[Psikologu]

Shtrirja e terrorit xhonturk ne viset e tjera
Pas shtypjes se kryengritjes se Kosoves ekspedita ushtarake e komanduar nga Shefqet Turgut pasha u shtri edhe ne Shqiperine e Veriut dhe te Mesme.
Synimi i qeverise xhonturke dhe i qarqeve ushtarake me te larta te Perandorise ishte te shtypte jo vetem qendresen e armatosur te shqiptareve, por edhe vatrat e organizmat e levizjes kombetare. Klubet e organizatat e tjera kombetare shqiptare u fajesuan si nxitese te levizjes se armatosur. Anetaret e klubeve, mesuesit e gjuhes shqipe, madje edhe ata qe ndiqnin kurset e gjuhes shqipe, u bene objekt i nje terrori te papare, njelloj si pjesemarresit e kryengritjes se armatosur te Kosoves.
Pergjithesisht terrorit iu nenshtruan gjithe veprimtaret e levizjes kulturore e arsimore kombetare, edhe pse kjo ishte nje veprimtari e ligjshme.
Pre e terrorit xhonturk u bene edhe qytetet, si Shkodra, Tirana, Elbasani e vise te tjera, qe nuk qene perfshire ne kryengritje. Edhe ne keto treva u arrestuan, u burgosen dhe u internuan nga gjyqet speciale qindra atdhetare. Per t'i poshteruar ne syte e popullit dhe per ta frikesuar ate, keta ne fillim i rrihnin publikisht nen tingujt e bandes ushtarake. U gjykuan dhe u denuan ne mungese shume atdhetare te arratisur, te akuzuar per veprimtari antishteterore.
Me vendim te qeverise u mbyllen te gjitha shkollat shqipe, u ndalua nxjerrja e gazetave dhe botimi i librave ne gjuhen shqipe. U pushuan nga puna mesuesit e gjuhes shqipe te shkollave shteterore, si dhe nepunesit shqiptare qe kishin marre pjese ne levizjen kulturore e arsimore kombetare. Ndjekjeve iu nenshtruan edhe elementet e moderuar. Deputetet shqiptare u akuzuan si perkrahes te kryengritjes dhe per lidhje te fshehta me kryengritesit.
Veprimtaria e cetave te armatosura vijoi edhe pas kalimit te forcave osmane, te komanduara nga Shefqet Turgut pasha, nga Kosova ne Shqiperine e Veriut e te Mesme, madje edhe kur ne Kosove u vendosen perseri forca te shumta ushtarake. U bene te shpeshta perleshjet ndermjet cetave shqiptare dhe ushtrise osmane. Perleshje te tilla te armatosura ndodhen me 15 shtator 1910 afer Mitrovices dhe me 28 shtator afer Pejes. Me 15 tetor valiu i Manastirit njoftonte Stambollin per perpjekjet e ushtrise me cetat kryengritese te Dibres. Po ne tetor valiu i Shkodres njoftonte qeverine se ushtria ishte demoralizuar krejtesisht dhe se kishte rrezik te bashkohej me kryengritesit. Me 9 nentor valiu i Kosoves informonte qeverine per sulmet e shqiptareve kunder postkomandave ushtarake ne nahijen e Beranes.
Kryengritja e Kosoves e vitit 1910 ushtroi ndikim te fuqishem ne zhvillimin e metejshem te Levizjes Kombetare Shqiptare. Jehona e saj u ndje edhe ne levizjet clirimtare te popujve te tjere, te Maqedonise dhe te Arabise.