Urdhërimi për të mirën dhe ndalimi prej të keqes

[Pause_Print_Scroll]

ATË QË PERSONI E DO DHE URREN DUHET TË JETË NË PAJTIM ME URDHËRIN E ALLAHUT DHE PEJGAMBERIT TË TIJ (salallahu alejhi ue selam)


Është e detyrueshme për çdo rob të Allahut që të shikojë për së afërmi në dashuritë dhe urretjet e tija apo saja, dhe në intensitetin e dashurisë së tij për atë të cilën e do dhe urrejtjen e tij ndaj asaj të cilën e urren, se a është kjo në harmoni me urdhërin e Allahut dhe Pejgamberit të Tij? Ky pra është udhëzimi i Allahut të cilin Ai e zbriti në Pejgamberin e Tij, ashtu që ai qe urdhëruar të ketë këto dashuri dhe urretje. Në këtë mënyrë, robi i Allahut do t’i shmanget asaj që ta vendosë veten para Allahut dhe Pejamberit (salallahu alejhi ue selam), sepse Allahu ka thënë:

O ju që besoni, mos vendosni (ndonjë gjë) para Allahut dhe Pejgamberit të Tij. (Kur’an 49:1) d.m.th. Mos vendosni për pozitën tuaj në ndonjë vepër apo çështje pa e ditur së pari pozitën e Allahut dhe Pejgamberit të Tij ndaj saj.

Cilido që do dhe urren para se Allahu dhe Pejgamberi i Tij ta kenë urdhëruar që të veprojnë ashtu, ai ka hyrë në fushën e vendosjes së diçkaje para Allahut dhe Pejgamberit të Tij (salallahu alejhi ue selam). Dashuritë dhe urrejtjet e thjeshta janë epshe, por epshi i cili është i ndaluar për Muslimanin është pasimi i këtyre prirjeve pa udhëzimin e Allahut. Për këtë Allahu i tha Pejgamberit të Tij:

Dhe mos paso epshin tënd se do të shmangesh nga rruga e Allahut. Ata që shmangen nga rruga e Allahut i pret një dënim i tmerrshëm. (Kur’an 38:26)

Këtu Allahu na informon se pasimi i epshit e shmang personin nga rruga e Allahut. Rruga e Allahut është udhëzim dhe program me të cilin Ai i dërgoi Pejgamberët e Tij (salallahu alejhi ue selam), dhe kjo është rruga që çon te Allahu.

[Pause_Print_Scroll]

ÇKA JANË “PUNËT E MIRA”?


Në analizën e fundit, urdhërimi për të mirën dhe ndalimi i së keqes është njëra prej veprave më të detyrueshme dhe njëra prej akteve më të mira dhe më të lavdërueshme. Allahu ka thënë:

Dhe Ai do t’ju sprovojë se cilët prej jush janë më të mirët në vepra. (Kur’an 67:2).

El-Fadhil ibn Ijad (Dijetar i madh i Mekës i shekullit të dytë) tha për “veprat e mira” të përmendura në këtë ajet:

“(d.m.th.) Më të sinqertat dhe më korrektet. Vërtet, çfarëdo vepre e cila bëhet me sinqeritet të plotë por s’është korrekte, ajo është e refuzuar, dhe nëse ajo është plotësisht korrekte por nuk bëhet me sinqeritet të plotë, ajo është e refuzuar. Vetëm ajo e cila bëhet me sinqeritet të plotë dhe korrektësi sipas ligjit të Allahut është e pranueshme. Vepra e sinqertë është ajo e cila bëhet krejtësisht për hir të Allahut, dhe vepra korrekte ajo që është sipas traditës (Sunetit).”

Është kërkesë e veprave të mira që ato të bëhen vetëm për Fytyrën e Allahut, sepse Allahu nuk pranon ndonjë vepër përveç atyre me të cilat është kërkuar vetëm Fytyra e Tij. Kjo është në hadithin sahi të transmetuar nga Ebu Hurejre se Pejgamberi ka thënë:

“Allahu i Lartësuar thotë: Unë jam ortaku që nuk ka nevojë për ndonjë ortak. Kurdo që ndokush bën ndonjë vepër, pjesërisht për Mua dhe pjesërisht për një ortak të imagjinuar, Unë plotësisht jam i lirë nga ajo vepër, dhe ajo është e tëra për ortakun i cili më është shoqëruar.”

Kjo është esenca e Teuhidit i cili është bazë e Islamit. Është dini (feja) i Allahut me të cilin Ai i dërgoi të gjithë Pejgamberët. Për hir të Tij, Ai e krijoi krijimin, dhe kjo është e drejta e Tij ndaj të gjithë robëve të Tij: që ata ta adhurojnë vetëm Atë, dhe të mos shoqërojnë asgjë me Të.

Veprat e mira të cilat Allahu dhe Pejgamberi i Tij i kanë urdhëruar janë thjesht bindje. Çdo akt i bindjes është vepër e mirë, dhe është punë e diktuar nga sheriati dhe Suneti. Ato janë çdo gjë që na është urdhëruar neve, qoftë si detyra apo akte të rekomanduara. Këto pra janë veprat e mira (el-amel es-salih), dhe është ajo që është e mirë (hassan), dhe është drejtësi/ndershmëri (el-Birr), dhe është tërë ajo që është e mirë (el-Khair). E kundërta e saj është mosbindje (Me’sije), vepër e çoroditur (el-amel el-fasid), vepra të këqija (es-Seji’at), rrebelim (el-fuxhur), shtypje (edh-dhulm), dhe shkelje (el-begiu).

Çdo vepër duhet të përmbajë dy gjëra: qëllimin, dhe lëvizjen (veprën). Kështu, Pejgamberi ka thënë:

“Emrat më të vërtetë janë Harith (d.m.th. ai i cili e lëron tokën) dhe Hammam (ai i cili përherë parashtron pikësynime dhe kërkon përmbushjen e tyre).”

Çdonjëri është lërues dhe kërkues i pikësynimeve, ai ka veprat dhe qëllimet. Sidoqoftë, qëllimi i vetëm i lavdërueshëm të cilin Allahu e pranon dhe për të cilin shpërblen, është qëllimi i bërjes së veprës vetëm për hir të Allahut.

Vepra e lavdërueshme është vepra e mirë, dhe është vepra në të cilën jemi urdhëruar. Për këtë arsye, Umer ibn el-Hattab thoshte ne lutjen e tij:

“O Allah, bëji të gjitha veprat e mia të mira, dhe bëni ato vetëm për Fytyrën tënde, dhe mos bëj që të këtë pjësë në të ndokush tjetër.”

