Femrat qė vdekja i bėri tė famshme
Femrat tė cilat vdekja i bėri tė famshme.
Bashkėshortja e dytė e Henrit, edhe pse mendohet se ka qenė e pafajshme ėshtė dėnuar me prerje koke pėr tradhti. Historia e saj ėshtė pasqyruar nė shumė libra, filma e pjesė teatrale. Edhe bashkėshortja e pestė e Henrit VIII ka pasur tė njėjtin fat. Femrat e familjeve mbretėrore angleze, nė pėrgjithėsi nuk kanė pasur fat tė mbarė. Tė paktėn ato tė pasqyruara kėtu. Ledi Xhejn Grei, stėrmbesa e Henrit VIII do tė kishte tė njėjtin fat si dy gratė e tij edhe pse ajo njihet si njė prej femrave mė tė edukuara dhe tė mėsuara tė kohės sė saj. Edhe mbretėresha mė e famshme franceze, Mari Antoneta nuk i ka shpėtuar fatit tė zi tė dėnimit me vdekje. Pėr dy gjėra ėshtė e njohur ajo, pėr shpenzimet e saj ekstreme dhe ekzekutimin e saj. Figura e saj ėshtė portretizuar nė filma dhe libra tė ndryshėm dhe njė prej fjalive tė saj mė tė njohura kur i thanė qė ajo nuk duhej tė shpenzonte aq shumė se populli nuk ka bukė tė hajė, ėshtė, Po le tė hanė kek. Ajo u ekzekutua nė gijotinė nė kulmin e Revolucionit Francez pėr krimin e tradhtisė. Meri, mbretėresha e Skocisė ėshtė njė tjetėr figurė mjaft e njohur dhe qė ka pasur njė fund tragjik. Ajo u dėnua me prerje koke me sėpatė dhe vuajti shumė gjatė ekzekutimit pasi u godit shumė herė nga sėpata. Lista e femrave tė ekzekutuara nė shekuj pėrmban dhe heroinėn kombėtare franceze, e cila u dėnua pėr herezi pėr tu kthyer nė njė martire e shenjtore mė vonė. Kėsaj liste i pėrkasin dhe femrat spiune si Mata Hari, e cila konsiderohet mė sė shumti si spiune rastėsisht dhe jo e qėllimshme, Lilian Vera Rolfe e Violete Reine Elizabet, tė dyja kėto tė cilėsuara si heroina tė Luftės sė Dytė Botėrore.
Ane Bolin
1507-1536
Bashkėshortja e dytė e mbretit Henri VIII dhe nėna e mbretėreshės Elizabeta I. Ane Bolin ėshtė e njohur pėr ekzekutimin e saj me prerje koke me akuzė pėr tradhti ndaj bashkėshortit dhe ndaj vendit. Ajo konsiderohet tė ketė qenė e pafajshme dhe mė vonė ėshtė pėrshėndetur si martire nė kulturėn protestante angleze. Jeta e saj ėshtė pasqyruar nė shumė filma, pjesė teatrale, romane, opera etj, duke pėrfshirė Ana e njė mijė ditėve, Tudorėt, Gjashtė gratė e Henrit VIII.
Elizabeta Filipine Marie Helene e Francės
1764-1794
Elizabeta e Francės ose siē quhej zakonisht Madamė Elizabata, ishte motra mė e vogėl e Mbretit Luiz XVI i Francės. Ndėrkohė qė jetoi Revolucionin Francez pranė mbretit dhe familjes sė tij ajo u ekzekutua gjatė trazirave. Elizabeta, e cila sapo kishte mbushur 30 vjeē nė kohėn e vdekjes sė saj, u ekzekutua thjesht sepse ishte motra e mbretit.
Leidi Xhejn Grei
1537-1554
Stėrmbesa e Henrit VIII tė Anglisė mbretėroi si mbretėreshė pa kurorė e Anglisė pėr nėntė ditė nė korrik tė vitit 1553. Mbretėrimi i shkurtėr i Xhein pėrfundoi dhe kur autoritetet e anuluan kėrkesėn e saj pėr tė qenė mbretėreshė. Regjimi pasues e dėnoi me vdekje pėr tradhti. Leidi Xhein njihet si njė prej grave mė tė edukuara e tė formuara tė kohės sė saj dhe shkrimtarja historike Alison Ueir e pėrshkruan atė si njė prej mendjeve mė tė mėdha femėrore tė shekullit.
