[lirik]

feneri
Anetar i Nderuar




Regjistruar: 20-12-2007
Vendbanimi: Kërçovë
Postime: 472
EPIKA E EPOKËS SË PËRDHUNIMIT SËRBIAN

Bashkëkohësisë krijuese të romantizmit, gjegjësisht, Rilindjes sonë të kësaj periudhe të vonshme, për shumë arsye i dalin krijuesët e ri. Por, kjo nuk është vonesa e të krijuarit ! Është mbi të gjitha, shtypja dhe dhuna që iu vërsul Atdheut tonë të ndarë ! Është strategjia e zhvillimit të penguar që herdo kurdo ajo t'i ketë pasojat.
Megjithatë, në planin e krijimtarisë dalja e Homerit të ditëve tona, nuk është befasi. Sepse Troja e tij , siç është Kosova e dalur nga thundra e barbarëve , që përballej deri më 1999 nën kthetra pushtimi, duke lënguar nga ferri pushtues i kaurrve të Sërbosllavisë nisi jetën e feniksit ! E tillë siç ishte, me gjithë ato diga pushtuese, ku bashkëjetonin dhe bashkëvepronin lloj-lloj larashësh, e kanë ngritur deri në kulm hidhërimin e shpirtit të krijuesit Xhelal Ferizi, dhe ai ka shpërthyer llavën e tij krijuese e cila vjen e derdhet si gjamë ! Në realitet, ajo e ka gjithë hijeshinë e njeriut dhe vendit të robëruar ! Ajo e ka moralin dhe heroizmin e njeriut të Kosovës dhe të gjithë shqiptarisë ! Por, përballë tyre, gjithmon mbijeton e keqja e kaurroshkinisë sërbiane e përkrahur nga rrëshqanorët e Kaukazit!
Kjo e keqe e madhe, nëpër të cilën ka kaluar shqiptari i robëruar , dhe toka e shqiptarëve nëpër të cilën krijoj ferr administrata e pushtuesve, e ka detyruar krijuesin të klithë ! Meqë, klithma e tij, nuk është klithmë e njeriut që rri duarkryq dhe me ndjenjë qyqarie niset drejtë dorëzimit, ajo bëhet jehonë e një kushtrimi, t'i motivojë brezat që të luftojnë kundër pushtuesve!
Sado i pa stërvitur në instiitucionet e dijes, ky vullkan njeri, në kantierët e mërgimit ka përmbledhur gjithë lëndën poetike, dhe atë e ka postuar që të ndezë shkëndija shprese për rritën e shqiptarëve në Kosovën e lirë , dhe të bashkuar me të gjitha trojet e shqiptarisë!
Për këtë, çka mund të thonë kritikët ?
Është e natyrshme që të japin vërejtje. Dhe ato, plotësisht do të jenë me vend , për shtrirjen horizontale të krijimit që përpiqet të paraqesë gjithçka, për vertikalizmin e domethënieve që me shumë fjalë tregonjë një ndodhi, për integralizmin poetik në përputhje me periudhat e kohës !
Jam i vetëdishëm se nga nxitja dhe kërkesa e tij, akoma pa e studiuar gjithë këtë brumë poetik, kam finalizuar bindjen se :
Xhelal Ferizi, është krijuesi i një energjie të pashterrëshme ! Për të , jemi krenar, që në rrethana të një njeriu të përndjekur, dhe një mërgimtari të përmalluar, ka dalë një sfidim i klimës heroike krijuese. Bie fjale, se ai ka mundur me heshtje, të çojë kupa e të puthë çupa udhëkryqeve të Evropës. Ka mundur të shkruaj pastaj dashuriçka siç shkruan një vargan i madh kaloshistësh , përfaqësusesit e mulatërisë krijuese, dhe shiten se bëjnë diçka nën takimet E Rrapit në Shkup, përse shpenzimet e prostitucionit krijues ua paguajnë ministritë e pushtuesëve! Ndërsa Xhelal Ferizi, ka marrë pendën dhe fletoren krijuese të bëjë të pamundurën ! Ai i ka krijuar vargjet që dalin ashtu siç ishte e kërleshur vetë jeta e shqiptarëve. Ato mund të krasiten në kohën e Kosovës së lirë, kur Xhelali të ulet si krijues i nderuar, dhe të dëgjojë teoritë për artin. Por, meqë jeta e ka krijuar të asaj natyre që ai ta kalojë nëpër përndjekje, ku t'i gjente gjithë ato kushte, siç i patë sinan hasanët, fahredinët, ollonët, kaloshët, gajtanët dhe hajvanët e pushtetit sllavist ! Andaj, ai si njeri "autodidakt" i kësaj specifike krijuese u nis të bëjë Kalanë poetike , që del si epikë e epokës së përdhunimit sërbian !
Ajo është e përmbushur me mallin, dhembjen, plagën që kullon nga heronjtë, dëshmorët, të dhunuarit ! Mjafton të hidhet një shikim tek poezia Fetija ! Ajo natyrë e llahtarit që del nga shpirti i kaurrëve të Sërbisë, edhe pse vrasin e djegin , përpiqen në shpirtin e shqiptarve të krijojnë plagën ma të madhe, siç është ajo e moralit. Ashtu siç vepruan ata me femrat shqiptare, kanë arritur kulmin e shpirtit kulim që kurrë s'do të arsyetohet ! Megjithatë, nga poezia e shkruar për viktimën Fetije, Xhelali, ia ka arritur ta sëndërtojë atë se:
- Sado që të bëhet ai akt i turpshëm mbi atë shpirt të pastër e virgjin nuk bie turpi. Sërbët e Milloshit duhet të turren dhe ta kërkojnë të vërtetën tek nënat e tyre shkina, që përpara se i lindin me vetëtdëshirë kalohen e kalërohen gjithkah për të pjellë e rritur këtë lloj kopilash kriminelë!...

---------------------------------------------------------------------------------------------------

vazhdon mendimi i antarit feneri te forumi zemra shqiptare nga feneri antarë i nderuar
i cili dha opinionin e tij per autorin xhelal ferizi