Shiko Postimin Tek
Vjetėr 17-08-09, 19:07   #9
Psikologu
Shpirt shyptari
 
Avatari i Psikologu
 
Anėtarėsuar: 30-09-03
Postime: 6,907
Psikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėmPsikologu i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Rilindja Kombetare

2. LETERSIA DHE ARTET

Shtjefen Gjecovi (1873-1929)
Shkrimtar, etnolog e arkeolog, qe u dallua sidomos ne lemin e zbulimit dhe te afirmimit te traditave etnokulturore te shqiptareve. Pergatiti vepren madhore "Kanuni i Leke Dukagjinit", pjese te se ciles u botuan me gjallje te tij ne revisten "Hylli i Drites"; si liber me vete doli ne vitin 1933 me nje parathenie te Gjergj Fishtes. Kjo veper eshte nje monument i se drejtes zakonore te shqiptareve dhe e beri te njohur autorin ne rrethet shkencore.
Shtjefen Gjecovi lindi ne Janieve (Kosove) ku mori mesimet e para, kurse te mesmet i kreu ne Kolegjin Franceskan te Troshanit, per te vijuar me pas studimet teologjike ne Bosnje. Sherbeu si famulltar ne vise te ndryshme, si ne Peje, ne Kurbin, ne Gomsiqe etj. Ne Arbenesh te Zares punoi per nje kohe si mesues i shqipes. Mori pjese ne kryengritjet kunderosmane te viteve 1909-1912 dhe me pas ne Luften e Vlores me 1920. Duke jetuar mes njerezve mblodhi traditat gojore, etnografike, te drejten zakonore dhe u interesua per gjuhesine e arkeologjise. Gjithe veprimtarine e tij te shumanshme kulturore e pershkon atdhetarizmi. Kjo veprimtari u be shkak te vihej ne shenje te rretheve shoviniste serbe, te cilat organizuan vrasjen e tij me 14 tetor 1929.
Gjecovi eshte autor i Drames "Dashtunia e Atdheut" (1901), i vepres morale-didaktike "Agimi i Gjytetnise" (1910) dhe i shume artikujve e studimeve etnologjike e arkeologjike botuar ne organe te ndryshme te shtypit te kohes, sidomos ne revisten "Albania" te F. Konices, ku bashkepunoi me pseudonimin "Lkeni i Hasit". Gjecovi la shume vepra ne doreshkrim, si "Shqiptari ngadhnjyes" (1904), "Princi i Dibrave" apo "Mojs Golemi" (Drame), "Mnera e Prezes" (1902), "Perkrenarja e Skenderbeut" etj. Shumica e ketyre doreshkrimeve ruhen ne Arkivin e Shtetit ne Tirane.
Puna e Gjecovit eshte ne vazhden e veprimtareve te Rilindjes per te mbledhur e per te deshmuar traditat kombetare dhe lashtesine historike te shqiptareve, kulturen e tyre materiale dhe shpirterore, per te levruar fjalen shqipe dhe per te forcuar vetedijen kombetare te popullit te vet.
*
* *
Vitet e fundit te Rilindjes u aktivizua edhe nje brez poetesh te tjere. Filip Shiroka (1859-1935), qe pati botuar nje vjershe luftarake me titull "Ne arme Shqiperi" ne vitet e Lidhjes Shqiptare te Prizrenit. Me 1933 nxori vellimin "Zani i zemres", ku permblodhi vjersha atdhetare te shkruara ne kohe te ndryshme, midis tyre poezine e njohur "Shko dallendyshe", e cila eshte e mbushur me mall per vendlindjen. Ai mbeti ne kujtesen e lexuesve si poet i mallit per atdhe.
Ne fillim te shek. XX ne faqet e shtypit botuan vjersha edhe Luigj Gurakuqi (1879-1925), Hile Mosi (1885-1933), Risto Siliqi (1882-1936), Mihal Grameno (1872-1931) e te tjere. Luigj Gurakuqi, pervec poezise se tij atdhetare, shquhet edhe ne fushe te mendimit estetik e kritik. Ai mori pjese gjithashtu ne Kongresin e Manastirit. Ne vitet e Revolucionit te qershorit ai u be nje nga figurat qendrore te kohes, perkrah Fan Nolit. Risto Siliqi, vec te tjerave, u be kronikan i kryengritjeve te malesise per liri me vepren "Pasqyra e diteve te pergjakshme" (1912).
Ne kete periudhe hyne ne levizjen kombetare e letrare edhe Gjergj Fishta (1871-1940) e Faik Konica (1876-1942), te cilet do ta zhvillonin veprimtarine e tyre krijuese kryesisht ne vitet e Pavaresise, duke u bere dy nga figurat qendrore te kultures shqiptare te kohes.
__________________
Njerzitė fisnikė , me ligjeraten e tyre , fitojnė mė shumė armiq, sesa njerzit e ligj me veprimet e tyre tė liga.

Zhan Pol
Psikologu Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė