Shiko Postimin Tek
Vjetėr 21-01-10, 14:54   #37
Kercovari
 
Anėtarėsuar: 20-09-04
Vendndodhja: Zuerich/ch
Postime: 15,792
Kercovari e ka pezulluar reputacionin
Dėrgo mesazh me anė tė MSN tek Kercovari
Gabim Titulli: Internet Siguria

Internet SiguriaTeknologjia e informacionit dhe interneti pėrbėjnė njė potencial tė madh pėr administratėn, e bizneset industrisė dhe qytetarėve. Nė tė njėjtėn kohė, mundėsitė e reja teknike sjellin me vete edhe kėrcėnime.

Nė vitet e fundit, nė njė shkalle tė paparė ndodhin edhe variantet e malvere qė kėrcėnojnė IT sistemet e sigurisė. Gjithashtu, krahas sasisė ne rritje, kemi parasysh edhe njė cilėsi tė ndryshimit tė kujdesit. Programet Maliciouse sot nuk janė ato qė nė mase tė gjėrė shkaktojnė dėme tė drejtpėrdrejta dhe tė perceptueshme,por kontrollin mbi kompjuterin pėr tė siguruar nė periudha tė dhėna te zgjeruara pėr spiunazh. Rrezik pėr konsumatorėt dhe bizneset janė viktimat e spiunazhit tė cilėt janė nė shėnjestėr tė sulmeve.

Siguria e atdheut nė shoqeri moderne do tė thotė,siguri te informacionit dhe tė sigurisė sė informacionit tė ndėrlikuar dhe infrastruktura e komunikacionit. Besimi nė sigurinė dhe besueshmėrinė e informacionit dhe teknologjive tė komunikimit qe ėshtė edhe thelbėsor nėse ne jemi nė gjendje pėr tė shfrytėzuar mundėsitė e shoqėrisė sė informacionit. Ruajtjen afat-gjatė, dhe besimi nė shpėrndarje tė informacionit ėshtė detyrė prioritare,dhe me kėtė duhet tė merret Ministrisė Punėve tė Brendshme.

Tė arriturat e zhvillimit teknik nė masė tė gjėrė dhe zhvillimi i Internetit, me kohė do tė bėhet njė "infrastrukturė kritike" pėr vendin dhe biznesin, sepse Internet infrastruktura ėshtė njė pikė nevralgjike e ēdo organizate politike dhe ekonomike. Avantazhet e IT sistemeve funksionale mund tė pėrdoren vetėm nėse siguria ėshtė e organizuar plotėsisht.Prandaj,ēdo Qeveri duhet tė shikoj kėtė si njė detyrė tė rėndėsishme.

Siguria-Kėshilla pėr mbrojtjen e kompjuterit dhe rrjetet

Penetrimi nė rritje tė biznesit dhe botės sė pėrditshme me teknologjinė e informacionit kėrkon mbrojtje tė gjerė nė pėrdorimin e teknologjisė sė informacionit. Pėr kompanitė, mjetet e lidhjes sė rrjetit tė internetit janė veēanėrisht tė rrezikuara. Njė portė e sigurisė siguron njė mbrojtje tė mundur pėr njė shtėpi. Operimi i sigurt i kompjuterit dhe rrjetit ėshtė e mundur vetėm nėpėrmjet kombinimit tė masave tė mbrojtjes teknike dhe sjellja e pėrgjegjėsisė e tė gjithė tė punėsuave.

Teknologjia e informacionit ėshtė bėrė njė pjesė pėrbėrėse e administratės, biznesit dhe shtėpisė. Siguria,gjithashtu mbėshtetet nė sistemet elektronike dhe harduer&softuer aplikacione tė shumta. Users, nga shtėpia korrin pėrfitimet bankare online, ose online pėr tė blerė produkte pėrmes internet. Prandaj,paraprkisht duhet tė merren masa tė pėrshtatshme tė sigurisė pėr tė parandaluar dėme tė mundshme.

Ēdo kompjuter, qoftė nė njė shtėpi private, nė njė kompani apo njė autoritet, potencialisht ėshtė i rrezikuar. Numri i madh i programeve me qėllim tė keq vien me e-mail nė kompjuterin tuaj. Njė infeksion i kompjuterit pėrmes mediave tė tilla si DVD ose USB - Stick ėshtė gjithashtu e mundur. Ndėrkohė, vizita nė ueb faqe ėshtė e mjaftueshme pėr tė manipuluar dikush tė u infektojė PC-e.