Duke qenë se ky është rasti me të gjitha veprat e mira, po ashtu është edhe për urdhërimin për të mirën dhe ndalimin prej të keqes, dhe është e domosdoshme për këtë që të jetë kështu (d.m.th. akti i urdhërimit dhe ndalimit duhet të jetë i mirë dhe i lavdërueshëm, i cili siç kemi parë do të thotë të jetë korrekt dhe vetëm për hir të Allahut, është bindje ndaj Allahut, dhe nuk bëhet për ndonjë motiv të mëvonshëm.) Kjo është referencë ndaj atij i cili urdhëron dhe ndalon të tjerët.

[Pause_Print_Scroll]

VEPRA S’ËSHTË E MUNDUR, PËRVEÇ ME DITURI DHE TË KUPTUAR


Nuk mund të ketë vepër të mirë në mungesë të diturisë (‘ilm) dhe të kuptuar të ligjit (fikh), siç Umer ibn Abdul-Aziz (nipi i Umer ibn el-Hattab, dhe Halife i drejtë) thoshte:

“Kushdo që e adhuron Allahun pa dituri, më shumë çregullon sesa që përfiton.”

Dhe, si në thënien e Muadh ibn Xhebelit (shoqërues i Pejgamberit):

“Dituria është Imam i veprës, dhe vepra është rezultat i saj.”

Kjo është e dukshme: qëllimet dhe veprat të cilat s’janë të bazuara në dituri janë injorancë dhe shmangie, dhe pasimi i epshit, siç kemi thënë më parë. Ky është dallimi në mes njerëzve të Xhahilijetit dhe njerëzve të Islamit. Kështu, dituria për të mirën (Ma’ruf) dhe të keqen (Munker) janë nevoja absolute, siç është aftësia për të dalluar në mes tyre. Dhe dituria për gjendjen e atyre që do të urdhërohen dhe ndalohen po ashtu është me rëndësi.

Për dobi optimale, urdhërimi për të mirën duhet të ekzekutohet në Rrugën e Drejtë. Rrruga e Drejtë është shtegu më i shkurtër, dhe ajo që çon në arritjen e qëllimit të kërkuar.

[Pause_Print_Scroll]

NË URDHËRIMIN PËR TË MIRËN LIPSEN BUTËSIA, DURIMI DHE VETËPËRMBAJTJA


Këto gjëra duhet të bëhen me butësi. Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) ka thënë:

“Nuk hyn butësia në ndonjë gjë e që mos ta zbukurojë atë, dhe nuk largohet nga ndonjë gjë e që mos ta shëmtojë atë.” (Muslimi dhe të tjerët).

Dhe, ai (salallahu alejhi ue selam) ka thënë:

“Oj A’ishe: Vërtet, Allahu është i Butë dhe Ai e do butësinë. Ai ka bërë që ajo e cila arrihet me butësi të mos arrihet me forcë apo me çfarëdoqoftë tjetër.” (Muslimi dhe të tjerët)

Në të njëjtën kohë, praktikuesi i urdhërimit për të mirën dhe ndalimit prej të keqes duhet të jetë vetëpërmbajtës dhe durimtar kur të përballet me fatkeqësi dhe persekutim. Persekutimi duhet, prej domosdoshmërisë, ta konfrontojë praktikuesin e vërtetë të urdhërimit për të mirën. Nëse ai s’është durimtar, vetëpërmbajtës dhe i urtë para kësaj, ai më shumë do të shkaktojë çrregullim se reformë. Allahu na tregon për thëniet e Llukmanit të birit të tij:

Urdhëro për të mirën dhe ndalo prej të keqes, dhe bëhu i durueshëm kur të godet ndonjë vuajtje; vërtet, kjo është pozita më drejtë. (Kur’an 31:17).

Kështu, Allahu i urdhëroi Pejgabmerët e Tij, dhe ata janë imamët e urdhërimit për të mirën dhe ndalimit prej të keqes, që të kenë durim, mu ashtu siç Ai e urdhëroi vulën e Pejgamberëve, Muhamedin (salallahu alejhi ue selam). Urdhëri që të kihet durim erdhi së bashku me urdhërin që të shpërndahet porosia e Islamit. Kur Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) së pari qe urdhëruar që ta përhapë porosinë tek njerëzit, Allahu e dërgoi Suren el-Mudethir, e cila pasoi pas shpalljes së pesë ajeteve të Sures Ikre’ e cila shpalli fillimin e pejgamberllëkut. Allahu tha në el-Mudethir:

O ti i mbuluar* Ngrihu dhe paralajmëro* Dhe lavdëro madhështinë e Zotit tënd* Dhe pastro rrobat tua* Dhe largohu nga zotat e rrejshëm dhe forma të tjera të marrëzisë* Dhe mos e bën këtë duke shpresuar në përfitim* Dhe për hir të Zotit tënd duro. (Kur’an 74:1-7).

Allahu i filloi këto shtatë ajete, me të cilat Ai e mandatoi Pejgamberin (salallahu alejhi ue selam) që ta shpërndajë porosinë te krijimi i Tij, duke e urdhëruar Pejgamberin që të paralajmërojë, dhe i përmbylli ato me urdhërin që të ketë durim. Paralajmërimi i njerëzve që të kenë durim, natyrisht është urdhërimi i tyre që të bëjnë mirë dhe ndalimi i tyre prej të bërit keq, pra, ne shohim se durimi është i detyrueshëm pasi që të angazhohemi në urdhërimin e së mirës. Në këtë gjendje, Allahu thotë:

Dhe bëhu i durueshëm ndaj paracaktimit të Zotit tënd. Vërtet ti je i mbikëqyrur. (Kur’an 52:48)

Dhe bëhu i durueshëm ndaj asaj çka thonë ata, dhe largohu prej tyre në mënyrë dinjitoze. (Kur’an 73:10)

Dhe bëhu i durueshëm, ashtu siç qenë të durueshëm pejgamberët e qëndrueshëm. (Kur’an 46:35).

Pra, bëhu i durueshëm ndaj paracaktimit të Zotit tënd, dhe mos u bë sikur ai në barkun e Balenës (Junusi) (Kur’an 68:48)

Dhe bëhu i durueshëm, dhe durimi yt s’është tjetër pos me lejen e Allahut. (Kur’an 16:127).

Dhe duro, meqë vërtet Allahu nuk e humb shpërblimin e bamirësve. (Kur’an 11:115).

Kështu, tri gjëra janë absolutisht esenciale: dituria, butësia, dhe durimi. Dituria kërkohet para urdhërimit për të mirën dhe ndalimit prej të keqes, butësia kërkohet gjatë praktikimit të saj, dhe durimi kërkohet pas kësaj. Kjo ndarje s’është që të mohohet fakti se këto tri cilësi duhet të jenë të pranishme gjatë gjithë kohës. Kjo është e ngjashme me thënien e transmetuar nga gjeneratat e mëhershme të dijetarëve dhe e cila nga disa i është atribuar pejgamberëve. Ebu Jala përmendi në librin e tij të titulluar el-Mu’temed siç vijon:

“Askush s’duhet të urdhërojë dhe të ndalojë përveç atij i cili është i ditur në atë që ai urdhëron, i ditur në atë që ndalon, i butë në atë që e ndalon, vetëpërmbajtës në atë që urdhëron, dhe vetëpërmbajtës në atë ndalon.”

