[Psikologu]

Me hapjen e këtyre shkollave shqipe me alfabet latin nëpër tërë Vilajetin e Kosovës, politika zyrtare turke u zotua se do të mban qëndrim neutral dhe nuk do të përzihet, se për cilin alfabet do të përcaktohen shqiptarët nëpër shkollat e veta. Kjo ishte një përgjigje e Qeveris Turke, përpara kërkesës së patriotëve shqiptarë të Lëvizjes sonë Kombëtare.
Në anën tjetër ministri për arsim në Qeverinë turke, kah mesi i marsit 1910, nëpër mes të telegrafistit kishte urdhëruar valiut të Vilajetit të Kosovës, që të ndaloj përdorimin e alfabetit latin në të gjitha shkollat shqipe në Shqipëri dhe të përdoret vetëm alfabeti arab. Qeveria Turke veprimet e veta antishqiptare do të mundohet ti fsheh para opinionit progresiv dhe Fuqive të Mëdha me pretekst, se ajo vepron me kërkesën dhe dëshirën që kanë shprehur vetë shqiptarët e për të përdorur shkrimin arab.(V.Xh.)
Në këto rrethana politike tejet të rrezikshme për vendin, përfaqësuesit e Lëvizjes Kombëtare të indinjuar nga sjelljet e Qeverisë xhonturke dhe administratës së saj, vendosën që të thirrin Kongres të Ri i cili do të mbahej në mars të vitit 1910. Në anën tjetër edhe Turqit e rinj filluan një propagandë të paparë kundër çështjes shqiptare duke organizuar demonstrata, me anën e fanatikëve të klerit shqiptar mysliman. Në qytetet më të mëdha shqiptare: Në Kumanovë, Shkup, Tetovë, Dibër, Manastir etj. Protagonisti kryesor i kësaj ideje ishte Myftiu i qytetit të Manastirit, Rexhep Voka nga Tetova, I cili gjatë mbajtjes së Kongresit të Manastirit, në vitin 1910 pësoi disfatë, pasi nuk u pranua kërkesa e tij që shqiptarët të përdorin alfabetin arab, u nis për në Stamboll dhe atje u takua me Arif Hiqmet Kumanovën. Këta dy i bënë për veti edhe 14 deputet shqiptar me ide proturke, të cilët përkrahën kërkesën fanatike të Rexhep Vokës dhe Arif Kumanovës, “se për të mirën e shqiptarëve është që patjetër duhet të përdorin edhe më tutje shkrimin Arab”.
Këtë kurth politik nuk e pranuan nacionalistët shqiptar që po ashtu ishin deputet në Parlamentin turk. Këta ishin kreu Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, Hasan Prishtina, Ismail Qemali, Nexhip Draga, Shahin Kolonja etj.
Më 24 janar në Manastir u mbajt një miting me iniciativën e Komitetit “Bashkim dhe Përparim”,për të protestuar kundër alfabetit Latin. Sipas të dhënave që na ofron raporti i konsullit rus:” në miting merrnin pjesë disa qindra shqiptarë, shumica prej tyre ishin të mbledhur me forcë në fshatrat për reth Manastirit, këto forca e kishin humbur karakterin e tyre nacional dhe nëpër këto mitingje kishin dalë të mbronin interesin e Stambollit”. Këta njerëz ishin thirë nëpër fshatra, disa ditë më parë nga emisarët e ndryshëm dhe xhandarët turk, që të paraqiten në miting. Këto demonstrata udhëhiqeshin nga fanatikët më të shquar antikombëtar Arif Hiqmet Kumanova dhe Rexhep Vok Tetova.