[Dushku]

Nuk kishte rrugëdalje. Duhej medoemos t’ju tregohej çdo gjë, bile edhe ajo se te burimi pranë shpellës djaloshit i ishte afruar një vashë e bukur me të cilën ishin larë së bashku në ujërat e kthjellët si loti. “Lëre, lëre këtë se nuk ka të bëjë me gjërat që na interesojnë” - tha një nga fshatarët dhe ua lehtësoi punën të gjithë atyre që i shtrëngonte frika mos përmendej emri i vashës së tyre. Kjo kërkesë ia lehtësoi pozitën edhe atij që i ra në hise të rrëfente për ngjarjen që kishin parë pranë burimit, jo pse do të duhej ta zbulonte emrin e vashës, e cila përkëdhelte djaloshin e zhveshur cullak, por pse ishte e pahijshme të shtjellonte detaje të pista në praninë e grave dhe fëmijëve. Në të vërtetë, një “ah” e lehtë që i shpëtoi nga goja një të riu, dëshmonte se të gjithë e kishin të lehtë ta imagjinonin ç’kishte ndodhur te burimi dhe në çfarë pozite të mundimshme ishin gjetur ata që kishin ndjekur me shikim lojën e trupave cullak të dy të rinjve. “Uh...!” - psherëtinë gra dhe burra të bindur se djaloshi ishte një budalla i mjerë të cilin e kishin robëruar magji të errëta dhe e detyronin të bëjë punë të çuditshme. “Ajo nuk ka qenë vajzë e vërtetë, por fantazmë që i shoqëron ata trupi i të cilëve është shndërruar në shtëpi të xhindeve!” - tha hoxha. “Por, ne...” - deshi të shpjegojë edhe diçka ai që rrëfente pak më parë, por gishti i hoxhës i drejtuar kah atij, të gjithëve ua bëri me dije se nuk kishte çka të shpjegohej më shumë. U kthyen nëpër shtëpitë e tyre me një ndjenjë lehtësie, por tani edhe më kureshtarë të gjithë të shihnin me sytë e vet atë që rrëfenin ata dy-tre veta që kishin ndjekur djaloshin në pyll. Që nga ajo ditë plot fshatarë kinse rastësisht dilnin të shëtisnin kodrinës përpjetë. Futeshin në pyll dhe fshehurazi ndiqnin djaloshin hap pas hapi. Vashat e fshatit u hidhëroheshin nopranëve që nuk e linin të qetë djaloshin të ecte nëpër pyll. Nga dita në ditë zvogëlohej numri i atyre që lodheshin duke kërkuar sqarim pse djaloshi aq shpesh fshihej nga shikimi i të tjerëve në thellësitë e pyllit në vend që të pastronte arat që ia kishte mbuluar kullosa. Nuk i brente as kërshëria e mëparshme që të shihnin se me çka e mbushte strajcën që bartte mbi shpinë kur kthehej nga pylli. Sepse e kishin parë me sytë e vet duke e mbushur me pendë dhe e dinin se kur kthehej nga pylli duke kërcyer nga gëzimi dhe i buzëqeshur kishte patur ditë të begatshme; kishte gjetur pendë me ngjyra përrallore apo kishte rastisur në ndonjë fëllënzë që moti të ngordhur dhe të tharë që e kishte goditur ndonjë gjuetar, por nuk kishte mundur ta gjente as me ndihmën e zagarëve të stërvitur për zbulimin e viktimës së plagosur. Posa u kthye qetësia në fshat dhe gratë filluan të bëjnë biseda nga më të rëndomtat, dikujt iu kujtua të shtronte pyetjen pse i nevojiteshin ato pendë laramane. Pyetja e tillë zgjoi kërshërinë e mëparshme te banorët e fshatit. Kjo pyetje sinjalizoi trazira të brendshme te banorët dhe bëri të ditur se sekreti ende nuk ishte shpalosur deri në fund. Në çastin kur burrat thuajse u binden se gratë dhe vajzat e tyre do të harrojnë bukuroshin që asnjëherë nuk mundje ta shohësh në shesh të fshatit, por ose të mbyllur në shtëpi ose duke mbledhur pendë shpendësh nëpër pyll, filluan të shtjellohen rrëfime lidhur me atë se për çka i përdorte ai ato pendë shumëngjyrëshe. Edhe në fshatrat e afërta dëgjuan për djaloshin që mblidhte pendë dhe njësoj i xëgiste sekreti se për çka i hynin ato në punë. “Me siguri i përdor për të mbushur jastëkët dhe dyshekët që ta ketë gjumin sa më të rehatshëm!” - thoshin vashat faqekuqe dhe ëndërronin shtratin e tij të butë. Flitej se, vashat më të guximshme natën e vizitonin fshehurazi dhe braktisnin shtëpinë e tij para se të lindte dielli si të pagoja. Nuk kishte zot që mund t’i çonte të rrëfenin se çka kishin parë dhe përjetuar. Pas vizitës së parë i mundonte dëshira e zjarrtë që sërish të ndiejnë ngrohtë¬sinë e shtratit të tij. Asgjë nuk tregonin, as prindërve dhe shtireshin se fare nuk e dinë që vajzat e tyre natën vizitonin fshehurazi djaloshin. Ata i shqetësonte sëmu¬ndja, e cila i kapte me radhë gocat të cilat një herë vizitonin djaloshin e bukur; në vend që të bënin pajën e nusërisë, fshehurazi nga prindërit, shëtisnin