[Pause_Print_Scroll]

VËSHTIRËSIA E KËTYRE KËRKESAVE


Mos gaboni në lidhje me këtë, këto kërkesa të urdhërimit dhe ndalimit paraqesin një shkallë të lartë të vështirësisë në situata për shumë njerëz. Kështu, disa mendojnë se detyra është shkarkuar nga supet e tyre për shkak të disa mangësive në parakushtet e saja, dhe kështu ai e lë pas dore këtë. Kjo mund ta dëmtojë më shumë atë se që do të ishte dëmtuar nga urdhërimi dhe ndalimi përkundër mangësive të tija në një apo në më shumë nga këto parakushte, apo kjo mund ta dëmtojë atë më pak. Dështimi që të zbatohet detyra e urdhërimit për të mirën është mosbindje ndaj Allahut, dhe bërja e asaj që Allahu ka ndaluar në këtë po ashtu është mosbindje. Ai që ikë prej një akti të mosbindjes në tjetrin është sikurse ai që kërkon strehim nga tiganisja duke kërcyer në zjarr, apo sikur ai që ikë nga një fe e rrejshme në tjetrën, ku e dyta mund të jetë më e keqe sesa e para, apo ajo mund të jetë më pak e keqe, dhe ato mund të jenë barabar të këqija. Kjo është e njëjtë në rastin e atij që e neglizhon detyrën e tij për të mirën dhe ndalimin e së keqes dhe ai i cili e praktikon urdhërimin për të mirë, por shkelë (mëkaton) dhe nuk i bindet Allahut në këtë. Mëkati i të parës mund të jetë më i madh se i të dytës, apo i të dytës mund të jetë më i madh se i të parës, apo ato mund të jenë barabar të mëdha.

[Pause_Print_Scroll]

MOSBINDJA NDAJ ALLAHUT SHKAKTON VËSHTIRËSI, BINDJA SHKAKTON LEHTËSIM


Një gjë e cila qartë është vendosur prej shenjave të Allahut e cila na është treguar në mes të horizonteve dhe në vetat tona, dhe me të cilën Ai ka dëshmuar në Librin e Tij - është ajo se mosbindja shkakton fatkeqësi dhe vështirësi. E keqja e fatkeqësive dhe e dënimeve vjen nga e keqja e veprave të njeriut. Po ashtu, bindja është shkak për bollëk dhe rehati. Bamirësia ndaj robëve është shkak për bamirësinë nga ana e Allahut atij. Allahu ka thënë:

Dhe çfarëdo fatkeqësie që ju godet, ajo është për shkak të veprave tuaja (të këqija) – dhe Allahu jep shumë. (Kur’an 42:30)

Çfarëdo e mire që ju vjen është prej Allahut, dhe çfarëdo e keqe që të godet është nga vetë ti. (Kur’an 4:79)

Vërtet, ata prej jush të cilët e kthyen shpinën në ditën kur dy ushtritë u takuan, Shejtani i bëri ata që të rrëshqasin për shkak të asaj që vepruan. Allahu ua ka falur atyre. (Kur’an 3:155)

Pra, a është ajo se kur ju godet ndonjë fatkeqësi (në luftë), ndonëse ju më herët u keni shkaktuar dëm dy herë më të madh, ju pyetni: Prej nga kjo? Thuaj: Kjo është nga vetë ju. (Kur’an 3:165).

Apo Ai mund t’i bëjë që të ndalen të gjitha (d.m.th. anijet në det) për shkak të asaj që ata vepruan, dhe Ai fal shumë. (Kur’an 42:34)

Dhe nëse ata i godet ndonjë fatkeqësi për shkak të asaj që vepruan, vërtet njeriu është përbuzës, i pa besë. (Kur’an 42:48)

Allahu s’do t’i dënojë ata derisa ti je në mesin e tyre, dhe Ai s’do t’i dënojë ata derisa ata (disa prej tyre) kërkojnë falje. (Kur,an 8:33)

[Pause_Print_Scroll]

DËNIMI I POPUJVE TË MËPARSHËM NGA ALLAHU PËR SHKAK TË MOSBINDJES SË TYRE


Allahu na ka informuar për dënimin e Tij të popujve të mëhershëm për shkak të ligësisë së tyre, siç ishin populli i Nuhut, Adit, Themudit, popullin e Lutit, njerëzit e qytetit të Medjenit, popullin e Firaunit (Faraonit) në këtë botë, dhe Ai na ka informuar për dënimin që i pret ata në botën tjetër. Kështu, besimtari i cili e kishte fshehur besimin e tij nga populli i Firaunit tha, Allahu na tregon në Kur’an:

O populli im, vërtet unë frikësohem për ju nga diçka sikur ditët e popujve të cilët erdhën para jush, diçka sikur dënimi i cili e goditi popullin e Nuhut, Adit, Themudit, dhe atyre që erdhën pas tyre. Allahu nuk ka për qëllim shtypjen e robëve të Tij. O populli im, vërtet unë frikësohem për ju për ditën e thirrjes së njëri-tjetrit. Në atë ditë ju do ta ktheni shpinën dhe do të ikni të frikësuar, dhe s’do të ketë asnjë që do të mund t’ju mbrojë prej Allahut. Atë që Allahu e humb, askush s’mund ta udhëzojë. (Kur’an 40:30-33)

Dhe Allahu tha në një tjetër ajet në lidhje me dënimin në këtë botë:

I këtillë është dënimi, ndërsa dënimi në botën tjetër është më i madh. Vetëm sikur ta dinit. (Kur’an 68:33)

Ne do t’i dënojmë ata dy herë, dhe pastaj ata do të kthehen në një dënim të madh. (Kur’an 9:101).

