Shiko Postimin Tek
Vjetėr 23-08-10, 21:08   #10
Neferta
 
Anėtarėsuar: 22-06-09
Postime: 1,545
Neferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėmNeferta i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Nga hapsira e afert

Shkrirja ne grenlande



Ekspertėt britanikė thonė se akullnajat nė Groenlandė po shkrijnė me njė ritėm mė tė lartė nga ē’pritej. Sipas shkencėtarėve, shtresa e akullit tė Groenlandės qė pėrbėn 10 pėrqind tė rezervave tė ujit nė botė, ėshtė zvogėluar me gati 1 mijė e 800 metra vetėm nė njė ditė muajin e kaluar.
Ēdo ditė akullnaja Jakobshavn humbet 20 milionė tonė akull nė oqean.
Shkencėtarėt e Universitetit Aberistith thonė se kanė parė njė pakėsim prej 10 mijė e 800 metrash qė nga viti 2000 dhe nuk janė tė sigurtė se ēfarė e ka shkaktuar atė.

Aslak Lau Rolvsen shpjegon rėndėsinė e gjetjes sė arsyes.
“Ēėshtja kryesore ėshtė ngrohja globale. Pjesė e kėtij studimi lidhet me gjetjen e shkakut tė shkrirjes. Por nuk ka diskutim qė ēdo gjė po ndryshon tani. Pyetja qė shtrohet ėshtė – po e shkaktojmė ne apo ėshtė ky njė lloj cikli”.

Njė ekip britanik nga universitetet Swansea dhe Aberistith thonė se kanė prova qė tregojnė se akullnajat po shkrijnė me njė ritėm mė tė shpejtė nga sa mendohej.
Njė nga arsyet ka qėnė se shkrirja nė sipėrfaqe kontribuon nė rritjen e pjesės sė shkrirė nė bėrthamėn e akullnajės.

Ndėrsa shtresa e akullt shkrin, ajo absorbon mė shumė nxehtėsi nga dielli, duke e shpejtuar shkrirjen nga poshtė.
Alun Hubbard ėshtė pjesė e ekipit tė hulumtuesve qė kanė parė se akulli nė rajon ėshtė ulur gati katėr metra nė vetėm njė muaj dhe do tė arrijė 6 metra gjatė sezonit tė shkrirjes.

“Pėr momentin shkrirja ėshtė me rritme ekstreme. Kemi kėtu disa pajisje dhe kemi matur se brenda gati dy javėsh ėshtė shkrirė dy metėr e gjysmė shtresė akulli.”
Shkrirja e sipėrfaqjes nuk ėshtė shkaku i vetėm pėr alarmin qė shkaktojnė akullnajat.
Dr. Hubbard shpjegon se copėzat e pluhurit qė bien mbi akull absorbojnė mė shumė diell dhe shpejtojnė shkrirjen.
Shkencėtarėt zbuluan se vetėm nė njė javė, 260 kilometra katrorė akull u shkėput nga akullnaja Petermann nė Groenlandėn veriperendimore.


Kjo ėshtė pjesa mė e madhe e shkėputur nė Arktik nė gjysmė shekulli.
Vetė nė oqeanin Arktik, shkrirja gjatė verės ka arritur pėrmasa tė paparashikuara.
Shifrat tregojnė se zona e oqeanit e mbuluar me akull muajin e akuar ishte nė nivele rekord pėr korrikun.
Shkrirja e akullit po shkakton gati 60 pėrqind tė rritjes sė nivelit tė detit nė mbarė botėn.
Ndėrkohė temperaturat nė
mbarė botėn tregojnė se gjashtė mujori i parė i kėtij viti ishte mė i nxehti nė 150 vjetė tė regjistrimit tė klimės globale

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga Neferta : 23-08-10 nė 21:11
Neferta Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė