Albana Vokshi: Si mė mbajti 9 orė peng policia e Kosovės
Intervistoi: Habjon Hasani
Njė incident i paprecedentė, pas sė cilit fshihet njė skenar i planifikuar. Kėshtu e cilėson deputetja Albana Vokshi ndalimin 9 orėsh nga policia e Kosovės dhe shoqėrimin nė gjykatėn e hapur enkas pėr tė, ditėn e dielė. Nė njė intervistė ekskluzive pėr MAPO-n, Albana Vokshi sqaron me detaje incidentin e 14 nėntorit, orėt e kaluara nė polici dhe vendimin e gjykatės, pėr tė cilėn thotė se ishte pėrgatitur paraprakisht pėr ta njollosur para shqiptarėve nė Shqipėri e Kosovė.
Zonja Vokshi, a mund tė na tregoni hollėsisht se si ndodhi konflikti me policėt kosovarė nė pikėn doganore tė Vėrmicės? Ēfarė ndodhi aty?
Paraprakisht doja tė thoja qė pėr shkak tė respektimit tė procedurave tė nisura pėr ngjarjen e ndodhur, do tė bėj njė sqarim tė pėrgjithshėm pa hyrė nė detaje shumė tė hollėsishme. Ashtu sikurse e kam bėrė tė ditur edhe nga deklarata ime pėr shtyp, disa ditė mė parė, tė dielėn, nė datė 14 nėntor po shkoja pėr njė vizitė tė shkurtėr jozyrtare nė Kosovė me motrėn time, Mimoza dhe dy mikesha. Meqėnėse vizita ishte jozyrtare, pa dashur tė pėrfitoj nga statusi i deputetit, nuk lajmėrova askėnd nė pikėn kufitare duke preferuar tė shkoj si ēdo qytetar shqiptar. Kufirin shqiptar e kaluam shpejt e pa asnjė problem. Nė kufirin kosovar, ndėrkohė qė makina, tė cilės i jepte motra ime u vu nė rradhė, kishte 3-4 makina pėrpara, unė me pasaportat dhe kartėn e identitetit tė Kuvendit tė Shqipėrisė vajtja tek sporteli i pasaportave, duke pritur pa shqetėsuar, derisa policia tė mbaronte punė me pasaportat e makinės qė ishte ndalur pėrballė saj. Nė kėtė kohė, njė polic, preferoj tė ruaj anonimatin pėr momentin, mė drejtohet duke mė pyetur se ēbėja aty. Iu afrova me pasaportat nė dorė, duke iu prezantuar qė isha Albana Vokshi, deputete e Kuvendit tė Shqipėrisė. Polici nė fjalė, papritur krijoi njė skenė tė tėrė bėrtitjesh, duke mė vėnė nė dijeni qė as qė donte tia dinte se kush isha e qė pavarėsisht se mund tė bėja ligje nė Shqipėri, ligjet nė Kosovė i bėnte ai dhe kėtė mund tė ma demostronte. Insistimi im pėr tė sqaruar qė makina ishte nė rradhė e se nuk doja favore prej tij shkoi dėm, pasi jo vetėm qė nuk e qetėsoi policin, por pėrkundrazi, urdhėroi kolegen e tij tė mė arrestonte. E sigurisht, kjo ndodhte para shumė njerėzve pėrreth qė prisnin nė rradhėt e gjata me makina. As sqarimet e mia, as sqarimet e tė gjithė funksionarėve tė tė gjitha niveleve tė policisė e tė doganave tė pikės kufitare shqiptare nuk mundėn tė bindnin policėt e pikės kufitare kosovare tė mė linin tė lirė e tė vazhdoja rrugėn time pėr atje ku isha nisur. Pėrkundrazi, pas orėsh tė tėra nė stacionin policor tė kufirit Vėrmicė, polici me kolegėt e tij, pa asnjė sqarim e duke shkelur ēdo rregull e procedurė pėr respektimin e tė drejtave elementare tė ēdo njeriu, mė kanė fyer, mė kanė kėrcėnuar dhe bėnė ēmos qė ngjarja tė mos mbetej aty, por tė shkonte nė gjykatė, qė pėr ēudi u hap ditėn e dielė, duke vijuar mė tej skenarin e planifikuar duke mė dėnuar pėr diēka qė unė as e dija, e as e kisha bėrė. Ka shumė pėr tė treguar, por preferoj tė mos zgjatem nė detaje tė asaj qė ndodhi nė mė shumė se 9 orė heqje lirie dhe shkeljesh tė tė drejtave, jo pėr mua si deputete, por si qytetare shqiptare. Janė detaje qė unė i kam raportuar nė institucionet pėrgjegjėse e qė po ndiqen nė rrugė institucionale.
Cili ėshtė sipas jush tejkalimi i kompetencave tė policėve kosovarė?
Polici, qė nė fakt nuk kishte detyrė as kontrollin e pasaportave, qė nė momentin qė mė ėshtė drejtuar, rreth orės 13.00, e deri nė orėn 22.00, sė bashku mė kolegėt e tij, jo vetėm qė nuk ka respektuar as tė drejtat mė elementare tė njė njeriu, por pėrkundrazi, i ka shkelur nė mėnyrė abuzive ato, duke mė mbajtur peng pėr mė shumė se 9 orė nė stacionin e policisė e mė tej nė gjykatėn e Prizrenit, ku unė u shoqėrova nga disa makina policie, sikur tė kisha kryer njė krim tė rėndė. Nė gjykatė, mu mohuan shumė tė drejta proceduriale dhe ligjore. Preferoj tė mos vijoj mė gjatė edhe nė kėtė pikė, pasi kjo ēėshtje po ndiqet nga ana ligjore e shumė shpejt do tė ketė prononcime zyrtare.
Nė median kosovare janė botuar disa fragmente tė vendimit tė Gjykatės sė Prizrenit lidhur me kėtė incident. Nė kėtė vendim shkruhet se ju i jeni drejtuar policėve kosovarė me shprehjet: ju jeni kafshė apo jeni mėsuar me serbėt, ndaj silleni nė kėtė mėnyrė. Si ėshtė e vėrteta mbi pasazhet qė gjenden nė kėtė vendim tė Gjykatės sė Prizrenit?
Vendimi u mor ashtu siē ishte pėrgatitur paraprakisht, pėr tė bėrė efektin qė hartuesit e tij mendonin se do tė mė dėmtonte e njolloste mė shumė para shqiptarėve nė Shqipėri e Kosovė. Pėr ata qė mė njohin, e dinė qė ato fjalė fyese dhe ajo mėnyrė sjelljeje nuk ėshtė pjesė e edukatės dhe kulturės qė unė kam marrė dhe mė ėshtė rrėnjosur nė familjen time. Por do tė doja tė ndalesha pak nė pjesėn e dytė, ku pretendohet qė unė u kam kujtuar kohėn e serbėve. Nė njė intervistė timen tė para disa javėve, kam folur gjatė pėr origjinėn time kosovare, duke theksuar qė ndihem e nderuar dhe me fat qė jam pasardhėse e dy prej familjeve mė tė njohura e mė tė nderuara nė Shqipėri e sidomos nė Kosovė, Gashi dhe Vokshi. Besoj qė pėr tė gjithė shqiptarėt janė tė njohur emrat e Asim, Bije e Sulejman Vokshit. Ėshtė pikėrisht represioni i egėr serb ndaj familjeve partiotike kosovare, siē ishte edhe familja Vokshi qė bėri qė gjyshėrit e mi, Ali e Nafije Vokshi tė detyrohen tė largohen nga Kosova nė vitet 30. Por pėr shqiptarėt nė Kosovė ėshtė po aq i njohur emri i gjyshit tim, Bajram Gashi, i cili udhėhoqi njė brigadė dhe dha jetėn nė luftė ndaj forcave serbe, nė emėr tė idealit tė njė Shqipėrie tė bashkuar. Fjalėt e tij tė fundit kanė qenė: I kam dhėnė besėn Kosovės qė vetėm deka mė ndan me tė. Ajo ēka unė mund tė them ėshtė vetėm qė ndihem shumė krenare qė jam mbesa e Asimit, Sulemanit, Bijes e Bajramit e qė nė pozicionin qė kam, sadopak po mundohem tė bėj realitet njė pjesė qoftė edhe tė vogėl tė ėndrrave tė tyre, e askush nuk mund tė dėmtojė e tė njollosė imazhin e tyre e timin, duke vėnė ato fjalė nė gojėn time.Gjaku sbėhet ujė!! Unė kam qenė e jam gjak Vokshi e Gashi, e nuk do tė shkelja kurrė mbi ato ideale pėr tė cilat paraardhėsit e mi dhanė edhe jetėn e tyre.