Ne do t’i bëjmë që të shijojnë dënimin e vogël para dënimit të madh, ashtu që ata të kthehen (në atë që është e mirë) (Kur’an 32:21)

Pra, ruaje ditën kur qielli do të bëhet me një tym të dallueshëm* Ai i kaplon njerëzit; ky është një dënim i dhimbshëm* O Zoti ynë! Na e largo këtë dënim. Vërtet, ne jemi besimtarë.* Si do t’i bëjë ajo (largimi i dënimit të tyre) që të përkujtojnë dhe besojnë kur tashmë i Dërguari u ka ardhur atyre me shenja të qarta?* Dhe ata ia kthyen shpinën atij duke thënë: “… i mësuar nga të tjerët” dhe “…i xhindosur”.* Vërtet, Ne do ta largojmë pak dënimin prej tyre, dhe vërtet, ata prapë do të kthehen.* Në ditën kur Ne do ta japim goditjen më të fortë. Vërtet, hakmarrja jonë do të jetë e plotë. (Kur’an 44:10-16)

[Pause_Print_Scroll]

DËNIMI I KEQBËRËSVE NË KËTË BOTË DHE NË TJETRËN


Kështu, në shumë ajete të cilat përmbajnë paralajmërime për ata që nuk i binden Allahut, Allahu e përmend dënimin e Tij të keqbërësve në këtë botë si dhe dënimin të cilin Ai e ka përgatitur për ta në Jetën e Përtejme. Në ajete të tjera, Ai përmend vetëm dënimin e Jetës së Përtejme, sepse dënimi i saj është shumë më i madh, dhe shpërblimi është shumë më imadh, dhe ai është vend i përhershëm. Pra, kur përmenden dënimet e kësaj bote, ato janë dytësore ndaj përmendjes së Jetës së Përtejme, si në rrëfimin vijues të Jusufit (paqja qoftë mbi të):

Në këtë mënyrë Ne e autorizuam Jusufin në tokë; ai lëviz në të kudo që dëshiron. Ne s’do ta mohojmë shpërblimin e atyre që bëjnë mirë, dhe shpërblimi i Jetës së Përtejme është më i mirë për ata që besojnë dhe i frikësohen Allahut. (Kur’an 12:56-57)

Dhe kështu Allahu u dha atyre shpërblimin e kësaj bote, dhe shpërblimin më të mirë në Jetën e Përtejme. (Kur’an 3:148)

Dhe atyre që migruan për hir të Allahut pasi që qenë shtypur, ne do t’u mundësojmë vendbanim të mirë në tokë, ndërsa shpërblimi i Jetës Tjetër është më i madh, vetëm sikur ta dinin. Ata që kanë durim, dhe plotësisht mbështeten në Zotin e tyre. (Kur’an 16:41-41)

Allahu tha për Ibrahimin (paqja qoftë mbi të) në një ajet tjetër:

Dhe Ne i dhamë atij shpërblimin e tij në këtë jetë, dhe vërtet, ai është në mesin e të mirëve në Jetën e Përtejme. (Kur’an 16:122)

Përsa i përket asaj çka Allahu ka përmendur në lidhje me dënimin e kësaj bote dhe tjetrës, ne mund të shikojmë në suren en-Nazi’at në të cilën Ai tha:

Pasha ata (engjëjt) të cilët heqin dhunshëm (shpirtat e të këqinjëve në çastin e vdekjes)* Dhe pasha ata të cilët nxjerrin me lehtësi (shpirtat e të mirëve në çastin e vdekjes) (Kur’an 79:1-2)

Dhe pastaj, në suren e njëjtë, Allahu tha:

Në atë ditë kur të ndodhë dridhja dhe lëkundja e madhe (me fryerjen e parë të Surit, gjë që sinjalizon vdekjen e të gjithë krijimit)* E cila pasohet me një tjetër të ngjashme (fryerja e dytë e Surit, gjë që sinjalizon ringjalljen e tërë krijimit) (Kur’an 79:6-7)

Në të cilin Ai përmendi ditën e Kijametit në përgjithësi, dhe pastaj tha:

A të ka mbërri rrëfimi i Musait?* Kur Zoti i tij e thirri atë në luginën e shenjtë Tuva*(duke thënë) Shko te Firauni, se vërtet ai ka tejkaluar (kufijtë)* Dhe thuaj atij: A ke ndërmend që të pastrohesh?* Dhe se unë të udhëzoj në Zotin tënd ashtu që t’i frikësohesh Atij? Pastaj Musai i tregoi atij një Shenjë të Madhe.* Por Firauni refuzoi dhe nuk u bind.* Pastaj, ai u kthye prapa, duke bërë përpjekje të madhe (kundër së vërtetës).* Pastaj, ai i mblodhi forcat e tija dhe shpalli* Duke thënë: Unë jam zoti juaj më i lartë* Atëherë Allahu e shkatërroi atë, dhe bëri shembull prej tij në Jetën e Përtejme dhe në këtë jetë* Vërtet në këtë ka paralajmërim mësimdhënës për ata që kanë frikë Allahun. (Kur’an 79:15-26)

Pastaj, Allahu përmendi në detaje vendin e fillimit dhe vendin e kthimit duke thënë:

A është më vështirë krijimi juaj apo i qiejve? Allahu i ka ndërtuar ata* Ai ngriti lart kupën qiellore, dhe bëri rend në të dhe e përsosi atë*…* Dhe kështu, kur të arrijë çasti i madh dërrmues (Kijameti)* Në atë ditë, njeriut do t’i kujtohet tërë ajo për çka ai përpiqej* Dhe Zjarri do të jetë qartë i dukshëm për të gjithë ata që shohin* Pastaj, përsa i përket atij që ka tejkaluar (kufijtë)* Dhe e preferoi jetën e kësaj bote* Vërtet (për të tillin) zjarri është vendbanim i përhershëm i tij* Dhe përsa u përket atyre që patën frikë për qëndrimin e tyre para Zotit të tyre, dhe ia ndaluan vetes atë që u diktonte epshi i tyre* Vërtet, Kopshti (i Parajsës) është vendbanimi i përhershëm i tyre. (Kur’an 79:27-28, 34-41)

Po ashtu, në suren el-Muzemil, Allahu përmend thënien e vet:

Dhe më lë Mua me ata që mohojnë të vërtetën, të cilët posedojnë gjëra të mira të kësaj bote, dhe mos i trazo ata për një kohë* Vërtet, ne kemi zinxhirë për këmbë (që t’i lidhim ata) dhe zjarr (që t’i djegim ata)* Dhe ushqim që zë frymën, dhe një dënim të dhimbshëm* Një ditë, toka dhe malet do të dridhen dhe lëkunden, dhe malet do të jenë si një grumbull zalli i derdhur që rrëshqet* Vërtet, ne ju kemi dërguar Pejgamber si dëshmitar ndaj jush, mu ashtu siç i dërguam Firaunit një Pejgamber* Por, Firauni nuk iu bind Pejgamberit, andaj Ne i dhamë atij një dënim të rëndë. (Kur’an 73:11-16)

Po ashtu, në suren el-Hakka, Allahu përmend rrëfimet e popujve pabesimtarë, siç është Themudi, Adi, Dhe Firauni, dhe pastaj thotë:

Kur një tingull i vetëm të kumbojë në Sur* Dhe toka e malet të ngrihen dhe të thërmohen me një goditje të vetme. (Kur’an 69:13-14)

Pastaj, në ajetin 15-37 Allahu i përshkruan njerëzit e Parajsës dhe Zjarrit, si dhe gjendjen e tyre në ditën e Kijametit dhe më pas.