megjeve dhe kërkonin fole shpendësh për të gjetur ndonjë pendë me ngjyra nga më të bukurat që t’ia çonin djaloshit, i cili nuk u hiqej mendsh. “Na i morri në qafë ky pis i çmendur vashat, dhe na e lodhi shpirtin me sjelljen e vet të çuditshme, e cila as të pengon dhe as të zë rrugën, por ama nuk të lë të qetë dhe pa e lodhur kokën me të!” - thoshin fshatarët duke shikuar dritën e zbehtë në dritaren e dhomës së djaloshit edhe në orët e pasmes¬natës kur rastësisht dilnin në çardak të çlodhen nga ndonjë ëndërr e trishtueshme apo që të shohin yjet. “Atë duhet ta largojmë nga fshati!” - propozonin të rinjtë duke vështruar me çfarë qetësie djaloshi nisej drejt pyllit dhe kthehej në shtëpi para se të lëshohej nata me strajcën plot pendë dhe shpendë të ngordhur. “Ai është magjistar, i cili pendët i përdor për të bërë ilaçe me të cilët shëron zjarrin rinor të vashave të fshatit!” - thoshin plakat që rrinin ulur pranë kroit duke mos lënë pa përmendur se diçka të tillë nuk mbanin mend as ato, as pleqtë e mëparshëm që tani i kishte shkrirë dheu. “Thonë se pasi ua shkul pendët shpendëve të ngordhur, i var në mur ku qelben dhe krimben!” - shtonte ndonjë plakë që kishte imagjinatë më të zhvilluar. Shkurt, askush nuk kishte mundësi t’i ndalte fjalët e botës që njëherë kishin marrë dhenë: çdokund flitej për të dhe thuajse as që mund të fillonte apo përfundonte ndonjë bisedë po nuk përmendej djaloshi, i cili as që e dinte se ishte bërë preokupim kryesor i të gjithëve në fshat. Djaloshi atë nuk e dinte as asaj dite kur mbylli me dry dyert e shtëpisë dhe me valixhet në duar u nis rrugës së fshatit. Sa u habitën fshatarët për shkak të valixheve që bartte në duar po aq i befasoi kur panë se ai nuk u nis si rëndom drejt pyllit, por teposhtë kodrinës. Shkonte në një drejtim të panjohur. Fshatarët e vështronin nga pak edhe të gëzuar, sepse ja, ndodhi që edhe ai i mallkuar një herë ta ndërrojë drejtimin. Aq më shumë u gëzuan kur panë se në mbrëmje nuk u kthye dhe se dritaret e dhomave në shtëpinë e tij nuk i ndriçoi drita. Kaluan ditë, muaj dhe vite, por djaloshi as erdhi në fshat e as u dëgjua diçka për të. Largimi i tij nga fshati i shqetësoi vashat që e kishin vizituar. Ato të mjerat çdo ditë qëndronin në dritare duke shpresuar se do ta shihnin si ngjitet kodrinës drejt fshatit. Shpresonin se ai do të kthehet, se nuk do t’i harronte netët që kishte kaluar me to. Derisa vashat i lodhte pagjumësia dhe ëndrrat për bukuroshin me të cilin kishin kaluar plot net të këndshme, fshatarët e tjerë shpeshherë i afroheshin shtëpisë së tij duke i lodhur kërshëria të shohin çka fshihej në ato dhoma me dyer të kyçura. Disa thonin se djaloshi kishte braktisur shtëpinë meqenëse dhomat i kishte mbushur përplot me pendë dhe nuk kishte më as ku të flinte e lëre më të lëvizte. Kur dëgjonin pohimet e këtilla, vashat që kishin parë brendinë e shtëpisë së djalit, por nuk guxonin të tregonin, thoshin në vete: “Sa budallenj që jeni! Ato dhoma janë të mbushura plot me piktura dhe bukuri përrallore! Jo vetëm që i ka mbushur jastëkët dhe dyshekun, por edhe muret i ka mbuluar me pendë të larmishme!” Një ditë, fshatarët vendosën t’i çelin me dhunë dyert e dhomave të djaloshit. Kur hynë brenda mbetën si të shtangur; muret ishin të mbuluar me pendë dhe me plot piktura nga më të bukurat. Edhe perdet ishin të bëra nga pendët shumëngjyrëshe me kujdes të radhitura dhe përbënin një mozaik përrallor. Dhomat ishin të pastra dhe të rregulluara si më mirë. Askund nuk vërehej ndonjë pendë e hedhur e jo më diçka tjetër. Në një raft qëndronin të radhitura disa shishe të mbushura me pluhur me ngjyra të ndryshme. Atëherë ata kuptuan se djaloshi i bluante pendët e shpendëve duke bërë nga pluhuri i tyre ngjyra që i përdorte për të pikturuar. Disa enë, të cilat gjithashtu qëndronin me kujdes të radhitura në raftet e dhomave ishin të mbushura me lëng të kuqërremtë. Ajo ishte rrëshirë e shkrirë të cilën e përdorte për ta përzier me pluhurin e bërë nga pendët e bluajtura. Kështu bënte ngjyra të veçanta me të cilat pikturonte. “Sa piktura të bukura!” - mahniteshin fshatarët duke zgurdulluar sytë në peisazhet dhe hapësirat përrallore që kishte pikturuar djaloshi. Mbyllën dyert e dhomave dhe u kthyen nëpër shtëpitë e veta

vazhdon....