[musl|m]

86 – الولي El-Uelij’j – Ai, i Cili i rregullon çështjet në atë mënyrë, që t’i bëjnë dobi robit në këtë botë dhe në botën tjetër.

Allahu ka thënë në Kur’an: "Dhe Ai është El-Uelij, El-Hamijd." [Esh-Shuara: 28]



87 – الوتر El-Uiter – i Vetmi, (Teku).

Profeti alejhi selam ka thënë: "Me të vërtet Allahu është Vitër-Tek (i Vetëm) dhe e do tekun." Bukhari,
Ibnu haxheri ka thëhë : Kuptimi i këtij emri është ;që Allahu është një pa shok, pa shembull. Ai është i vetmuar, i ndarë dhe i shkëputur me qënien dhe cilësitë e Tij nga krijesat e Tij. Pra Allahu është një, tek,ndërsa të gjitha krijesat e Tij janë çift. Allahu ka thënë: Dhe nga çdo krijesë ne kemi krijuar dy palë.[Dharijat;49]. Fjala e tij në hadithë e do tekun do të thotë:Allahu e do Tekun në çdo gjë, edhe sikur gjërat tek të bëhen shumë. Prandaj ka urdhëruar që shumë punë të përfundojnë “tek” si p. sh.:Pesë namazet, vitri i natës, numri i herëve të pastrimit, qefinosja e të vdekurit. Teku gjendet në shumë krijesa si ;qiejtë dhe toka e tjerë. [Marrë nga Elfeth]



88 – الوهاب El-Uehab – Dhuruesi më i madh.


Ka thënë Allahu në Kur’an: "Me të vërtetë Ti je (Uehab), Dhuruesi më i Madh." [Ali Imran: 8]


89-90 – الأول El-Eu’uelu dhe الآخر El-Akhiru.

El-Eu’uelu– I Pari, i Cili nuk ka fillim dhe para të Cilit nuk ka pasur asgjë.
El-Akhiru – I Fundit, i Cili është i Pambarim dhe pas të cilit nuk ka asgjë.


Këto dy emra tregojnë, se Allahu është i Pafillim dhe i Pambarim. I Përhershmi, i Përjetshmi. Tregojnë, që Allahu e ka përfshirë kohën.



91-92 –الظاهر Edh-Dhahir dhe الباطن El-Batin.

Edh-Dhahiru – Më i Larti, mbi të Cilin nuk ka asgjë. Ngadhënjyesi.
El-Batin – Më i Afërti (nuk ka gjë më të afërt pranë gjërave se Ai me dijen e Tij. Nuk ka asnjë pengesë ndërmjet Tij dhe krijesave të Tij. Ai e di çdo gjë që fshehet, apo ndodh brenda gjërave).

Këto dy emra tregojnë, se Allahu i ka përfshirë krijesat e Tij. Ai është lart krijesave me qënien e tij dhe më afër tyre se çdo gjë, me dijen e Tij.
Ka thënë Allahu në Kur’an: "Ai është më i Pari (ska asgjë para Tij, Ai është i Pafillim), edhe më i Fundit (ska asgjë pasTIj, Ai është i Pambarim), edhe më i Larti (ska asgjë mbi Të), edhe më i Afërti (nuk ka gjë më të afërt pranë gjërave se Ai me dijen e Tij, nuk ka asnjë pengesë ndërmjet Tij dhe krijesave të Tij). Dhe Ai është i Gjithëdituri për çdo gjë." [El-Hadid: 3]