Në suren el-Kalem, Allahu përmend rrëfimin e poseduesve të kopshtit të cilët komplotuan për t’i ndaluar të drejtat e të varfërve prej tyre dhe qenë dënuar me shkatërrimin e të mbjellurave të tyre. Pastaj Allahu thotë:

I tillë është dënimi, ndërsa dënimi i Jetës Tjetër është edhe më i madh. Vetëm sikur ta dinin. (Kur’an 68:33)

Përsëri, në suren et-Tegabun, Allahu thotë:

A nuk të ka mbërri lajmi i atyre që refuzuan besimin më parë?* Ata e shijuan rezultatin e veprave të tyre, dhe për ta është dënimi i madh* Kjo ishte për shkak se të Dërguarit u vinin atyre me shenja të qarta, por ata thanë: “A do të na udhëzojë neve një qenie njerëzore e thjeshtë?” Ashtu që ata e refuzuan besimin dhe u kthyen prapa. Dhe Allahu nuk ka nevojë për ndonjë gjë. Allahu është i lirë nga të gjitha nevojat, i denjë për tërë lavdërimin* Pabesimtarët imagjinojnë se ata s’do të ngrihen (për gjykim) Thuaj: Po, pasha Zotin tim, ju do të ngriheni, pastaj do të informoheni për tërë atë që keni bërë, dhe kjo është shumë lehtë për Allahun. (Kur’an 64:5-7)

Allahu ka përmendur gjendjen e atyre të cilët kundërshtojnë dhe nuk u binden Pejgamberëve, si dhe dënimin e kërcënuar i cili i pret ata në Jetën e Përtejme në shumë kaptina të Kur’anit. Në mesin e tyre: Kaf, el-Kamer, el-Mu’min, es-Sexhde, ez-Zuhruf, ed-Dukhan, dhe shumë të tjera.
(kthehu lart)



PREMTIMET DHE KËRCËNIMET ME DËNIM QENË PJESA E PARË E SHPALLJES


Teuhidi, premtimet për shpërblime, dhe kërcënimet e dënimit qenë gjërat e para të shpallura të Kur’anit. Në sahi Buhari, Jusuf ibn Mahek rrëfen:

“Unë isha te A’isha, Nëna e besimtarëve, Allahu qoftë i kënaqur me të, kur një Irakian erdhi te ajo dhe tha: “Cili qefin është më i miri?” A’isha tha: “Mjer ti, çfarë të ka ndodhur?” Ai tha: “O nënë e besimtarëve, ma trego mus-hafin tënd” A’isha tha: “Pse?” Ai tha: “Me qëllim që ta rregulloj Kur’anin sipas tij, sepse ai është duke u lexuar pa ndonjë rend të caktuar.” A’isha tha: ”Çfarë ka të keqe në atë se cila pjesë lexohet së pari? Vërtet, e para prej tyre që është zbritur ka qenë një sure nga mesi i sureve të shkurta në të cilën përmenden Parajsa dhe Zjarri. Pasi që njerëzit u nënshtruan (hynë në Islam), qenë shpallur harami dhe hallali. Sikur gjëja e parë që do të shpallej të ishte “Mos konsumoni alkool” ata do të thonin: “Ne kurrë s’do ta lëmë alkoolin.” Dhe sikur gjëja e parë që do të shpallej të ishte “Mos bëni kurvëri dhe tradhëti bashkëshortore.”, ata do të thonin: “Ne kurrë s’do ta lëmë kurvërinë.” Vërtet, ajeti vijues i qe shpallur Muhamedit në Meke derisa unë isha vajzë e re lozonjare: Jo, çasti i gjykimit është më i rëndë dhe më i hidhur (d.m.th. më shumë se çdo vështirësi që Muslimani mund të hasë në rrugën e Allahut në këtë jetë), dhe kapitujt e el-Bekares dhe en-Nisa (të cilat përmbajnë vendime gjithpërfshirëse mbi hallallin dhe haramin) qenë shpallur vetëm derisa unë isha me të (salallahu alejhi ue selam) si bashkëshorte e tij.” Pastaj, A’isha mori mus-hafin e tij dhe i diktoi atij ajetet e kaptinës.”

[Pause_Print_Scroll]

DALLIMET NË LIDHJE ME URDHËRIMIN DHE NDALIMIN JANË SHKAK PËR NDARJE


Kufri, çoroditja, dhe mosbindja janë shkak i së keqes dhe konfliktit. Personi apo grupi mund të bie në mëkat dhe mosbindje. Pastaj një grup tjetër hesht, dhe nuk e përmbush detyrën e tyre të urdhërimit për të mirën dhe ndalimit prej të keqes, dhe kjo bëhet mëkat i tyre. Dhe një grup tjetër urdhëron dhe ndalon, por në mënyrë të cilën e ka ndaluar Allahu, dhe kjo bëhet mëkat i tyre. Rezultati përfundimtar është përçarja, dallimi, konflikti, dhe e keqja. Kjo është një prej burimeve më të mëdha të së keqes dhe kaosit në të gjitha kohërat, të kaluarat dhe të tanishmet. Kjo sepse njeriu nga natyra është dhalum (përherë i dhënë pas kriminalitetit), dhe xhahul (përherë i dhënë pas injorancës dhe marrëzisë). Shiko Kur’anin 72:33. Ky kriminalitet apo shtypje, dhe kjo marrëzi janë të llojeve të ndryshme. Shtypja dhe marrëzia e personit apo grupit të parë (atij që bën mosbindje zanafillore) është e një lloji, derisa shtypja dhe marrëzia e grupit të dytë dhe të tretë (ata që e dinin dhe heshtën, dhe ata që urdhëruan dhe ndaluan në mënyrën e cila s’është e lejuar me Islam) është e llojeve të tjera.

