[valiii]

Komentimi i kaptinës “El-Kevther”

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ

فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ

إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الأَبْتَرُ



1. “Ne, vërtet të dhamë ty (o Muhammed) shumë të mira.

2. Andaj, ti falu për hir të Zotit tënd dhe pre kurban!

3. E s’ka dyshim se urrejtësi yt është farësosur”

(El-Kevther, 1-3)

Kaptina “El-Kevther” është kaptinë mekase, e zbritur pas sures “El-Adijat” dhe ka gjithsej 3 ajete

Transmeton Ibn Merdevije nga Ibn Abbasi, Ibn Zubejri dhe nga Aisheja, se kaptina “El Kevther” ka zbritur në Mekë.[1]

Në anën tjetër, Hasan el Basriu, Ikrimja, Muxhahidi dhe Katadeja janë të mendimit se kjo kaptinë ka zbritur në Medinë; këtë mendim e përkrah edhe Ibn Kethiri.[2]

Sidoqoftë, mendimi i parë është më i pranuari, d.t.th. se kjo sure ka zbritur në Mekë, ani pse nuk përjashtohet mundësia që kjo sure të ketë zbritur dy herë, një herë në Mekë e pastaj edhe në Medinë.[3]



Emërtimi i kësaj kaptine.

Kjo kaptinë është emërtuar “El-Kevther”, sepse qysh në ajetin e parë të saj, Allahu xh.sh. i drejtohet të dërguarit të Tij me përgëzimin: “Ne, vërtet të dhamë ty (o Muhammed) shumë të mira” . Fjala “Kevther” këtu përfshin mirësitë e shumta e të pakufishme (mendim ky i Ibn Abbasit), nga të cilat mirësi është edhe lumi apo kroi “Kevther”, një prej lumenjve më madhështorë të Xhennetit që i është premtuar Muhammedit a.s.[4]



Shkaku i zbritjes së kaptinës
Kjo kaptinë ka zbritur në lidhje me As bin Vail es-Sehmiun, një prej armiqve më të përbetuar të Muhammedit a.s..

-Transmetohet nga Ibn Abbasi se As bin Vail es Sehmiu, një ditë e kishte takuar të Dërguarin e Allahut në të dalë të Qabesë dhe kishte ndërruar disa fjalë me të. Kur As bin Vaili u afrua pranë parisë kurejshite në oborrin e Qabesë, ata e pyetën: Me kë bisedove pak më parë? Ai me një sarkazm u qe përgjigjur: Po flisja me atë farësosurin (ebterin), duke aluduar Muhammedin a.s., të cilit kohë më parë i kishte vdekur i biri Abdullahu. Në kohën e injorancës arabët kishin një zakon të keq, që personin i cili nuk kishte djalë–pasardhës, ta quanin me emrin “ebter”– farësosur.

-Po ashtu ka edhe një transmetim që transmetohet nga Ibn Abbasi, se As bin Vail es Sehmiu, kur kalonte pranë Muhammedit a.s., i thoshte: “Unë të urrej, sepse ti je njeri pa trashëgimtar-farësosur”, dhe për këtë shkak Allahu xh.sh. zbriti këtë kaptinë.

-Po ashtu për As bin Vail es-Sehmiun thuhet që në një tubim të kurejshëve, ku ishte përmendur emri i Muhamedit a.s., nga zemrimi kishte thënë: “Lereni dhe mos e përmendni më. Ai është njeri farësosur dhe pa trashëgimtar. Me vdekjen e tij merr fund çdo gjë, dhe pastaj do të jeni të qetë nga ai”, dhe për këtë arsye Allahu xh.sh. e zbriti këtë kaptinë.[5]



Lidhmëria e kësaj kaptine me kaptinën paraprake “El-Maun”
Kjo kaptinë ka lidhmëri më të fuqishme me suren paraprake, se ndoshta të gjitha suret e tjera në Kur’an.

Në kaptinën “El-Maun” Allahu xh.sh. pabesimtarët dhe munafikët, të cilët e mohojnë shpërblimin dhe ndëshkimin e Ahiretit, I dallonte për katër cilësi:

1. për koprraci në ajetin:”ve la jehuddu ala tamil miskin” - “dhe nuk nxit (të tjerët) për ta ushqyer të varfrin”, pastaj

2. për lënien e namazit në ajetin: “El-ledhine hum an salatihim sahun” – “të cilët janë të shkujdesur (të harrueshëm), për namazin e tyre”, pastaj

3. për hipokrizi para syve të botës në ajetin: “El-ledhine hum juraune” – “e që shtiren (sa për sy e faqe para botës)”, dhe, në fund,

4. për ndalimin e lëmoshës, zekatit dhe të ndihmave të tjera në pjesën e fundit të po këtij ajeti të shtatë: “ve jemneunel maun” – “dhe nuk japin ndihmë rasti (apo hua as gjërat më të nevojshme jetësore)!”

Kurse në suren “El-Kevther” Allahu, kundruall këtyre katër cilësive të hipokritëve dhe pabesimtarëve, ka përmendur katër cilësi të Resulullahut s.a.v.s.

1. P.sh. në ajetin e parë, i Dërguari a.s. përgëzohet me fjalët “Ne, vërtet të dhamë ty (o Muhammed) shumë të mira”, që do të thotë: Muhammed, mos u bëj koprrac, por jep, sepse Allahu të ka dhënë të mira të panumërta, Allahu që është më Bujari dhe më Fisniku, Allahu që të zgjodhi ty prej tërë njerëzimit si mëshirë për botët.

2. Pastaj, të dërguarin e Vet e porosit të jetë i rregullt në namaz me fjalët: “Fe sal-li”- “Falu!”, kundruall lënies dhe shkujdesit të hipokritëve për faljen e namazit.

3. Pastaj e ka urdhëruar që këtë namaz ta bëjë me sinqeritet dhe vetëm për Zotin “Fe sal-li li rabbike”- “Andaj, ti falu për hir të Zotit tënd” e jo sa për sy e faqe, siç bënin hipokritët,

4. dhe në fund e urdhëron Muhammedin a.s. “venhar!”-“pre kurban!” për të dhënë sadaka mish, pas prerjes së kurbanit, kundruall ndalesës së ndihmës a zekatit nga ana e hipokritëve.

Kjo sure përfundon me fjalët “E, s’ka dyshim se urrejtësi yt është farësosur”, që do të thotë se pabesimtari dhe munafiku që i ka këto cilësi të këqija, gjithsesi do të vdesë dhe nuk do të mbetet asnjë gjurmë e kujtimit të tij në këtë botë, kurse për ty, o Muhammed, në këtë botë do të mbetet shenja dhe kujtimi i mirësisë, e në Ahiret do të jesh prej të afërmve dhe të shpërblyerve.[6]