[Zero Cool]

Fragmente nga “Lufta e vogël e përkorë”/ Përndjekje dhe dhunë në sy të fëmijëve

E rëndësishme ishte të shikoje sa më pak

Para se ta vrisnin, ata ia zhvatën gjysh Ibrahimit paratë e ia shkulën sahatin nga kyçi i dorës. E kapën gjyshe Sevdijen nga nofullat, ia hapën gojën për dhëmbë floriri dhe meqë nuk gjetën, e qëlluan, i derdhën njëqind të shtëna në trup, ndoshta njëmijë; gjyshi rënkoi prej dëshpërimit dhe u rrëzua në tokë. Blerimja përpiqej të mos qante, po ashtu dhe Fatmiri. Ata e ngritën gjyshin si një kukull prej lecke, ia zhveshën jelekun me qëndisma të fildishta që e kishte që nga dita e dasmës me gjyshe Sevdijen.

Njëri prej tyre tha se gjëra të tilla me vlerë sot nuk i gjeje më as po t’i kërkoje me qiri; do ia çonte të birit për dasmën me atë bythëderren që kish zgjedhur për nuse, sikur të mos kish femra me të përtypshme Serbia.

Mandej kërkuan prapë para, por gjyshi Ibrahim nuk kishte më ç’t’u jepte, kështu që i ulëritën Smrdljivi šiptar dhe e vranë edhe atë, po ashtu, duke përdorur shumë plumb, ndërsa axha Bujar i urdhëronte fëmijët që t’i mbanin kokat ulur e të mos shikonin. Jehonës i shpëton në pantallona.

Bora niste të villte zi se kishte tre ditë pa ngrënë. Serbët vranë edhe burra të tjerë, rreth dhjetë gjithsej, por për fat nuk shtinë mbi axhë Bujarin. I ndanë fëmijët nga të rriturit. Pastaj ndërruan mendje dhe u ulëritën që të bashkoheshin përsëri.

Urdhrat vinin nga pesë burra të ndryshëm kështu që s’merrte vesh i pari të dytin dhe po t’u bindeshe urdhrave të njërit, të vriste ai tjetri, e njerëzit binin si pula e serbët gajaseshin me sa u hanin mushkëritë. Blerimja i hapte sytë fort e bindur se, sa më ngultas të shikonte, aq me shans kishte që t’i ndalonte plumbat në drejtim të Fatmirit. Duhej t’i ndalonte me sy, si në filma, nuk kishte rrugë tjetër. E ajo i ndaloi fakt, se pas vdekjes së gjyshërve, për disa orë, asnjë prej grupit nuk pësoi më gjë. Po bie nata.

Gjithë pasditen i kishin përplasur stivë mbi dy kamionë të hapur, duke u ndalur vetëm kur hasnin grupe të përndjekurish. Serbët zbrisnin e i zhvatnin gjindjes gjithçka; u thoshin se për të hipur në kamion duhet të paguanin më parë. Njerëzit jepnin ç’kishin, kurse hajnat krasisnin me plumba nja dhjetë prej tyre, e kamionët niseshin me plaçkën e re të luftës e këmbësorët mbeteshin në shoqërinë e kufomave të freskëta. Sipër në kamion villej, urinohej, pështyhej, qahej bëhej e trasha.

Mandej serbët ndalnin përsëri: u çirreshin grave të zbrisnin e i shtynin drejt pemëve; edhe pemët ulërinin; e cubat hungëronin; e kur binte heshtja e gratë ktheheshin, nja dy prej tyre s’ktheheshin më; e teta Dardana e axhës Bujar u përgjërohej vocrrakëve të mos hapnin sytë kurrsesi.

- Po më morën mua mos shikoni e mos bërtisni emrin tim, ju mos shikoni e mos bërtisni, e mos lejoni babën tuaj të më mbrojë, se mandej e dini çfarë i bëjnë e ju mbeteni vetëm e mua s’më shpëton dot njeri prapëseprapë. Morët vesh? A më dëgjuat mirë? A kuptove, Borë e nanës?

Teta Dardana i besonte Borës, ashtu siç i besonte Blerimes mami Hana, domethënë plotësisht. Pastaj gruaja kish llangosur fytyrë e rroba me jashtëqitjet e kamionit dhe Blerimen kjo e kish hutuar krejt ngaqë kutërbimi ta merrte frymën, por nuk kish thënë gjë, se në atë çast duhej të përqendrohej te Miri i saj.



Kishin mardh, nuk dinin ku gjendeshin perveç faktit që diku, jo larg, duhej të kalonte një lumë, ngase hera- herës dëgjohej gurgullimë ujërash. Kamionët rrihnin ca udhë pa kuptim; niseshin, frenonin, niseshin përsëri, zbrisnin njerëz, hipnin njerëz, vidhnin njerëz, merrnin gratë, vrisnin gratë, pështynin gratë, bënin ahengje të reja bastisjesh nëpër fshatra e niseshin prapë për udhë.

E rëndësishme ishte të shikoje sa më pak tani, se sytë ndërkohë ishin lodhur vërtet. Ka të drejtë teta Dardana, mos shikoni mos bërtisni mos më mbroni, mos thërrisni emrin tim! lshte pak si lojë kukafshehthi, mendon Blerimja, kur ke gjetur një vend të sigurt, më mirë të rrish strukur që mos të të gjejnë. Vendi i saj i sigurt ishte Fatmiri.

Kamionët qenë nisur përsëri për udhë. Në të hyrë të një fshati memec qenë ndalur një çast, pa i shuar motorët. Shtegu i përbaltur që çonte te stallat mbulohej nga kufoma; shoferët e kamionëve këputën ca fjalë të ndyra gjithë qejf dhe u nisën zigzag në kërkim të kurmeve të shtrirë; i shtypnin, dhe qeshnin, dhe hidheshin më tutje për të hekurosur të tjera plehra atje poshtë; e hera herës dheu rënkonte, balta kërcite përzier me kocka, ndonjë shpirt që ende nuk kishte dalë lëshonte grahma, por kot, kot ankohej, mendoi Blerimja. I zbritën nga kamionët për të njëmijtën herë. E vogla shtërngoi si darë dorën e Fatmirit, vëllai ia shtërngoi po aq fort e axhë Bujari nga ana e vet i shtërngoi të pesë fëmijët rreth vetes.

Amanet tët vëlla shpirti im.

Mos ki merak mami.

Ata filluan prapë ato gjërat me gratë, ato vinin kujën luteshin heshtnin rënkonin. Ose vdisnin. Të ulërije me sa kishe në kokë s’ishte gjë e mençur se nuk nxirrje gjë, ose mund edhe të bërtisje po të mos përmbaheshe dot, por ishte më mirë të bërtisje së brendshmi, që ishte ndryshe. Axha Bujar tha: -Fëmijë, mbyllni veshët nuk duhen dëgjuar këto gjëra. E në atë çast se nga mbinë të tjerë ushtarë e milicë, disa prej tyre kishin ato bandat e frikshme në kokë dhe brohorisnin:



Živela Srbija. Kosove je Srbija. Rroftë Serbia e serbëve. Rroftë bota e serbëve dhe gjithë qielli i serbëve!



Por fjalët u dilnin me jargë e zërat u shprisheshin e këmbët as e kishin idenë se ku shkonin. Blerimja shtërngonte dorën e Fatmirit, dridheshin të dy. I shtynë në një stallë ku kishte vetëm lopë të vrara. Bora pyeti nën zë për emrin e fshatit, por axha Bujar ua preu se nuk u hynte në punë tani. Dyshemeja prej dheu mbulohej me kashtë sëpata kazma e gjak.