Çdonjëri që soditë mbi konfliktin dhe kaosin i cili i ka kapluar Muslimanët, do të shohë se kjo vërtet është shkaku i tyre. I tërë konfuzioni i cili ndodh në mes të sunduesve të Umetit, dhe dijetarëve të tij, dhe atyre që i pasojnë ata nga mesi i njerëzve të rëndomtë e ka këtë si shkak rrënjësor të vetin. Po ashtu në këtë kategori janë arsyet e ndryshme të shmangies: epshi në çështjet fetare dhe të kësaj bote, risitë në fe (bid’a), dhe shthurja në këtë jetë. Këto gjëra janë të përgjithshme, dhe ndikojnë në tërë racën njerëzore për shkak të elementit në to të kriminalitetit dhe marrëzisë. Kështu, disa nga njerëzit mëkatojnë duke e shtypur veten (d.m.th. me çfarëdo mosbindje ndaj Allahut) apo të tjerët duke bërë kurvëri, apo homoseksualitet, apo duke konsumuar alkool, apo krimet ekonomike siç është tradhëtia e besimit, vjedhja, uzurpimi i pronës së njerëzve duke frikësuar, dhe krime tjera të ngjashme

[Pause_Print_Scroll]

MËKATET JANË TË DËSHIRUARA PËR NATYRËN NJERËZORE


Është e njohur se këto mëkate dhe akte të mosbindjes, ndonëse kuptohet se janë të urryera dhe të dënueshme nga mendimi intelektual dhe nga kriteri Islam, janë të dëshiruara nga natyra njerëzore. Është një gjendje normale e unit njerëzor që ai nuk dëshiron që të tjerët të këne atë që ai nuk e ka, apo të kenë diçka më shumë se ajo. Më saktë, ai dëshiron që e mira që u ka ardhur të tjerëve të vijë tek ai. Kjo është e njohur në Arabisht si Ghabta, e cila është më e vogël nga dy format e inatit. Kështu, uni njerëzor dëshiron që të jetë superior apo mbi të tjerët, dhe të jetë i preferuar tek ata, apo ka inat ndaj tyre, dhe dëshiron shkatërrimin e gjërave të mira që u kanë ardhur të tjerëve, edhe nëse vetë nuk do ta merr atë (kjo është forma ekstreme e inatit). Pra, uni njerëzor përmban këto elemente të të dëshiruarit e superioritetit, çoroditjes, mburrjes, dhe inatit i cili e bën atë që t’i posedojë dëshirat e tija mbi të tjerët. Si do të ndihej uni kur i sheh të tjerët se posedojnë atë që ai e dëshiron derisa ai nuk e ka marrë atë? Dëshirat më të arsyeshme të tyre janë që të gjithë t’i kenë dëshirat e tyre në baza të barabarta, dhe s’mund të tolerojnë që disa të kenë më shumë se ata. Ndërsa sa u përket të tjerëve (d.m.th. ata cilët dëshirojnë shkatërrimin e gjërave të mira të poseduara nga të tjerët për shkak se ata s’kanë pasur mundësi që ta marrin atë), ata janë tiranë ziliqarë.

Këto dy lloje të inatit ndodhin në lidhje me gjërat të cilat Allahu i ka lejuar, si dhe në lidhje me gjërat të cilat janë ndaluar me te drejtat e Allahut mbi robërit e Tij. Përsa i përket asaj që është e llojit të parë siç është ushqimi dhe pijet, fatit bashkëshortor, veshjes, ngasjes së shtazëve, pasurisë, posedimi ekskluziv i këtyre gjërave nga disa dhe jo nga të tjerët mund të jetë shkak i shtypjes, koprracisë, dhe inatit.

[Pause_Print_Scroll]

LAKMIA ËSHTË SHKAK I SHMANGIES


Origjina e të gjitha këtyre problemeve është dëshira lakmitare (shuhh). Pejgamberi e shpjegon këtë në hadithin sahi vijues:

“Ruajuni nga shuhh (dëshira lakmitare), se vërtet ajo i ka shkatërruar ata që erdhën para jush. Ajo i urdhëroi ata që të jenë koprracë dhe ata qenë koprracë, ajo i urdhëroi që të shtypin (bejnë padrejtësi) dhe ata shtypën, dhe ajo i urdhëroi që t’i shkëputin lidhjet familjare dhe ata i shkëputën lidhjet familjare.”

Për këtë arsye, Allahu i ka lavdëruar Ensarët (Muslimanët e Medines të cilët i pranuan ata që migruan prej Mekes, dhe i ndihmuan ata) për atë se ata kishin cilësi të kundërta, duke thënë:

Dhe ata të cilët kishin përgatitur vendbanimin dhe (pranuan) besimin para tyre (d.m.th. para atyre të cilët migruan prej Mekes) i duan ata që migruan tek ta, dhe nuk gjejnë në zemrat e tyre ndonjë nevojë për gjërat e mira që u janë dhënë atyre. (d.m.th. ata nuk kanë inat për atë që u është dhënë vëllezërve të tyre – Migruesve). Dhe ata i preferojnë të tjerët madje edhe para vetes së tyre, edhepse ata janë nevojtarë. Dhe kushdo që është i mbrojtur nga lakmia e vetvetes, ata janë të sukseshmit. (Kur’an 59:9)

Abdur-Rahman ibn Auf – një shoqërues i Pejgamberit – qe dëgjuar duke thënë pasi që bëri Tavafin e tij rreth Kabes:

“O Zot, më mbroj nga lakmia e vetes sime. O Zot, më mbroj nga lakmia e vetes sime.”

Kur ai u pyet për këtë lutje të tij, ai tha:

“Nëse unë jam i mbrojtur nga lakmia e vetes sime, Unë do të jem i mbrojtur nga koprracia, shtypja, dhe shkëputja e lidhjeve familjare.”

Shuhh, e cila është dëshira lakmitare e unit, shkakton koprracinë duke mbajtur objektet e dëshirës të cilat janë kërkuar, dhe shkakton shtypjen me marrjen e pronës së të tjerëve, dhe shkakton shkëputjen e lidhjeve familjare, dhe shkakton inat – e cila është urrejtja e të tjerëve për atë se posedojnë atë që ai nuk e ka, dhe ka dëshirë për shkatërrimin e asaj. Çdo inat sjellë koprraci dhe shtypje, meqë inati është koprraci me atë që i është dhënë personit, ndërsa shtypja/padrejtësia është dëshira që të tjerët ta humbin të mirën të cilën e kanë fituar.

Meqë ky është rasti i atyre gjërave të dëshiruara të cilat janë hallall, çfarë është rasti në lidhje më gjërat e lejuara të cilat janë haram, siç është kurvëria, pirja e alkoolit, etj? Kur disa njerëz i marrin apo i praktikojnë gjërat e këtilla, do të shfaqen dy lloje të urrejtjes: 1) Që të urrehet ajo për shkak se të tjerët e kanë atë që ai se ka dhe 2) Të urrehet ajo për hir të Allahut, dhe për shkak se ajo sjell dhunimin e të drejtave të Allahut ndaj robëve të Tij.

[Pause_Print_Scroll]

LLOJET E MËKATEVE


Për këtë arsye, mëkatet ndahen në tri lloje:

1) Mëkatet të cilat u sjellin shtypje të tjerëve, siç është marrja e pronës së njerëzve, mohimi i drejtave të tyre, inati apo të tjera (të llojit më të madh), etj.

2) Mëkatet të cilat sjellin vetëm shtypje të vetvetes, siç është pirja e alkoolit, dhe kurvëria kur dëmet e saja nuk ndikojnë tek të tjerët.

3) Mëkatet të cilat sjellin të dyjat këto që i përmendëm më lart, siç është Emiri apo sunduesi i cili merr pronën e njerëzve për ta shfrytëzuar atë për kurvëri apo pije dehëse, apo krime të tjera. Një shembull tjetër është ai i cili bën akte seksuale të paligjshme me dikë, dhe pastaj e shpalos këtë para njerëzve me qëllim që ta dëmtojë personin e përfshirë, siç është parë shpesh nga ata që janë të obsesionuar me femra dhe djelmosha të rinj. Allahu thotë:

Thuaj, e tërë ajo që Zoti im ka ndaluar janë aktet e neveritura, ato që janë të dukshme dhe ato që janë të fshehta, dhe mëkatet, dhe shtypja/tirania pa ndonjë arsyetim, dhe që ju të shoqëroni me Allahun atë për të cilën nuk është dërguar kurrfarë autoriteti, dhe që ju të thoni për Allahun atë që nuk e dini. (Kur’an 7:33)

[Pause_Print_Scroll]

SUKSESI NË ÇËSHTJET E KËSAJ BOTE ARRIHET ME DREJTËSI


Çështjet e kësaj bote do të shkojnë më mbarë me praninë e drejtësisë e cila mund të përzihet me ndonjë prej llojeve të mëkatit, se që do të shkojnë mbarë me praninë e shtypjes dhe padrejtësisë në të drejtat e njerëzve, edhe nëse ajo s’është e përzier me mëkate tjera. Kështu, është thënë: “Allahu e vendos shtetin e drejtë edhe nëse është pabesimtar, dhe nuk e vendos shtetin shtypës edhe nëse është Musliman.”

Është thënë: “Çështjet e kësaj bote zgjasin me drejtësi dhe kufër (mosbesim), por ato nuk zgjasin me shtypje/padrejtësi dhe Islam.”

Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) ka thënë:

“Të keqijat që dënohen më së shpejti janë padrejtësia dhe shkëputja e lidhjeve familjare.” (Ibn Maxhe)

Kështu, shkelësi i padrejtë është i dërrmuar në këtë jetë, edhepse ai përfundimisht mund të falet në Jetën e Përtejme.

Kjo sepse drejtësia është sistemi i çdo gjëje. Pra, kur çështjet e kësaj bote të jenë të vendosura me drejtësi, ato zgjasin dhe janë të qëndrueshme, ndonëse autori i saj mund të mos ketë pjesë në shpërblimet e Jetës së Përtejme, dhe kur ato s’janë të vendosura me drejtësi, ato nuk zgjasin, edhepse autori i saj mund të ketë atë besim për të cilin ai mund të shpërblehet në Jetën e Përtejme.

[Pause_Print_Scroll]

NATYRA NJERËZORE: TIRANI, INAT DHE SHTYPJE


Përbrenda unit njerëzor është një shtytje për t’i shtypur të tjerët duke i tiranizuar ata, duke ua pasur zili atyre, dhe duke i cenuar të drejtat e tyre. Përbrenda tij, po ashtu, janë shtytjet për ta shtypur veten duke u shfrenuar në akte të neveritura, siç është kurvëria dhe konsumimi i gjërave të papastra. Kështu, personi mund t’i shtyp të tjerët pa qenë i shtypur ai vetë, dhe mund të jepet pas këtyre kënaqësive, ndonëse askush përreth tij s’i bën ato. Sidoqoftë, kur ai sheh shokët e tij duke shtypur, apo duke u shfrenuar në këto kënaqësi, në të paraqitet një shtytje që t’i bëjë këto gjëra e cila është shumë më e fortë se ajo e mëparshmja.

Kjo po ashtu mund të shkaktojë në personin urrejtje ndaj atyre të cilët e kanë objektin e dëshirave të tij të ulta, inatin e tij ndaj tyre, dhe dëshirën e tij për dënimin e tyre dhe largimin e atij sendi të cilin ata e kanë i cili përndryshe s’ishte aty. Ai ka një arsyetim të mjaftueshëm për këtë nga drejtimi i mendimit intelektual, dhe nga parimet Islame për shkak të faktit se ata të cilët ai i kundërshton janë duke e shtypur veten dhe Muslimanët si tërësi, dhe urdhërimi i tij për të mirën dhe ndalimi prej të keqes dhe xhihadi luftues në kërkim të asaj na paraqitet të jetë nga Islami.

[Pause_Print_Scroll]

KATEGORITË E NJERËZVE NË KËTË ÇËSHTJE


Njerëzit, në lidhje me këtë çështje, mund të ndahen në tri kategori:

Një grup nuk zgjohet, përveç me epshin e vetes së tyre. Ata s’janë të kënaqur, përveç me ato gjëra të cilat u janë dhënë atyre, dhe nuk hidhërohen, përveç për shkak të diçkaje e cila u është mohuar atyre. Nëse personit të tillë i jepet çdo gjë që dëshiron prej hallallit dhe haramit, hidhërimi i tij zhduket dhe ai është i kënaqur. Kur atij i përmbushen dëshirat e tija, ato gjëra të cilat ai i ka quajtuar të këqija, nga të cilat ai aktivisht i ndalonte të tjerët dhe i dënonte ata për shkak të shfrenimit në to, hidhërohej me to, dhe haptazi i kritikonte ato, kur ai i merr këto gjëra, ai përnjëherë bëhet një i shfrenuar në to, dhe ortak e ndihmës i shfrytëzuesve të tyre, dhe një armik i patundur i atyre që i urdhërojnë njerëzit të rrinë larg këtyre gjërave, dhe ua përmend atyre të këqijat e tyre. Kjo është shumë e përhapur në mesin e bijëve të Ademit. Ne të gjithë i shohim dhe dëgjojmë shembujt e kësaj, numri i të cilave është i panjohur përveç për Allahun. Shkaku i kësaj është ajo se njeriu është, siç ka thënë Allahu, përherë i dhënë pas kriminalitetit (dhalum), dhe përherë i dhënë pas injorancës dhe marrëzisë (xhahul). Dhe kështu, shumë prej tyre kurrë nuk e praktikojnë drejtësinë; më saktë, ata mund të jenë shtypësa në të dy gjendjet. Për shembull, mund të jetë një grup njerëzish të cilët kritikojnë shtypjen e sunduesit dhe shkeljen e tij të të drejtave të qytetarëve, dhe sunduesi i qetëson ata me ndonjë pozitë apo para. Përnjëherë, ata bëhen ndihmësit dhe përkrahësit më të mëdhenj të sunduesit apo qeverisë së padrejtë. Do të ishte më mirë për ta sikur vetëm të kishin mbetur të heshtur dhe të përmbajtur nga urdhërimi për të mirën dhe ndalimit prej të keqes në rend të parë.

Në mënyrë të njëjtë, ju mund t’i shihni këta njerëz duke u sjellur shumë ashpër me ata që marrin pije dehëse, kurvërojnë dhe dëgjojnë muzikë derisa ata të arrijnë që ta përfshijnë atë në mëkatet e tyre, apo ta paqëtojnë atë me diçka prej kënaqësive të tyre në të cilat ata shfrenohen. Në atë kohë, ju do t’i shihni ata duke u bërë ndihmësit më të mëdhenj të atyre akteve të cilat ata i kundërshtonin aq ashpër më parë. Njerëzit e këtillë, kur ndërmarrin urdhërimin për të mirën dhe ndalimin prej të keqes mund të vijnë në një gjendje edhe më të keqe se gjendja e tyre para se ata të fillonin, apo ndoshta jo edhe aq e keqe, apo të barbartë me të.

Të tjerët, e kanë marrë qëndrimin korrekt të fetarisë dhe devotshmërisë. Ata janë të sinqertë ndaj Allahut në atë, dhe në veprat e tyre reformues dhe prurës të së mirës. Në këtë atyre u është dhënë sukses i atillë sa që ata janë në gjendje të jenë durimtarë dhe vetëpërmbajtës përballë persekutimit. Këta janë “ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira”, dhe ata janë “populli më i mirë i ngritur për njerëzimin: ata urdhërojnë në atë që është e mirë dhe e ndalojnë atë që është e keqe, dhe ata besojnë në Allahun.

Grupi i tretë është kombinim i karakteristikave të grupit të parë dhe atyre të dytit, dhe këta janë shumica e besimtarëve. Kushdo që kombinon devotshmërinë, epshin, dhe dëshirat, ka në zemrën e tij vullnet që të jetë i dëgjueshëm ndaj Allahut, dhe vullnet që ta kundërshtojë Allahun në dëgjueshmëri ndaj dëshirave të tija. Nganjëherë mbizotëron e para, dhe nganjëherë mbizotëron e dyta.

Ndarja tripjesësh është e ngjashme me ndarjen e shpirtave të njerëzve në tri lloje, siç aludohet në Kur’an: Ammaare (ai i cili gjithmonë urdhëron, d.m.th. e keqja), Leuame (ai i cili gjithmonë kritikon dhe merr në llogari, d.m.th. shpirtat të cilët i binden Allahut pa ndonjë kundërshtim të brendshëm). Kështu, grupi i parë më lart janë poseduesit e shpirtit i cili është Ammare, d.m.th. gjithmonë i urdhëron ata që të bëjnë keq, dhe grupi i dytë lart janë poseduesit e shpirtit i cili është Mut’me’ineh, të cilëve Allahu do t’u thotë në ditën e Kijametit:

O ju shpirta të qetë: Kthehuni te Zoti juaj, të kënaqur dhe të pranuar, dhe hyni në mesin e robëve të Mi, dhe hyni në Parajsën Time. (Kur’an 89:27-30)

Grupi i tretë dhe më i madhi janë poseduesit e shpirtit i cili është Leuaameh, i cili bën mëkate dhe pastaj e fajëson veten për to. Ai i ndërron ngjyrat, nganjëherë kështu dhe nganjëherë ashtu. Ai “e përzien punën e mirë me një tjetër e cila është e mirë”. Shpresohet se Allahu do t’i falë këta njerëz me kusht që ata t’i pranojnë mëkatet e tyre dhe të pendohen, siç ka thënë Allahu:

Dhe të tjerët i kanë pranuar mëkatet e tyre. Ata e përzijtën punën e mirë me një tjetër e cila ishte e keqe. Ndoshta Allahu do t’i falë ata, vërtet Allahu fal shumë, është më i Mëshirshmi. (Kur’an 9:102)

Është për këtë arsye që gjatë Hilafetit të Ebu Bekrit dhe Umerit – dhe ata janë të dytë me të cilët Muslimanët janë urdhëruar të maten, siç ka thënë Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam):

“Pasoni shembullin e dyve që vijnë pas meje: Ebu Bekr dhe Umer.” (et-Tirmidhi, Ibn Maxhe, dhe Ahmed)

Meqë Muslimanët ende ishin afër epokës së shpalljes, dhe me të fortë në fe dhe devotshmëri, dhe udhëheqësit e tyre ishin më të ndërgjegjshëm në përmbushjen e detyrave të tyre, dhe më të rehatshëm dhe të lirë nga kundërshtimet e brendshme – kaosi, gjakderdhja dhe konflikti i cili pasoi, mungonte gjatë dy Hilafeteve të tyre. Kjo sepse ata ishin sikur njerëzit e kategorisë së dytë: ata, vetat e të cilëve janë të rehatshme dhe të lira nga kundërshtimet e brendshme në lidhje me Islamin.

Pastaj, në fund të Hilafetit të Uthmanit, dhe gjatë Hilafetit të Aliut (Allahu qoftë i kënaqur me të dytë), ata të kategorisë së tretë u bën më të shumtë. Kështu, në Muslimanët u shfaqën dëshirat dhe epshet së bashku me praninë e besimit dhe praktikimit Islam. Kjo u bë edhe më e rëndë, dhe fitneja (konflikti) ngjau, shkak i së cilës është ashtu siç shpjeguam më herët. Të dy anët dështuan që të analizojnë si duhet diktatet e devotshmërisë dhe bindjes ndaj Allahut. Të dy anët e përzijtën të kuptuarit e tyre të devotshmërisë dhe bindjes me disa elemente të epshit dhe mosbindjes. Secila anë, në interpretimin e vet, duke besuar se janë duke urdhëruar për të mirën dhe duke ndaluar prej të keqes, dhe atë se ata janë në anën e së vërtetës dhe drejtësisë. Ky interpretim, sidoqoftë, përmban një element të epshit dhe një element të dyshimit, dhe pasimin e dëshirave të unit, ndonëse njëra prej dy palëve qe më afër të vërtetës se tjetra.

Për këtë arsye, besimtarit i takon që vazhdimisht t’i lutet Allahut që ta ndihmojë atë, dhe të mbështetet plotësisht në Allahun që ta mbushë zemrën e tij me besim dhe devotshmëri, dhe të mos e lë atë të kontaminohet, dhe ta vendosë atë fort në udhëzim, dhe ta mbrojë atë nga pasimi i epshit të tij, siç thotë Allahu:

Dhe për këtë shkak, lutu dhe qëndro i palëkundur ashtu siç je urdhëruar të bësh, dhe mos paso epshet e tyre. Dhe thuaj: Unë kam besuar në librin të cilin Allahu e ka zbritur, dhe jam urdhëruar që ta vëj drejtësinë mes jush. Allahu është Zoti jonë dhe Zoti juaj. (Kur’an 42:15