[rilinda]

Vaksinë kundër varësisë nga droga

Kura mrekullibërëse po testohet në Spanjë, një ndër vendet më të prekura nga kjo plagë dhe përbën një rreze shprese për miliona njerëz


Për herë të parë duket se është gjetur një kurë efikase kundër një ndër plagëve më të rënda të kohëve moderne. Të paktën kështu shpresojnë të gjithë ata që në mënyrë të drejtpërdrejtë, apo jo të drejtpërdrejtë, janë të prekur nga varësia ndaj kokainës. Bëhet fjalë për një vaksinë kundër pluhurit të bardhë. Në fund të këtij viti, ose në fillim të 2008-ës, do të testohet në Spanjë vendi ku kjo substancë gjen përdorim më të gjerë se kudo tjetër; konsumohet vegullish nga 2% e popullsisë së moshës nga 15 në 64 vjeç, kundrejt 1,1% të mesatares së popullatës së pjesës tjetër të Kontinentit të Vjetër. Medikamenti, i cili do të testohet mbi 150 kokainomanë në tri spitale të Madridit, Barcelonës e Valencias, është rezultat i një kërkimi ende në fazë eksperimentale, i realizuar nga universiteti amerikan "Yale". Duke u mbështetur në ato që thuhen mbi këtë medikament inovativ, krijohet përshtypja se është mjaft efikas. "Është si t‘i qepësh gojën një njeriu me oreks të pakontrollueshëm", siguronin dje shkencëtarët në të përditshmen madrilene, ABC.


Çelësi i funksionimit të vaksinës bazohet te terapia imunologjike, ose e thënë më thjesht është e aftë të gjenerojë apo të administrojë antitrupa që e "kapin" drogën e fuqishme me të hyrë në gjakun e përdoruesit, pa i dhënë mundësi të kalojë në tru. Kokaina, si në rastin e duhanit, nuk provokon reagime imunologjike në organizmin njerëzor, siç ndodh në rastin e viruseve dhe baktereve që shkaktojnë sëmundje. Në këtë rast, reagimi imunologjik, apo antitrupat, gjenerohen nga vaksina e cila është e ndjeshme dhe vepron në praninë e drogës në gjak. Ndërveprimi mes tyre do të gjenerojë një përbërës kimik mjaft të fuqishëm për të arritur të anashkalojë barrierën hematocefalike, pengesën që prodhon gjaku ynë për të mbrojtur trurin. Rezultati i kësaj gjetjeje mjaft të thjeshtë është se kokaina nuk do të arrijë të prodhojë më kënaqësi.

Pacientët që kanë pranuar t‘i nënshtrohen kurës inovative, do të marrin katër doza nga ky medikament, një në fillim të testit dhe tri të tjera në intervale të rregullta. Pacientët e zgjedhur duhet të ishin kokainomanë, me ose pa probleme alkoolizmi. Kushti i vetëm është se nuk duhet të përdorin asnjë lloj droge tjetër përveç kokainës, siç mund të jetë heroina apo opiakë të tjerë. Nga ana tjetër, medikamenti nuk do të përdoret me funksionin e parandalimit, por do t‘u jepet ekskluzivisht atyre që tashmë janë pre e varësisë së tmerrshme të drogës. "Kokaina vazhdon të gëzojë famën e substancës jo të dëmshme, madje të dobishme", thotë Carmen Moya, përgjegjëse e departamentit të Antidrogës në krahinën katalanase. "Janë të shumtë ata të rinj që e lidhin konsumin e saj me suksesin në shoqëri, pa përmendur kënaqësitë që dhuron", shprehet ajo.

"Nuk bëhet aspak fjalë për një formulë çudibërëse, por për një substancë që do të ndihmojë miliona njerëz për t‘u dizintoksikuar, shpjegonte para pak kohësh profesori Thomas Kosten i universitetit "Yale" në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Vaksina është projektuar për të gjeneruar antitrupa specifikë, të cilët arrijnë ta "burgosin" kokainën në gjak pa lejuar të arrijë trurin e të bëjë efektin e saj. E parë në këndvështrimin praktik, mund të konsiderohet si një lloj filtri mes enëve të gjakut e trurit, duke bërë të mundur që droga mos të arrijë te ky i fundit. Kështu që nuk prodhohen efektet psikoaktivë, apo të shprehemi në gjuhën e përditshme nuk arrihet gjendja euforike". E megjithatë nuk përbën një zgjidhje përfundimtare për vetë problemin e varësisë: "Është e sigurt se medikamenti nuk krijon efekte anësore. Por nuk arrin të shkulë nga njerëzit dëshirën për të konsumuar kokainë".

Me fjalë të tjera, nuk jemi përpara një gjetjeje që mund të zgjidhë përfundimisht problemin e varësisë nga droga. Siç vëren edhe Jose Perez Cobos, koordinator i testit në Spanjë dhe psikolog në klinikën "Ramon y Cajal", një prej të trejave ku do të kryhet eksperimenti: "Asnjë trajtim kundër varësisë ndaj drogës nuk ka sukses pa mbështetjen psikologjike. Efekti i vaksinës arrin deri në këtë pikë dhe kaq". Për sa i përket veprimit, saktëson: "Pavarësisht nga mënyra si konsumohet, qoftë përmes injektimit me shiringë, tymosjes apo thithjes me hundë, kokaina prodhon molekula mikroskopike, të cilat vaksina i thith si të ishte sfungjer, gjë që ndalon kontaktin e tyre me sistemin nervor".

Në eksperimentet e bëra në Amerikë është konstatuar se përgjigjja e pacientëve ndaj këtij trajtimi mund të jetë e ndryshme te secili prej tyre. "Efektet te disa kokainomanë zhduken krejtësisht, por efikasiteti është më i vogël te disa të tjerë", vazhdon psikiatri, i cili prej vitesh lufton kundër fenomenit të drogës. "Duket se ekzistojnë ndryshime në varësi të individëve, të cilat kemi ndër mend t‘i zbulojmë gjatë testimeve. Te disa njerëz nevojiten më shumë doza, deri sa sistemi imunitar të nisë të prodhojë antitrupa në masë të mjaftueshme, që kokaina të mos arrijë trurin".

Profili i njerëzve te të cilët do të testohet medikamenti i ri, është ai i të rriturit mes moshave 25-45 vjeç, i integruar më së miri në shoqëri, por krejtësisht i varur edhe në rastet kur konsumohet kokainë kryesisht gjatë ditëve të fundjavës. "Vaksina e re u ka dhënë shumë shpresa ekspertëve të fushës së dizintoksikimit, edhe pse eksperimente të ngjashme me heroinomanët nuk kanë arritur rezultatet e shpresuara", përfundon e përditshmja spanjolle "Abc".