Komenti i këtyre katër emrave, ka ardhur në një hadith nga Ebu Hurejra se: "Fatimja ka ardhur tek Profetit alejhi selam, për të kërkuar shërbëtor. Profeti alejhi selam i tha thuaj: O Allah Krijuesi i shtatë qiejve dhe tokës. Zotëruesi i Arshit madhështor. Zotëruesi ynë dhe Zotëruesi i çdo gjëje. Ai që bën çarjen e farës dhe të bërthamës. Zbritësi i Teuratit, Inxhilit dhe Furkanëit. Kërkoj mbrojtje tek Ti prej të keqes së çdo gjëje, balli i së cilës është në dorën Tënde (prej sherrit të të gjitha krijesave). O Allah Ti je i Pari (I Pafillim) që s’ka pasur para Teje asgjë. Ti je i Fundit (i Pambarim) që s’ka asgjë pas Teje, Ti je i Larti që s’ka mbi Ty asgjë. Ti je më i Afërti, nuk ka gjë më të afërt pranë gjërave se Ti. Laji borxhet tona dhe na pasuro që mos jemi të varfër ( nevojtar). Transmeton Muslimi.
Në këtë hadithë profeti i ka sqaruar katër emrat, me një koment të shkurtër dhe të qartë. Këta emra tregojnë se Allahu ka përfshirë çdo gjë.
Dy emrat El-Eu’uel dhe El-Akhir tregojnë se ka përfshirë kohën, kurse dy emrat Edh-Dhahir dhe El-Batin tregojnë se Allahu, ka përfshirë të gjitha vendet me dijen e tij. Ibnul Kajjim ka thënë: “Këto katër emra janë të kundërt (të anasjellta). Dy të parët tregojnë, se ai është i Pafillim dhe Pambarim.

Dy të tjerët tregojnë, se ai është lart, mbi të gjitha krijesat e Tij dhe më i afërti ndaj tyre me dijen e Tij. Allahu është i Pafillim. Ekzistenca e Tij u paraprinë të gjitha egzistencave. Ai është i Pambarim. Pafundësia e Tij do të thotë, që Ai është i qëndrueshëm përjetësisht, pas çdo gjëje.
Emri i Tij Edh-Dhahir tregon, se ai është lart mbi të gjitha krijesat dhe emri i Tij El-Batin tregon, se Ai e ka përfshirë çdo gjë me dijen e Tij. Ai me dijen e Tij, është më afër gjërave se sa vetë ata ndaj vetvetes. Kjo afërsi nënkupton përfshirjen e përgjithshme.



93-94– القابض El-Kabid dhe الباسط El-Basit.

El-Kabit, është Ai i Cili ia ngushton rrizkun krijesave, kuj të dëshirojë dhe si të dëshirojë.
El-Basit, është Ai i Cili ia shton rrizkun krijesave, kuj të dëshirojë dhe si të dëshirojë.


Ka thënë Profeti alehji selam: “Me të vërtetë Allahu është El-Khalik, El-Kabid, El-Basit, Errazik, El-Musijr.” Transmeton Ebu Daudi dhe Termidhiu, hadithi është i saktë.


95– 96 – المقدم El-Mukad’dim dhe المؤخر El-Muekhir.

Këta dy emra tregojnë se:
a- Allahu afron kë të dëshirojë për ta mëshiruar dhe për ta udhëzuar, e nuk mëshiron dhe udhëzon kë të dëshirojë. Këtë e ka përmendur imam Neveviu.
b- Allahu ngre atë që deshiron në gradën e njerëzve të mirë e të parë dhe ul atë që dëshiron nga grada e tyre.
Argument është hadithi që transmeton Ebu Musa Elesh’ari se Profeti alejhi selam bënte lutje me këtë dua: "O Allah më fal mua gjynahun tim, paditurinë time, teprimin tim në punët e mia dhe më fal atë për të cilan je më i Ditur sesa unë rreth saj.. O Allah më fal mua atë që e kam bërë serjozisht dhe atë që e kam bërë joserjozisht, atë që e kam bërë gabimisht dhe atë që e kam bërë me dashje e të gjitha këto gjenden tek unë. O Allah më fal mua mëkatet e kaluara dhe mëkatet e vonuara, ata që i kam fshehur dhe ata që i kam publikuar dhe ata që ti i di më mirë se unë. Ti je El-Mukadim dhe Ti je El-Muah-hir dhe Ti je Fuqishëm mbi çdo gjë." Transmeton Buhari dhe Muslimi, ky version është i Muslimit.