Katerine Hauard
1540-1542
Katerine Hauard ishte bashkėshortja e pestė e Henrit VIII tė Anglisė. Ajo shpesh herė pėrmendet me emėrtimin trėndafili pa gjemba. Katerina u martua me Henrin VII nė vitin 154 sapo u anulua martesa e tij me Anėn. Sidoqoftė, sjellja e Katerinės dhe historitė e saj sentimentale tė sė kaluarės u konsideruan tė pahijshme. Ajo u dėnua me prerje kokė pėr tradhti nė mė pak se dy vite pas martesės sė saj.
Mari Antoneta
1755-1793
Mari Antoneta ishte mbretėresha e Francės si bashkėshortja Luisit XVI. Ajo ishte pasardhėse direkte e sėrės mbretėrore mė tė fuqishme tė Evropės duke pėrfshirė Ferdinandin e Aragonit dhe Izabelėn e Kastijės. Ajo u martua nė moshėn 14-vjeēare me Luisin XVI. Ajo mbahet mend mė sė shumti pėr shpenzimet e saj marramendėse dhe vdekjen e saj. Ajo u ekzekutua nė gijotinė nė kulmin e Revolucionit Francez pėr krimin e tradhtisė.
Meri, Mbretėresha e Skocisė
1542-1587
Ajo ėshtė njė prej monarkėve mė tė njohur skocezė pėr shkak tė jetės sė saj tragjike. Ajo u vu para gjyqit pėr tradhti nga rreth 40 fisnikė, pasi supozohej se kishte sanksionuar pėrpjekjen pėr vrasjen e Elizabetės. Meri i mohoi akuzat dhe u pėrpoq tė mbronte veten e saj. Njė prej vargjeve tė saj mė tė famshme prej gjyqit ėshtė Mbani mend zotėrinj, teatri i historisė ėshtė mė i gjerė se mbretėria e Anglisė. Ajo u dėnua me prerje koke me sėpatė dhe pati njė vdekje tė dhimbshme.
Zhan DArk
1412-1431
Zhan DArk ėshtė heroina kombėtare e Francės. Ajo u gjykua dhe u ekzekutua pėr herezi kur ishte vetėm 19 vjeēe. Pas 24 vitesh nga vdekja e saj ajo u cilėsua martire. Nė vitin 1909 ajo u lumturua dhe u pranua si shenjtore nė vitin 1920. Zhan DArk pohonte se kishte vizione nga Zoti, tė cilat i rrėfenin asaj tė rimerrte vendin e saj nga dominimi anglez nė fund tė Luftės Njėqindvjeēare.
Mata Hari
1876-1917
Mata Hari ishte emri skenik i Margaretha Gertruida Zelle, njė valltare ekzotike holandeze dhe kurtizane, e cila u ekzekutua nga skuadra e pushkatimit pėr spiunazh gjatė Luftės sė Parė Botėrore.
Gjatė Luftės sė Parė Botėrore duke qenė se Holanda ishte neutrale, Margaretha Zelle mund tė kalonte kufijtė lirshėm. Pas vdekjes sė saj, shumė autorė kanė shkruar se ajo nuk ishte njė spiune e mirėfilltė por thjesht ėshtė pėrdorur nga shėrbimet sekrete.
LILIAN VERA ROLFE
1914-1945
Lilian Rolfe konsiderohet si njė heroinė e Luftės sė Dytė Botėrore. Edhe pse u rrit nė Paris, kur ishte e re ajo i vizitonte shpesh gjyshėrit e saj qė jetonin nė Londėr. Mė pas familja e saj u zhvendos nė Brazil dhe Lilian filloi punė nė ambasadėn britanike nė Rio de Zhaneiro. Pėr shkak tė rrjedhshmėrisė sė saj nė frėngjisht ajo u rekrutua nga Operacionet Speciale Ekzekutive (SOE). Ajo u arrestua nga gestapoja nė vitin 1944 dhe u torturua pėr ditė me radhė. U ekzekutua nga njė gjermanėt nė vitin 1945.
Violete Reine Elizabet (Violette Reine Elizabeth Bushell Szabo)
1921-1945
Violete ishte njė agjente sekrete e Luftės sė Dytė Botėrore. Aktivitetet e saj tė luftės nė Francėn e pushtuar janė ekranizuar nė filmin Carve her name with pride, i bazuar nė romanin me tė njėjtin titull nga R.J. Minney. Ajo u rekrutua nga SOE dhe mori trajnim intensiv. Ajo u kap nga ushtarėt gjermanė nė Francė nė vitin 1944. U ekzekutua mė 5 shkurt 1945 nė moshėn 23-vjeēare.
__________________
Asgjė nuk ėshtė e pamundur. Pamundėsinė apsolute e shkakton mosdija jonė reale.
|