Shiko Postimin Tek
Vjetėr 18-03-12, 23:09   #45
petrol
 
Anėtarėsuar: 12-12-11
Postime: 74
petrol i dashurpetrol i dashurpetrol i dashur
Gabim Skėnder Luarasi dhe Kosova

(Vijon) Monografia “Isa Boletini” (1971)
(Nė libėr pėrfshihet edhe kėnga e famshme luftarake “coju Shqypni, mos u baj horre/Hajt n’Kosovė o me taborre si dhe njė foto historike e Isa Boletinit me njė nėnshkrim tė Kolonel Tomsonit i cili nė atė kohė konsiderohej “armik” si kundėrshtar i vrarė nga forcat “rebele”.
Me rastin e 95-vjetorit tė Pavarėsisė sė Shqipėrisė, Angjelina Ceka-Luarasi pėrmbushi njė dėshirė tė hershme tė babait tė saj duke riboton nė njė pėrmbledhje tė vetme tė titulluar “Tri jetė” tre monografitė e Skėnder Luarasit: "Kolonel Tomson", "Ismail Qemali" dhe "Isa Boletini)
Skėnder Luarasi theksonte qė shqiptarėt duhet tė ishin krenarė me Isa Boletinin tė cilin studjues tė huaj e kishin krahasuar me Robin Hudin, apo Gec fon Berlihingenin: "Tė rinjtė shqiptarė ta njohin kryetrimin e Kosovės, qė brezat e ardhshėm tė thonė "Lum shekulli qė e njohur!”
Kritikė tė ndryshėm e vlerėsuan kėtė biografi pėr rigorozitetin shkencor nė ngjarjet e faktet historike, pėr gjuhėn e gjallė dhe rrjedhshmėrinė emocionale tė subjektit, ku janė pėrgjedhur me mjeshtėri ngjarjet mė tipike, mė tė rėndėsishme nė jetėn e heroit. Ndėrkohė qė klane dashakeqe e pengonin dhe tentonin ta shtrembėronin personalitetin e Isa Boletinit dhe veprimtarinė e tij. Me botimin e veprės ''Isa Boletini'' (1971) Skėnder Luarasi “theu tabunė e atyre fallsifikatorėve apo ''kambanat'' e vrasėsve tė popullit kosovar”.
(M.Islami. Lidhja shqiptare e Prizrenit)
Pėr tė dėftyer situatėn e atėhershme dhe metodat qė ndiqeshin pėr ta izoluar Skėnder Luarasin po japim disa fakte:
Studjuesi kosovar, Zekerie Cana na jep disa dėshmi interesante nė librin “Shpalime historike”. Ai kujton se dikur njė akademik zurri tė mburrej pėr nxjerrjen e Fjalorit Enciklopedik Shqiptar qė ai e vlerėsonte si vepėr kapitale- e denjė tė botohej edhe nė gjuhė tė huaj. Fillova tė qesh nga gazepi: nėse e keni ndarė mendjen tė do tė na turpėroni kulturėn dhe historinė tonė kombėtare. Atė e keni varfėruar dhe dhunuar. Pėrse nė kėtė botim nuk kanė zenė vend Selman Riza dhe Skėnder Luarasi?” (Zekerie Cana “Shpalime historike”, 473)
Zekerie Cana, kujton se njė herė me Skėnder Luarasin, biseduan edhe mbi temėn historike “Dezertori dhe dėshmori”, pėr tė cilėn profesor Luarasi theksoi se mund tė shtjellohet njė libėr i tėrė. “Fjalė pas fjale, dolėm te Isa Boletini. E pėrgėzova pėr librin qė kishte nxjerrė, qė shpalosej me pėrkushtimin ndaj Nanės Kosovė. Sakaq u mrrol: Si historian qė je, duhet ta dish se Isa u vra dy herė. Sė pari nga dora e malazezėve dhe sė dyti, nga dora e vetė shqiptarėve. Kjo e dyta, ėshtė njė “magna crimen”. E kishte fjalėn pėr shkurtimin, cungimin dhe censurimin e dorėshkrimit”.
Gjatė qėndrimit nė Tiranė me rastin e 100-vjetorit tė Lidhjes Shqiptare tė Prizrenit donte ti shkonte nė banesė edhe prof. Skėnder Luarasit qė nuk e kisha parė plot gjashtė vjet. “Formova numrin nė telefon dhe tek po dėgjoja zėrin e tij pak tė shtjerrur …pedagogu i Universitetit tė Tiranės N.J.… i cili ėshtė ngarkuar me detyrė tė mė ‘’shoqėronte’’ , nuk ngurroi tė afrohej dhe tė mbante vesh ē’bisedoja…Mu drejtua me tonin qortues: ‘’Lėre atė punė. Ē’tė duhet Skėnder Luarasi?’’. Mbeta i shtangur – si i vrarė prej sė gjalli… Profesorin e dashur Luarasi nuk e pashė kurrė mė, sikur qė edhe ai vdiq pa e parė Kosovėn e tij….’’