Ndodhė qė, tė jemi tė i infektuar dhe kompjutri na mundson tė jetė nė gjendje pėr tė lexuar tė dhėnat, tė ndryshohen ose fshihen. Megjithatė, nėse nuk janė masat mbrojtėse tė mjafstueshme, rreziku i infeksionit nuk mund tė reduktohet nga programet keqdashės. Pėr mbrojtjen bazė tė njė PC-e,njė program antivirus rregullisht i pėrditėsuar ėshtė kusht sigurimin e sistemit operativ dhe aplikacione tė tjera.

Rrjetet lokale dhe publike

Nė pėrgjithėsi, sot IT sistemet janė tė lidhura me rrjetet lokale dhe operues publik. Nė veēanti, lidhje tė internetit pėr pėrpunimin e informacionit luan njė rol gjithnjė e mė tė rėndėsishėm. Kjo mund tė jetė pėrmes lidhjeve tė internetit tė drejtpėrdrejtė, pasi ato i gjejm shpesh nė ekonomi lidhje,lidhje familjare private, ose nėpėrmjet njė rrjeti lokal. Lidhje tė rrjeteve publike, gjithashtu sjellin njė shumėllojshmėri tė rreziqeve qė lidhen me tė dhe nevojėn pėr tė marrė masat e duhura mbrojtėse. Nė prkatikė disa kompjuterė kanė tė ashtu-quajtur firewall personal me vlerė. Por,nėse njė rrjet lokal ku ju mund tė gjeni disa IT lidhje tė lidhura me njė rrjet publik, kjo duhet tė jetė i mbrojtur nga aksesi i paautorizuar. Pėr kėtė, njė portė e sigurimit (firewall) midis rrjetit lokal dhe rrjetit publik duhet tė vihen nė veprim, i cili do ushtrojė kontrollon e kėrkesave hyrėse dhe dalėse.

Personeli, infrastruktura dhe ēėshtje organizative

Informacionet e paraqitura janė vetėm shembuj tė masave tė sigurisė qė kanė dėshmuar si tė suksesshme, dhe qė gjinden edhe sot. Pėrveē kėsaj,nė njė sėrė tė aspekteve tė tjera,gjithmon duhet tė jenė nė dukje, konfigurimi i sigurt, backups, dhe hyrje kriptimi. Pėrveē kėsaj, duhen gjithashtu aspektet njerėzore, infrastrukturore dhe organizative. Pa rregulla tė qarta mbi pėrdorimin e Internetit dhe trajnimin e stafit administrativ, pa njė internet Siguri tė qėndrueshme,asnje ndėrmarrje apo individ nuk do tė jėtė i mbrojtur.

Sigurinė e informacionit

Sigurinė e informacionit duhet shikuar si njė qasje holistike(sekrete) pėr kėtė arsye duhet tė kuptohet brenda kompanisė dhe zbatohet nė pėrputhje me rrethanat. Veēanėrisht tė pėrshtatshme pėr kėtė qėllim janė tė ashtuquajtura Informacione te Menaxhimit tė Sistemit tė Sigurimit. Kjo do tė ndihmojė pėr tė pėrcaktuar sigurimin e informacionit tė pėrhershme, pėr tė kontrolluar dhe pėr tė pėrmirėsuar vazhdimisht. Njė sistem tė tille ka Gjermania ISMS,me IT metodat e mbrojtjes tė dala nga ligjet e IT-Sigurise BSI. Nėse tė gjitha masat e standardit tė sigurisė zbatohen nė mbrojtje tė IT,mundėsit janė tė mėdha qė kjo tė konfirmojė me njė ēertifikatė nė pėrputhje me "ISO 27.001 nė bazė tė IT mbrojtjes".

Informacion i plotė i BSI

Pėrveē kėshillave shembullore mbi sigurinė,kėtu ėshtė Zyra Federale pėr Informacionin e Sigurisė (BSI).BSI jepė informacione tė thella me publikime tė ndryshme tė cilat i gjejmė edhe nė internet faqe tė BSI nė dispozicion. Me informacione tė BSI nė dispozicion tė qytetarėve ėshtė shpjeguar pėr tė kuptuar, se ēfarė tė marrin nė konsideratė pėrdoruesit privat tė IT,dhe IT sigurisė konkrete. Ēėshtje tė rėndėsishme janė kėtu, pėr shembull, pėrdorimin e sigurt tė Internetit, viruset dhe dėmtues tė tjera, si dhe kėshilla pėr rrjete pa tela (WLAN). Mė shumė acion tė detajuar nė tė gjitha aspektet e IT-sigurisė mund tė gjenden nė faqen e internetit tė BSI. Autoritetet dhe kompanitė mund tė gjejn atje shėrbime te ofruara nga BSI dhe tė shkarkoni njė sėrė botimesh rreth temės tė IT-sigurisė.

Information quelle-Burim informacioni:

https://www.bsi.bund.de/
__________________
Diellin,vetėm tė marrėt mundohen
tė mbulojn me shoshė....
Kercovari Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė