ai të sajin, domethënë deri sa të vijë te marrëdhëniet intime!



Burri nuk duhet të kërkojë ti kthehen dhuratat e kurorës


Nëse vie deri te shkurorëzimi, burri nuk duhet të kërkojë dhuratën e kurorës mbrapa (mehrin), të cilën ia ka dhënë gruas me rastin e kurorëzimit. Gjithashtu, ai prej saj nuk duhet të kërkojë asgjë që ka harxhuar në mirëmbajtjen e saj gjatë martesës. Allahu i Lartësuar ka thënë: “E juve (burrave) nuk u lejohet t’u merrni asnjë send nga ajo që u keni dhuruar (si niqah)…”



Grruaja do të kthejë dhurratën e kurorës nëse ajo ka kërkuar shkuorëzimin


Nëse ndodhë që gruaja të mos e durojë burrin, të mos ndjejë aspak dashuri ndaj tij, ose madje ndjenë urrejtje të madhe ndaj tij, ndërsa ai me asgjë nuk e ka nxitur në këto sjellje të saj, dhe ajo kërkon shkurorëzim, atëherë është e obliguar që t’ia kthejë dhuratën e kurorës burrit të saj, me qëllim që të ruhet prej mëkateve, ashtu siç urdhëron Kur’ani: “E nëse keni frikë se ata të dy nuk do të mund t’i ruajnë dispozitat e Allahut, atëherë për atë, me çka ajo bën kompensim, për ata të dy nuk ka mëkate.”

Abdullah ibn Abbasi r.a. transmeton se Habiba, vajza e Sehl el-Ensariut r.a. e cila ka qenë e martuar për Thabit ibn Kajsin, ka ardhur te Muhamedi s.a.v.s. dhe ka kërkuar që të shkurorëzohet nga burri. I ka thënë se nuk i pëlqen aspak, se është i keq dhe se nuk mund të vazhdojë martesën me të. Muhamedi s.a.v.s. ka pyetur se a do t’ia kthente kopshtin të cilën ia ka dhënë si dhuratë kurore, të cilën e pranoi me dëshirë, ia ktheu kopshtin dhe ai i shkurorëzoi!



Lëshimi i gruas para se të kemi marrëdhënje me të


Nëse vie deri te shkurorëzimi pas fejesës dhe para hyrjes në marrëdhënie intime, burri do t’i japë gjysmën e dhuratës së kurorës. Kjo është kështu për shkak se kjo do të jetë një goditje për gruan, dhe kjo dhuratë e burrit do të ndikojë pozitivisht në psikën e gruas. Allahu për këtë thotë: “Nuk është mëkat për ju nëse i lëshoni gratë pa pasur kontakt (martesë) me to dhe para se t’u caktoni atyre ndonjë caktim (kurorë-nikah), po pajisni ato (me ndonjë pajisje), pasaniku sipas mundësisë së tij dhe i varfëri sipas mundësisë së tij. Një pajisje e zakonshme është obligim për bëmirësit. E nëse i lëshoni ato para se të kontaktoni, por u keni pas caktuar atyre një caktimv(kurorës) atëherë duhet t’u jepni gjysmën e asaj që e keni caktuar, përveç nëse ato ju falin ose ju falë ai në duart e të cilit është lidhja e kurorës. E të falni (burra ose gra) është më afër devotshmërisë,e mos harroni bamirësinë ndërmjet jush. Vërtet, Allahu sheh atë që veproni.”



Bashkëshortët le të ndahen nëse akuzohen dhe betohen ndërmjt veti


Nëse burrat akuzojnë gratë e tyre për amoralitet, ndërsa nuk kanë dëshmitarë, do të betohen para Allahut katër herë se e flasin të vërtetën ndërsa të pestën herë do të thërrasin për vete mallkimin e Allahut nëse gënjejnë, ndërsa të njëjtën do ta bëjnë edhe gratë dhe pas kësaj mund të ndahen dhe kurrë nuk do të kenë mundësi për martesë.

Allahu i Lartësuar thotë: “Ndërsa ata të cilët shpifin për gra të veta dhe nuk kanë dëshmitarë tjetër përveç vetes dëshmimi i çdonjërit prej tyre është: të betohen katër herë në Allahun se ai e thotë të vërtetë. E pesta (herë e betimit) është: mallkimi i Allahut qoftë mbi të, nëse ai gënjen. E nga ajo (gruaja e shpifur) largohet dënimi, nëse katër herë betohet në Allahun se ai (shpifësi) gënjen. E pesta herë e betimi të jetë që ta godis hidhërimi i Allahut, atë (gruan) nëse ai, ka qenë i vërtetë.”

Buhariu përmend një transmetin të Abdullah ibn Omerit r.a. në të cilën thuhet se Muhamedi s.a.v.s. ka shkurorëzuar bashkëshortët të cilët janë akuzuar mes veti dhe të cilët janë betuar se njëri prej tyre ka bërë kurvëri me ndonjë person tjetër!