A ėshtė e vėrtetė qė drejtori i kufirit ka ardhur tu marrė me helikopter pas incidentit?
Jo, nuk ėshtė e vėrtetė. Zoti Nako erdhi me porosi tė ministrit tė Brendshėm, pėr tė takuar homologėt e tij kosovarė e pėr tė sqaruar atė qė po ndodhte, qė sigurisht ėshtė njė rast i pazakonshėm e i paprecedent. Gjej rastin kėtu tė falenderoj tė gjithė funksionarėt e policisė dhe doganės shqiptare, tė cilėt me tu lajmėruar, erdhėn menjėherė nė vendngjarje, duke bėrė pėrpjekjet e tyre maksimale pėr tė sqaruar e zgjidhur ēėshtjen.
Kryeministri Berisha ju ka mbrojtur dy ditė mė parė, ndėrsa kryeministri Thaēi ka kėrkuar ndjesė pėr incidentin. Ishte vėrtetė kaq i nevojshėm trajtimi i kėtij incidenti deri nė rang kryeministrash, apo mund tė sqarohej nė nivele mė tė ulta?
Duke e falenderuar, verėsoj pa masė prononcimin publik tė kryeministrit Berisha. Jam e bindur qė Z. Berisha do tė bėnte tė njėjtin prononcim e do tė kishte tė njėjtin reagim pėr cilindo qytetar shqiptar, qė do tė ndodhej nė situata tė ngjashme. E kjo, jo vetėm sepse ėshtė detyrė e kryeministrit tė njė vendi, mbrojtja e interesave tė ēdo qytetari tė tij, por duke pasur parasysh sa i ndjeshėm ėshtė Zoti Berisha nė trajtimin e ēėshtjeve tė tilla. Po ashtu, vlerėsoj reagimin e menjėhershėm dhe tė gjitha veprimet e ndėrmarra tė Z. Lulzim Basha, Z. Bujar Nishani, Z. Hysni Burgaj si dhe Z. Hajredin Kuēi dhe Z. Bajram Rexhepi. Duke pasur besim nė drejtimin dhe punėn e tyre tejet profesionale, jam e bindur qė shumė shpejt do tė bėhet zbardhja e plotė e ngjarjes, duke vėnė nė vend dinjitetin e qytetarėve shqiptarė dhe atyre kosovarė.
Zonja Vokshi, duket pak paradoksale qė kryeministri Berisha deklaroi se kryeministri i Kosovės, Thaēi bėri pėrgjegjės policinė e Kosovės, ndėrsa njė organ kompetent si gjykata, ju gjeti juve fajtore?
Nuk do tė bija dakort me kėtė. Mendoj qė kryeministri Thaēi ėshtė interesuar pėr ngjarjen nė kufi dhe ėshtė prononcuar si kryetar shteti, duke ruajtur dhe vlerėsuar punėn dhe pavarėsinė dhe vendimin e institucioneve tė ndryshme shtetėrore kosovare. Pėrsonalisht mendoj qė vendimi i gjykatės nuk ka qenė i drejtė, por nuk kam dalė e nuk do tė dal tė bėj zhurmė ndaj kėtij institucioni prestigjioz, por do tė ndjek hapat e tjerė tė parashikuar ligjorė.
Gjatė reagimit tuaj keni lėnė tė kuptohet se incidenti mund tė ketė njė prapaskenė tė kurdisur. Do ishte me vlerė tė dinim se tek kush dyshoni ju?
Kjo nuk ėshtė kompetencė dhe detyrė e imja. Kam besim tė plotė nė institucionet zyrtare shqiptare dhe kosovare, tė cilave u kam dhėnė informacionin e nevojshėm e tė hollėsishėm. Kam bindjen qė shumė shpejt do tė zbardhen tė gjitha detajet e do tė ndėrmerren vendimet e duhura nga institucionet pėrgjegjėse pėrkatėse.
A keni ndėrrmarė ndonjė nismė ligjore pėr tė kundėrshtuar vendimin fillestar tė Gjykatės sė Prizrenit, i cili u gjeti juve pėrgjegjėse pėr kėtė situatė?
E pėrmenda edhe mė lart, unė respektoj vetėm ligjin e do tė ndjek procedurat ligjore tė parashikuara dhe shkallėt e tjera tė gjygjėsorit. Ju siguroj qė do tė zbatoj ēdo vendim tė marrė prej tij.