(Zekerie Cana, “Shpalime historike” Pjesa e dytė, f.473)
Ndėrsa studjuesi Shaqir Shaqiri kujton takimin e parė (dhe tė fundit) me z. Skėnder Luarasi nė dhjetor tė vitit 1979 kur rastėsisht e sheh tek shkallėt para hyrjes sė godinės sė Bibliotekės Kombėtare nė Tiranė. Kėrkonte ta takonte pėr ta pyetur mbi Zonjėn Edit Durham e dy letra tė saj qė thuhej se i kishte Skėnder Luarasi. Por shoqėruesit e pengonin. “E dija qė mė parė pėr embargon qė vuante z.Luarasi por nuk mė kishte shkuar mendja se nuk do tė mė mundėsohej qoftė edhe njė takim i shkurtėr nė praninė e shoqėruesve! M'i jepnin asokohe njėqind ''arėsye'' pse nuk mė mundėsohej takimi me tė. ''ėshtė shumė i sėmurė'', ''nuk takohet me njeri'', etj.Pas tre javėsh qėndrimi nė Tiranė, krejt rastėsisht, duke i pėrshėndetur ca miq qė qėndronin pėrpara hyrjes sė Bibliotekės Kombėtare, njėri nga shoqėruesit e mi (duke mos patur kah t'ia mbante tani) mė tha: ''ēfarė fati! Ja ku e ke shokun Skėnder…Mė prezantuan me tė dhe i treguan se isha nė Tiranė pėr tė tėbuar edhe ca materiale pėr doktoratėn time. Me tė kuptuar se ishte fjala pėr Zonjėn Durham, zotit Luarasi iu mbushėn sytė me lot dhe me zė tė butė, por plot pezm, iu drejtua tė pranishmėve me fjalėt qė edhe sot e kėsaj dite tingėllojnė nė veshėt e mi: -E shihni, pra? Kosovarit tė robėruar iu desh tė pagonte paksa nga borxhi i madh qė kemi ndaj kėsaj Zonjeje. E pastaj mė akuzoni pse gjithnjė kam ndėr mend Kosovėn! Ja pra! Kosovari paguan borxhin e mbarė kombit!...Biseduam disa minuta nė praninė e tė tjerėve, dhe kurrė mė s'e pashė. Pėrsėri ''ra nė shtrat, shumė i sėmurė''…Mė falni, por nuk mund tė pėrmbahem e tė mos them: ''Djalli i martė, e paēin faqen e zezė ata qė ndoqėn Skėnder Luarasin! Por, njė ''porosi'' e kėtij lloji do t'u drejtohet mė vonė edhe atyre qė sot kanė mundėsi e nuk i ngrejnė njė lapidar kėtij atdhetari e gjeniu tė kombit tonė.Ndjesė pastė shpirti i tij fisnik!”
(Shaqir Shaqiri, Djalli i marrtė ata qė ndoqėn Skėnder Luarasin. Intervistoi Albana Gurra, Republika, 14,9,1997 f.21)


E pėrfundoj kėtė shkrim modest nė vlerėsim tė kontributit tė personalitetit Skėnder Luarasi i cili tėrė jetėn iu pėrkushtua me mish e me shpirt ēėshtjes sė unitetit dhe bashkimit kombėtar shqiptar. Njėkohėsisht shpreh respektin mė tė thellė pėr tėrė breznitė atdhetare qė sakrifikuan e u therorizuan pėr kėtė ideal madhor . I pėrjetshėm qoftė kujtimi dhe nderimi i tyre!

Material i pergatitur nga Petro Luarasi


“Nanės Kosovė qė e lindi , e rriti dhe e mban nė gji Birin e Saj Besnik, me zemėr qė rrahu gjer nė fund pėr Shqipėrinė” Skėnder Luarasi “Isa Boletini” (1971)
Imazhet E Bashkangjitura
Tipi Dosjes: jpg Isa Boletini puth flamurin kombetar.jpg (10.3 KiloByte, 1 shikime)

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga petrol : 18-03-12 nė 23:10 Arsyeja: Gabim ne paragraf
petrol Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė